Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Clt. 12(26) 175-198

Bilişsel Çarpıtma Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Meral Sert Ağır & Haluk Yavuzer

ss. 175 - 198   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.10

Yayın Tarihi: Aralık 29, 2018  |   Görüntüleme Sayısı: 1.339/1.399   |   İndirilme Sayısı: 1.888/2.560

PDF İndir

Özet

Bu araştırmanın amacı John Briere tarafından geliştirilmiş Cognitive Distortion Scales (CDS )-Bilişsel Çarpıtma Ölçeği'ni Türkçe'ye uyarlamak ve ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Ölçeğin dilsel eşdeğerlik, geçerlik, güvenirlik ve madde analizi çalışmaları her bölüm için ayrı olmak üzere toplam 309 üniversite öğrencisinden elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin kriter geçerliliğine ilişkin bulgular, CDS ölçeği, Beck Depresyon ve Otomatik Düşünceler Ölçekleri ile karşılaştırılarak elde edilmiştir. Bilişsel Çarpıtma Ölçeğinin dilsel eşdeğerliği için İngilizce ve Türkçe formlarının iki hafta ara ile uygulanması sonucunda aralarındaki ilişki katsayısı 0,73 olarak bulunmuştur. Yapılan istatistiksel analizde kaiser-meyer-olkin değeri 0,923 bulunmuş, barlett test sonucunda ise p < 0,001 düzeyinde anlamlı sonuç elde edilmiştir. Faktör analizi sonuçları tüm alt boyutlar arasında p < 0,001 düzeyinde anlamlı ilişkiler göstermiştir. Bu değerler 0,675 ile 0,435 arasında değişim göstermektedir. Elde edilen bu sonuçlar, testin orjinalindeki kuramsal temelin, Türkiye'deki araştırma ile desteklendiğini ortaya koymaktadır. Kriter geçerliliğine ilişkin analizlere göre Otomatik Düşünceler Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği ile CDS'nin tüm alt boyutları arasında istatistiksel açıdan p<.001 düzeyinde anlamlı sonuç elde edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlar CDS'nin ölçüt geçerliğini ispat etmektedir. CDS Bilişsel Çarpıtma Ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının sonuçları, ölçeğin, bireylerin sağlıklı olmayan düşünce biçimlerini ölçmede, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Ayrıca araştırmanın çalışma grubu olan üniversite öğrencilerinin cinsiyet, anne- baba eğitim seviyesi ile sosyo ekonomik seviye açısından bilişsel çarpıtma ölçeği alt boyutlarında farklılık gösterdiği bulunmuştur.

Anaktar kelimeler: bilişsel çarpıtma ölçeği, bilişsel çarpıtma, geçerlik, güvenirlik

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Agir, M.S., & Yavuzer, H. (2018). Bilişsel Çarpıtma Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 175-198. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.10

Harvard
Agir, M. and Yavuzer, H. (2018). Bilişsel Çarpıtma Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), pp. 175-198.

Chicago 16th edition
Agir, Meral Sert and Haluk Yavuzer (2018). "Bilişsel Çarpıtma Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (26):175-198. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.10

Kaynakça
  1. Abdullah, S., Salleh, A., Mahmud, Z., Ahmad, J., & Ghani, S. A. (2011). Cognitive distortion, depression and self-esteem among adolescents rape victims. World Applied Sciences Journal, 14(4), 67-73. [Google Scholar]
  2. Ambler, B and M. Elkins (1985). An Examiniation of Relationship Between Irrational Beliefs and Communication Apprehension. Annual Meeting of The Speech Commnication Association. 7–10 November. [Google Scholar]
  3. Ayaydın-Şahin, F, Özbay, Y. (2003). “Üniversite öğrencilerinin problem alanları, problemlilik düzeyleri, problem çözme becerileri ve yardım arama davranışları arasındaki ilişkilerin incelenmesi”. VII. Ulusal psikolojik danışma ve rehberlik kongresi ne sunulan bildiri. Malatya. 157–158. [Google Scholar]
  4. Bandura, A. (1989). Regulation of cognitive processes through perceived self-efficacy. Developmental psychology, 25(5), 729. [Google Scholar]
  5. Barrault, S., & Varescon, I. (2013). Cognitive distortions, anxiety, and depression among regular and pathological gambling online poker players. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16(3), 183-188. [Google Scholar]
  6. Beck ve ark. (1975). Hopelessness and suicidal behaviour. JAMA, 234(11), 1146–1149. [Google Scholar]
  7. Beck, A. T. (2005). Bilişsel terapi ve duygusal bozukluklar. İstanbul. Litera Yayıncılık. [Google Scholar]
  8. Beck, A. T., & Weishaar, M. (1989). Cognitive therapy. In Comprehensive handbook of cognitive therapy (pp. 21-36). Springer, Boston, MA. [Google Scholar]
  9. Beck, A. T., F. Arthur. (1990). Cognitive therapy of personality disorders. USA: The Guildford Pres. [Google Scholar]
  10. Beck, A.T. (2002). Cognitive models of depression. Clinical advances in cognitive psychotherapy: Theory and application. 14(1). 29-61. [Google Scholar]
  11. Beck, R., & Perkins, T. S. (2001). Cognitive content-specificity for anxiety and depression: Meta-analysis. Cognitive Therapy and Research, 25, 651-663. [Google Scholar]
  12. Bedel, A. (2015). The relationship between interpersonal problem solving, positive-negative affect and anxiety. Studia Psychologica, 57(2), 121. [Google Scholar]
  13. Blackburn, I. M. (1996). Depresyon ve başa çıkma yolları. İkinci basım. Çeviren: Nesrin H. Şahin ve R. N. Rugancı. İstanbul. Remzi Kitapevi. [Google Scholar]
  14. Bloomsters, B. N. (1992). The assesment of coping styles of child molasters and relationship to specific cognitive distortions and levels of anxiety of repression. (Doctoral dissertation, The Ohio State University). [Google Scholar]
  15. Bonner, R. L., & Rich, A. (1988). Negative life stress, social problem-solving self-appraisal, and hopelessness: Implications for suicide research. Cognitive Therapy and Research, 12(6), 549-556. [Google Scholar]
  16. Bornstein, M. T. (1986). Cognitive Distortion in Anoroxia Nervosa and Bulimia. University of Montana. U.S.A. [Google Scholar]
  17. Briere, J. (2000). Cognitive distortion scales. PAR Psychological Assessment Resources, Inc. Printed in the U.S.A. [Google Scholar]
  18. Clak, D. A., & Beck, A. T. (1999). Scientific foundations of cognitive theory and therapy of depression. John Wiley & Sons. [Google Scholar]
  19. Cole, D. A., Martin, J. M., Peeke, L. G., Seroczynski, A. D., & Hoffman, K. (1998). Are cognitive errors of underestimation predictive or reflective of depressive symptoms in children: A longitudinal study. Journal of Abnormal Psychology, 107(3), 481. [Google Scholar]
  20. Cramer, D., & Fong, J. (1991). Effect of rational and irrational beliefs on intensity and “inappropriateness” of feelings: A test of rational-emotive theory. Cognitive Therapy and Research, 15(4), 319-329. [Google Scholar]
  21. D'Zurilla, T. J., & Nezu, A. (1982). Social problem solving. Advances in cognitive-behavioral research and therapy, 1, 201-274 [Google Scholar]
  22. Demos, S. A. (2001). The relationship between sensitivity to criticism and cognitive distortions in women suffering from bulimia.Universty of Missouri. Columbia. [Google Scholar]
  23. Ellis, A., & Whiteley, J. M. (1979). Theoretical and empirical foundations of rational-emotive therapy. California. Thomson Brooks/Cole. [Google Scholar]
  24. Elman, S.(2002). An anger management intervention for adolescent males in a residential treatment center: The impact of treatment for cognitive distortion deficiences . University of Wisconsin. Milwaukee. A.B.D. (UMI Microform) [Google Scholar]
  25. Fair, S.E. (1986). “Cognitive content and ristortion associated with mood- induced repressive and anxious states Arizona. Arizona State University. [Google Scholar]
  26. Gable, R. A., Hendrickson, J. M., Tonelson, S. W., & Van Acker, R. (2002). Integrating academic and non-academic instruction for students with emotional/behavioral disorders. Education and Treatment of Children, 459-475. [Google Scholar]
  27. Geçtan, E. (2004).Psikodinamik psikiyatri ve normaldışı davranışlar. İstanbul. Metis Yayıncılık. [Google Scholar]
  28. Gibbs, J. C. (1991). Sociomoral developmental delay and cognitive distortion: Implications for the treatment of antisocial youth. In This chapter is based on a paper presented at an American Psychological Association symposium honoring Charles Wenar, 1989.. Lawrence Erlbaum Associates, Inc. [Google Scholar]
  29. Goldstein, E. B. (2014). Cognitive psychology: Connecting mind, research and everyday experience. Nelson Education. [Google Scholar]
  30. Griffin, J. L. (2003). Structural equation modeling of borderline personality disorder: Cognitive distortions, maladaptive schemas, psychological distress and insecure attachment as long-term sequelae of childhood sexual abuse (Doctoral dissertation, Virginia Consortium Program in Clinical Psychology). [Google Scholar]
  31. Hamamcı, Z.,Duy, B. (2003). “Üniversite öğrencilerinin depresyon ve kaygı düzeyleri ile fonksiyonel olmayan tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi” VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi ne Sunulan Bildiri. Malatya. s.108. [Google Scholar]
  32. Hawton, K. E., Salkovskis, P. M., Kirk, J. E., & Clark, D. M. (1989). Cognitive behaviour therapy for psychiatric problems: A practical guide. New York. Oxford University Press. [Google Scholar]
  33. Heppner, P. P. (1990). Future directions of problem-solving training for adults. Journal of cognitive psychotherapy, 4(3), 243. [Google Scholar]
  34. Hilsman, R., & Garber, J. (1995). A test of the cognitive diathesis-stress model of depression in children: Academic stressors, attributional style, perceived competence, and control. Journal of personality and social psychology, 69(2), 370. [Google Scholar]
  35. Himle, D. P., Thyer, B. A., & Papsdorf, J. D. (1982). Relationships between rational beliefs and anxiety. Cognitive Therapy and Research, 6(2), 219-223. [Google Scholar]
  36. Hisli, N. (1989). Beck depresyon envanteri’nin üniversite öğrencileri öçin geçerliği, güvenirliği. Psikoloji dergisi. (7)23. Ankara. Psikologlar Derneği Yayını 3–13. [Google Scholar]
  37. Hoglund, C. L., & Collison, B. B. (1989). Loneliness and irrational beliefs among college students. Journal of College Student Development. 30. 53-57. [Google Scholar]
  38. Jager-Hyman, S., Cunningham, A., Wenzel, A., Mattei, S., Brown, G. K., & Beck, A. T. (2014). Cognitive distortions and suicide attempts. Cognitive therapy and research, 38(4), 369-374. [Google Scholar]
  39. Kaslow, N. J., Adamson, L. B., & Collins, M. H. (2000). A developmental psychopathology perspective on the cognitive components of child and adolescent depression. In Handbook of developmental psychopathology (pp. 491-510). Springer, Boston, MA. [Google Scholar]
  40. Kaslow, N. J., Stark, K. D., Printz, B., Livingston, R., & Ling Tsai, S. (1992). Cognitive Triad Inventory for Children: Development and relation to depression and anxiety. Journal of Clinical Child Psychology, 21(4), 339-347. [Google Scholar]
  41. King, D. L., & Delfabbro, P. H. (2014). The cognitive psychology of Internet gaming disorder. Clinical psychology review, 34(4), 298-308 [Google Scholar]
  42. Köksal, O., Arslan, C., & Bakla, A. (2014). An investigation into foreign language learning anxiety, stress and personality in higher education. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 5(2), 199-208. [Google Scholar]
  43. Lardén, M., Melin, L., Holst, U., & Långström, N. (2006). Moral judgement, cognitive distortions and empathy in incarcerated delinquent and community control adolescents. Psychology, Crime & Law, 12(5), 453-462. [Google Scholar]
  44. Leahy, R. L. (2007). Bilişsel terapi ve uygulamaları–tedavi müdahaleleri için bir kılavuz. Litera Yayıncılık. İstanbul. [Google Scholar]
  45. Li, H., & Wang, S. (2013). The role of cognitive distortion in online game addiction among Chinese adolescents. Children and youth services review, 35(9), 1468-1475. [Google Scholar]
  46. Limón, M. (2001). On the cognitive conflict as an instructional strategy for conceptual change: A critical appraisal. Learning and instruction, 11(4-5), 357-380. [Google Scholar]
  47. Malouff, J.M., N. S. Obhutte & T. Mcclelland. (1992). “Examiniation of the relationship between irrational beliefs and state anxiety. Personality and individual rifferences. (4)13. 451–456. [Google Scholar]
  48. McGrath, E. P., & Repetti, R. L. (2002). A longitudinal study of children's depressive symptoms, self-perceptions, and cognitive distortions about the self. Journal of abnormal psychology, 111(1), 77. [Google Scholar]
  49. Myrseth, H., Brunborg, G. S., & Eidem, M. (2010). Differences in cognitive distortions between pathological and non-pathological gamblers with preferences for chance or skill games. Journal of gambling studies, 26(4), 561-569. [Google Scholar]
  50. Neisser, U. (2014). Cognitive psychology: Classic edition. Psychology Press. [Google Scholar]
  51. Nezu, A. M., & Nezu, C. M. (2001). Problem solving therapy. Journal of Psychotherapy Integration, 11(2), 187-205. [Google Scholar]
  52. Özakkaş, T. (2004). Bütüncül psikoterapi. İstanbul. Litera Yayıncılık. [Google Scholar]
  53. Piet, J., & Hougaard, E. (2011). The effect of mindfulness-based cognitive therapy for prevention of relapse in recurrent major depressive disorder: a systematic review and meta-analysis. Clinical psychology review, 31(6), 1032-1040. [Google Scholar]
  54. Putwain, D. W., Connors, L., & Symes, W. (2010). Do cognitive distortions mediate the test anxiety–examination performance relationship?. Educational Psychology, 30(1), 11-26. [Google Scholar]
  55. Reavis, M. R. (2004). Exploratory study of the relationship between social anxiety, depressogenic Style and coping skills in chilfen (Doctoral dissertation, American University). [Google Scholar]
  56. Ribeaud, D., & Eisner, M. (2010). Are moral disengagement, neutralization techniques, and self-serving cognitive distortions the same? Developing a unified scale of moral neutralization of aggression. International Journal of Conflict and Violence (IJCV), 4(2), 298-315. [Google Scholar]
  57. Shnek, Z. M., Foley, F. W., LaRocca, N. G., Gordon, W. A., DeLuca, J., Schwartzman, H. G., ... & Irvine, J. (1997). Helplessness, self-efficacy, cognitive distortions, and depression in multiple sclerosis and spinal cord injury. Annals of Behavioral Medicine, 19(3), 287-294. [Google Scholar]
  58. Sternberg, R. J., & Sternberg, K. (2016). Cognitive psychology. Nelson Education. [Google Scholar]
  59. Şahin, N, H. ve N. Şahin (1992). “Reliability and validity of the Turkish version of the auotomatic thoughts questionnaire. Journal of clinical psychology. (48), 334-340. [Google Scholar]
  60. Teasdale, J. D., Segal, Z., & Williams, J. M. G. (1995). How does cognitive therapy prevent depressive relapse and why should attentional control (mindfulness) training help?. Behaviour Research and therapy, 33(1), 25-39. [Google Scholar]
  61. Thurber, S., Crow, L. A., Thurber, J. A., & Woffington, L. M. (1990). Cognitive distortions and depression in psychiatrically disturbed adolescent inpatients. Journal of Clinical Psychology, 46(1), 57-60. [Google Scholar]
  62. Tobacyk, J. J., & Downs, A. (1986). Personal construct threat and irrational beliefs as cognitive predictors of increases in musical performance anxiety. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 779–782. [Google Scholar]
  63. Toneatto, T. (1999). Cognitive psychopathology of problem gambling. Substance use & misuse, 34(11), 1593-1604. [Google Scholar]
  64. Türküm, S. (1999). Bilişsel – Davranışçı yaklaşıma dayalı grupta psikolojik danışmanın bilişsel çarpıtmalar ve iletişim becerileri üzerindeki etkisi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, No: 56. [Google Scholar]
  65. Ünal, S., & Özcan, E. (2000). Depresyonda hazırlayıcı, ortaya çıkarıcı ve koruyucu etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(1), 41-48. [Google Scholar]
  66. Weems, C. F., Berman, S. L., Silverman, W. K., & Saavedra, L. M. (2001). Cognitive errors in youth with anxiety disorders: The linkages between negative cognitive errors and anxious symptoms. Cognitive Therapy and Research, 25(5), 559-575. [Google Scholar]
  67. Winn, W. (2013). Cognitive perspectives in psychology. In Handbook of research on educational communications and technology . pp. 90-123. Routledge. [Google Scholar]
  68. Wong, S. S. (2008). The relations of cognitive triad, dysfunctional attitudes, automatic thoughts, and irrational beliefs with test anxiety. Current Psychology, 27(3), 177-191. [Google Scholar]
  69. Young, K. S. (2007). Cognitive behavior therapy with Internet addicts: treatment outcomes and implications. CyberPsychology & Behavior, 10(5), 671-679. [Google Scholar]
  70. Zwemer, W. A., & Deffenbacher, J. L. (1984). Irrational beliefs, anger, and anxiety. Journal of Counseling Psychology, 31(3), 391-393. [Google Scholar]
Meta
Clt. 12 (26)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 12 Sayı 26

Aralık 2018

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.