Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Clt. 13(27) 591-616

Teknostres Kaynakları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Çalışması

Derya Orhan-Göksün, Halil İbrahim M. Haseski & Şenay Ozan-Leymun

ss. 591 - 616   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.185.29

Yayın Tarihi: Mart 20, 2019  |   Görüntüleme Sayısı: 703/1.283   |   İndirilme Sayısı: 1.083/2.503

PDF İndir

Özet

Bu çalışmanın amacı Ayyagari, Grover ve Purvis (2011) tarafından geliştirilmiş 'Teknostres kaynakları ölçeği' ni Türkçeye uyarlamak ve ölçeğin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmaktır. Bu kapsamda yedi adımdan oluşan ölçek uyarlama süreci yürütülmüştür. İlk olarak kaynak dilden hedef dile çeviri süreci, biri yabancı dil, ikisi öğretim teknolojileri alanında çalışmakta olan her iki dile üst düzeyde hakim akademisyen tarafından gerçekleştirilmiştir. Daha sonra bir öğretim teknolojileri alan uzmanı elde edilen üç çeviri formu üzerinden en uygun olan maddeleri belirlemiştir. Bu aşamadan sonra pilot uygulamaya geçilmiş ve orijinal form ile Türkçe form her iki dile de hakim ve hedef kitle özelliklerini taşıyan son sınıf İngilizce öğretmen adaylarına sunularak her iki formun arasındaki ilişki irdelenmiştir. Uygulama sonucunda her iki form arasında yüksek düzeyde anlamlı ilişki (r >.70) belirlenmiştir. Bu sebeple geri çeviri sürecine gidilmemiştir. Dil eşdeğerliği sağlanan Türkçe form, aktif olarak görev yapan 177 öğretmene uygulanmış ve toplanan veriler üzerinden doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda bütün maddelerin faktörler altında istatistiksel olarak anlamlı yükler aldığı ve model uyum istatistiklerinden kabul edilebilir uyum aralıklarında olduğu belirlenmiştir. Buradan hareketle söz konusu Türkçe formun, Türk kültürü bağlamında teknostresin kaynakları çerçevesinde öğretmenlerin mevcut durumlarını belirlemek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir nitelikte bir ölçek olduğu ifade edilebilir.

Anaktar kelimeler: Teknostres kaynakları ölçeği, Teknostres, Teknoloji kullanımı, Ölçek uyarlama, Eğitim teknolojisi

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Orhan-Goksun, D., Haseski, H.I.M., & Ozan-Leymun, S. (2019). Teknostres Kaynakları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 591-616. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.185.29

Harvard
Orhan-Goksun, D., Haseski, H. and Ozan-Leymun, S. (2019). Teknostres Kaynakları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), pp. 591-616.

Chicago 16th edition
Orhan-Goksun, Derya, Halil Ibrahim M. Haseski and Senay Ozan-Leymun (2019). "Teknostres Kaynakları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlama Çalışması". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (27):591-616. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.185.29

Kaynakça
  1. Agbu, J. O. (2013). Development and validation of technostress rating scale. African Journal of Open and Flexible Learning, 2, 55-74. [Google Scholar]
  2. Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları: Sık kullanılan istatistiksel analizler ve açıklamalı SPSS çözümleri. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık. [Google Scholar]
  3. Al-Fudail, M. ve Mellar, H. (2008). Investigating teacher stress when using technology. Computers & Education, 51(3), 1103-1110. [Google Scholar]
  4. Arbuckle, L. J. (2007). AMOS user’s guide. USA: Amos Development Corporation. [Google Scholar]
  5. Arnetz, B. B. ve Wikholm, C. (1997). Technological stress: Psychophysiological symptoms in modern offices Journal of Psychosomatic Research, 43(1), 35-42. [Google Scholar]
  6. Ayyagari, R. (2007). What and why of technostress: Technology antecedents and implications. Unpublished Doctoral Thesis, Graduate School of Clemson University, USA. [Google Scholar]
  7. Ayyagari, R., Grover, V. ve Purvis, R. (2011). Technostress: Technological antecedents and implications. MIS Quarterly, 35(4), 831-858. [Google Scholar]
  8. Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 107(2), 238-246. [Google Scholar]
  9. Bentler, P.M. ve Bonnet, D.C. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588-606. [Google Scholar]
  10. Berger, R., Romeo, M., Gidion, G. ve Poyato, L. (2016). Media use and technostress. 20.06.2018 tarihinde https://www.academia.edu/24322865/MEDIA_USE_AND_TECHNOSTRESS adresinden ulaşılmıştır. [Google Scholar]
  11. Blunch, N. J. (2008). Introduction to structural equation modelling: Using SPSS and AMOS. Los Angeles: Sage Publications. [Google Scholar]
  12. Booker, Q. E., Rebman Jr, C. M. ve Kitchens, F. L. (2014). A model for testing technostress in the online education environment: An exploratory study. Issues in Information Systems, 15(2), 214-222. [Google Scholar]
  13. Brillhart, P. E. (2004). Technostress in the workplace managing stress in the electronic workplace. Journal of American Academy of Business, 5(1/2), 302-307. [Google Scholar]
  14. Brod, C. (1982). Managing technostress: Optimizing the use of computer technology. Personnel Journal, 3, 753-757. [Google Scholar]
  15. Brod, C. (1984). Technostress: The human cost of the computer revolution. MA: Addison Wesley. [Google Scholar]
  16. Brooks, S., Longstreet, P. ve Califf, C. (2017). Social media induced technostress and its impact on Internet addiction: A distraction-conflict theory perspective. AIS Transactions on Human-Computer Interaction, 9(2), 99-122. [Google Scholar]
  17. Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Press. [Google Scholar]
  18. Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  19. Byrne, B. M. (2006). Structural equation modeling with EQS: Basic concepts, applications and programming (2. Baskı), Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. [Google Scholar]
  20. Byrne, B. M. (2011). Structural equation modeling with AMOS basic concepts, applications, and programming (multivariate applications series). New York: Routledge. [Google Scholar]
  21. Cao, X., Masood, A., Luqman, A. ve Ali, A. (2018). Excessive use of mobile social networking sites and poor academic performance: Antecedents and consequences from stressor-strain-outcome perspective. Computers in Human Behavior, 85, 163-174. [Google Scholar]
  22. Çetin, D. ve Bülbül, T. (2017). Okul yöneticilerinin teknostres algıları ile bireysel yenilikçilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1241-1264. [Google Scholar]
  23. Champion, S. (1988). Technostress: Technology’s toll. School Library Journal, 35(3), 48-51. [Google Scholar]
  24. Cheung, G. W. ve Rensvold, R. B. (2002). Evaluating goodness-of-fit indexes for testing measurement invariance. Structural Equation Modeling 9(2), 233-255. [Google Scholar]
  25. Cohen, B. H. ve Lea, R. B. (2004). Essentials of statistics for social and behavioral sciences. NJ: John Wiley & Sons. [Google Scholar]
  26. Çoklar, A. N., Efilti, E., Şahin, Y. L. ve Akçay, A. (2016a). Determining the reasons of technostress experienced by teachers: Aqualitative study. Turkish Journal of Qualitative Inquiry, 7(2), 71-96. [Google Scholar]
  27. Çoklar, A. N., Efilti, E., Şahin, Y. L. ve Akçay, A. (2016b). Investigation of techno-stress levels of teachers who were included in technology integration processes. The Turkish Online Journal of Educational Technology – INTE 2016 özel sayısı. 1331-1339. [Google Scholar]
  28. Çoklar, A. N., Efilti, E. ve Şahin, Y. L. (2017). Defining teachers’ technostress levels: A scale development. Journal of Education and Practice, 8(21), 28-41. [Google Scholar]
  29. Çoklar, A. N. ve Şahin, Y. L. (2011). Technostress levels of social network users based on ICTS in Turkey. European Journal of Social Sciences, 23(2), 171-182. [Google Scholar]
  30. Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (4. Baskı). MA: Pearson Prentice Hall. [Google Scholar]
  31. Cudeck, R. ve Henly, S. J. (1991). Model selection in covariance structure analysis and the qproblem" of sample size: A clarification. Psychological Bulletin, 109, 512-519. [Google Scholar]
  32. DeVellis R. F. (2003). Scale development: Theory and applications. California: Sage Publications. [Google Scholar]
  33. Diamantopoulos, A. ve Siguaw, J. A. (2000). Introducing LISREL. London: Sage Publications. [Google Scholar]
  34. Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216. [Google Scholar]
  35. Erkuş, A. (2005). Bilimsel araştırma sarmalı. Ankara: Seçkin Yayınları. [Google Scholar]
  36. Fan, X., Thompson, B. ve Wang, L. (1999). Effects of sample size, estimation methods, and model specification on structural equation modeling fit indexes. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal,, 6(1), 56-83 [Google Scholar]
  37. Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4. Baskı). London: SAGE Publications. [Google Scholar]
  38. Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8. Baskı). NY: McGraw-Hill. [Google Scholar]
  39. Fuglseth, A. M. ve Sorebo, O. (2014). The effects of technostress within the context of employee use of ICT. Computers in Human Behavior, 40, 161-170. [Google Scholar]
  40. Gür-Akınoğlu, H. F. (1993). Teknostres. Türk Kütüphaneciliği, 7(3), 159-173. [Google Scholar]
  41. Harper, S. (2000). Managing technostress in UK libraries: A realistic guide. 20.06.2018 tarihinde http://www.ariadne.ac.uk/issue25/technostress/ adresinden ulaşılmıştır. [Google Scholar]
  42. Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60. [Google Scholar]
  43. Hoyle, R. H. (1995). Structural equation modeling: Concepts, issues, and applications. London: Sage Publications. [Google Scholar]
  44. Hsiao, K. L. (2017). Compulsive mobile application usage and technostress: The role of personality traits. Online Information Review, 41(2), 272-295. [Google Scholar]
  45. Hu, L. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covarience structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55. [Google Scholar]
  46. Hu, L. ve Bentler, P. M. (1995). Evaluating model fit. R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts, issues and applications içinde (s. 76-99). London: Sage. [Google Scholar]
  47. Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research (6. Baskı). Boston, MA: Pearson Education. [Google Scholar]
  48. Ilgaz, G., Özgür, H. ve Çuhadar, C. (2016). The adaptation of technostress scale into Turkish. 11th International Balkan Education and Science Congress, Poreč, Croatia. [Google Scholar]
  49. Joo, Y. J., Lim, K. Y. ve Kim, N. H. (2016). The effects of secondary teachers’ technostress on the intention to use technology in South Korea. Computers & Education, 95, 114-122. [Google Scholar]
  50. Kelloway, E. K. (1995). Structural equation modelling in perspective. Journal of Organizational Behavior, 16, 215-224. [Google Scholar]
  51. Kennedy, S. D. (2014). The technowellness inventory (TWI): Development of an instrument to assess a new wellness construct. Unpublished Doctoral Thesis, North Carolina State University, USA. [Google Scholar]
  52. Kenny, D. A. (2010). Measuring model fit. 14 Ocak 2018 tarihinde http://davidakenny.net/cm/fit.htm adresinden edinilmiştir. [Google Scholar]
  53. Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press. [Google Scholar]
  54. Lambert, M. J. ve Bergin, A. E. (1994). The effectiveness of psychotherapy. Handbook of psychotherapy and behavior change, 4, 143-189. [Google Scholar]
  55. Lee, Y. K., Chang, C. T., Lin, Y. ve Cheng, Z. H. (2014). The dark side of smartphone usage: Psychological traits, compulsive behavior and technostress. Computers in Human Behavior, 31, 373-383. [Google Scholar]
  56. Little, T. D. (1997). Mean and covariance structures (MACS), Analyses of cross-cultural data: Practical and theoretical issues. Multivariate Behavioral Research 32. 53-76. [Google Scholar]
  57. Luqman, A., Cao, X., Ali, A., Masood, A. ve Yu, L. (2017). Empirical investigation of Facebook discontinues usage intentions based on SOR paradigm. Computers in Human Behavior, 70, 544-555. [Google Scholar]
  58. MacCallum, R. C. ve Sehee, H. (1997). Power analysis in covarience structure modeling using GFI and AGFI. Multivariate Behavioral Research, 2(32), 193-210. [Google Scholar]
  59. Maier, C. (2014). Introduction to technostress. C. Maier (Ed.), Technostress: Theoretical foundation and emprical evidence içinde (s. 17-82). Germany: University of Bamberg. [Google Scholar]
  60. Maier, C., Laumer, S. ve Eckhardt, A. (2015). Information technology as daily stressor: Pinning down the causes of burnout. Journal of Business Economics, 85(4), 349-387. [Google Scholar]
  61. Mobeen, S. ve Mussawar, B. (2015). The relationship between IT consumption and stress in Pakistani youth. Global Journal of Human-Social Science Research, 15(10), 45-50. [Google Scholar]
  62. Munro B.H. (2005) Statistical Methods for Health Care Research, (5. Baskı). Lippincott, Philadelphia. [Google Scholar]
  63. Okonoda, K. M., Tagurum, Y. O., Imo, C. O., Nwachukwu, V. A., Okoli, E. S. ve James, B. O. (2017). Prevalence and correlates of technostress among academic staff at the university of Jos, Nigeria. Journal of Medical Sciences and Clinical Research, 5(3), 18616-18624. [Google Scholar]
  64. Olasanmi, O. O. (2016). Technostress and performance of auditing firms in Nigeria. Open Journal of Business and Management, 4, 799-819. [Google Scholar]
  65. Olpak, Y. Z. ve Kılıç Çakmak, E. (2009). E-öğrenme ortamları için sosyal bulunuşluk ölçeğinin uyarlama çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 142-160. [Google Scholar]
  66. O'Rourke, N., Hatcher, L. ve Stepanski, E. J. (2005). A step-by-step approach to using SAS for univariate & multivariate statistics. SAS Institute. [Google Scholar]
  67. Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (Yenilenmiş 9. baskı, Cilt 1). Ankara: Nisan Kitabevi. [Google Scholar]
  68. Pallant, J. (2007). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS for Windows (3. Baskı). London: Open University Press. [Google Scholar]
  69. Rosch, P. J. (1994). Stress management training: Why all the fuss? International Journal of Stress Management, 1(3), 217-222. [Google Scholar]
  70. Salanova, M., Llorens, S. ve Ventura, M. (2014). Technostress: The dark side of technologies. C. Korunka, ve P. Hoonakker (Eds.), The impact of ICT on quality of working life içinde (s. 87-104). NY: Springer. [Google Scholar]
  71. Schumaker, R. E. ve Lomax, R. G. (2004). A beginner’s guide to structural equation modeling. (2. baskı). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. [Google Scholar]
  72. Şenol, Ş. (2012). Araştırma ve örnekleme yöntemleri. Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
  73. Sheykhjan, T. M. (2016). Global mental health crisis: Management of education in the digital revolution. 20.06.2018 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED580893.pdf adresinden ulaşılmıştır. [Google Scholar]
  74. Sousa, V. D. ve Rojjanasrirat, W. (2011). Translation, adaptation and validation of instruments or scales for use in cross‐cultural health care research: a clear and user‐friendly guideline. Journal of evaluation in clinical practice, 17(2), 268-274. [Google Scholar]
  75. Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics. (6. baskı). London: Pearson. [Google Scholar]
  76. Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5. Baskı). New York: Allyn and Bacon. [Google Scholar]
  77. Tarafdar, M., Tu, Q., Ragu-Nathan, B. S. ve Ragu-Nathan, T. S. (2007). The impact of technostress on role stress and productivity. Journal of Management Information Systems, 24(1), 301-328. [Google Scholar]
  78. Tarafdar, M., Tu, Q., Ragu-Nathan, T. S. ve Ragu-Nathan, B. S. (2011). Crossing to the dark side: Examining creators, outcomes, and inhibitors of technostress. Communıcations of The ACM, 54(9), 113-120. [Google Scholar]
  79. Tavakol, M. ve Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach's alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53. [Google Scholar]
  80. Tennakoon, H. ve Syed, R. (2011). Impact of the use of information technology on employee stress level and job satisfaction: A study conducted in the Sri Lankan banking and financial sector. International Journal of Arts & Sciences, 4(26), 41-54. [Google Scholar]
  81. Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington DC: American Psychological Association. [Google Scholar]
  82. Tu, Q., Wang, K. ve Shu, Q. (2005). Computer-related technostress in China. Communıcations of The ACM, 48(4), 77-81. [Google Scholar]
  83. Turel, O., Cheung, C., Matt, C. ve Trenz, M. (2016). TITLE: The digitization of the individual (DOTI). 20.06.2018 tarihinde https://onlinelibrary.wiley.com/pb-assets/assets/13652575/ISJ_SI_The_Digitization_of_the_Individual_CFP.pdf adresinden ulaşılmıştır. [Google Scholar]
  84. Türen, U., Erdem, H. ve Kalkın, G. (2015). İşyerinde tekno-stres ölçeği: Havacılık ve bankacılık sektöründe bir araştırma. Journal of Labour Relations, 6(1), 1-19. [Google Scholar]
  85. Ursavas, O. F. ve Karal, H. (2009). Assessing pre-service teachers' computer phobia levels in terms of gender and experience, Turkish sample. International Journal of Behavioral, Cognitive, Educational and Psychological Sciences, 1(1), 71-75. [Google Scholar]
  86. Weil, M. ve Rosen, L. (1997). Technostress: Coping with technology@work@home@play. New York: John Wiley & Sons. [Google Scholar]
  87. Yasir, M., Batool, S., Khan, F., Imran, A. ve Qureshi, M. I. (2016). Social media, technostress and workplace deviance: An evidence from the software houses in Pakistan. Abasyn Journal of Social Sciences,(Special Issue), 559-571. [Google Scholar]
  88. Yin, P., Davison, R. M., Bian, Y., Wu, J. ve Liang, L. (2014). The sources and consequences of mobile technostress in the workplace. 21.06.2018 tarihinde https://works.bepress.com/ji_wu/49/ adresinden ulaşılmıştır. [Google Scholar]
  89. Yu, J. C., Kuo, L. H., Chen, L. M., Yang, H. J., Yang, H. H. ve Hu, W. C. (2009). Assessing and managing mobile technostress. Wseas Transactions On Communications, 8(4), 416-425. [Google Scholar]
Meta
Clt. 13 (27)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 13 Sayı 27

Mart 2019

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.