Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2025, Clt. 19(52) 159-180
Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğreten Eğitimcilerin Yapay Zekâ Uygulamalarına İlişkin Görüşleri
ss. 159 - 180
Yayın Tarihi: Haziran 30, 2025 | Görüntüleme Sayısı: 0/0 | İndirilme Sayısı: 0/0
Özet
Son yüzyılda bilim ve teknoloji alanında yaşanan hızlı gelişmeler, insanlara birçok alanda önemli fırsatlar sunmaktadır. Bu fırsatlardan biri de giderek daha fazla alanda etkisini gösteren yapay zekâ (YZ) uygulamalarıdır. Günümüzde birçok sektörde olduğu gibi eğitim-öğretim süreçlerinde de yapay zekâ teknolojileri çeşitli işlevlerle kullanılmaktadır. Yapay zekânın eğitim-öğretim faaliyetlerinde kullanılması eğitimcilere olumlu katkı sağlayabilir. Bu bağlamda gerçekleştirilen bu araştırmanın amacı, Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten eğitimcilerin yapay zekâ uygulamalarına yönelik görüşlerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninde yapılandırılan bu araştırmada, Türkiye’nin farklı bölgelerinde görev yapan altı akademisyen ve altı öğretmenden oluşan toplam 12 katılımcı yer almıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış ve içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, katılımcıların büyük çoğunluğu yapay zekâ uygulamalarını eğitim süreçlerinde aktif biçimde kullandıklarını belirtmiştir. Eğitimciler, bu uygulamaların bireysel öğrenmeyi desteklediğini, materyal geliştirme ve erişim süreçlerini kolaylaştırdığını gelecekte bu teknolojilerin bireysel öğrenmeyi ve bilgi edinmeyi kolaylaştıracağını, dijitalleşmenin eğitim süreçlerinde daha da yaygınlaşacağını, dil öğretiminde önemli katkılar sağlayacağını ifade etmiştir. Öte yandan, bazı katılımcılar yapay zekânın öğrencileri tembelliğe alıştırabileceğini ve kültürel aktarım konusunda yetersiz kalabileceğini dile getirmiştir. Ayrıca kişisel verilerin sızdırılması, güvenlik tehditleri ve yüksek maliyetler nedeniyle bu uygulamaları kullanmayı tercih etmediklerini belirtmişlerdir.
Anaktar kelimeler: Yabancılara Türkçe Öğretimi, Yapay Zekâ, Teknoloji
APA 7th edition
Kardogan, M., & Kardas, N. (2025). Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğreten Eğitimcilerin Yapay Zekâ Uygulamalarına İlişkin Görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19(52), 159-180.
Harvard
Kardogan, M. and Kardas, N. (2025). Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğreten Eğitimcilerin Yapay Zekâ Uygulamalarına İlişkin Görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19(52), pp. 159-180.
Chicago 16th edition
Kardogan, Mehmet and Naif Kardas (2025). "Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğreten Eğitimcilerin Yapay Zekâ Uygulamalarına İlişkin Görüşleri". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 19 (52):159-180.
Alpaydın, E. (2013). Yapay öğrenme: yeni yapay zekâ (1.Baskı). Boğaziçi Üniversitesi. Yayınevi.
Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-80.
Aydoğdu, F., & Kelpšiene, M. (2021). Uses of Augmented Reality in Preschool Education. International Technology and Education Journal, 5(1), 11-20.
Banaz, E., & Maden, S. (2024). Türkçe öğretmen adaylarının yapay zekâ tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 14(2), 1173-1180
Baş, B., & Yıldırım, T. (2018). Yabancılara Türkçe öğretiminde teknoloji entegrasyonu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(3), 827-839.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2023). Bilimsel araştırma yöntemleri (34. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
Castells, M. (2000). The rise of the network society: the information age: economy, society and culture. Oxford, UK: Wiley.
Chaudhry, M. A., & Kazim, E. (2022). Artificial intelligence in education (aied): a high-level academic and industry note 2021. AI and Ethics, 2(1), 157-165.
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches ( 2nd Edition). SAGE Publications.
Çangal, Ö., Çelik, M. E., & Başar, U. (2025). Yabancılara Türkçe öğretiminde yapay zekâ kullanımına yönelik öğretici görüşleri. Aydın Tömer Dil Dergisi, 10(1), 57-97.
Drigas, A. S., & Ioannidou, R. E. (2012). Artificial intelligence in special education: A decade review. International Journal of Engineering Education, 28(6), 1366-1372.
Duarte, N., Montoya, Y., Beltran, A., & Bolaño Garcia, M. (2023, May). Use of artificial intelligence in education: A systematic review. In 4th South American International Conference on Industrial Engineering and Operations Management (pp. 614-624). IEOM Society International. Erişim adresi: https://ieomsociety.org/proceedings/2023peru/169.pdf
Dündar, Ş. N., & Kara, M. (2019). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde dijital platformların kullanılmasına yönelik öğretmenlerin görüşleri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 8(24), 557-579.
Elmas, Y., & Yücel, D. (2024). Yabancı dil Türkçe öğretiminde istem mühendisliği teknikleriyle sohbet robotlarının kullanımı. Journal of Criminology Sociology and Law, 5(9), p. 54-83.
Freeman, D., & Johnson, K. E. (1998). Reconceptualizing the knowledge‐base of language teacher education. TESOL quarterly, 32(3), 397-417.
Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi, yaklaşımlar ve modeller. Pegem Akademi
Huang, X., Zou, D., & Cheng, G. (2020, November). Artificial intelligence in language education. Paper Presented at the International Conference on Education and Artificial Intelligence, (ICEAI, 2020), Hong Kong, China.
İşler, B., & Kılıç M. Y. (2021). Eğitimde yapay zekâ kullanımı ve gelişimi. E-Journalof New Media,5(1),1-11. DOI: 10.17932/IAU.EJNM.25480200.2021/ejnm_v5i1001
Jiang, X. (2022). Design of artificial intelligence-based multimedia resource search service system for preschool education. In 2022 International Conference on Information System, Computing and Educational Technology (ICISCET) (pp. 76-78). IEEE. DOI: 10.1109/ICISCET56785.2022.00027
Kaleli, A., & Özdemir, C. (2025). Yapay zekâ destekli dil öğretiminde yeni bir yaklaşım: Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yapay zekâ uygulamaları. IJSSAR International Journal of Social Original Article Sciences and Academic Research,2(3),77-91. DOI: https://doi.org/10.52096/issar.02.03.05
Katı, T. N., & Can, U. (2024). Yapay zekâ ile üretilen metinlerin yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuma becerisine yönelik kullanılabilirliği: ChatGPT-3.5 örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 538-569. DOI: https://doi.org/10.17679/inuefd.1415303
Köse, B. B., Radıf, H., Uyar, B., Baysal, İ., & Demirci, N. (2024). Öğretmen görüşlerine göre eğitimde yapay zekanın önemi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences (JOSHAS), 9(71), 4203-4209.
Kushmar, L.V., Vornachev, A.O., Korobova, I.O., & Kaida, N.O. (2022). Artificial intelligence in language learning: what are we afraid of. Arab World English Journal (AWEJ) Special Issue on CALL (8), 262-273.
Küçükkara, M. F., Ünal, M., & Sezer, T. (2024). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin yapay zekâya ilişkin görüşleri. Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 17-28.
Lameras, P., & Arnab, S. (2021). Power to the teachers: an exploratory review on artificial intelligence in education. Information, 13(1), 14. DOI: https://doi.org/10.3390/info13010014
Liu, S., Guo, D., Sun, J., Yu, J., & Zhou, D. (2020). MapOnLearn: The use of maps in online learning systems for education sustainability. Sustainability, 12(17), 7018. https://doi.org/10.3390/su12177018
McCarthy, J. (2007). What is artificial intelligence?.Erişim adresi (4 Mayıs 2023): http://wwwformal.stanford.edu/jmc/whatisai/node1.html
Ouyang, F., & Jiao, P. (2021). Artificial intelligence in education: The three paradigms. Computers and Education: Artificial Intelligence, 2. DOI:https://doi.org/10.1016/j.caeai.2021.100020
Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York: John Wiley & Sons, Ltd
Roll, I., & Wylie, R. (2016). Evolution and revolution in artificial intelligence in education. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 26, 582–599, https://doi.org/10.1007/s40593-016-0110-3
Su, J., Ng, D. T. K., & Chu, S. K. W. (2023a). Artificial intelligence (AI) literacy in early childhood education: The challenges and opportunities. Computers and Education: Artificial Intelligence, 4, 100124.
Tekeli, M., & Yeşil, Y. (2024). Yabancılara Türkçe öğretiminde geleneksel ve yapay zekâ destekli metin sadeleştirmenin toplum dilbilimsel açıdan incelenmesi: Muallim Naci'nin Ömer’in çocukluğu örneği. TÜRKAV Kamu Yönetimi Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 195-230.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yin, R. (1984). Case study research: design and methods (3rd Edition). Sage Publications.
Yuen, S. C., Yaoyuneyong, G., & Johnson, E. (2011). Augmented reality: an overview and five directions for ar in education. Journal of Educational Technology Development and Exchange (JETDE), 4(1). https://doi.org/10.18785/jetde.0401.10
Zawacki Richter, O., Marín, V., Bond, M., & Gouverneur, F. (2019). Systematic review of research on artificial intelligence applications in higher education – where are the educators?. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 16(1). https://doi.org/10.1186/s41239-019-0171-0
Zileli, E. N. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğreniminde ChatGPT örneği. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 42-51. https://doi.org/10.47770/ukmead.1296013
