Bu araştırma sınıf öğretmenleri ve velilerin İlkokullarda Yetiştirme Programının [İYEP] işleyişine ve Covid-19 pandemisinin İYEP kapsamında öğrenim gören öğrencilere yansımalarına ilişkin görüşlerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Çanakkale ili merkezi ve bütün ilçelerinde İYEP kapsamında ders veren öğretmenler ve çocukları İYEP’e devam eden veliler oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Veriler açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Öğretmenlerle gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. İYEP’e katılan öğrencilerin velileri ile gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen bulgular ise betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Türkiye’de İYEP konulu veli görüşlerinin de kapsamlı olarak dikkate alındığı ilk çalışma olan bu araştırmadan elde edilen bulgular İYEP konusunda önemli bilgiler sunmaktadır. Bulgular, öğretmen ve velilerin çoğunun İYEP’i genel olarak öğrencilerin akademik ve psikososyal gelişimine katkı sağlayan bir program olarak bulduğunu göstermektedir. Bununla beraber öğretmenler İYEP’e öğrenci belirleme süreci, materyallerinin niteliği, programın psikososyal boyutu, veli desteği ve pandemi sürecine yönelik sorunlarla karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Veliler ise programın yorucu olması, devam konusunda yaşanılan problemler, çocuklarına sağlayabildikleri akademik ve psikososyal desteğin yetersizliği ile fiziksel ortamla alakalı karşılaştıkları sorunlara dikkat çekmişlerdir.  Bu doğrultuda İYEP öğrenci belirleme sürecine yönelik değişiklikler yapılması, psikososyal destek ve veli bilgilendirme çalışmaları, İYEP ders süreleri ve program takviminin yeniden düzenlenmesi, küresel ve bölgesel düzeyde karşılaşılan sorunlara yönelik çözüm önerileri sunulmuştur.

Bu araştırmada erken müdahale programlarının önemli paydaşlarından biri olan özel eğitim öğretmenlerinin erken müdahale programlarının kapsamına dair görüşlerine, programlardaki rollerine, farkındalık durumlarına ve paydaş ilişkileri hakkındaki düşüncelerine yer vermek amaçlanmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinin erken müdahale programlarına ilişkin görüşlerinin incelendiği çalışmada olgubilim deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu, uygun örnekleme yöntemi ile seçilmiş olan, Türkiye’nin farklı illerinde çalışan 28 özel eğitim öğretmeni oluşturmuştur. Veriler, literatür taraması ve uzman görüşlerine dayalı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenler erken müdahalenin amaçlarına yönelik görüşlerinde, çocuğun yaşına uygun gelişimsel özellikler göstermesini sağlama amacı üzerinde durmuşlardır. Erken müdahalenin kazanımlarını ise, gelişimdeki kritik dönemlerin değerlendirilmesini sağlamak olarak vurgulamışlardır. Öğretmenler erken müdahale programlarının sahip olması gereken niteliklere yönelik önerilerinde aile eğitiminin sürecin merkezinde yer alması gerektiğini belirtmişlerdir. Araştırmada özel eğitim öğretmenlerinin erken müdahaleyi özel gereksinimli çocukların desteklenmesi olarak tanımladıkları bulunmuştur. Ancak erken müdahale daha geniş bir çerçeve içerisinde tüm dezavantajlı çocukları kapsamaktadır. Öğretmenler, aile ve sağlık personellerinin paydaşlar içerisinde olduğunu belirtmiş, özel eğitim öğretmenlerinin erken çocukluk dönemiyle ilgili daha nitelikli bir eğitim almalarını önermişlerdir. Ayrıca literatürle paralel olarak öğretmenler çok yönlü, kolay ulaşılabilir, çocuğu ve aileyi merkeze alan müdahale programlarının gerekliliği üzerinde durmuşlardır. Araştırma sonucunda, paydaşların nitelikli bir eğitim sürecinden geçmelerine, paydaşlar arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesine, erken müdahaleye yönelik farkındalığın artırılmasına yönelik çalışmalar yapılması önerilmektedir.