Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(34) 106-127

Psikolojik Danışman Adaylarının Çocuk Cinsel İstismarına Yönelik Görüşleri ve Mesleki Bilgi Düzeyleri

Büşra Aslan, Mehmet Akif Karaman, Cemre Tatlı & Hasan Eşici

ss. 106 - 127   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.5

Yayın Tarihi: Aralık 25, 2020  |   Görüntüleme Sayısı: 331/634   |   İndirilme Sayısı: 432/1.194

PDF İndir

Özet

Çocukların güvenli ve huzurlu bir ortamda yaşaması oldukça önemli olmasına rağmen ne yazık ki dünyada birçok ülkede her sene milyonlarca çocuğa zarar verilmekte, çocuklar fiziksel, cinsel veya duygusal istismara maruz kalmaktadırlar. Cinsel istismar öyküsü olan çocukların tespit edilmesi için okul ortamı oldukça elverişlidir. Bu sebeple okul psikolojik danışmanlarına (rehber öğretmenlerine) büyük görevler düşmektedir. Bu çalışmanın amacı rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans programında öğrenim gören psikolojik danışman adaylarının çocuk cinsel istismarına ilişkin görüşlerini ve bilgi düzeylerini anlamaktır. Bu çalışmanın diğer bir amacı ise psikolojik danışman adaylarının çocuk cinsel istismarı konusunda farkındalık düzeylerini, kendilerini ne ölçüde yeterli hissettiklerini betimlemektir. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinin bir türü olan fenomonoloji çalışmasına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda sekiz psikolojik danışman adayı ile birebir görüşülmüştür. Elde edilen bulgular ışığında psikolojik danışman adaylarının cinsel istismarı tanımlarken istismar ve sömürülme kavramlarına vurgu yaptığı görülmüştür. Ayrıca psikolojik danışman adaylarının cinsel istismar konusunda sınırlı bilgiye sahip oldukları anlaşılmıştır. Adaylar cinsel istismar vakaları ile karşılaşmaktan kaygı duyduklarını, endişelendiklerini ve korktuklarını beyan etmişlerdir. Cevaplar analiz edildiğinde bu olumsuz duyguların temelinde ne yapacağını bilememe kaygısı yatmaktadır. Adaylar cinsel istismarın önlenmesi için eğitimler ve bilinçlendirme etkinliklerine vurgu yapmış ve psikolojik danışmanların rolünün önemli olduğunu belirtmişlerdir. Son olarak, adaylar cinsel istismara yönelik aldıkları eğitimin yetersiz olduğunu ve müfredatta ve ders içeriklerinde buna yönelik uygulamalı eğitimler olması gerektiğini belirtmişlerdir.

Anaktar kelimeler: Psikolojik Danışman Adayları, Çocuk Cinsel İstismarı, Rehberlik

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Aslan, B., Karaman, M.A., Tatli, C., & Esici, H. (2020). Psikolojik Danışman Adaylarının Çocuk Cinsel İstismarına Yönelik Görüşleri ve Mesleki Bilgi Düzeyleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), 106-127. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.5

Harvard
Aslan, B., Karaman, M., Tatli, C. and Esici, H. (2020). Psikolojik Danışman Adaylarının Çocuk Cinsel İstismarına Yönelik Görüşleri ve Mesleki Bilgi Düzeyleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), pp. 106-127.

Chicago 16th edition
Aslan, Busra, Mehmet Akif Karaman, Cemre Tatli and Hasan Esici (2020). "Psikolojik Danışman Adaylarının Çocuk Cinsel İstismarına Yönelik Görüşleri ve Mesleki Bilgi Düzeyleri". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (34):106-127. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.5

Kaynakça
  1. Adalet Bakanlığı. (2018). Adli istatistikler. Erişim tarihi 06.04.2020: http://www.adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/1982019170455istatistik2018.pdf [Google Scholar]
  2. Akgül, E. (2015). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan personelin cinsel istismar bildirim durumları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  3. Aktas, E. F., & Demirtas-Zorbaz, S. (2018). School counselor’s opinions about their competence of child counseling. Journal of the Faculty of Education, 19(1), 245-256. [Google Scholar]
  4. Assink, M., van der Put, C. E., Meeuwsen, M. W., de Jong, N. M., Oort, F. J., Stams, G. J. J. ve Hoeve, M. (2019). Risk factors for child sexual abuse victimization: A meta-analytic review. Psychological bulletin, 145(5), 459-489. https://doi.org/10.1037/bul0000188 [Google Scholar] [Crossref] 
  5. Bahadır Yılmaz, E. (2013). Çocuk istismarının önlenmesinde kullanılan programlar ve özellikleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(4), 255-259. [Google Scholar]
  6. Banyard, V.L., Williams, L.M. ve Siegel, J.A, (2001). The longterm mental health consequences of child sexual abuse: an exploratory study of the impact of multiple traumas in a sample of women. Journal of Traumatic Stress 14, 697-715. [Google Scholar]
  7. Broman-Fulks, J. J., Ruggiero, K. J., Hanson, R. F., Smith, D. W., Resnick, H. S., Kilpatrick, D. G. ve Saunders, B. E. (2007). Sexual assault disclosure in relation to adolescent mental health: Results from the national survey of adolescents. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 36(2), 260–266. doi:10.1080/15374410701279701 [Google Scholar] [Crossref] 
  8. Büyüköztürk, Ş. , Kılıç-Çakmak, E. , Akgün, Ö,E. , Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara, TR: Pegem Akademi [Google Scholar]
  9. Çağdaş, S. (2002). İstanbul ilinde sanayide çalışan çocukların karşılaştıkları istismar ve ihmaller (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  10. Çeçen, A. (2007). Çocuk cinsel istismarı: Sıklığı, etkileri ve okul temelli önleme yolları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 4(1), 1-17. [Google Scholar]
  11. Doğan, T. ve Bayar, Ö. (2018). Çocuk cinsel istismarı: Geleceğin öğretmenleri ve okul psikolojik danışmanları ne kadar biliyor? Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(55), 571-581. doi: 0.17719/jisr.20185537230 [Google Scholar] [Crossref] 
  12. Er, T. (2010). Cinsel İstismara maruz kalan ve kalmayan ergenlerin anksiyete, depresyon ve benlik algısı açısından karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  13. Erman, H. (2004). Cinsel istismarın önlenmesi. Cinsel Taciz Paneli, (sf.79-83). Ankara. T.C. Ankara Valiliği, Milli Eğitim Müdürlüğü. Türkiye Sağlık İşcileri Sendikası. 11 Aralık 2003, Ankara. Demircioğlu Matbaacılık. [Google Scholar]
  14. Finkelhor, D. (1984). Child sexual abuse: New theory and research. New York, NY: The Free Press. [Google Scholar]
  15. Gültekin, G., Ruban, C. ve Korkusuz, İ. (2006). Çocuk ve cinsel istismar. Adli Psikiyatri Dergisi, 3(1), 9-14. [Google Scholar]
  16. Haylı, R. G. ve Durmuş, E. (2015, Ekim). Psikolojik danışmanın çıkmazı – çocuk cinsel istismarı. Çalışma 3. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresinde sunulmuştur. Mersin: Türk PDR Derneği [Google Scholar]
  17. İnsan Hakları Derneği. (2008). Çocuk ihmali ve istismarını önleme öğretmenler ve aileler için eğitim kılavuzu. Ankara, TR: Berkay Ofset [Google Scholar]
  18. Karakaya, I., Coşkun, A., Ağaoğlu, B., Şişmanlar, Ş. G., Öç Yıldız, Ö., Memik Çakın, N. ve Biçer, Ü. (2006). Cinsel istismara maruz kaldığı bildirilen olguların ruhsal değerlendirme sonuçları. Adli Tıp Bülteni,11(2), 53–58. [Google Scholar]
  19. Kaya, İ. ve Çeçen Eroğul, A.R. (2016). The mediating role of automatic thought and cognitive emotion regulation strategies on relationships among childhood abuse/neglect, behavioral problems and resilience of adolescents. Çukurova University Faculty of Education Journal, 45(2), 331-358. [Google Scholar]
  20. Kaya, H. , Çoban, B. , Killiklioğlu, B, Özden, N. , Özgen, G. (2005). Çocukta cinsel istismar ve hemşirenin rolü. İstanbul Üniversitesi P.N.H.Y.O Dergisi, 13(55), 57-62. [Google Scholar]
  21. Kaytez, N., Yücelyiğit, S. ve Kadan, G. (2018). Çocuğa yönelik istismar ve çözüm önerileri Eurasıan Journal of Health Scıences, 1(1), 18-24. [Google Scholar]
  22. Kılıç, Y. (2016). Cinsel istismar mağduru olan ve olmayan 11 ve 18 yaş arasındaki bir grup kız çocuğun sosyo-demografik özellikler ve psikolojik belirtiler bakımından karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  23. Koçtürk, N. (2016). Çocuk istismarı ve ihmali. Ö. Baker ve T. Doğan (Ed) içinde Kriz Danışmanlığı (ss:333- 359). Ankara, TR: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  24. Lanning, B., Ballard, J.D. ve Robinson, J. (1999). Child sexual abuse prevention programs in Texas public elementary schools. The Journal of School Health, 69(1), 3-8. [Google Scholar]
  25. Meyer, R. L. (2012). Predictors of counselor self-efficacy among master’s level counselor trainees: Impact of cohort versus non-cohort educational programs (Doctoral dissertation). Retrieved from http://scholarworks.wmich.edu [Google Scholar]
  26. Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York, NY: Sage. [Google Scholar]
  27. Moore, D. R. ve Florsheim, P. (2008). Interpartner conflict and child abuse risk among African American and Latino adolescent parenting couples. Child Abuse Neglect, 32, 463-475. [Google Scholar]
  28. Öztürk, M. (2011). Çocuk ihmali ve istismarı, çocuk hakları açısından çocuk ihmali ve istismarı anne baba ve öğretmenler için el kitabı. İstanbul, TR: Çocuk Vakfı Yayınları. [Google Scholar]
  29. Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York, NY: John Wiley & Sons, Ltd [Google Scholar]
  30. Pelendeci̇oğlu, B ve Bulut, S . (2016). Çocuğa yönelik aile içi fiziksel istismar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 49-62. [Google Scholar]
  31. Polat, O. (2002). Çocuk ve şiddet. İstanbul, TR: Der Yayınları. [Google Scholar]
  32. Polat, O. (2018). Türkiye’de çocuk istismarı raporu-2. İstanbul, TR: ASUMA ve İMDAT. Erişim adresi: http://imdat.org/wp-content/uploads/2018/05/RAPOR-%C3%87OCUK-%C4%B0ST%C4%B0SMARI-tam.pdf [Google Scholar]
  33. Porter, R. (1984). Child sexual abuse within the family. London, UK: Tavistock Publication Ltd. [Google Scholar]
  34. Sağır, M. (2013). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri. [Google Scholar]
  35. Sağlam, Ö. (2017). Cinsel istismar mağduru çocuğa meslek elemanı yaklaşımı: süleymaniye kadın doğum ve çocuk hastalıkları eğitim ve araştırma hastanesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  36. Topçu, S. (1997). Çocuk ve gençlerin cinsel istismarı. Ankara, TR: Doruk Yayımcılık. [Google Scholar]
  37. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (Türk PDR-DER) (2006). Psikolojik danışma ve rehberlik alanında çalışanlar için etik kurallar. Erişim tarihi 06.04.2020: https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/44163/mod_resource/content/0/PDR%20Etik.pdf [Google Scholar]
  38. Türkbay, T., Söhmen, G. ve Söhmen, T. (1998). Çocuk ve ergenlerde cinsel kötüye kullanım: Klinik bulguları, olası sonuçları ve önleme. 3P Dergisi, 6(1), 49-54. [Google Scholar]
  39. Türkiye İstatistik Kurumu, 2017. (2020, Nisan). Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuk istatistiği. Erişim adresi: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=98&locale=tr [Google Scholar]
  40. Yalçınoğlu, P. (2015). Kelimelerin uçmasını sağlamak: Görüşme yoluyla anlamak. Ersoy, A. ve Yalçınoğlu, P. (Ed), Nitel araştırmaya giriş (ss. 140-189). Ankara, TR: Anı Yayıncılık [Google Scholar]
  41. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara, TR: Seçkin. [Google Scholar]
  42. YÖK .(2020). Erişim tarihi 06.04.2020: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Rehberlik_ve_Psikolojik_Danismanlik_Lisans_Programi.pdf [Google Scholar]
  43. Zara-Page, A. (2004). Çocuk cinsel istismarı: Cinsel istismara neden olan etkenler ve cinsel istismarın çocuklar üzerindeki etkileri. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 103-113. [Google Scholar]
Meta
Clt. 14 (34)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 14 Sayı 34

Aralık 2020

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.