International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
International Association of Educators

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Cil. 14(31) 354-376

5, 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Bibliyoterapi Açısından İncelenmesi

Didem Çetin & Meltem Doğanay

ss. 354 - 376   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.17   |  Makale No: MANU-2001-06-0005

Yayın tarihi: Mart 17, 2020  |   Okunma Sayısı: 330  |  İndirilme Sayısı: 750

PDF İndir

Özet

“Kitaplarla sağaltım, iyileştirme, tedavi” anlamına gelen bibliyoretapi, metinler aracılığıyla bireyin kişilik gelişimine katkı sağlamak, sorunlarını tanıyıp çözmesine yardımcı olmak ve meydana gelebilecek sorunların oluşmasını önlemek için kitaplardan yararlanılan bir terapi yöntemidir. Bibliyoterapinin temel aracı kitaplar ve metinler olduğundan, bu yöntemin eğitim ortamında kullanılabileceği en uygun ders, Türkçe dersidir. Bir durum çalışması olan bu araştırmanın amacı; 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde bulunan bibliyoterapik unsurları tespit etmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın incelenen dokümanlarını, 2014-2015 eğitim öğretim yılında okutulan MEB Yayınlarına ait 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan 156 metin oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Erdemir (2016) tarafından geliştirilen ve masal türündeki metinlerdeki bibliyoterapik unsurları belirleme amacı taşıyan 15 maddelik rubriğin, uzman görüşleri doğrultusunda yeniden düzenlenmesiyle oluşturulan 20 maddelik Bibliyoterapik Unsur Rubriği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde toplam 386 bibliyoterapik unsur tespit edilmiştir. Bu bibliyoterapik unsurların sınıflara göre dağılımına bakıldığında, beklenilenin aksine, sınıf seviyesi yükseldikçe metinlerdeki bibliyoterapik unsurların azaldığı görülmüştür. En sık rastlanan bibliyoterapik unsurlar sırasıyla “yeni değerler, tutumlar ve davranışlar geliştirme”, “çevreyi, toplumu ve dünyayı tanıma”, “millî ve manevi değerlere sahip olma”dır. “Ebeveyn ve çocuklar arasındaki çatışmaların çözüme ulaşması” unsuruna hiçbir metinde rastlanmamıştır. Araştırma sonuçları, Türkçe derslerinde gelişimsel bibliyoterapi yönteminin uygulanmasında 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerden yararlanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Bibliyoterapi, Türkçe Ders Kitabı, Metin

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Cetin, D. & Doganay, M. (2020). 5, 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Bibliyoterapi Açısından İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 354-376. doi: 10.29329/mjer.2020.234.17

Harvard
Cetin, D. and Doganay, M. (2020). 5, 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Bibliyoterapi Açısından İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), pp. 354-376.

Chicago 16th edition
Cetin, Didem and Meltem Doganay (2020). "5, 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Bibliyoterapi Açısından İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (31):354-376. doi:10.29329/mjer.2020.234.17.
Kaynakça
  1. Afolayan, J. A. (1992). Documentary perspective of bibliotherapy in education. Reading Horizons, 33(2), 137-148. [Google Scholar]
  2. Akgün, E. ve Karaman Benli, G. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarla bibliyoterapi: Bir uygulama örneği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(1), 100-111. [Google Scholar]
  3. Akinola, A. N.  (2014). Bibliotherapy as an alternative approach to children’s emotional disorders. Creative Education, 5, 1281-1285.  [Google Scholar]
  4. Bulut, S. (2010). Bibliyoterapi yönteminin okullarda psikolojik danışmanlar ve öğretmenler tarafından kullanılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 9(34), 17-31. [Google Scholar]
  5. Coşkun, M. V. ve Çetin, D. (2013). Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın öykülerinde bibliyoterapik unsurlar ve Türkçe eğitimi. Ulusal Halikarnas Balıkçısı Sempozyumu Bildiri Kitabı, 135-143. Ankara: Vize Yayıncılık. [Google Scholar]
  6. Cresswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (4. Baskı).  (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir) Ankara: Siyasal Kitabevi. [Google Scholar]
  7. Ceyhan, E. ve Yiğit, B. (2004). Konu alanı ders kitabı incelemesi (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  8. Çetin, D. ve Coşkun, M. V. (2017). 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin bibliyoterapi açısından incelenmesi. II. Uluslararası Felsefe, Eğitim, Sanat ve Bilim Tarihi Sempozyumu Bildiri Özetleri Kitabı, s. 579. [Google Scholar]
  9. Deniz, K. (2014). Reading therapy: an evaluation of literary boks about puberty on the axis of bibliotherapy. Multicultural Language Education: From Research Into Practice. 102-118 (Ed. Akbarow). Cambridge Scholars Publishing. [Google Scholar]
  10. Erdemir, Z. E. (2016). 100 temel eser listesinde yer alan masallardaki bibliyoterapik unsurlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Muğla. [Google Scholar]
  11. Forgan, J. (2002). Using bibliotherapy to teach problem solving. Intervention in School and Clinic, 38(2), 75–82.  [Google Scholar]
  12. Furner, (2004). Using bibliotherapy to overcome math anxiety. Academic Exchange Quarterly, 8, 209-213. [Google Scholar]
  13. Herbert, T. P. & Furner, J. M. (1997). Helping high ability students overcome math anxiety through bibliotherapy. Journal of Secondary Gifted Education, 8, 164-178. [Google Scholar]
  14. İlter, B. (2015). Bibliyoterapi tekniğinin üstün yetenekli çocukların mükemmelliyetçilik düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul. [Google Scholar]
  15. İpek Eğilmez, N. ve Erdemir, Z. E., (2016). Eflatun Cem Güney ın terms of bibliotheraphic elements: once upon a time. International Journal of Proggresive Education, 12(2), 89-103. [Google Scholar]
  16. Jackson, M. N. M. (2006). Bibliotherapy revisited: Issues in classroom management: Developing teachers’ awareness and techniques to help children cope effectively with stressful situations. ERIC Document Reproduction Service ED501535. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED501535.pdf [Google Scholar]
  17. Morawski, C. (1997). A role for bibliotherapy in teacher education. Reading Horizons, 37, 243-259. [Google Scholar]
  18. Öner, U. (2007). Bibliyoterapi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20, 143-149.   [Google Scholar]
  19. Öner, U. ve Yeşilyaprak, B. (2006). Bibliyoterapi: Psikolojik rehberlik ve danışma programlarında çocuk edebiyatından yararlanma. II. Ulusal Çocuk ve Edebiyat Gençlik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını, 559-565. [Google Scholar]
  20. Öncü, H. (2012). Bibliyoterapi yönteminin okullarda psikolojik danışma ve rehberlik aracılığıyla kullanılması. TSA. 16 (1), 147-170. [Google Scholar]
  21. Özen, Y. ve Köksalan, B. (2019). A new way of learning and well-being: bibliotherapy. European Journal of Education Studies. 5(10), 118-134. [Google Scholar]
  22. Ray, R. D. (1983). The relationship of bibliotherapy, self concept and reading readiness among kindergarten children. Doctoral Dissertation Abstract. http://cardinalscholar.bsu.edu/handle/handle/179927 [Google Scholar]
  23. Rubin, R. J. (1979). Uses of bibliotherapy in responses to the 1970s. Library Trends, 32, 239-251. [Google Scholar]
  24. Taşçılar Leana, M. Z. (2012). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin de bulunduğu sınıflarda bibliyoterapi kullanımı: model önerisi. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi. 2(2), 118-136. [Google Scholar]
  25. Watson, J. (1980). Bibliotherapy for abused children. School Counselor, 27, 204-208. [Google Scholar]
  26. Yılmaz, M. (2014). Bilgi ile iyileşme: bibliyoterapi. Türk Kütüphaneciliği, 28(2), 169-181. [Google Scholar]
  27. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık [Google Scholar]
  28. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 14 Sayı 31

Mart 2020

Tüm Makaleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

International Association of Educators.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Gizlilik     |     Kullanım Koşulları     |     Çerez Politikaları
Creative Commons Lisansı
© 2012 - 2024 - THDSoft e-Journal Management System.