Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(33) 265-293

Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenme-Öğretme Sürecindeki Dikkat Çekme Davranışlarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi

Mehmet Ali Çiçekçi & Fatma Sadık

ss. 265 - 293   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.13

Yayın Tarihi: Eylül 29, 2020  |   Görüntüleme Sayısı: 279/596   |   İndirilme Sayısı: 361/1.128

PDF İndir

Özet

Bu araştırmada ortaokul öğretmenlerinin öğrencilerin dikkatini derse çekme davranışları öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre incelenmiştir. Araştırma tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Adana ili merkez ilçelerinde bulunan ortaokullardaki öğretmenler ve öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini belirlemek için her ilçedeki mevcut okulların %20 si randomla seçilmiştir. Araştırmaya toplam 40 okuldan gönüllü olarak 432 öğretmen ve 1023 öğrenci katılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından öğretmen ve öğrenciler için birbirine paralel geliştirilen anket kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin öğrencilerin dikkatini derse çekmek için daha çok; soruları cevaplama, olumlu davranışları takdir etme, öğrenci seviyesine uygun ders işleme, sınıfta sessizliği sağlama, öğrencilerin bildiklerini yeni bilgilerle ilişkilendirmelerini sağlama, ses tonunda değişiklik yapma ve konunun önemli yerlerini vurgulama davranışlarını sergiledikleri saptanmıştır. Öğretmenlerin dikkat çekme davranışlarının cinsiyet, branş, hizmet yılı, öğrencilerin akademik başarı ve dikkat düzeylerine yönelik algıları açısından farklılaştığı görülmüştür. Öğrencilerden elde edilen sonuçlar ise öğretmenlerin daha çok sessizliği sağlama ve sınavda soru çıkacağını söyleme yoluyla derse dikkatleri çekmeye çalıştığını göstermiştir. Cinsiyet açısından kız, sınıf düzeyi açısından beşinci sınıf öğrencileri ile kendini dikkatli algılayan öğrenciler öğretmenlerin dikkat çekme amaçlı davranışları sık sergilediğini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin derste dikkat çekme davranışlarına yer verme sıklığı konusunda kendilerini öğrencilerden daha olumlu algıladığı görülmüştür.

Anaktar kelimeler: Dikkat, Dikkat Çekme, Öğretmen, Öğrenci, Ortaokul

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Cicekci, M.A., & Sadik, F. (2020). Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenme-Öğretme Sürecindeki Dikkat Çekme Davranışlarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 265-293. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.13

Harvard
Cicekci, M. and Sadik, F. (2020). Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenme-Öğretme Sürecindeki Dikkat Çekme Davranışlarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), pp. 265-293.

Chicago 16th edition
Cicekci, Mehmet Ali and Fatma Sadik (2020). "Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenme-Öğretme Sürecindeki Dikkat Çekme Davranışlarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (33):265-293. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.13

Kaynakça
  1. Abdullah, S. H. Z. (2004). The role of english teachers in drawing students' attention in salfit district schools and the factors affecting attention as perceived by teachers. (Unpublished doctoral thesis). An-Najah National University, Nablus, Palestine. [Google Scholar]
  2. Ainley, J., & Luntley, E. M. (2007). The role of attention in expert classroom practice. J Math Teacher Education, 10, 3- 22. Doi Number: 10.1007/s10857-007-9026-z [Google Scholar]
  3. Akpınar, B., & Özdaş, F. (2013). Lise disiplin sorunlarının cinsiyet değişkeni açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 20-29. [Google Scholar]
  4. Amjah, D.Y.P.H. (2015). A study of teachers’ strategies so develop students’ interest towards learning English as a second language. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 164, 188-192. [Google Scholar]
  5. Bloom, B. S. (2012). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (2. Baskı). (Çev. Durmuş Ali Özçelik). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
  6. Bozan, A., & Akay, Y. (2012). Dikkat geliştirme eğitiminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin dikkatlerini toplama becerilerine etkisi. Western Anatolia Journal of Educational Science, 3 (6), 53-66. [Google Scholar]
  7. Bunce, D.M., Flens, E.A., & Neiles, K.Y. (2010). How long can students pay attention in class? A study of student attention decline using clickers. Journal of Chemical Education, 87 (12), 1438-1443. [Google Scholar]
  8. Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (6. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. [Google Scholar]
  9. Chen, C. M. & Huang, S. H. (2014). Web-based reading annotation system with an attention-based self-regulated learning mechanism for promoting reading performance. British Journal of Educational Technology, 45, 5, 959–980. [Google Scholar]
  10. Cummings Hlas ,A., Neyers, K., & Molitor, S. (2017). Measuring student attention in the second language classroom. Language Teaching Research, 1–19. Doi number. https://doi.org/10.1177/1362168817713766 [Google Scholar] [Crossref] 
  11. Cüceloğlu, D. (1994). İnsan ve davranışı (5. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi. [Google Scholar]
  12. Çağlar A. (2009). Sınıf öğretmenlerinin öğretimsel etkinliklerin yönetiminde dikkat çekme ve sürdürme davranışlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana. [Google Scholar]
  13. Çelik, C. B. (2007). İstanbul ili Anadolu yakası orta dereceli okul öğrencilerinin disipline aykırı davranışlarda bulunma nedenlerinin araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  14. Çelik, S., & Ereskici, E. (2008). Meslek liselerindeki öğrencilerin disipline aykırı davranışta bulunma nedenleri (Ankara ili örneği). Milli Eğitim, 177, 271-293. [Google Scholar]
  15. Denizel-Güven, E., & Cevher, F. N. (2005). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(18), 1-22. [Google Scholar]
  16. Doyle, W. (1986). Classroom organization and management. M. C. Wittrock (Ed.), Handbook of Research on Teaching (p.392-431). New York: Mc. Millan. [Google Scholar]
  17. Dörfler, V, (2004). Factors of attention. In Proceedings of the Bangkok International Conference on Applied Business Research, BICABR, Bangkok, Thailand. Retrieved from https://strathprints.strath.ac.uk/9677/ [Google Scholar]
  18. Ekşi, A. (1999). Ben hasta değilim. Çocuk sağlığı ve hastalıklarının psikososyal yönü. Nobel Tıp Kitapevleri. [Google Scholar]
  19. Erbay, F. (2013). Dikkat toplama ve okuma olgunluğu değişkenlerinin altı yaş çocuklarının işitsel muhakeme ve işlem becerilerini yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), Kış/Winter, 413-429. [Google Scholar]
  20. Ergin, Ö., Battal, N., & Çardak, Z. E. (1999). Fen bilgisi ve fizik derslerinde dikkat çekme ve güdüleme etkinlikleri. D.E.Ü. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 192-197. [Google Scholar]
  21. Eryılmaz, A. (2007). Okulda motivasyon ve amotivasyon: Öğrencinin derse katılmasında etkili olan öğretmenle ilgili faktörler. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı, 3, 709-712. [Google Scholar]
  22. Hidi, S. (1990). Interest and its contribution as a mental resource for learning. Review of Educational Research, 60(4), 549-571. [Google Scholar]
  23. Joyce, B. (1997). The relationship between motivation of Wisconsin elementary and secondary school teachers and their commitment to the teaching profession. (Unpublished master thesis). Wisconsin University, Wisconsin. [Google Scholar]
  24. Kağıtçıbaşı, Ç. (2004). Yeni insan ve insanlar (10.Basım). İstanbul: Evrim Yayınevi. [Google Scholar]
  25. Karahan, İ. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin öğretme sürecindeki dikkat toplama stratejileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  26. Kaymak Özmen, S., & Demir, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin dikkat toplama sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (1), 2012, 135-154. [Google Scholar]
  27. Kornhuber, H.H. (1984). Attention, readiness for action, and the stages of voluntary decision. Experimental Brain Research Series, 9, 420-429. [Google Scholar]
  28. Kuzgun, Y. (2004). Bireysel farklılıklar ve eğitime yansımaları. Y. Kuzgun, D. Deryakulu (Ed.). Eğitimde Bireysel Farklılıklar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, ss. 1–13. [Google Scholar]
  29. Mehralizadeh, S., Ghorbani, R., Zolfaghari, S., Shahinfar, H., Nikkhah, R., & Pourazizi, M. (2013). Factors affecting student concentration in classroom: Medical students’ viewpoints in Semnan University of Medical Sciences. Iranian Journal of Medical Education, 13(8), 661-671. [Google Scholar]
  30. Murphy, C.A., & Walls, R. T. (1994). Concurrent and sequential occurrences of teacher enthusiasm behaviors. ERIC No. ED375128. [Google Scholar]
  31. Neyers, K., & Molitor, S. (2017). Measuring student attention in the second language classroom. Language Teaching Research, 1–19. Doi number: https://doi.org/10.1177/1362168817713766 [Google Scholar] [Crossref] 
  32. Portas, C. M., Rees, G., Howseman, O., Turner, O. J., & Frith, C. D. (1998). A specific role for the thalamus in mediating the ınteraction of attention and arousal in humans. Journal of Neuroscience, 18 (21) 8979-8989. [Google Scholar]
  33. Posner, M.I., & Petersen, S.E. (1990). The attention system of the human brain. Annu Rev Neurosci, 13, 25-42. [Google Scholar]
  34. Oktar, İ., & Bulduk, S. (1999). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin davranışlarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 142, 66-69. [Google Scholar]
  35. Öz, E. Z., & Sadık, F. (2015). Ortaokul öğretmenleri ve öğrencilerinin disiplin problemleri ve baş etme stratejilerine yönelik görüş ve beklentileri. The Journal of Academic Social Science, 3 (18), 151-189. [Google Scholar]
  36. Öztürk, B. (2003). Sınıfta istenmeyen davranışların önlenmesi ve giderilmesi. E. Karip (Ed.), Sınıf yönetimi (s.131-166). Ankara: PegemA Yayıncılık. [Google Scholar]
  37. Öztürk, B. (2001). Derse giriş davranışlarının öğretmenler tarafından kullanılma durumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25, 107-124. [Google Scholar]
  38. Öztürk, B. (1999). Öğrenme ve öğretmede dikkat. Milli Eğitim, 144. Retrieved from http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/144/ozturk.htm [Google Scholar]
  39. Parakash, J. (2015). What is the importance of Attention in Learning? Retrieved from http://www.preservearticles.com/201105206854/importance-of-attention-in-learning.html [Google Scholar]
  40. Pinkerton, K. D. (1994). Using brain-based learning techniques in high school. Science Teaching & Change, 2 (1), 44-60. [Google Scholar]
  41. Risko, E.F., Anderson, N., Sarwal, A., Engelhardt, M., & Kingstone, A. (2012). Attention: Variation in mind wandering and memory in a lecture. Applied Cognitive Psychology, 26, 234–242. [Google Scholar]
  42. Rosegard, E., & Wilson, J. (2013). Capturing students’ attention: An empirical study. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 13 (5), 1 – 20. [Google Scholar]
  43. Sáez, L., Sidler Folsom, J., Al Otaiba, S., & Schatschneider, C. (2012). Relations among student attention behaviors, teacher practices, and beginning word reading skill. J Learn Disabil, 45(5), 418–432. Doi Number:10.1177/0022219411431243 [Google Scholar]
  44. Selçuk, Z. (2001). Dikkat eksikliği ve hiperaktif çocuklar. Ankara: Pegem Yayıncılık. [Google Scholar]
  45. Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim (23. Basım). Ankara: Yargı Yayınevi. [Google Scholar]
  46. Senemoğlu, N. (1987). Sınıf içi öğretmen davranışları üzerine bir araştırma. Eğitim ve Bilim, 64, 50-57. [Google Scholar]
  47. Smith, E. E., & Kosslyn, S. M. (2014). Bilişsel psikoloji, zihin ve beyin. (Çev. Muzaffer Şahin). Ankara. Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
  48. Solso, R. L., MacLin, M. K. & MacLin, O. H. (2011). Bilişsel psikoloji. (Çev. Ayşe Ayçiçeği-Dinn). İstanbul: Kitapevi Yayınları. [Google Scholar]
  49. Sturm, J.L. (2012). Attention, awareness, and accents in L2 French, Language Awareness, Doi number:10.1080/09658416.2012.670243. [Google Scholar]
  50. Szpunar, K. K., Moulton, S. T., & Schacter, D. L. (2013). Mind wandering and education: From the classroom to online learning. Frontiers in Psychology, 4, 495. Doi number: http://doi.org/10.3389/fpsyg.2013.00495 [Google Scholar]
  51. Şahin, M. (2014). Üniversite öğretim elemanlarının sınıf içi öğretimsel davranışlarına yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 9 (11), 499-515. [Google Scholar]
  52. Turner, S. A., & Silvia, P. J. (2006). Must interesting things be pleasant? A test of competing appraisal structures. Emotion, 6(4), 670–674. [Google Scholar]
  53. Wang, W. (2015). Factors affecting learners’ attention to teacher talk in nine ESL classrooms. Teaching English as a Second or Foreign Language, 19 (1), 1-20. [Google Scholar]
  54. Wei, F-Y. F., Wang, Y. K., & Klausner, M. (2012). Rethinking college students’ self-regulation and sustained attention: Does text messaging during class influence cognitive learning? Communication Education, 61(3), 185-204. [Google Scholar]
  55. Weimer, M. (2014). Students and attention: An interesting analysis. https://www.facultyfocus.com/articles/teaching-and-learning/students-attention-interesting-analysis. [Google Scholar]
  56. Yaycı, L. (2007). İlköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinde seçici ve yoğunlaştırılmış dikkat becerilerini geliştirmeye dayalı bir programın etkililiğinin sınanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  57. Yörükoğlu, A. (1986). Gençlik çağı ruh sağlığı eğitimi ve ruhsal sorunları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. [Google Scholar]
Meta
Clt. 14 (33)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 14 Sayı 33

Eylül 2020

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.