International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Cil. 14(33) 472-493

Ortaokullarda Örgütsel İklim ile Öğretmen Performansı Arasındaki İlişki

Selda Arslan & Pınar Yengin Sarpkaya

ss. 472 - 493   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.22   |  Makale No: MANU-2004-06-0001

Yayın tarihi: Eylül 29, 2020  |   Okunma Sayısı: 237  |  İndirilme Sayısı: 637


Özet

Bu araştırmanın amacı ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel iklim ve kendi performans algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Aydın ili Efeler, Söke, İncirliova ve Koçarlı ilçelerindeki resmi ortaokullarda çalışan 393 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri “Örgütsel İklim Ölçeği” ve “Öğretmen Performans Değerlendirme Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel iklim ve kendi performans algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek için Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin örgüt iklimine ilişkin algılarının destekleyici müdür davranışı, işbirlikli öğretmen davranışı ve samimi öğretmen davranışı boyutlarında yüksek düzeyde iken emredici müdür davranışı, kısıtlayıcı müdür davranışı ve umursamaz öğretmen davranışı boyutlarında düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre; öğretmenlerin örgüt iklimine ilişkin algıları cinsiyet, yaş, branş, meslekteki hizmet yılı ve okuldaki hizmet yılı değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılaşırken, performanslarına ilişkin algıları değişkenlere göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel iklim algıları ve performans algıları arasında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler: Örgüt İklimi, Okul İklimi, Öğretmen Performansı


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Arslan, S. & Sarpkaya, P.Y. (2020). Ortaokullarda Örgütsel İklim ile Öğretmen Performansı Arasındaki İlişki . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 472-493. doi: 10.29329/mjer.2020.272.22

Harvard
Arslan, S. and Sarpkaya, P. (2020). Ortaokullarda Örgütsel İklim ile Öğretmen Performansı Arasındaki İlişki . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), pp. 472-493.

Chicago 16th edition
Arslan, Selda and Pinar Yengin Sarpkaya (2020). "Ortaokullarda Örgütsel İklim ile Öğretmen Performansı Arasındaki İlişki ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (33):472-493. doi:10.29329/mjer.2020.272.22.

Kaynakça
  1. Akman, Y. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin şiddet ve okul iklimi algıları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  2. Arslan, N.T. (2004). Örgütsel performansı belirleyici bir etmen olarak örgüt kültürü ve iklimi hakkında bir değerlendirme, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 203-228. [Google Scholar]
  3. Assiri, M.A. (2015). The organizational climate of public schools in Muhayil school district, Saudi Arabia (Doctoral Dissertation). Saint Louis University, Proquest Number: 10003017. [Google Scholar]
  4. Ayık, A. & Şayir, G. (2014). Okul müdürlerin öğretimsel liderlik davranışları ile örgüt iklimi arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 253-279. [Google Scholar]
  5. Bayat, S. (2015). Okulların örgüt ikliminin öğretmenlerin tükenmişlik düzeyine etkisi (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ. [Google Scholar]
  6. Bahçetepe, Ü. (2013). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin akademik başarıları ile algıladıkları okul iklimi arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  7. Bodur, E. (2019). Yenilikçi okul ve örgüt iklimine ilişkin öğretmen görüşleri (Bolu ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. [Google Scholar]
  8. Bozan, S.(2017). Okul müdürlerinin öğretmen performans değerlendirme yeterliliklerinin okul müdürleri ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin. [Google Scholar]
  9. Bozkurt Bostancı, A. & Kayaalp, D. (2011). İlköğretim okullarında öğretmen performansının geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (1), 127-140. [Google Scholar]
  10. Cırcır, O. (2018). Ergenlerde, okul tükenmişlik düzeylerinin aleksitimi ve okul iklimi açısından yordanması (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  11. Çekiç, E. (2018). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin görüşlerine göre örgütsel adalet ve örgütsel iklim arasındaki ilişki (Edirne ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. [Google Scholar]
  12. Çolak, M.(2007). Orta öğretim okullarında öğretmen performans yönetimi (Kocaeli ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. [Google Scholar]
  13. Demir, A. (2008). Ortaöğretim okullarında okul iklimi ile öğretmen performansları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  14. Dilbaz Sayın, S.S. (2017). Okul iklimi ile öğretmen performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale. [Google Scholar]
  15. Diş, O. (2015). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile örgüt iklimi arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. [Google Scholar]
  16. Doran, J. A. (2004). Effective school characteristics and student achievement correlates as perceived by teachers in American style international Schools (Doctoral Dissertation).Central Florida University, Florida. [Google Scholar]
  17. Dönmez, Ş. (2016). Ortaokul öğrencilerinde okul iklimi, okula bağlılık ve okul yaşam kalitesi algısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla. [Google Scholar]
  18. Duff, B.K. (2013). Differences in assessments of organizational school climate between teachers and adminsitrators (Doctoral Dissertation). Liberty University, Virginia. [Google Scholar]
  19. Erdoğdu, M. Y. & Umurkan, F. (2014). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik rollerinin yordanmasında okul ikliminin etkileri. İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 155-172. [Google Scholar]
  20. Ernalbant, Ö. (2014). 360 derece performans değerlendirme sistemi hakkında öğretmen ve yönetici görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  21. Ertekin, Y. (1978). Örgüt iklimi. Ankara: TODAİE Yayınları. [Google Scholar]
  22. Hoy, W. K. (1990). Organizational climate and culture: A conceptual analysisof the school workplace. Journal of Educational and Psychological Consultation, 1(2), 149-168. [Google Scholar]
  23. İdi, A. (2017). İlkokul ve ortaokullarda örgütsel iklim ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  24. İhtiyaroğlu, N. (2014). Okul ikliminin öğretmen etkililiği ve öğrenci okul bağlılığı ile ilişkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  25. İzki, Ö. (2019). Öğretmenlerin iş aile yaşam dengesinin performanslarına etkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  26. Johnson, B. & Stevens, J.,J. (2006). Student achievement and elementary teachers’ perceptions of school climate. Learning Environments Research, 9(2), 111-122. [Google Scholar]
  27. Karadağ, E. , İşçi, S., Öztekin, Ö. & Anar, S. (2016). Okul iklimi ve akademik başarı ilişkisi: bir meta-analiz çalışması, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 107-122. [Google Scholar]
  28. Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.   [Google Scholar]
  29. Kılınç, A. Ç. (2014).  Examining the relationship between teacher leadership and school climate. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(5), 1729-1742.   [Google Scholar]
  30. Loflan, G.D. (1985). The study of the relationship between organizational climate and job satisfaction of teachers in selected schools in the district of Columbia (Doctoral Dissertation). The George Washington University, Washington, UMI Number: 8516231. [Google Scholar]
  31. Lunenburg, F.C, Ornstein, A.C.(2013). Eğitim yönetimi (G. Arastaman, çev. edit.). Ankara: Nobel Yayıncılık  [Google Scholar]
  32. MacNeil, A. J., Prater, D. L. & Busch, S. (2009). the effects of school culture and climate on student achievement. International Journal of Leadership in Education, 12(1), 73-84. [Google Scholar]
  33. Okar, M. (2018). Öğretmenlerin örgütsel iklim algıları ile değişime direnme tutumları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. [Google Scholar]
  34. Oyetunji, C. O. (2006). The relationship between leadership style and school climate in Botswana secondary schools (Doctoral Dissertation). University of South Africa, Education Management, South Africa. [Google Scholar]
  35. Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. & Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38 (38), 213-224. [Google Scholar]
  36. Öztürk, M. & Zembat, R. (2015). Okul öncesi yöneticilerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 455-467. [Google Scholar]
  37. Paknadel, A.C. (1988). Örgütsel iklim ve iş doyumu (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  38. Peterson, R.L. & Skiba, R. (2001). Creating school climates that prevent school violence. The Social Studies, 92 (4), 167-175. [Google Scholar]
  39. Polat, A. (2019). Okul müdürlerinin performans değerlendirmelerine ilişkin öğretmen algıları (Yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa. [Google Scholar]
  40. Raza, S.A. (2010). Impact of organizational climate on performance of college teachers in Punjab. Journal of College Teaching&Learning,7, 47-52. [Google Scholar]
  41. Sacher, A. (2010). Organisation climate and managerial effectiveness. Mumbai: Himalaya Publishing House. [Google Scholar]
  42. Salatan. T. (2017). Örgüt iklimi performans ilişkisi ortaokul öğretmenleri örneği (Yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  43. Sarı, T. (2019). Okul yöneticilerinin algı yönetimi taktikleri, örgüt iklimi ve öğretmen motivasyonu arasındaki ilişkiler (Doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. [Google Scholar]
  44. Selamat, N., Samsu, N.Z. & Kamalu, N.S.M. (2013). The impact of organizational climate on teachers’ job performance. Educational Research, 2(1), 71-82. [Google Scholar]
  45. Serficeli, S.E. (2015). Aile işlevleri ve okul ikliminin riskli çevrelerde yaşayan ortaokul öğrencilerinin saldırganlık düzeylerini yordamadaki rolü (Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  46. Soydan, T. (2012). Eğitim alanında performans değerlendirme sisteminin geçerliği üzerine yönetici ve öğretmen görüşlerine dayalı bir araştırma. Ege Eğitim Dergisi, 13 (1), 1-25. [Google Scholar]
  47. Sönmez, H. (2018). Okul müdürlerinin motivasyonel dil kullanımı ile öğretmenlerin okul iklimi algısı arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  48. Stiles, D.C. (1993). The relationship between organizational climate and teacher job satisfaction in Gwinnett country public schools (Doctoral Dissertation). University of Georgia, UMI Number: 9416288. [Google Scholar]
  49. Şam, M. (2017). Ergenlerde siber zorba ve mağdur olmanın anne baba tutumları ve okul iklimi ile ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. [Google Scholar]
  50. Şentürk, C. & Sağnak, M. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik davranışları ile okul iklimi arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (1), 29-47. [Google Scholar]
  51. Taymaz, H. (2002). Teftiş: kavramlar-ilkeler-yöntemler. Ankara: Pegem A Yayıncılık. [Google Scholar]
  52. Veziroğlu Çelik, M. (2014). Okul öncesi eğitimde örgütsel iklimin öğretmen performansına etkisi (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara. [Google Scholar]
  53. Wright, E.L. (1988). Teacher perceptions of organizational climate and the ratings of Wyoming elementary school principals on selected leadership behaviors (Doctoral dissertation). Montana State University, Montana. [Google Scholar]
  54. Yıldırım, S. (2011). Okulda performans yönetimine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri: Antalya ili örneği (Yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya. [Google Scholar]
  55. Yıldırım, S. (2017). Liselerde öğrenci ve öğretmenlerin güvenli okul iklimi algıları ile öğrencilerin akademik başarıları arasındaki ilişki (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara. [Google Scholar]
  56. Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel iklim ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 1-11. [Google Scholar]
  57. Yolcu, S. (2008). İstanbul ili resmi ilköğretim okullarında öğretmen performans yönetimi (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  58. Yurter, Y. (2016). İlkokul ve ortaokullarda okul iklimi ile örgütsel yaratıcılık davranışları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya. [Google Scholar]