International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Cil. 14(31) 393-421

2012-2018 Yılları Arasında Türkiye’de Gerçekleştirilen STEM Eğitimi Konulu Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Aysegül Ergün

ss. 393 - 421   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.19   |  Makale No: MANU-1904-23-0001.R1

Yayın tarihi: Mart 17, 2020  |   Okunma Sayısı: 430  |  İndirilme Sayısı: 786


Özet

Ülkemizde STEM eğitimi ile ilgili var olan durumun ortaya konması noktasında, lisansüstü araştırmaların önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı, 2012-2018 yılları arasında Türkiye’de gerçekleştirilen STEM eğitimi konulu tezlerin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini, tam metnine ulaşılan 83 adet tez oluşturmaktadır. Nitel araştırma desenindeki araştırmada, nitel veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Tez sınıflama formu aracılığıyla elde edilen veriler, içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda en fazla tezin 2018 yılında yapıldığı, tezlerin çoğunlukla yüksek lisans tezi olduğu belirlenmiştir. Tezlerde sıklıkla karma araştırma yönteminin kullanıldığı, veri toplama aracı olarak çoğunlukla anket ve ölçeklerin kullanıldığı ve nicel veri analizinin sıklıkla kullanıldığı tespit edilmiştir. Tezlerin yarısından fazlasında örneklem olarak K12 öğrencilerinin ve çoğunlukla da ortaokul düzeyinin tercih edildiği, lisans öğrencileri ile yapılan araştırmalarda ise çoğunlukla fen bilgisi öğretmeni adaylarının yer aldığı belirlenmiştir. Tez araştırmalarındaki örneklem büyüklüğünün çoğunlukla 31-100 arasında olduğu görülmüştür. Tezlerin yarısından fazlasında, STEM eğitimi uygulamalarına yönelik görüşlerin araştırıldığı, bunu STEM kariyerlerine yönelik algı, ilgi ve STEM’e yönelik tutumun takip ettiği belirlenmiştir. Tezlerde STEM eğitiminin, problem çözme becerileri, bilimsel süreç becerileri gibi beceriler üzerindeki etkilerinin ikinci derece sıklıkla araştırıldığı belirlenmiştir. Tezlerde en fazla araştırılan bilgi öğrenme alanı ürününün akademik başarı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca tezlerde, STEM eğitiminin çoğunlukla mühendislik tasarım süreci kullanılarak uygulandığı, bunu yapılandırmacı yaklaşımın 5E modeli ile robotik uygulamaların izlediği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ışığında, araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Doküman incelemesi, STEM eğitimi, lisansüstü araştırma eğilimleri, içerik analizi.


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Ergun, A. (2020). 2012-2018 Yılları Arasında Türkiye’de Gerçekleştirilen STEM Eğitimi Konulu Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 393-421. doi: 10.29329/mjer.2020.234.19

Harvard
Ergun, A. (2020). 2012-2018 Yılları Arasında Türkiye’de Gerçekleştirilen STEM Eğitimi Konulu Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), pp. 393-421.

Chicago 16th edition
Ergun, Aysegul (2020). "2012-2018 Yılları Arasında Türkiye’de Gerçekleştirilen STEM Eğitimi Konulu Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (31):393-421. doi:10.29329/mjer.2020.234.19.

Kaynakça
  1. Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T. & Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: Günün modası mı yoksa gereksinim mi? [A report on STEM Education in Turkey: A provisional agenda or a necessity?][White Paper]. İstanbul Aydın Üniversitesi: STEM Merkezi ve Eğitim Fakültesi.  [Google Scholar]
  2. Akgündüz, D., (2017). İAÜ STEM laboratuvarı ve STEM okulu çalışmaları, 15.04.2019 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/315752668_IAU_STEM_LABORATUVARI_ve_STEM_OKULU_CALISMALARI adresinden erişilmiştir.  [Google Scholar]
  3. Akgündüz, D. (2018). STEM eğitiminin öğretim programına entegrasyonu: Çalıştay raporu. İstanbul Aydın Üniversitesi. [Google Scholar]
  4. Bybee, R. W. (2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology and Engineering Teacher, 70(1), 30-35. [Google Scholar]
  5. Çevik, M. (2017). Content analysis of stem-focused education research in Turkey. Journal of Turkish Science Education. 14(2), 12-26. doi: 10.12973/tused.10195a. [Google Scholar] [Crossref] 
  6. Çiltaş, A., Güler, G. & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 565-580. [Google Scholar]
  7. Çorlu, M. S. (2017). STEM: Bütünleşik öğretmenlik çerçevesi. STEM kuram ve uygulamalarıyla. İstanbul: Pusula Yayıncılık. [Google Scholar]
  8. Daşdemir, İ., Cengiz, E., & Aksoy, G. (2018). Türkiye’de FeTeMM (STEM) eğitimi eğilim araştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1161-1183. [Google Scholar]
  9. Elmalı, Ş. ve Balkan Kıyıcı, F.  (2017). Türkiye’de yayınlanmış FeTeMM eğitimi ile ilgili çalışmaların incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 684-696. [Google Scholar]
  10. Herdem, K. & Ünal, İ. (2018). Analysis of studies about STEM education: A meta-synthesis study. Educational Research in International Context, 48(48), 145-163. doi: 10.15285/maruaebd.381417. [Google Scholar] [Crossref] 
  11. HSTEM (2018). Hacettepe Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik Eğitimi ve Uygulamaları Laboratuvarı (Hacettepe STEM & Maker Lab), 05.08.2018 tarihinde http://www.hstem.hacettepe.edu.tr/ adresinden erişilmiştir.  [Google Scholar]
  12. Kaleci, D. & Korkmaz, Ö. (2018). STEM education research: Content analysis. Universal Journal of Educational Research, 6(11), 2404-2412. doi: 10.13189/ujer.2018.061102. [Google Scholar] [Crossref] 
  13. Kanadlı, S. (2018). A meta-summary of qualitative findings about STEM education. International Journal of Instruction, 12(1), 959-976.   [Google Scholar]
  14. Kızılay, E. (2017). Türkiye’de öğretmen eğitimi konusundaki STEM çalışmaları. Journal of History School (JOHS), 11(34), 1221-1246. doi: http://dx.doi.org/10.14225/Joh1163. [Google Scholar] [Crossref] 
  15. Miles & Huberman (1994). Qualitative data analysis : an expanded sourcebook. California: SAGE Publications. [Google Scholar]
  16. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. [Google Scholar]
  17. Milli Eğitim Bakanlığı MEB (2016). STEM eğitimi raporu, 05.06.2018 tarihinde http://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf adresinden erişilmiştir. [Google Scholar]
  18. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). 11 Ekim 2017 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr adresinden erişilmiştir. [Google Scholar]
  19. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). 05.11.2018 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325 adresinden erişilmiştir. [Google Scholar]
  20. Partnership for 21st century Skills (2009). P21 framework definitions. 18 Şubat 2018 tarihinde http://www.p21.org/storage/documents/P21_Framework_Definitions.pdf adresinden erişilmiştir.  [Google Scholar]
  21. Sanders, M. (2009). STEM, STEM education, STEMmania. The Technology Teacher, 68(4), 20-26. [Google Scholar]
  22. Saraç, H. (2018). The effect of science, technology, engineering and mathematics-stem educational practices on students’ learning outcomes: A meta-analysis study. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET), 17(2), 125-142.  [Google Scholar]
  23. Sözbilir, M., & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education [Special issue], 1-22. [Google Scholar]
  24. Tabar, V. (2018). Ülkemizde FeTeMM alanında yapılmış olan çalışmaların içerik analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van, Türkiye. [Google Scholar]
  25. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara. [Google Scholar]
  26. Yılmaz, A., Gülgün, C., Çetinkaya, M., & Doğanay, K. (2018). Initiatives and new trends towards stem education in Turkey. Journal of Education and Training Studies, 6(11a), 1-10. doi:10.11114/jets.v6i11a.3795. [Google Scholar] [Crossref] 
  27. Yolcu, V., & Demirer, V. (2017). A review on the studies about the use of robotic technologies in education. SDU International Journal of Educational Studies, 4(2), 127-139. [Google Scholar]