Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2021, Clt. 15(35) 168-190

Ergenlerde Sosyal ve Duygusal Öğrenmenin İnternet Kötüye Kullanımına Etkisi

Sinan Okur & Tarık Totan

ss. 168 - 190   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2021.340.8

Yayın Tarihi: Mart 25, 2021  |   Görüntüleme Sayısı: 140/522   |   İndirilme Sayısı: 181/1.010

PDF İndir

Özet

Her geçen gün daha fazla gelişen ve milenyum çağında insanların yaşamlarında önemli bir yere sahip olan internet, sağladığı kolaylıklardan dolayı vazgeçilmez bir iletişim aracı haline gelmiştir. Fakat internetin aşırı, bilinçsiz ve kontrolsüz kullanımı sonucunda başta ergenler olmak üzere birçok insanın interneti kötüye kullandığı görülmüştür. İnternet kötüye kullanımında olduğu gibi sosyal ve duygusal öğrenmenin de özellikle ergenler için önemli olduğu düşünülmektedir. Bu doğrultuda sosyal duygusal öğrenmenin internetin kötüye kullanımına etkisinin nasıl olacağı merak edilmektedir. Bu çalışmada amaç, ergenlerin sosyal ve duygusal öğrenme düzeylerinin internet kötüye kullanımına etkisini incelemektir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Sosyal ve Duygusal Öğrenme Ölçeği, Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formu ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Çalışmaya 155 kız öğrenci (%48,4) ve 165 erkek öğrenci (%51,6) olmak üzere toplam 320 ergen katılmıştır. Araştırma yapıldığı dönemde bu öğrencilerin 122'si (%38,1) birinci, 113'ü (%35,3) ikinci, 85'i ise (%26,6) üçüncü sınıfa devam eden lise öğrencisidir. Araştırma sonucunda ergenlerin sosyal ve duygusal öğrenme düzeyleri ile internet kötüye kullanım puanları arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu, bunun dışında da sosyal ve duygusal öğrenmenin internet kötüye kullanımını istatistiksel olarak yordadığı bulunmuştur. Ayrıca sosyal ve duygusal öğrenme değişkeninin alt boyutları olan öz-yönetim, ilişki kurma becerisi ve sorumlu bir şekilde karar verme becerisinin internet kötüye kullanımını negatif yönde manidar düzeyde yordadığı da tespit edilmiştir. Bunun dışında yapılan analiz sonuçları, modelde cinsiyetin yordayıcı bir etkisi olmadığını ortaya koymuştur. Elde edilen bu bulgular alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Anaktar kelimeler: Sosyal ve Duygusal Öğrenme, İnternet Kötüye Kullanımı, Ergenlik

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Okur, S., & Totan, T. (2021). Ergenlerde Sosyal ve Duygusal Öğrenmenin İnternet Kötüye Kullanımına Etkisi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(35), 168-190. https://doi.org/10.29329/mjer.2021.340.8

Harvard
Okur, S. and Totan, T. (2021). Ergenlerde Sosyal ve Duygusal Öğrenmenin İnternet Kötüye Kullanımına Etkisi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(35), pp. 168-190.

Chicago 16th edition
Okur, Sinan and Tarik Totan (2021). "Ergenlerde Sosyal ve Duygusal Öğrenmenin İnternet Kötüye Kullanımına Etkisi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 15 (35):168-190. https://doi.org/10.29329/mjer.2021.340.8

Kaynakça
  1. Aftab, R., Çelik, İ., & Sarıçam, H. (2015). Facebook addiction and social emotional learning skills. Ozean Journal of Social Science, 8(2), 109-120. [Google Scholar]
  2. Altunbaş, T. ve Özabacı, N. (2019). Bir duygusal zekâ programının ilkokul öğrencilerinin duygusal zekâ, atılgan, saldırgan ve çekingen davranışlarına etkisinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(54), 659-688. [Google Scholar]
  3. Balkaya Çetin, A. (2014). Ergenlerin internet ve problemli internet kullanım davranışlarının bazı psiko-sosyal özellikler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  4. Bencivenga, A. S., & Elias, M. J. (2003). Leading schools of excellence in academics, character, and social-emotional development. NASSP Bulletin, 87(637), 60-72. [Google Scholar]
  5. Beşbudak, M. (2018). Sağlık iletişiminde sosyal ve duygusal öğrenme becerileri: Doktorlar üzerinde bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  6. Bulut, E. (2019). Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılığının İnternet’in cazibesi ve öğrenilmiş güçlük açısından yordanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  7. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  8. Can, S. (2018). Ergenlerin akademik erteleme davranışları, internet bağımlılığı ve temel psikolojik ihtiyaçları: Bir model önerisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  9. Candemir Karaburç, G. (2017). Evli bireylerin problemli internet kullanımı, evlilik uyumu, eş tükenmişliği ve temel psikolojik ihtiyaçlarının karşılanma düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep. [Google Scholar]
  10. Canoğulları, Ö. ve Güçray, S. (2017). İnternet bağımlılık düzeyleri farklı ergenlerin cinsiyetlerine göre psikolojik ihtiyaçları, sosyal kaygıları ve anne baba tutum algılarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 42-57. [Google Scholar]
  11. Caplan, S. E. (2002). Problematic internet use and psychosocial well-being: Development of a theory-based cognitive-behavioral measurement instrument. Computers in Human Behavior, 18, 553-575. [Google Scholar]
  12. Caplan, S. E. (2003). Preference for online social interaction: A theory of problematic internet use and psychosocial well-being. Communication Research, 30(6), 625-648. [Google Scholar]
  13. Ceyhan, E. (2008). Ergen ruh sağlığı açısından bir risk faktörü: İnternet bağımlılığı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(2), 109-116. [Google Scholar]
  14. Cohen, J. (2001). Social and emotional education: Core concepts and practices. https://www.wtc.ie/images/pdf/Emotional_Intelligence/eq15.pdf adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 28.03.2020 [Google Scholar]
  15. Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning [CASEL]. (2003). Safe and sound: An educational leader’s guide to evidence-based social and emotional learning (SEL) programs. Chicago, IL: Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning. [Google Scholar]
  16. Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning [CASEL]. (2009). Basics, definition. What is the social and emotional learning (SEL)? http://www.casel.org/basics/definition.php adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 15.11.2019. [Google Scholar]
  17. Çelik, İ. (2015). Social emotional learning skills and educational stress. Educational Research and Reviews, 10(7), 799-803. [Google Scholar]
  18. Dahir, C. A. (2009). School counseling in the 21st Century: Where lies the future? Introduction to special section. Journal of Counseling and Development, 87(1), 3-5. [Google Scholar]
  19. Davis, R. A. (2001). A cognitive behavioral model of pathological internet use. Computers in Human Behavior, 17(2), 187-195. [Google Scholar]
  20. Demir, Y., & Kutlu, M. (2016). The Relationship between loneliness and depression: Mediation role of Internet addiction. Educational Process: International Journal, 5(2), 97-105. [Google Scholar]
  21. Durlak, J. A., & Weissberg, R. P. (2007). The impact of after-school programs that promote personal and social skills. https://eric.ed.gov/?id=ED505368 adresinden erişildi. Erişim Tarihi: 28.03.2020 [Google Scholar]
  22. Durlak, J., & Weissberg, R. (2010). Social and emotional learning programs that work. İçinde R. Slavin (Eds.). Better: Evidence-based education. Social Emotional Learning, 2(2), 4-5, York: Institute for Effective Education, University of York. [Google Scholar]
  23. Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta-analysis of school – based universal interventions. Child Development, 82(1), 405-432. [Google Scholar]
  24. Eagen, T. (2008). Parent and adolescent internet use, perception and regulation: A dyadic analysis. Unpublished Doctoral Dissertation, Hofstra University, New York. [Google Scholar]
  25. Elias, M. J., & Moceri, D. C. (2012). Developing social and emotional aspects of learning: The American experience. Research Papers in Education, 27(4), 423-434. [Google Scholar]
  26. Elias, M. J., Zins, J. E., Weissberg, R. P., Frey, K. S., Greenberg, M. T., Haynes, N. M., Kessler, R., Schwab-Stone, M. E., & Shiver, T. P. (1997). Promoting social and emotional learning: Guidelines for educators. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development. [Google Scholar]
  27. Gámez Guadix, M., Calvete, E., Orue, I., & Las Hayas, C. (2015). Problematic internet use and problematic alcohol use from the cognitive-behavioral model: A longitudinal study among adolescents. Addictive Behaviors, 40, 109-114. [Google Scholar]
  28. Goldschmidt, E. P. (2008). The role of social competence in the relationship between classroom behaviors and school engagement (Unpublished doctoral dissertation). Boston College, Boston, US. [Google Scholar]
  29. Günüç, S. (2009). İnternet Bağımlılık Ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van. [Google Scholar]
  30. Internet World Stats [IWS]. (2017). Usage and population statistic. http://internetworldstats.com/ adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 14.11.2019. [Google Scholar]
  31. İskender, M. (2018). Investigation of the effects of social self-confidence, social loneliness and family emotional loneliness variables on Internet addiction. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 6(3), 1-10. [Google Scholar]
  32. Jennings, G. (2003) An exploration of meaningful participation and caring relationships as contexts for school engagement. The California School Psychologist, 8, 43-52. [Google Scholar]
  33. Kabakçı, Ö. F. ve Korkut, F. (2008). 6-8. sınıftaki öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(148), 77-86. [Google Scholar]
  34. Kabakçı, Ö. F. ve Korkut Owen, F. (2010). Sosyal Duygusal Öğrenme Becerileri Ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(157), 152-166. [Google Scholar]
  35. Kabakçı, Ö. F. ve Totan, T. (2013). Sosyal ve duygusal öğrenme becerilerinin çok boyutlu yaşam doyumuna ve umuda etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(1), 40-61. [Google Scholar]
  36. Kabasakal, Z., & Totan, T. (2013). The effect of social and emotional learning needs on decreasing the mental symtoms in elementary school students. Çukurova University Faculty of Education Journal, 42(1), 56-64. [Google Scholar]
  37. Kemp, S. (2018). We are social. https://wearesocial.com/blog/2018/01/global-digital-report-2018 adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 11.11.2019. [Google Scholar]
  38. Kılıç, Z. ve Durat, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımının genel psikolojik belirtileri ve sosyal fobi ile ilişkisi. Sakarya Tıp Dergisi, 7(2), 97-104. [Google Scholar]
  39. Koyama, A., Miyake, Y., Kawakami, N., Tsuchiya, M., Tachimori, H., & Takeshima, T. (2010). Lifetime prevalence, psychiatric comorbidity and demographic correlates of ‘’hikikomori’’ in a community population in Japan. Psychiatry Research, 176(1), 69-74. [Google Scholar]
  40. Kuss, D. J., Griffiths, M. D., & Binder, J. F. (2013). Internet addiction in students: Prevalence and risk factors. Computers in Human Behavior, 29(3), 959-996. [Google Scholar]
  41. Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y. ve Aysan, F. (2016). Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(1), 69-76. [Google Scholar]
  42. Kutluay Çelik, B. (2014). The relationship between social-emotional learning skills and attitudes toward elementary school among middle school students. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  43. Lenhart, A., Smith, A., Anderson, M., Duggan, M., & Perrin, A. (2015). Teens, Technology and Friendships. http://www.pewinternet.org/2015/08/06/teenstechnology-and-friendships/ adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 19.11.2019. [Google Scholar]
  44. Mason, M. J., & Chuang, S. (2001). Culturally-based after-school arts programming for low-income urban children: Adaptive and preventive effects. Journal of Primary Prevention, 22(1), 45-54. [Google Scholar]
  45. Morrison, G. M., Storino, M. H., Robertson, L. M., Weissglass, T., & Dondero, A. (2000). The protective function of after-school programming and parent education and support for students at risk for substance abuse. Evaluation and Program Planning, 23(3), 365-371. [Google Scholar]
  46. Okur, S. (2019). Lise öğrencilerinin temel psikolojik ihtiyaçları ile problemli internet kullanımları arasındaki ilişkide yaşam doyumunun aracılık rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  47. Okur, S., Özkan, E. ve Arslan, Ü. (2019). Ortaokul öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies Information Technologies and Applied Sciences, 14(2), 275-294. [Google Scholar]
  48. Özteke Kozan, H. İ., Baloğlu, M., Kesici, Ş., & Arpacı, İ. (2019). The role of personality and psychological needs on the problematic internet use and problematic social media use. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(2), 203-219. [Google Scholar]
  49. Öztürk, Ö., Odabaşıoğlu, G., Eraslan, D., Genç, Y. ve Kalyoncu, A. (2007). İnternet bağımlılığı: Kliniği ve tedavisi. Bağımlılık Dergisi, 8, 36-41. [Google Scholar]
  50. Pawlikowski, M., Altstötter-Gleich, C., & Brand, M. (2013). Validation and psychometric properties of a short version of Young’s Internet Addiction Test. Computers in Human Behavior, 29(3), 1212-1223. [Google Scholar]
  51. Peker, A., Nebioğlu, M. ve Ödemiş, M. H. (2019). Sanal ortamda bağımlılık: Bilinçli farkındalığın aracı rolüne ilişkin bir model sınaması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(2), 153-158. [Google Scholar]
  52. Pierce, L. H., & Shields, N. (1998). The Be A Star community‐based after‐school program: Developing resiliency factors in high‐risk preadolescent youth. Journal of Community Psychology, 26(2), 175-183. [Google Scholar]
  53. Reschly, A. L., Huebner, E. S., Appleton, J. J., & Antaramian, S. (2008). Engagement as flourishing: The contribution of positive emotions and coping to adolescents' engagement at school and with learning. Psychology in the Schools, 45(5), 419-431. [Google Scholar]
  54. Schaps, E. (2010). How a changing society changes SEL. In R. Slavin (Eds.). Better: Evidence-based education. Social-emotional learning, 2(2), 20-21, York: Institute for Effective Education, University of York. [Google Scholar]
  55. Siyez, D. M. (2014). Lise öğrencilerinde problemli internet kullanımının yordayıcıları olarak heyecan arama ve cinsiyet. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 1(1), 63-97. [Google Scholar]
  56. Soylu, A. (2007). Fırat Üniversitesi öğrencilerinin sosyal ve duygusal öğrenme becerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ. [Google Scholar]
  57. Totan, T. (2007). Okulda zorbalığı önlemede eğitimcilere ve ebeveynlere öneriler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 191-200. [Google Scholar]
  58. Totan, T. (2011). Problem çözme becerileri eğitim programının ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal duygusal öğrenme becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  59. Totan, T. (2014). Okul psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri kapsamında sosyal ve duygusal öğrenmenin değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 57-70. [Google Scholar]
  60. Totan, T. (2018). Ergenlerde Sosyal ve Duygusal Öğrenme Ölçeğinin geliştirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 48(48), 41-58. [Google Scholar]
  61. Totan, T. ve Kabakçı, Ö. F. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sosyal duygusal öğrenme becerilerinin zorbalığı yordama gücü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 575-600. [Google Scholar]
  62. Totan, T., Ercan, B. ve Öztürk, E. (2019). Mutluluk ve benlik saygısının yalnızlıkla internet bağımlılığına etkilerinin incelenmesi. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(10), 20-35. [Google Scholar]
  63. Türnüklü, A. (2004). Okullarda sosyal ve duygusal öğrenme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 37(10), 136-152. [Google Scholar]
  64. Uşaklı, H. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının ilkokul öğrencilerine sosyal duygusal öğrenme becerilerini tanıtmalarına ilişkin görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 19-31. [Google Scholar]
  65. Uşaklı, H. (2017). Sosyal duygusal öğrenme nedir? Neden önemlidir? (İnsan ilişkilerinde beş duygu alanı). Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 1-16. [Google Scholar]
  66. Utter, K., & Nyhus, G. (2014). What about social emotional learning (SEL). www.district 287.org /clientuploads adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 17.11.2019. [Google Scholar]
  67. Uz Baş, A., Öz Soysal, F. S. ve Aysan, F. (2016). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımının psikolojik iyi oluş ve sosyal destek ile ilişkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1035-1046. [Google Scholar]
  68. We are social. (2020). Digital in 2020. https://wearesocial.com/digital-2020 adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 28.03.2020 [Google Scholar]
  69. Worldometers. (2019). http://www.worldometers.info/tr/ adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 16.11.2019. [Google Scholar]
  70. Young, K. S. (1998). Caught in the net: How to recognize the signs of internet addiction--and a winning strategy for recovery. New York, NY: John Wiley & Sons. [Google Scholar]
  71. Young, K. S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences. American Behavioral Scientist, 402-415. [Google Scholar]
  72. Yu, C., Li, X., & Zhang, W. (2015). Predicting adolescent problematic online game use from teacher autonomy support, basic psychological needs satisfaction and school engagement: A 2-year longitudinal study. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 18(4), 228-233. [Google Scholar]
  73. Zins, J. E., Weissberg, R.P., Wang, M.C., & Walberg, H. J. (2001). Social Emotional Learning and School Success. CEIC Review, 10(6), 1-3. [Google Scholar]
  74. Zins, J. E., Payton, J. W., Weissberg, R. P., & Utne O’Brien, M. (2007). Social and emotional learning for successful school performance. In Matthews, M. Zeidner, & R. D. Roberts (Eds.), Emotional intelligence: Knows and unknowns (pp. 376-395). New York: Oxford University Press. [Google Scholar]
Meta
Clt. 15 (35)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 15 Sayı 35

Mart 2021

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.