International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
International Association of Educators

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Cil. 13(27) 617-652

Örgütsel Erdemlilik ile Örgütsel Sağlık Arasındaki İlişkinin Öğretmen Algılarına göre İncelenmesi

Selda Kotbaş & Gökhan Kahveci

ss. 617 - 652   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.185.30   |  Makale No: MANU-1812-18-0003

Yayın tarihi: Mart 20, 2019  |   Okunma Sayısı: 310  |  İndirilme Sayısı: 891

PDF İndir

Özet

Bu araştırmada örgütsel erdemlilik ile örgütsel sağlık arasındaki ilişkinin ilkokul, ortaokul ve imam hatip ortaokullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin algılarına göre incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modellerinden biri olan korelasyonel araştırmayla planlan bu çalışmanın evreni 2017-2018 eğitim öğretim yılında Trabzon il merkezi ve ilçelerinde bulunan resmi ilkokul, ortaokul ve imam hatip ortaokullarında görev yapan öğretmenlerden oluşmaktadır. Çalışmanın örneklemi belirlenirken basit seçkisiz (tesadüfi) örnekleme yöntemi kullanılmıştır ve araştırma 500 öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Örgütsel Erdemlilik Ölçeği ve Örgütsel Sağlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler, SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde frekans, yüzde, Mann-Whitney U testi, t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Kruskal-Wallis H testi, Korelasyon Analizi ve Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel erdemlilik algılarının yüksek, örgütsel sağlık algılarının ise orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel erdemlilik ile örgütsel sağlık algıları cinsiyet, yaş, medeni durum ve hizmet yılı değişkenleri bakımından anlamlı farklılığa sahiptir. Araştırmanın genel amacı doğrultusunda yapılan korelasyon ve regresyon analizleri sonucunda örgütsel erdemlilik ile örgütsel sağlık arasında pozitif yönde yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Bununla beraber örgütsel erdemliliğin boyutları ile örgütsel sağlığın boyutları arasındaki ilişkiler incelendiğinde tüm boyutlar arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca örgütsel erdemliliğin örgütsel sağlığa dair anlamlı bir yordayıcı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Öğretmen, Örgütsel Erdemlilik, Örgütsel Sağlık

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Kotbas, S. & Kahveci, G. (2019). Örgütsel Erdemlilik ile Örgütsel Sağlık Arasındaki İlişkinin Öğretmen Algılarına göre İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 617-652. doi: 10.29329/mjer.2019.185.30

Harvard
Kotbas, S. and Kahveci, G. (2019). Örgütsel Erdemlilik ile Örgütsel Sağlık Arasındaki İlişkinin Öğretmen Algılarına göre İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), pp. 617-652.

Chicago 16th edition
Kotbas, Selda and Gokhan Kahveci (2019). "Örgütsel Erdemlilik ile Örgütsel Sağlık Arasındaki İlişkinin Öğretmen Algılarına göre İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (27):617-652. doi:10.29329/mjer.2019.185.30.
Kaynakça
  1. Açıkalın, A. (2016). Çağdaş örgütlerde insan kaynağının yönetimi. Pegem Akademi, Ankara. [Google Scholar]
  2. Adler, P. S., & Borys, B. (1996). Two types of bureaucracy: Enabling and coercive. Administrative Science Quarterly, 17(4), 61-89. [Google Scholar]
  3. Akbaba. S. (1997). Ortaöğretim okullarının örgüt sağlığı. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  4. Akbolat, M., Durmuş, A. ve Özgün, Ü. (2017). Örgütsel erdemliliğin personel güçlendirmeye etkisi ve otantik liderliğin aracı rolü. İşletme Bilimi Dergisi, 5(2), 71-88. [Google Scholar]
  5. Aktan, C. C. (1999). Toplam ahlak felsefesi ve toplam ahlak yönetimi. Toplam Ahlâk, 8(1), 11-23. [Google Scholar]
  6. Aktaş, H. G. (2008). Öğretmenlerde denetim odağı ve örgütsel vatandaşlık. Yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon. [Google Scholar]
  7. Aşık, N. A. (2010). Çalışanların iş doyumunu etkileyen bireysel ve örgütsel faktörler ile sonuçlarına ilişkin kavramsal bir değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 3(467), 31-51. [Google Scholar]
  8. Aydın, M. (1994). Eğitim yönetimi (1. Baskı). Hatipoğlu Yayınevi, Ankara. [Google Scholar]
  9. Ayduğ, D. (2014). İlkokulların örgüt sağlığı ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.  [Google Scholar]
  10. Baş G. ve Şentürk, C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık ve örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 29-62. [Google Scholar]
  11. Başar, İ. (2011). Örgütsel sağlık, İzmir’de bir belediyede araştırma. Yüksek lisans tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Manisa. [Google Scholar]
  12. Buluç, B. (2008). Ortaöğretim okullarında örgütsel sağlık ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 571-602. [Google Scholar]
  13. Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (20. Baskı). Pegem Akademi, Ankara. [Google Scholar]
  14. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara. [Google Scholar]
  15. Cameron, K. (2011). Responsible leadership as virtuous leadership. Journal of Business Ethics, 98(1), 25-35. [Google Scholar]
  16. Cameron, K. S. (1986). A study of organizational effectiveness and its predictors. Management Science, 32, 87-112. [Google Scholar]
  17. Cameron, K. S., Bright, D., & Caza, A. (2004). Exploring the relationships between organizational virtuousness and performance. American Behavioral Scientist, 47(6), 766-790. [Google Scholar]
  18. Cicchelli, J. J. (1975). Assessing the organizational health of school systems. Annual Convention of The American Association of School Administrators, 28(3) 1-12. [Google Scholar]
  19. Collins, J. C. (2001). Good to great: Why some companies make the leap... and others don't. Random House. [Google Scholar]
  20. Çakır, L. (2002). İlköğretim okullarının organizasyon sağlığı (Organizasyonel liderlik, bütünlük, kimlik, ürün) açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya [Google Scholar]
  21. Çetin, F., ve Fıkırkoca, A. (2010). Rol ötesi olumlu davranışlar kişisel ve tutumsal faktörlerle öngörülebilir mi?. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(4), 41-66. [Google Scholar]
  22. Daft, R. (2006). Organization theory and design. Cengage learning. [Google Scholar]
  23. Donaldson, S. I., & Ko, I. (2010). Positive organizational psychology, behavior, and scholarship: A review of the emerging literature and evidence base. The Journal of Positive Psychology, 5(3), 177-191. [Google Scholar]
  24. Ebcim Özkan, P. (2012). Resmi ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin motivasyonu ile örgüt sağlığı algıları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  25. Edwards, C. B. (2010) An invastigation of the relationship between transformational leadership and organizational health. Doctoral Dissertation. Capella University, Minneapolis. [Google Scholar]
  26. Emhan. A. (2005). Organizasyon sağlığı ve iş örgütlerinde bir uygulama. Doktora tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.  [Google Scholar]
  27. Erdaş, Y. (2009). Denizli il merkezinde çalışan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli. [Google Scholar]
  28. Erkmen, T., ve Esen, E. (2012). Örgütsel Erdemlilik Ölçeginin uyarlanmasi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Business and Economics Research Journal, 3(4), 107. [Google Scholar]
  29. Fernando, M., & Almeida, S. (2012). The organizational virtuousness of strategic corporate social responsibility: A case study of the Sri Lankan family-owned enterprise MAS Holdings. European Management Journal, 30(6), 564-576. [Google Scholar]
  30. Gürkan, F. B. (2006). İlköğretim okullarının örgütsel sağlık düzeyi: Polatlı ilçesi örneği. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  31. Hosley, N. S. (2005) Collective efficacy, organizational health and student performance: Implications for school reform initiatives. Doctoral Dissertation. The Pennsylvania State University, Pennsylvania. [Google Scholar]
  32. Hoy, W. K. & Hannum, J. W. (1997). Middle School Climate: An empirical assessment of organizational health and student achievement. Educational Administration Quarterly, 33(3), 290-311. [Google Scholar]
  33. Hoy, W. K. & Feldman, J. A. (1987). Organizational health: The concept and ıts measure. Journal of Research and Development in Education, 20(4), 30-37. [Google Scholar]
  34. Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (1991). Educational administration: Theory, research, and practice (4th ed.). New York: McGraw-Hill. [Google Scholar]
  35. Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools, healthy schools: Measuring organizational climate. Corwin Press, 17(3), 280-301. [Google Scholar]
  36. Karacan, K. (2017). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre örgütsel sağlık ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  37. Karakuş, H. (2008). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgüt Sağlığına İlişkin Görüşleri. Yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ. [Google Scholar]
  38. Karaman, K., ve Dönder, H. (2008). Öğretmen görüşlerine göre, okullardaki bürokrasi ile örgütsel vatandaşlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 53, 49-74. [Google Scholar]
  39. Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi (12. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. [Google Scholar]
  40. Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (19. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. [Google Scholar]
  41. Kepenek, Ö. (2008). Öğretmenlerin meslek etik ilkelerinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: Kocaeli ili örneği. Yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya. [Google Scholar]
  42. Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(1). 117-139. [Google Scholar]
  43. Lyden, J. A. & Klingele, W. E. (2000). Supervising organizational health. Supervision, 61(12), 3-6. [Google Scholar]
  44. Macıntyre, A. (2001). Erdem peşinde (Çev. M. Özcan). Pegem Akademi, Ankara. [Google Scholar]
  45. Miles, M. B. (1965). Planned change and organizational health: figure and ground. R. O. Carlson, A. Gallaher, M. B. Miles, R. J. Pellegrin ve E. M. Rogers (der). Change Processes in the Public Schools. The Center of the Advanced Study of Educational Administration. University of Oregon. 11-34. [Google Scholar]
  46. Oruç, E. (2010). Örgüt içi iletişimin yönetsel fonksiyonlar üzerindeki rolü ve bir alan araştırması. Yüksek lisans tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya. [Google Scholar]
  47. Özdemir, A. (2006). Öğretmenlerin okullarını örgüt sağlığı açısından değerlendirmeleri: İzmir ili Bornova ilçesi örneği. Yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli. [Google Scholar]
  48. Özkul, O. (2009). Küresel bir ahlak sistemi mümkün mü?. Değerler Eğitimi, 2(14), 26-38. [Google Scholar]
  49. Peterson, C. (2003). Classification of positive traits in youth. Promoting Positive Child, Adolescent, and Family Development, 4, 227-255. [Google Scholar]
  50. Pheysey, D. C. 2003. Organizational culture: Types and transformations. London and New York: Routledge. [Google Scholar]
  51. Ribeiro, N., & Rego, A. (2009). Does perceived organizational virtuousness explain organizational citizenship behaviors. International Journal of Social and Human Sciences, 3, 736-743. [Google Scholar]
  52. Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan kaynakları yönetimi (2.Baskı). Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa. [Google Scholar]
  53. Sergiovanni, T. (1991). Factors which affect satisfaction and dissatisfaction of teachers. Journal of Educational Administration, 5(1) 66-81. [Google Scholar]
  54. Soylu, İ. (2017). Örgütsel güven ile lider-üye etkileşiminin örgütsel sağlık üzerindeki etkisi: Özel okullar üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat. [Google Scholar]
  55. Şimşek, M. Ş. ve Öge, H. S. (2011). İnsan kaynakları yönetimi (2. Baskı). Eğitim Kitabevi Yayınları, Konya. [Google Scholar]
  56. Tan, S. (2017). Öğretmen algılarına göre örgütsel sağlık ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Siirt Üniversitesi, Siirt. [Google Scholar]
  57. Tekin, A. M. (2005). İlköğretim okullarında görevli yöneticilerin okullarının örgüt sağlığını algılama düzeyleri. Yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. [Google Scholar]
  58. Tsui, K. T. & Cheng, Y. C. (1999). School Organizational Health and Teacher Commitment: A Contingency Study with Multi-level Analysis. Educational Research and Evaluation, 5(3), 249-268. [Google Scholar]
  59. Uludağ, T. (2010). Organizasyonlarda çalışanların motivasyonunun ölçülmesi ve bir uygulama. Yüksek lisans tezi. Fatih Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  60. Uras, M. (1998). Lise öğretmenlerinin örgüt sağlığının amaçta odaklanma, iletişim yeterliği, optimal güç dengesi, kaynak kullanımı ve bağlılık boyutlarına ilişkin algıları. VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde Sunulmuş Bildiri. [Google Scholar]
  61. Yancı, F. (2011). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki: Şanlıurfa ili örneği. Yüksek lisans tezi. Harran Üniversitesi, Şanlıurfa. [Google Scholar]
  62. Yaylacı, A. F. (2004). İlköğretim okulları yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel yurttaşlık davranışları. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  63. Yıldırım, C. (2006). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin örgütsel sağlık üzerindeki etkisi: Ankara ili örneği. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  64. Yılmaz, K.  & Taşdan, M. (2009). Organizational citizenship and organizational justice in Turkish primary schools. Journal of Educational Administration, 47(1), 108–126. [Google Scholar]
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 13 Sayı 27

Mart 2019

Tüm Makaleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

International Association of Educators.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Gizlilik     |     Kullanım Koşulları     |     Çerez Politikaları
Creative Commons Lisansı
© 2012 - 2024 - THDSoft e-Journal Management System.