Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Clt. 12(26) 503-525
İlkokul Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi
ss. 503 - 525 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.25
Yayın Tarihi: Aralık 29, 2018 | Görüntüleme Sayısı: 504/1.116 | İndirilme Sayısı: 801/2.174
Özet
Özet: Bilinçli farkındalık temelli özyeterlik, bilinçli bir farkındalık ile davranabilmeye olan inanç ve yeterlik hissi olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmada ilkokul öğrencilerinin bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlik düzeylerinin belirlenmesi ve cinsiyet, yaş ve okul türü bazında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın örneklemini İstanbul ili Çekmeköy ilçesinde bulunan devlet okulu ve özel okulda öğrenim gören yaşları 9-12 arasında değişen 134'u kız, 150'si erkek toplam 284 ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği-Yenilenmiş ile toplanmıştır. Bu çalışmada elde edilen verilerin analizi sonucunda, öğrencilerin ‘'Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği-Yenilenmiş (BFÖÖ-Y)'' ortalama puanları arasındaki fark bağımsız örneklem t-testi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda öğrencilerin bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlik puanları cinsiyet değişkenine göre incelenmiş ve kız öğrenciler ile erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Genel anlamda alınan puanlar incelendiğinde ise erkek öğrencilerin bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlik düzeylerinin kız öğrencilere göre çok az farkla daha güçlü olduğu söylenebilir. Diğer taraftan öğrencilerin bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlik puanları okul türü değişkenine göre incelenmiş ve özel okulda öğrenim gören öğrenciler ile devlet okulunda öğrenim gören öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Ölçeğin alt boyutlarından alınan puanlar incelendiğinde ise özel okulda öğrenim gören öğrenciler ile devlet okulunda öğrenim gören öğrenciler arasında yalnızca Sıkıntı Tahammülü alt boyutunda iki okul türü açısından anlamlı düzeyde bir fark olduğu görülmüştür.
Anaktar kelimeler: Özyeterlik, bilinçli farkındalık, öğrenciler, ilkokul
APA 7th edition
Ozkan, O., Karatas, H., & Ergin, A. (2018). İlkokul Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 503-525. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.25
Harvard
Ozkan, O., Karatas, H. and Ergin, A. (2018). İlkokul Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), pp. 503-525.
Chicago 16th edition
Ozkan, Ozge, Hakan Karatas and Atilla Ergin (2018). "İlkokul Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (26):503-525. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.25
- Arseven, A. (2016). Öz Yeterlilik: Bir Kavram Analizi, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/19 Fall 2016, p. 63-80. [Google Scholar]
- Atalay, Z. ve diğerleri. (2017).Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği-Yenilenmiş (BFÖÖ-Y): Türkiye Uyarlama Çalışması, İlköğretim Online, 16(4), 1803-1815. [Google Scholar]
- Atalay, Z. (2018). Mindfulness Şimdi ve Burada, Psikonet Yayınları, İstanbul. [Google Scholar]
- Brown, K. W., Ryan, M. R., (2003). TheBenefits of BeingPresent: MindfulnessandIts Role in PsychologicalWell-Being, Journal of PersonalityandSocialPsychology. [Google Scholar]
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F.(2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Cayoun, B. A., Francis, S. E., Kasselis, N., & Skilbeck C. (2012). Mindfulness-Based Self Efficacy Scale - Revised. [Google Scholar]
- (MSES-R). Retrieved from: http://www.mindfulness.net.au/mindfulness-based-self-efficacyscale.html [Google Scholar]
- Chang, V. Y., Palesh, O., Caldwell, R., Glasgow, N., Abramson, M., Luskin, F., & Koopman, C. (2004). The effects of a mindfulness-based stress reduction program on stress, mindfulness self-efficacy, and positive states of mind. Stress and Health, 20(3), 141-147. [Google Scholar]
- Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th edition). USA, Sage publications. [Google Scholar]
- Çatak, P. D., Ögel, K., (2010a). Farkındalık Temelli Terapiler ve Terapötik Süreçler, Derleme. [Google Scholar]
- Çatak, P. D., Ögel, K., (2010b). Bir Terapi Yöntemi Olarak Farkındalık, Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, Galenos Yayınevi [Google Scholar]
- Çetin, B. (2012). Çocuklar için Öz-Yeterlik Ölçeğinin İlköğretim 4.ve 5.Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısını Yordaması, Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi 1117-1132. [Google Scholar]
- Çorbacı Serin, G.E. (2012) Zihinsel Engelli Ergenlerin Sosyal Beceri Düzeyleri ve Davranış Problemleri ile Ebeveynlerin Genel Öz Yeterlilik Algı Düzeylerinin Karşılaştırılarak İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, (Danışman: Yrd.Doç.Dr. Alev GİRLİ). [Google Scholar]
- Değer, M. (2013). Eğitim Psikolojisi, (Ed.) Yıldırım, İ., Anı Yayıncılık, Ankara. [Google Scholar]
- Demir, V. (2014). Bilinçli Farkındalık Temelli Hazırlanan Eğitim Programının Bireylerin Depresyon ve Stres Düzeyleri Üzerine Etkisi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
- Deniz, M. E.,Erus, S. M., Büyükcebeci, A. (2017). Bilinçli Farkındalık ile Psikolojik İyi Oluş İlişkisinde Duygusal Zekanın Aracılık Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. [Google Scholar]
- Gülüm, İ. V. (2017). Farkındalık Eğitim ve Uygulamalarının Terapistlerin Kişisel Yaşamlarına Etkisi: Bir MetaSentez Çalışması, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. [Google Scholar]
- Hazır Bıkmaz, F. (2006). Eğitimde Bireysel Farklılıklar, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. [Google Scholar]
- Kalkan, M. (2008). Eğitim Psikolojisi, (Ed.) Özbay, Y., Erkan, S., Pegem Akademi, Ankara. [Google Scholar]
- Karabacak, A., Demir, M. (2016). Özerklik, Bağlanma Stilleri, Bilinçli Farkındalık ve Duygu Düzenleme Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi. [Google Scholar]
- Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
- Korkmaz, İ. (2006). Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretim, (Ed.) Yeşilyaprak, B.,Pegem Akademi, Ankara. [Google Scholar]
- Korkut, K.,Babaoğlan, E., (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 8, Sayı 16. [Google Scholar]
- Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin Öz-Yeterlik Algıları ile Öğrencilerin Sosyal Bilgiler Benlik Kavramları Arasındaki İlişki, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
- Özyeşil, Z. ve ark. (2011a). Bilinçli Farkındalık Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması, Eğitim ve Bilim 2011, Cilt 36, Sayı 160. [Google Scholar]
- Özyeşil, Z. (2011b). Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayış Düzeylerinin Bilinçli Farkındalık Kişilik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. [Google Scholar]
- Özyeşil, Z. (2012). Mindfulnessandpsychologicalneeds: A cross-culturalcomparison. ElementaryEducation Online, 11(1), 151-160. [Google Scholar]
- Punch, K. F. (2013). Introduction to social research: Quantitative and qualitative approaches. Sage. [Google Scholar]
- Senemoğlu, N. (2007). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim, Gönül Yayıncılık, Ankara. [Google Scholar]
- Snel, E. (2016). Bir Kurbağa Gibi Sakin ve Dikkatli, Pegasus Yayıncılık, İstanbul. [Google Scholar]
- Ülgen G. (1997). Eğitim Psikolojisi. Alkım Yayınevi. s: 85-87, İstanbul. [Google Scholar]
- Yavuzer, H. (2000). Okul Çağı Çocuğu, Remzi Kitabevi, İstanbul. [Google Scholar]
