International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2016, Cil. 10(19) 17-38

Etkili Okul Yöneticisinin Epistemolojik İnançları ve Bu İnançların Öğretmenlerin Mesleki Performansına Etkisine İlişkin Öğretmen Algıları

Yeliz ÖZKAN HIDIROĞLU & Abdurrahman TANRIÖĞEN

ss. 17 - 38   |  Makale No: mjer.2016.002

Yayın tarihi: Eylül 20, 2016  |   Okunma Sayısı: 323  |  İndirilme Sayısı: 848


Özet

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin algılarına göre etkili okul yöneticilerinin sahip olması gereken epistemolojik inançları belirlemek ve bu inançların öğretmenlerin mesleki performansına etkisini tespit etmektir. Tarama modeli ve nicel yöntemlerin kullanıldığı araştırmanın örneklemini 2015-2016 eğitim ve öğretim yılında Denizli'nin Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerindeki devlet ortaokullarında görev yapan 345 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmanın amacı doğrultusunda uyarlanan ve 35 maddeden oluşan "Epistemolojik İnanç Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel ve vardamsal istatistik teknikleri kullanılmıştır. Öğretmenler, etkili okul yöneticilerinin; bir olaya ilişkin hemen karar vermeden önce durumu birkaç kez ele alarak iyice anlayan, mesleki gelişime yardımcı olacak uygulamaları destekleyen, bilimsel ve özgün düşünceleri önemseyen, gereken çaba harcanırsa zor durumların üstesinden gelineceğine inanan, okunan şeylerin doğruluğunu sorgulayan ve sözcüklerin tek anlamının olmayacağını düşünebilen kişiler olmasını beklemektedirler. Etkili okul yöneticilerinin, yüksek epistemolojik inanca sahip kişiler olması beklenmektedir. Epistemolojik inancı yüksek okul yöneticilerinin öğretmenlerin mesleki performanslarına olumlu bir katkı sağladığı söylenebilir. Öğretmenler, etkili okul yöneticilerinin ayrıntılara çok takılıp kalan, zor bir durumla karşılaşıldığında daha tecrübeli birine danışmaktan çekinen, sadece nitelikli bir sonuca ulaşılan işlerden hoşlanan kişiler olmasını istememektedir. Öğretmenlerin, etkili okul yöneticisinin sahip olması gereken epistemolojik inançlara yönelik algıları kıdem yıllarına göre değişmektedir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda, okul yöneticileri başta olmak üzere okul kültürünün diğer bileşenleri elde edilen sonuçlar hakkında bilgilendirilebilir.

Anahtar Kelimeler: Etkili okul yöneticisi, epistemolojik inanç, mesleki performans


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
HIDIROGLU, Y.O. & TANRIOGEN, A. (2016). Etkili Okul Yöneticisinin Epistemolojik İnançları ve Bu İnançların Öğretmenlerin Mesleki Performansına Etkisine İlişkin Öğretmen Algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(19), 17-38.

Harvard
HIDIROGLU, Y. and TANRIOGEN, A. (2016). Etkili Okul Yöneticisinin Epistemolojik İnançları ve Bu İnançların Öğretmenlerin Mesleki Performansına Etkisine İlişkin Öğretmen Algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(19), pp. 17-38.

Chicago 16th edition
HIDIROGLU, Yeliz OZKAN and Abdurrahman TANRIOGEN (2016). "Etkili Okul Yöneticisinin Epistemolojik İnançları ve Bu İnançların Öğretmenlerin Mesleki Performansına Etkisine İlişkin Öğretmen Algıları". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 10 (19):17-38.

Kaynakça
  1. Aksan, N. ve Sözer, M. A. (2007). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlan ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 31-50. [Google Scholar]
  2. Babalık, F. C. (2005). Mühendisler için ergonomi işbilim. Ankara. Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
  3. Bacanlı Kurt, C. (2010). Öğretmenlerin epistemolojik inançları ve değişime direnme tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  4. Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs Prentice Hall. Baştepe, İ. (2009). Etkili okulun eğitim öğretim süreci ve ortam boyutlarının nitelikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 8 (29), s. 76-83. [Google Scholar]
  5. Barnard, C. I. (1966). The function of the exucitive. Massachusetts Harvard Universty Press, Cambridge. [Google Scholar]
  6. Baxter Magolda, M. B. (1992). Knowing and reasoning in college: Gender related patterns in students' intellectual development. San Francisco: Jossey-Bass. [Google Scholar]
  7. Belenky, M. F., Clinchy, B. M., Goldberger, N. R., ve Tarule, J. M. (1986). Women's ways of knowing: The development of self, voice and mind. USA: Basic Books [Google Scholar]
  8. Bentley, T. (1999). İnsanları motive etme (Çeviri Yıldırım, O.). İstanbul: Hayat Yayınları. [Google Scholar]
  9. Boden, C. J. (2005). An exploratory study of the relationship between epistemological beliefs and self-directed learning readiness (Doctoral Thesis). Kansas State University, USA. [Google Scholar]
  10. Bolton, T. (1997). Human resource management: An introduction. Massachusetts: Blackwell Publishers. [Google Scholar]
  11. Born, D. (1998). Fransız eğitim sisteminde tarih, coğrafya ve yurttaşlık bilgisi tasarımı ve bu tasarımın yurttaşın oluşumuna katkısı dersimiz yurttaşlık (Çeviri İlgaz, T.). Kesit Yayıncılık, İstanbul. [Google Scholar]
  12. Buehl, M. M. ve Alexander, P. A. (2001). Beliefs About Academic Knowledge. Educational Psychology Review, 13(4), 385-418. [Google Scholar]
  13. Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak, E,. Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11.Baskı). Pegem Akademi, Ankara. [Google Scholar]
  14. Demirel, A. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının cinsiyete, akademik başarıya ve sınıf düzeylerine göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla. [Google Scholar]
  15. Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2002). Epistemolojik inanç ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları, 8, 111-125. [Google Scholar]
  16. Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi, cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, 18, 57-70. [Google Scholar]
  17. Drucker, P. (1992). The effective executive. New York: Harper and Row. [Google Scholar]
  18. Eroğlu, S. E. ve Güven, K. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 295-312. [Google Scholar]
  19. Ertekin, E., Dilmaç, B., Delice, A. ve Aydın, E. (2009). Teacher trainees' epistemological beliefs: Effects of gender, institution, and disdpline (Mathematics/Sodal Sciences). The New Educational Review, 18(2), 184-196. [Google Scholar]
  20. Evcim, İ. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin epistemolojik inanışlarıyla, fen kazanımlarını günlük yaşamlarında kullanabilme düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  21. Fayol, H. (1916). Administration industrielle at generale. Dunos, Paris. [Google Scholar]
  22. Gay, L. R., ve Airasian, P. (2000). Educational research: Competencies for analysis and application (6th Edition). Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice Hall. [Google Scholar]
  23. Güven, M. ve Belet, Ş. D. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançları ve biliş bilgilerine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 9(1), 361-378. [Google Scholar]
  24. Helvacı, M. A. ve Aydoğan, İ., (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (4), s. 41-60. [Google Scholar]
  25. Herzberg, F. (1966). Work and the nature of man. Cleveland: World Publishing Company. [Google Scholar]
  26. Hofer, B. ve Pintrich, P. R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of Educational Research, 67(1), 88-144. [Google Scholar]
  27. Izgar, H. ve Dilmaç, B. (2008). Yönetici adayı öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ve epistemolojik inançlarının incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 437-446. [Google Scholar]
  28. Jonassen, D. H. (2000). Toward a design theory of problem solving, educational technology. Research and Development, 48 (4), 63- 85. [Google Scholar]
  29. Kaplan, A. Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inanışlarının okul deneyimi ve öğretmenlik uygulamasındaki yansımaları: Durum Çalışması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  30. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları, Ankara. [Google Scholar]
  31. Karhan, İ. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin epistemolojik inançlarının demografik özelliklerine ve bilgi teknolojilerini kullanma durumlarına göre incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  32. King, P. M. ve Kitchener, K. S. (1994). Developing reflective judgment: Understanding and promoting intellectual growth and critical thinking in adolescents and adults. San Francisco: Jossey-Bass. [Google Scholar]
  33. Koray, Ö. ve Çil, H. (2006). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Muğla Üniversitesi, Muğla, Turkey, 13-15 Eylül. [Google Scholar]
  34. Kuhn, D. (1991). The skills of argument. Cambridge, UK: Cambridge Univ. Press. [Google Scholar]
  35. Meral, M., ve Çolak, E. (2009). Öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançlarının incelenmesi. Ondokuz [Google Scholar]
  36. Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27. http://dergi.omu.edu.tr/index.php/EDUCATION/ adresinden 10.5.2015 tarihinde edinilmiştir [Google Scholar]
  37. Oberg, A. ve Underwood, S. (1992). Facilitating teacher self-development; Reflections on experience. In Hargreaves, A. and Fullan, M.G. (Eds.), Understanding teacher development, Teachers College Press, New York, pp. 162177. [Google Scholar]
  38. Perry Jr., W. G. (1968). Patterns of development in thouhht and values of students in a liberal arts college: A validation of a scheme (Final Report Project No. 5-0825, contract No, SAE-8873). Cambridge, MA: Bureau of Study Counsel, Harvard University. [Google Scholar]
  39. Perry, W. G. (1970). Forms of intellectual and ethical development in the college years. New York: Holt, Rinehart and Winston. [Google Scholar]
  40. Reese, S. (2010). Bringing effective professional. Techniques, 85(6), 38-43. [Google Scholar]
  41. Scheerens, J. ve Stoel, W. (1988). Development of theories of school effectiveness. Annual Meeting of American Educational Research Assodation, New Orleans, s. 1-28. [Google Scholar]
  42. Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82 (3), 498-504 [Google Scholar]
  43. Schommer, M. (1993). Epistemological Development and academic performance among secondary students. Journal of Educational Psychology, 85(3), 406- 411. [Google Scholar]
  44. Schommer, M. (1998). The influence of age and education on epistemological beliefs. British Journal of Educational Psychology, (68)4, 551-561. [Google Scholar]
  45. Schommer Aikins M. (2002). An Evolving theoretical framework for an epistemolojcal belief system, personal epistemology: The Psychology of beliefs about knowledge and knowing (ed. Hofer, Barbara K., Paul R. Pintrich). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Assosiates; 103- 118. [Google Scholar]
  46. Schommer Aikins M., Duell O. K. ve Barker S., (2003). Epistemological beliefs across domains using biglan's dassification of academic disdplines. Research in Higher Education, 44(3), 347-366. [Google Scholar]
  47. Silins, H. C., Mulford, W. R. ve Zarins, S. (2002). Organizational learning and school change. Educational Administration Quarterly, 38 (5), 613-642. [Google Scholar]
  48. Simon, H. (1967). Yönetimde karar verme bilimi. Amme İdaresi Bülteni. [Google Scholar]
  49. Stogdill, R. M. (1948). Personal factors associated with leadership: Survey of literature. The Journal of Psychology, 25, 35-71. [Google Scholar]
  50. Sweeney, J. (1982). Teacher dissatisfaction on the rise: Higher level needs unfulfilled. Education, 102(2), 203-208. [Google Scholar]
  51. Terzi, A. R. (2005). Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 298-311. [Google Scholar]
  52. Tsai, C. C. (2007). Teachers' scientific epistemological views: The coherence with instruction and students' views. Science Education, 91, 222-243. [Google Scholar]
  53. Yılmaz, Y. (2014). İlk ve ortaokul öğretmen ve yöneticilerinin epistemolojik inançları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  54. Yılmaz, H. ve Şahin, S. (2011). Pre-service teachers' epistemological beliefs and conceptions of teaching. Australian Journal of Teacher Education, 36(1), 73-88. [Google Scholar]