Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(34) 685-697
Orta Öğretim Fen Lisesi Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Durumları
ss. 685 - 697 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.32
Yayın Tarihi: Aralık 25, 2020 | Görüntüleme Sayısı: 170/607 | İndirilme Sayısı: 218/1.107
Özet
Çalışmada amaç, fen lisesi öğrencilerinin kimya dersi ile ilgili fen teknoloji okuryazarlık durumlarının belirlenmesidir. Bu amaçla fen lisesinde eğitim gören 9, 10, 11 ve 12. sınıf öğrencilerine kimya dersi ile ilgili düşünceleri metaforlar yoluyla sorulmuştur. Öğrencilerin kimya dersi ile ilgili geliştirdikleri düşünceleri, olumlu, olumsuz ve objektif bakış açıları cinsiyet ve sınıf değişkenleri açısından incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmış ve elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenerek değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda öğrencilerin % 88.5'i fen ve teknoloji okuryazarlık becerisini kullanarak düşünce geliştirebilmiş, % 11.48'i ise fen ve teknoloji okuryazarı olarak düşünce geliştirememiştir. Fen ve teknoloji okuryazarı olarak kimya dersi ile ilgili düşünce geliştirip geliştirmeme konusunda kız ve erkek öğrenciler arasında kayda değer bir farklılık olmadığı anlaşılmıştır. Sınıf değişkenine göre ise 9. sınıflar % 97.36, 10. sınıflar % 92.1, 11. sınıflar % 80.76 ve 12. sınıflar ise % 80.3 oranında düşünce geliştirmişlerdir. Bu sonuca bakıldığında sınıf seviyesine göre fen ve teknoloji okuryazarlığı düzeylerinin yükselmesi beklenen öğrencilerin bu beklentinin aksi yönünde değişim gösterdikleri görülmüştür.
Anaktar kelimeler: Kimya Dersi, Fen ve Teknoloji Okuryazarlığı, Fen Lisesi Öğrencileri, Kimya Dersi ile İlgili Düşünceler, Metafor
APA 7th edition
Meydan, E. (2020). Orta Öğretim Fen Lisesi Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Durumları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), 685-697. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.32
Harvard
Meydan, E. (2020). Orta Öğretim Fen Lisesi Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Durumları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), pp. 685-697.
Chicago 16th edition
Meydan, Engin (2020). "Orta Öğretim Fen Lisesi Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Durumları". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (34):685-697. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.32
- Akgün, Ş. (2001). Fen Bilgisi Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık. (S: 84- 85). Çepni, S. (2005). Fen ve Teknoloji Öğretimi. (Editör: Salih Çepni)Ankara: Pegem Yayıncılık. [Google Scholar]
- Bıyıklı, Ç, Başbay, M, Başbay, A. (2014). Secondary and High School Students’ Metaphors about the Concept of Science. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 413-43. [Google Scholar]
- Gücüm, B. Kaptan, F. (1992). Dünden bugüne fen bilgisi programları ve öğretim. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 249-258. [Google Scholar]
- Güneş, T., Dilek, N. Ş., Demir, E. S., Hoplan, M. & Çelikoğlu, M. (2010). Öğretmenlerin kavram öğretimi, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmaları üzerine nitel bir araştırma. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11(13), 936-944. [Google Scholar]
- Günhan, E. (2004). Lise Düzeyi Kimya Kitaplarının Elektrokimya Kısımlarının, Fen Okuryazarlığı, Yanlış Kavramlar ve Okunabilirlik Yönünden Analizi. Yüksek Lisans Tezi.Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara. [Google Scholar]
- Eroğlu, S., & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin stem temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 4(3), 43-67. [Online] www.enadonline.com DOI :10.14689/issn.2148-2624.1.4c3s3m [Google Scholar]
- Kalaycı, S. (2018). İlkokul Öğrencilerinin “Bilim” ve “Fen Bilimleri Dersi” Kavramlarına Yönelik Algılarının Metafor Yoluyla Belirlenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 5, Sayı 9, ss.1-21, DOI:10.20860/ijoses.351611 [Google Scholar]
- Kaptan, F. (1998). Fen Bilgisi Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
- Karakoç Alatlı, B. (2020). Öğrencilerin Fen Okuryazarlığı Performanslarının Aşamalı Doğrusal Modelleme ile İncelenmesi: PISA 2015 Türkiye ve Singapur Karşılaştırması. Eğitim ve Bilim, Cilt 45 (2020) Sayı 202 17-49, DOI: 10.15390/EB.2020.8188 [Google Scholar]
- Kavak, N. Tufan, Y. ve Demirelli, H. (2006). Fen-Teknoloji okur yazarlığı ve informal fen eğitimi: gazetelerin potansiyel rolü, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 17-28. [Google Scholar]
- Kaya, V. (2017). Okuma Becerilerinin Fen Bilimleri Okuryazarlığına Etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 46 (215), 193-207. [Google Scholar]
- Kesik, C. (2016). İlkokul Üçüncü Sınıf Öğrencilerinin Fen Okuryazarlık Düzeyleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 2016, 12(6), 1139-1159. [Google Scholar]
- Keski̇n, H, Tezel, Ö, Acat, M. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersine İlişkin Bilimsel İçerik Bilgi Seviyeleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 1 (1), 19-38. [Google Scholar]
- Kıryak, Z., Candaş, B., Çalık, M. ve Zeybek, Ö. (2020). Öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik zihinsel imajlarının belirlenmesi: bir sınıflar arası karşılaştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 468-490.doi: 10.9779/pauefd.536358 [Google Scholar] [Crossref]
- Kocabaş, Ö. (2004). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarına Fen Teknoloji Toplum Dersinin Etkisi ve Öğretmen Adaylarının Derse Karşı Tutumları. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi . Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara. [Google Scholar]
- Lakoff, G., & Johnson, M. (2015). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil. Çev. Gökhan Yavuz Demir. İstanbul: İthaki Yayınları. [Google Scholar]
- Li, Y., Wang, K., Xiao, Y. et al. Research and trends in STEM education: a systematic review of journal publications. IJ STEM Ed 7, 11 (2020). https://doi.org/10.1186/s40594-020-00207-6 [Google Scholar] [Crossref]
- MEB, (2016). STEM Eğitim Raporu. Ankara. https://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf [Google Scholar]
- MEB, (2018). Orta Öğretim Kimya dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara. [Google Scholar]
- MEB. (2005). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6,7 ve 8.sınıflar) Öğretim Programı. www.ttkb.meb.gov.tr/ogretmen [Google Scholar]
- Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2004). Fen ve teknoloji Dersi Müfredatı Taslak, İlköğretim 4. ve 5. Sınıflar, 10 Mayıs 2004, Ankara. [Google Scholar]
- National Research Council, 1996. National science education standards. National Academy Press. Volume I, Washington DC. [Google Scholar]
- Özdemir, Z. (2006). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bazı Biyoloji Konularındaki Alan Bilgilerinin Değerlendirilmesi.Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara. [Google Scholar]
- Pırasa, N., Şadoğlu, G. P., & Kuvvet, Z. (2018). 2005-2017 Yılları Arasında Türkiye’de Matematik ve Fen Bilimleri Eğitiminde Yapılan Metafor Çalışmalarının İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 8(4), 687-702. [Google Scholar]
- Reid-Griffin, A. (2019). Mentoring: Helping youth make a difference in STEM. Journal of Education in Science, Environment and Health (JESEH), 5(1), 1-11. DOI:10.21891/jeseh.478308 [Google Scholar]
- Saban, A, Ersoy, A., (2017). Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri. Ankara, Anı Yayınları. [Google Scholar]
- Saraçoğlu, S, Başaran Uğur, A. (2019). Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmen Adaylarının Fen Bilimleri Algılarının Renkler Aracılığıyla Belirlenmesine Yönelik Sinektik Uygulaması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5 (3) , 426-446. [Google Scholar]
- Soylu, H. (2004). Fen Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar: Keşif Yoluyla Öğrenme. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. [Google Scholar]
- Şahin, B. (2014). Metodolojil. Abdurrahman Tanrıdöğen (Edt.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (S.111-130), Ankara, Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
- Tan, M. Temiz B.K. (2003). Fen öğretiminde Bilimsel Süreç Becerilerinin Yeri ve Önemi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, Sayı:13 S.89-101. [Google Scholar]
- Timur, S., Kesgin, D., Timur, B. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Bilime, Bilim İnsanına, Fen Bilimleri Dersine ve Fen Deneylerine Yönelik Algısının İncelenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, Volume 14 Issue 4, 2019, p. 1743-1759 DOI: 10.29228/TurkishStudies.22998. [Google Scholar]
- Tomak, M. (2006). Türkiye’de Fen Eğitimi. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi,. Ankara. [Google Scholar]
- Yadigaroğlu, Y, Demircioğlu, D, Demircioğlu, D. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kimya Bilgilerini Günlük Hayatla İlişkilendirebilme Düzeyleri. Ege Eğitim Dergisi, 18 (2), 795-812 . DOI: 10.12984/egeefd.310426. [Google Scholar]
- Yavuz, S. & Akça, E. (2020). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersindeki kimya kavramlarına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 85–115. [Google Scholar]
- Yetişir, M, Batı, K, Kahyaoğlu, M, Bi̇rel, F. (2018). Dezavantajlı Öğrencilerin Fen Okuryazarlık Performanslarının Duyuşsal Özellikleriyle İlişkisinin İncelenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 51 (1), 143-158. DOI: 10.30964/auebfd.405014. [Google Scholar]
