Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(34) 553-572
Özel Eğitim Öğretmenliği Mesleki Etik Ölçeği
ss. 553 - 572 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.26
Yayın Tarihi: Aralık 25, 2020 | Görüntüleme Sayısı: 635/837 | İndirilme Sayısı: 905/1.551
Özet
Tüm meslek alanlarında olduğu gibi özel gereksinimli çocuklar ile çalışan özel eğitim öğretmenleri için de mesleki etik ilkelere uygun bir şekilde mesleğini icra etmek çok önemli olmakla birlikte, aynı zamanda özel gereksinimli çocuklarla çalışıyor olmanın (tanılama, değerlendirme, müdahalede bulunmak, ilgili hizmetlere karar vermek, işbirliği yapmak, yasal haklardan yararlandırmak gibi nedenlere bağlı olarak) vermiş olduğu bir gerekliliktir. Ülkemizde özel eğitim öğretmenlerinin mesleki etik ilkeleri henüz yeni yeni çalışılmaya başlanmıştır. Özel eğitim öğretmenleri için de son derece önemli olan mesleki etik davranışların gelişimini desteklemeyi hedefleyen bu araştırmada, özel eğitim öğretmen ve uzmanlara yönelik mesleki etik ölçeği geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda tek faktör altında toplam 76 maddeden oluşan Özel Eğitim Mesleki Etik Ölçeği geliştirilmiştir. Bu araştırmada betimsel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Özel Eğitim Mesleki Etik Ölçeği maddelerinin iç tutarlılığını belirlemek amacıyla Cronbach Alpha ile hesaplanan güvenirlik indeks değeri, alpha=0.997 çok yüksek olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılan faktör analizine (Barlett Testi) göre değişkenler arasında ilişkinin olduğu (p=0.000<0.05) tespit edilmiştir. Faktör analizi sonucunda değişkenlerin toplam açıklanan varyansı %85.559 olan tek faktör altında toplanmıştır. Bu çalışma kapsamında geliştirilen Özel Eğitim Mesleki Etik Ölçeğinin saçılım değeri ile özdeğer sayıları, ölçeğin tek faktörlü bir yapıda olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda elde edilen bulgular Özel Eğitim Mesleki Etik Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.
Anaktar kelimeler: Etik İlke, Mesleki Etik, Özel Eğitim Meslek Etiği
APA 7th edition
Kalkan, S., & Ogulmus, K. (2020). Özel Eğitim Öğretmenliği Mesleki Etik Ölçeği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), 553-572. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.26
Harvard
Kalkan, S. and Ogulmus, K. (2020). Özel Eğitim Öğretmenliği Mesleki Etik Ölçeği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), pp. 553-572.
Chicago 16th edition
Kalkan, Sinan and Kursat Ogulmus (2020). "Özel Eğitim Öğretmenliği Mesleki Etik Ölçeği". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (34):553-572. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.26
- Akçamete, G., Kayhan, N., İşcen Karasu, F., Sardohan Yıldırım, E. & Şen, M. (2016). Özel eğitim öğretmenleri için mesleki etik ilkeleri. SDU International Journal of Educational Studies, 3(1), 27-44. [Google Scholar]
- Aksoy, B. & Koçancı, M. (2019). Çalışma ilişkileri ve etik: Anaakım insan kaynakları yönetimi perspektifi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 24(2), 349-368. [Google Scholar]
- Aksoy, V. (2019). Özel eğitim (3. Baskı). Ankara: Pegem Akadmei. [Google Scholar]
- Arslan, R. (2016). Meslek etiği. M. Yapıcı, (Ed), Meslek etiği içinde (s. 53-71). Ankara: Eğiten Kitap. [Google Scholar]
- Ayre, C. & Scally, A. J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: Revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47(1), 79–86. [Google Scholar]
- Burakgazi, S. G. & Can, İ. (2018). Development and validation of a professional ethics scale for pre-service teachers. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 8(2), 275-298. [Google Scholar]
- Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema Yayıncılık. [Google Scholar]
- Council for Exceptional Children. (2015). What every special educator must know: Professional ethics and standards. Arlington, VA: CEC https://www.cec.sped.org/~/media/Files/Standards/Professional%20Ethics%20and%20Practice%20Standards/Code%20of%20Ethics.pdf adresinden erişilmiştir. [Google Scholar]
- Çelikten, M., Şanal, M. & Yeni, F. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 207-237. [Google Scholar]
- Harrison, C. ve Killion, J. (2007). Ten roles for teacher leaders. Educational Leadership, 65(1), 74-77. [Google Scholar]
- İnal Kızıltepe, G. (2016). Okulöncesi öğretmenliği ve meslek etiği. M. Yapıcı, (Ed.), Meslek etiği içinde (s. 115-131). Ankara: Eğiten Kitap. [Google Scholar]
- İyi, S. (2015). Etik nedir? Kuçuradi, İ. ve Taşdelen, D. (Ed.), Etik içinde (s. 1-21). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayınları (Yayın no:1353). [Google Scholar]
- Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler (33. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
- Kepenek, Ö. (2008). Öğretmenlik meslek etik ilkelerinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi (Kocaeli ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. [Google Scholar]
- Koçyiğit, M. & Karadağ, E. (2017). Öğretmenlik Mesleği Etik İlkeler Envanteri’nin geliştirilmesi. İş Ahlakı Dergisi, 10(2), 247-273. [Google Scholar]
- Marşap, B., Elitaş, B., Yanık, Z. & Altınay, A. T. (2018). Denetime ahlak felsefesi penceresinden bir bakış, etik değerler ve faydacılık çatışması üzerine bir inceleme. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20, ös897- ös910. [Google Scholar]
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2015). Eğitimciler için mesleki etik ilkeler. Genelge:2015/21, Ankara. [Google Scholar]
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara. [Google Scholar]
- Türk Eğitim Derneği. (2009). Öğretmen yeterlilikleri rapıoru. Türk Eğitim Derneği, Ankara. [Google Scholar]
- Özer, M. (2017). Muhasebe meslek mensuplarının meslek etiği eğitimine bakışı: Bilecik ili örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik. [Google Scholar]
- Öztürk Aynal, Ş., Kumandaş, H. & Ersanlı, K. (2013). Okul öncesi öğretmenlerine yönelik mesleki etik ilkeleri ölçeği geliştirme çalışması. Journal of Kirsehir Education Faculty, 14(1), 429-442. [Google Scholar]
- Pehlivan Aydın, İ. (2016a). Yönetsel mesleki ve örgütsel etik (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Pehlivan Aydın, İ. (2016b). Eğitim ve öğretimde etik (8. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Sevim, O. (2014). Akademik etik değerler ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Electronic Turkish Studies, 9(6), 943-957. [Google Scholar]
- Tavşancıl, E.(2010). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınevi. [Google Scholar]
- The Association of American Educators (AAE). (2013). Code of ethics for educators. https://www.aaeteachers.org/index.php/about-us/aae-code-of-ethics adresinden erişilmiştir. [Google Scholar]
- The National Association of Special Education Teachers (NASET, n. d.). The ethic codes of the National Association of Special Education Teachers (NASET). https://www.naset.org/index.php?id=2444 adresinden erişilmiştir. [Google Scholar]
- Uğraş, S. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki etik ve mesleki motivasyon durumlarının değerlendirilmesi (Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya. [Google Scholar]
