International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2014, Cil. 8(16) 1-16

İlköğretim Kurumu Öğrencilerinin “Sınıf Öğretmeni” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Kazım Çelik, Gülsüm Çatalbaş & Ekber Tomul

ss. 1 - 16   |  Makale No: mjer.2015.006

Yayın tarihi: Aralık 01, 2014  |   Okunma Sayısı: 486  |  İndirilme Sayısı: 834


Özet

Bu araştırmada ilköğretim öğrencilerinin "sınıf öğretmeni" algılarının metaforlar aracılığıyla belirlemesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırmanın fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini amaçlı örnekleme yoluyla seçilen dört ilköğretim okulunun 2., 5. ve 8. sınıfına devam eden toplam 234 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, öğrenciler iki ana kategoride toplam 70 adet geçerli metafor üretmişlerdir. Metaforlar, öğrencilere yaklaşımları ve mesleki rollerine esas alınarak 2 kategoride toplanmıştır. Öğrencilere yaklaşımları bakımından; metaforlar, sevgi temelli ve yıkıcı zarar veren öğretmen olmak üzere iki kategoride incelenmiştir. Sevgi temelli öğretmen kategorisinde öğrencilere sevgi dolu yaklaşmaları ifade eden "melek" metaforu en fazla üretilendir. Mesleki rolleri bakımından öğretmen kategorisinde altı alt kategori oluşmuştur. Bu kategoride en çok metafor, "bilginin kaynağı/aktarıcısı öğretmen" alt kategorisinde toplanmış olup "güneş" metaforu bu kategoride çok üretilen metafor olmuştur

Anahtar Kelimeler: Sınıf öğretmeni, metafor, nitel araştırma, fenomenoloji deseni


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Celik, K., Catalbas, G. & Tomul, E. (2014). İlköğretim Kurumu Öğrencilerinin “Sınıf Öğretmeni” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(16), 1-16.

Harvard
Celik, K., Catalbas, G. and Tomul, E. (2014). İlköğretim Kurumu Öğrencilerinin “Sınıf Öğretmeni” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(16), pp. 1-16.

Chicago 16th edition
Celik, Kazim, Gulsum Catalbas and Ekber Tomul (2014). "İlköğretim Kurumu Öğrencilerinin “Sınıf Öğretmeni” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 8 (16):1-16.

Kaynakça
  1. Akturan, U. ve Esen, A. (2008). Fenomenoloji. T. Baş ve U. Akturan (Yay. Haz.), Nitel Araştırma Yöntemleri içinde (ss. 83-98). Ankara: Seçkin Yayıncılık.  [Google Scholar]
  2. Aydın, İ. S. vr Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5 (3), 818-842.  [Google Scholar]
  3. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F.(2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.  [Google Scholar]
  4. Cemaloğlu,N. (2011)Eğitim sisteminde öğretmenliğin rolü ve işlevi. Ç. Özdemir, (Yay. Haz). Eğitim Bilimine Giriş içinde (ss. 229-252 )Ankara: Pegema Yayınları.  [Google Scholar]
  5. Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.  [Google Scholar]
  6. Cook-Sather, A. (2003). Movements of mind: The matrix, metaphors and re-imaging education. Teachers College Record, 105(6), 946-977.  [Google Scholar]
  7. Çelikten, M. ve Can, N. (2003). Yönetici, öğretmen ve veli gözüyle ideal öğretmen, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık, Sayı 15, 253-267.  [Google Scholar]
  8. Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.  [Google Scholar]
  9. Ekiz, D.ve Koçyiğit Z. (2012). Sınıf öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Fakültesi dergisi, 2, 439-458.  [Google Scholar]
  10. Erdem, F. ve Şatır, Ç. (2000) . Farklı örgütlerde kültürel yapının metaforlarla analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. 25-27 Mayıs, Nevşehir.  [Google Scholar]
  11. ERG (2005). öğretim programları inceleme ve değerlendirme 1-8. sınıf. Rapor. 2 Şubat 2014 tarihinde http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/ERG%20Mufredat%20Rapor.07.01.08pdf adresinden erişildi.  [Google Scholar]
  12. Erwin, J.C. (2004). The Classroom of choice: giving students what they need and getting what you want. Association for Supervision and Curriculum Development. USA.  [Google Scholar]
  13. Goatly, A. (2002). Conflicting metaphors in the Hong Kong special administrative region educational reform proposals. Metaphor and Symbol, 17(4), 263-294. doi.org/10.1207/S15327868MS1704_2.  [Google Scholar]
  14. Helvacı, M. A. (2009). Okullarda değişimi engelleyen faktörler ve okul yöneticilerinin rolleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(5), 32-56.  [Google Scholar]
  15. Kalyoncu, Raif. (2013) "Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının “öğretmenlik” kavramına ilişkin metaforları/Visual arts teacher candidates' metaphors related to concept of" teaching"." Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9(20)471-484.  [Google Scholar]
  16. Karabay, A. (2014) Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik kimliğine ilişkin görüşlerinin metafor analizi yoluyla incelenmesi. Ejer Congress 2014 Bildiri Özetleri Kitabı. 24-26 Nisan 2014. İstanbul Üniversitesi Kongre Merkezi  [Google Scholar]
  17. Landau, B.(2009). Classroom management. International handbook of research on teachers and teaching. J. Saha& A. Gary Dworkin In Ed:Lawrence. USA: Springer Science Business Media.  [Google Scholar]
  18. LeCompte, Margaret D. and Judith J. Goetz. 1982. “Problems of reliability and validity in ethnographic research.” Review & Educational Research 52(1):31-60. Levine, M. (2005). Metaphors and images of classroom. Kappa Delta Pi Record . 41(4), 172-175. DOI:10.1080/00228958.2005.10532066  [Google Scholar]
  19. Marzano, J.R. (2003). What works in schools? Association for Supervision and Curriculum Development. USA.  [Google Scholar]
  20. Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2th ed.). USA: Pub. Inc.  [Google Scholar]
  21. Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. (Çev: G. Bulut). İstanbul: MESS  [Google Scholar]
  22. Ocak, G. ve Gürbüz, M. (2006) . Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 293-311  [Google Scholar]
  23. Özpınar, M. ve Sarpkaya, R. (2010). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 27, 2010, ss. 17-29  [Google Scholar]
  24. Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and devaluation methods. California: Sage Publication.  [Google Scholar]
  25. Pektaş M. ve Kıldan, A. O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt-Sayı: 11-2  [Google Scholar]
  26. Saban, A. (2004) . Giriş düzeyindeki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.  [Google Scholar]
  27. Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.  [Google Scholar]
  28. Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2007). Prospective teachers’ conceptions of teaching and learning revealed through metaphor analysis. Learning and Instruction, 17, 123-139.  [Google Scholar]
  29. Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 461-522.  [Google Scholar]
  30. Sadık, F. (2008). Sınıfta görülen istenmeyen davranışlar ve baş etme stratejileri, B.Yiğit (Yay. Haz), Sınıf yönetimi içinde ,(ss 47-90), İstanbul: Kriter Yayınevi.  [Google Scholar]
  31. Shindler, J. (2010). Transformative classroom management. USA. Jossey-Bass.  [Google Scholar]
  32. Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc.  [Google Scholar]
  33. Sümbül, M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri, Eğitim Yönetimi, 2(4), 597-605  [Google Scholar]
  34. Şahin, A. E. (2007). Meslek ve öğretmenlik. V. Sönmez (Yay.Haz.), Eğitim bilimine giriş içinde (ss. 261-306), Ankara: Anı Yayıncılık.  [Google Scholar]
  35. Taşdemir, A. ve Taşdemir, M. (2011a). Metaphors on teaching process and teachers; produced by the teachers [Öğretmenlık ve öğretıim sürecı üzerıne öğretmen meteforları]. 2nd International Conference On New Trends İn Education And Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey 785-794.  [Google Scholar]
  36. Tekışık, H. H. (1998). Sekiz yıllık zorunlu ilköğretimde öğretmen sorunu ve çözüm önerileri. Çağdaş Eğitim Dergisi. Yıl:23, S.241, s.1–8.  [Google Scholar]
  37. Tok, T. N. (2013). Who is an education supervisor? A guide or a nightmare? International Journal of Social Sciences and Education, 3(3), 752-769.  [Google Scholar]
  38. Yapıcı, M (2007). Öğretmen tutum ve yansımaları, Üniversite ve Toplum Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, e-dergi: 7, (3).  [Google Scholar]
  39. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.  [Google Scholar]
  40. Yıldırım, A., Ünal, A., Çelik, M. (2011). Öğretmen kavramına ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algılarının analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8 (2) Mayıs 2014 http://www.insanbilimleri.com adresinden erişildi. [Google Scholar]