Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2022, Clt. 16(39) 1-21

Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Projesi Hazırlamaya ve Yetkinliklerine Yönelik Görüşleri

Güliz Kaymakcı & Volkan Duran

ss. 1 - 21   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2022.463.1

Yayın Tarihi: Mart 30, 2022  |   Görüntüleme Sayısı: 118/360   |   İndirilme Sayısı: 167/601

PDF İndir

Özet

Okullarda fen eğitimi verilmesi ile özel yetenekli öğrenciler, fene olan motivasyon ve isteklerinin de yardımıyla ürünler oluştururlar. Ülkemizdeki özel yeteneklilerin eğitim programı da bu nedenle proje temelli bir yapıda tasarlanarak bu üretkenliği destekler nitelikte olup, programın iyileştirilmesi için yeni araştırmalara ihtiyaç olduğu söylenebilir. Bu bağlamda; bu araştırmada özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin fene yönelik proje çalışmaları hakkındaki görüşlerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çalışma grubu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan bir BİLSEM'nde (Bilim ve Sanat Merkezi) eğitim görmekte olan ve amaçlı örnekleme yöntemine göre belirlenen 16 (8 kız, 8 erkek) özel yetenekli ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırmada elde edilen veriler, iki araştırmacı tarafından geliştirilen ve dört açık uçlu sorudan oluşan 'Özel Yetenekli Ortaokul Öğrencilerinin Fen Projesi Hazırlamaya ve Yetkinliklerine İlişkin Görüşme Protokolü' ile toplanmış ve içerik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmada öğrencilerin fen projesi hazırlamaya yönelik temel bilgi düzeyi ve yeterlik algısı incelenmiştir. Öğrencilerin fen projelerini daha çok bilimsel süreç becerileriyle ilişkilendirdikleri, proje hazırlamanın kendilerine, bilimsel alanda kişisel gelişim sağlaması yönünde katkı sağlayacağı ve proje sürecinde çoğunlukla bilimsel süreç becerileri ile ilgili olarak sorun yaşayacaklarına dair öngörülerinin olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin fen projelerine olan ilgileri de göz önüne alınırsa; kendilerini geliştirmelerine izin verecek projeler yapmaya teşvik edilmesi önemlidir. Farklı çalışmalarda; nicel analiz yöntemleri kullanılarak, farklı kademelerdeki ve illerdeki öğrencilerin görüşlerinin alınması ile literatürde daha bütüncül bir sonuç oluşturulması sağlanabilir.

Anaktar kelimeler: Özel Yetenekli Öğrenci, Fen Projesi, Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM)

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Kaymakci, G., & Duran, V. (2022). Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Projesi Hazırlamaya ve Yetkinliklerine Yönelik Görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 16(39), 1-21. https://doi.org/10.29329/mjer.2022.463.1

Harvard
Kaymakci, G. and Duran, V. (2022). Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Projesi Hazırlamaya ve Yetkinliklerine Yönelik Görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 16(39), pp. 1-21.

Chicago 16th edition
Kaymakci, Guliz and Volkan Duran (2022). "Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Projesi Hazırlamaya ve Yetkinliklerine Yönelik Görüşleri". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 16 (39):1-21. https://doi.org/10.29329/mjer.2022.463.1

Kaynakça
  1. Abernathy, T. V. ve Vineyard, R. N. (2001). Academic competitions in science: What are the rewards for students? The Clearing House, 74(5), 269–76. [Google Scholar]
  2. Ağaoğlu, O. (2014). Computer tree. Journal for the Education of the Young Scientist and Giftedness, 2(2), 87-93 [Google Scholar]
  3. Atalay, Z. Ö. (2014). Üstün zekâlı ve yetenekli bireyler için farklılaştırılmış sosyal bilgiler dersinde uygulanabilecek öğretim stratejileri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 339-358. [Google Scholar]
  4. Ataman, A. (2004). Üstün zekâlı ve üstün özel yetenekli çocuklar. M.R. Şirin, A. Kulaksızoğlu, A. E. Bilgili (Haz.). Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı içinde. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları. [Google Scholar]
  5. Baykoç-Dönmez, N. (2009). NB İlgi ve Yetenek Alanları Geliştirme Programı. Sağlıkta Gelişimde Eğitimde Çocuk, 7-9 Ekim 2009, Hacettepe Üniversitesi Kongre Merkezi Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar 2. Ulusal Kongresi, 25-27 Mart 2009 Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. [Google Scholar]
  6. Blackburn, A. C. ve Erickson, D. B. (1986). Predictable crises of the gifted student. Journal of Counseling and Development, 64(9), 552–555. doi:https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1986.tb01200.x [Google Scholar] [Crossref] 
  7. Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K. Akgün, Ö, E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
  8. Cresswell, J. W. ve Clark, V. L.(2011). Designing And Conducting Mixed Method Research. 2nd Sage; Thousand Oaks, CA. [Google Scholar]
  9. Çitil, M. ve Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 185-231 [Google Scholar]
  10. Dabney, K. P., Tai, R. H., Almarode, J.T., Miller-Friedmann, J. L., Sonnert, G. ve Sadler, P. M. (2012). Out-of-school time science activities and their association with career interest in STEM. International Journal of Science Education, 2(1), 63–79. [Google Scholar]
  11. Dawes, L. A., Long, S., Whiteford, C. ve Richardson, K. (2015). Why are students choosing STEM and when do they make their choice? Proceedings of 26th Annual Conference of the Australasian Association for Engineering; School of Engineering, Deakin University. [Google Scholar]
  12. Dionne, L., Reis, G., Trudel, L., Guillet, G., Kleine, L. ve Hancianu, C. (2012). Students’sources of motivation for participating in science fairs: An exploratory study within the Canada-wide science fair 2008. International Journal of Science and Mathematics Education, 10(3), 669–93. [Google Scholar]
  13. Enç, M. (1979). Üstün Beyin Gücü: Gelişim ve Eğitimleri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Yayınları, No: 83. [Google Scholar]
  14. Gökdere, M. ve Ayvacı, H. Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17-26. [Google Scholar]
  15. Grinnell, F., Dalley, S. ve Reisch, J. (2020). High school science fair: Positive and negative outcomes. PloS ONE, 15(2), e0229237. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0229237 [Google Scholar] [Crossref] 
  16. Güneş, B. Z. (2019). Özel yetenekli öğrencilerin teknoloji ile birlikte kendi kendine öğrenme seviyelerinin incelenmesi: Balıkesir ili örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul. [Google Scholar]
  17. Karabey, B. ve Yürümezoğlu, K. (2015). Yaratıcılık ve üstün yetenekliliğin zekâ kuramları açısından değerlendirilmesi (a review for creativity and giftedness with perspective of intelligence theories). Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 86-107. [Google Scholar]
  18. Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler. 30. Basım. Ankara: Nobel Yayıncılık [Google Scholar]
  19. Koç, İ. (2016). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrenci velilerinin Bilim ve Sanat Merkezi'yle ilgili görüşleri: Bir Bilsem örneği. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 17-24. [Google Scholar]
  20. Kurtulmuş, Z. (2010). Bilim ve sanat merkezine devam eden üstün yetenekli çocukların ailelerine verilen bilgisayar temelli eğitimin aile bireylerinin aile ilişkilerini algılamalarına ve çocukların mükemmeliyetçilik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi Eğitimi Anabilim Dalı: Ankara. [Google Scholar]
  21. Levent, F. (2016). Üstün yeteneklilerin eğitiminde mentörlük programı: Uluslararası bağlamda bir inceleme. Çocuk ve Medeniyet, 1(1), 29-48. [Google Scholar]
  22. MEB (2017). Beni anlayın. Özel yetenekli çocuğum var. Ankara: MEB Yayınları. [Google Scholar]
  23. Mertol, H. (2014). Türkiye ve ABD’de üstün zekâlı çocuklara sosyal bilgiler dersi veren öğretmenlerin görüş ve uygulamaları (Hope projesi ve BİLSEM örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Erzurum. [Google Scholar]
  24. Miles, M, B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage. [Google Scholar]
  25. Miller, K., Sonnert, G. ve Sadler, P. (2018). The influence of students’ participation in STEM competitions on their interest in STEM careers. International Journal of Science Education, 8(2), 95–114. [Google Scholar]
  26. Özarslan, M. ve Çetin, G. (2018). Effects of biology project studies on gifted and talented students’ motivation toward learning biology, Gifted Education International, 34(3), 205-221. [Google Scholar]
  27. Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı adına Hangar Marka İletişimi ve Reklam Hizmetleri: Ankara. [Google Scholar]
  28. Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Sage Publications; Thousand Oaks, CA. [Google Scholar]
  29. Risemberg, R. ve Zimmerman, B. J. (1992). Self-regulated learning in gifted students. Roeper Review: A Journal on Gifted Education, 15(2), 98-101. doi:https://doi.org/10.1080/02783199209553476 [Google Scholar] [Crossref] 
  30. Sak, U. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programları modeli (ÜYEP) ve sosyal geçerliği. Eğitim ve Bilim, 36(161), 213-229. [Google Scholar]
  31. Schmidt, K. M. ve Kelter, P. (2017). Science Fairs: A Qualitative Study of Their Impact on Student Science Inquiry Learning and Attitudes toward STEM. Science Educator, 25(2), 126–32. [Google Scholar]
  32. Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve Sanat Merkezi Uygulamasının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir. [Google Scholar]
  33. Sternberg, R. J. ve Zhang, L.-f. (1995). What do we mean by giftedness? A pentagonal implicit theory. Gifted Child Quarterly, 39(2), 88–94. doi: https://doi.org/10.1177/001698629503900205 [Google Scholar] [Crossref] 
  34. Şahin, A. (2013). STEM clubs and science fair competitions: Effects on post-secondary matriculation. Journal of STEM Education, 14(1), 5–11. [Google Scholar]
  35. Şahin, A., Ekmekçi, A. ve Waxman, H. C. (2017). The relationships among high school STEM learning experiences, expectations, and mathematics and science efficacy and the likelihood of majoring in STEM in college. International Journal of Science Education, 39(11), 1549–72. [Google Scholar]
  36. Tomlinson, M. (2007). Graduate employability and student attitudes and orientations to the labour market. Journal of Education and Work, 20, 285-304. doi:10.1080/13639080701650164. [Google Scholar] [Crossref] 
  37. Torrance, E. P. ve Goff, K. (1989). A quiet revolution. The Journal of Creative Behavior, 23(2), 136–145. doi: https://doi.org/10.1002/j.2162-6057.1989.tb00683. [Google Scholar] [Crossref] 
  38. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu [TÜBİTAK]. (2004). Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları: 2003-2023 Strateji Belgesi. http://www.tubitak.gov.tr/cid/826/ index.htm adresinden 17.12.2019 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]
  39. Türk Dil Kurumu [TDK]. (2020). Genel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/ adresinden 10.01.2019 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]
  40. VanTassel-Baska, J., Olszewski-Kubilius, P. ve Kulieke, M. (1994). A study of self-concept and social support in advantaged and disadvantaged seventh and eighth grade gifted students. Roeper Review: A Journal on Gifted Education, 16(3), 186–191. doi: https://doi.org/10.1080/02783199409553570. [Google Scholar] [Crossref] 
  41. Webb, J. T., Gore, J. L., Amend, E. R., ve DeVries, A. R. (2016). Üstün Yetenekli Çocuklar Uzmanlar ve Aileler İçin El Kitabı. Çev.: Bahar Uyaroğlu ve Burcu Bülbün Aktı. Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  42. Winebrenner, S. ve Brulles, D. (2008). The Cluster Grouping Handbook: How To Challenge Gifted Students and Improve Achievement for all. Minneapolis, MN: Free Spirit Publishing. [Google Scholar]
  43. Winebrenner, S. (2003). Teaching strategies for twice-exceptional students. Intervention In School and Clinic - Intervention School Clinic. 38. 131-137. 10.1177/10534512030380030101. [Google Scholar]
  44. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
Meta
Clt. 16 (39)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 16 Sayı 39

Mart 2022

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.