Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(32) 136-162

Türkiye'de Fen Bilimleri Dersi Öğretiminde Bilimsel Öyküleme Yöntemine Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi

Sinan Çınar & Busra Gerz

ss. 136 - 162   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.258.8

Yayın Tarihi: Haziran 29, 2020  |   Görüntüleme Sayısı: 937/854   |   İndirilme Sayısı: 1.269/1.690

PDF İndir

Özet

Son yıllarda, fen bilimleri öğretim programlarında, fen okuryazar bireyler yetiştirmenin hedeflenmesiyle birlikte sınıflarda bilimsel öyküleme yönteminin kullanılmaya başlaması dikkat çekmiştir. Bu araştırmada Türkiye'de fen bilimleri öğretiminde bilimsel öyküleme yöntemi üzerine yapılan çalışmaların genel özellikleri (yayın yılı, yazar sayısı, yayın türü) ve içerik özellikleri (hikâye türleri, amaç, yöntem, veri toplama aracı, veri toplama araçlarının sayısı, çalışma grubu, sonuç ve öneriler) açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması şeklinde desenlenmiştir. Araştırma sonucunda, çalışmaların son yıllarda genel olarak yayınlanmış olması dikkat çekicidir. Bazı araştırmalarda bilimsel öyküleme yönteminin sınıf ortamlarında uygulanması için ders kitaplarının içeriğinin geliştirildiği ve öğretim programlarıyla bütünleştirildiği görülmüştür. Ayrıca, yapılan çalışmaların çoğunda pozitif sonuçların elde edildiği, bilimsel öyküleme yönteminin fen öğretimiyle bütünleştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlara bağlı olarak, fen derslerinde bilimsel öyküleme yöntemi kullanılarak öğrencilerin fen okuryazar bireyler olmasını sağlayan öğretim programlarının tasarlanıp uygulanabileceği söylenebilir.

Anaktar kelimeler: Bilimsel Öyküleme, Betimsel Analiz, Araştırma Eğilimleri

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Cinar, S., & Gerz, B. (2020). Türkiye’de Fen Bilimleri Dersi Öğretiminde Bilimsel Öyküleme Yöntemine Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(32), 136-162. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.258.8

Harvard
Cinar, S. and Gerz, B. (2020). Türkiye’de Fen Bilimleri Dersi Öğretiminde Bilimsel Öyküleme Yöntemine Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(32), pp. 136-162.

Chicago 16th edition
Cinar, Sinan and Busra Gerz (2020). "Türkiye’de Fen Bilimleri Dersi Öğretiminde Bilimsel Öyküleme Yöntemine Yönelik Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (32):136-162. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.258.8

Kaynakça
  1. Altunışık, R., Çoşkun, R., Yıldırım, E., & Bayraktaroğlu, S. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri.6. Baskı, Sakarya: Sakarya Kitapevi. [Google Scholar]
  2. Akaydın, Ş., & Çeçen, M.A. (2015). Okuma Becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(178), 183-198. [Google Scholar]
  3. Akgül, G. D., Geçikli, E., & Doğan L. (2017). Fen eğitiminde hikâyelendirme tekniği ile kavram öğretimine bir aksiyon örneği. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(11), 246-274. [Google Scholar]
  4. Alper, A., & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET, 8(2), 124-135. [Google Scholar]
  5. Arık, R. S., & Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulan bildiri, Çanakkale. [Google Scholar]
  6. Azizoğlu, N., & Çetin, G. (2009). 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri, fen dersine yönelik tutumları ve motivasyonları arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 171-182. [Google Scholar]
  7. Bağ, H. (2013). 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajları. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Rize. [Google Scholar]
  8. Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. 5. Baskı. PegemA Yayıncılık, Ankara [Google Scholar]
  9. Bayram, E. B. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bu imajların oluşmasında ders kitabı ve öğretmenlerin rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bayburt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bayburt. [Google Scholar]
  10. Bertiz, H. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı dramaya yönelik tutumları ve öyküleme çalışmalarına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. [Google Scholar]
  11. Bıkmaz, H. F., Aksoy, E., Tatar, Ö., & Altınyüzük, A. C. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim, 38(168). [Google Scholar]
  12. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  13. Case, S. L. (1997). Implementation of cooperative learning: Teacher beliefs and attitudes. Unpublished doctoral dissertation. University of California, Santa Barbara, Santa Barbara, CA. [Google Scholar]
  14. Chang, Y. H., Chang, C.Y., & Tseng, Y. H. (2010). Trends of science education research: an automatic content analysis. Journal of Science Education and Technology, 19(4), 315-331. [Google Scholar]
  15. Chun, S. (2000). An examination of relationship among science teaching actions, beliefs, and knowledge of the nature of science. Unpublished Doctoral Dissertation, Georgia University. [Google Scholar]
  16. Cındıl, T., Özmen, H., & Ünal, S. (2012). 7. sınıf fen eğitiminde tansiyon kavramının hikâyeleştirme yöntemi ile öğretiminin öğrencilerin başarılarına ve bilgiyi yapılandırmalarına etkisi. X. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde. [Google Scholar]
  17. Coşkun, H., Akarsu, B., & Kariper, İ. A. (2009). Fen eğitiminde yapılandırmacı yaklaşım ve bilimsel öyküler. Erciyes Üniversitesi, Kayseri, Türkiye Alim Kitapları, 1-58. [Google Scholar]
  18. Coşkun, H. (2012). Bilimsel öyküler içeren eğitsel oyunlar ile fen öğretiminin öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Kayseri. [Google Scholar]
  19. Coşkun, H., Akarsu, B., & Kariper, İ.A. (2012). Bilim öyküleri içeren eğitsel oyunların fen ve teknoloji dersindeki öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 93-109. [Google Scholar]
  20. Çınar, B. (2016). Bilimsel gelişimin tarihsel süreçlerini içeren öykülerle fen derslerinin desteklenmesinin fene yönelik tutuma, bilim insanı imajına, bilimsel süreç becerilerine ve akademik başarıya etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. [Google Scholar]
  21. Demirci, M. (2006). Öğrencilerin kuvvet konusunda kazandıkları bilgileri güncel olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. VII.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi Özetleri, s.346. [Google Scholar]
  22. Demircioğlu, H., Demircioğlu, G., & Ayas, A. (2006). Hikâyeler ve kimya öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 30, (110‐119). [Google Scholar]
  23. Dincel, M. (2005). Öyküleme ve deney tekniğinin fen bilgisi dersinde öğrencilerin kavramsal anlama ve başarılarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Marmara Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  24. Driver, R., Asoko, H., Leach, J., Mortimer, E., & Scott, P. (1994). Constructing scientific knowledge in the classroom. Educational Researcher, 23(7), 5-12. [Google Scholar]
  25. Ebbers, M. (2002). Science text sets: Using various genres to promote literacy and inquiry. Science Inquiry and Science Literacy, 80(1), 40-50. [Google Scholar]
  26. Gómez, A. B. (2010). How to use tales for the teaching of vocabulary and grammar in a primary education English class. Revista española de lingüística aplicada, (23), 31-52. [Google Scholar]
  27. Gölcük, A. (2017). Bilimsel hikâyelerle desteklenen fen eğitiminin öğrencilerin yaratıcılıkları ve duyuşsal özellikleri üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  28. Güler, T., & Akman B. (2006). 6 yaş çocuklarının bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 55-66. [Google Scholar]
  29. Gündüz, S. (2013). Öykü ve roman yazma sanatı. İstanbul: Toroslu Kitaplığı Yayınları. [Google Scholar]
  30. Gür, K. M., & Haktanır, G., (2007). Bilimsel anlatıda hikâyeleme tekniğine bir örnek: “tombul çekirdek ve anadolu yer sincabı (Gelengi)”. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi 4. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi. 22-24 Ekim 2007,İstanbul. Bildiri Kitabı, s: 99-106. [Google Scholar]
  31. Gürgen, G. (2009). Lisansüstü tezlerin topluma yararlılık ilkesi bakımından değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü IV. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu. [Google Scholar]
  32. İslamoğlu, H., Ursavaş, Ö., & Reisoğlu, İ. (2015). Fatih projesi üzerine yapılan akademik çalışmaların içerik analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram Ve Uygulama, 5(1). [Google Scholar]
  33. İslamoğlu, A. H., & Alnıaçık, Ü. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
  34. Karaçam, S., Aydın, F., & Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627. [Google Scholar]
  35. Kılıç, T. E. (2019). Popüler bilim kitaplarının 6. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi akademik başarılarına, bilgilerinin kalıcılığına ve fenne yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  36. Korkmaz, H., & Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online, 9(3), 1055-1079. [Google Scholar]
  37. Köklükaya, N., & Yıldırım, E. G. (2015). Genel fizik laboratuvarı I dersinde bilimsel hikâyelerin kullanılmasına yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4). [Google Scholar]
  38. Kutluca, T., & Demirkol, M. (2016). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi dergisinin bibliyometrik analizi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 108-118. [Google Scholar]
  39. Kutluca, T., Birgin, O., & Gündüz, S. (2018). Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi’nde yayımlanmış makalelerin içerik analizi bağlamında değerlendirilmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 9(2). 390-412. [Google Scholar]
  40. Kuş, R. (2014). Biyoloji eğitiminde bilimsel hikayeler kullanmanın öğrenci tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  41. Lee, M.H., Wu, Y.T., & Tsai, C.C. (2009). Research trends in science education from 2003 to 2007: A content analysis of publications in selected journals. International Journal of Science Education, 31(15), 1999–2020. [Google Scholar]
  42. McLellan, H. (2007). Digital storytelling in higher education. Journal of Computing in Higher Education, 19(1), 65-79. [Google Scholar]
  43. Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (3. Basım). Ankara: Nobel akademik yayıncılık. [Google Scholar]
  44. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). İlkögretim fen bilimeri dersi öğretim programı. Ankara, Türkiye. [Google Scholar]
  45. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). İlkögretim fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara, Türkiye. [Google Scholar]
  46. Milne, C. (1998). Philosophically correct science stories? examining the ımplications of heroic science stories for school science. Journal of Research In Science Teaching, 35(2), 175-187. [Google Scholar]
  47. Okyay, Ö. (2015). Öykü yönteminin çocuklarda alıcı ve ifade edici dil ile bilimsel sözcük kazanımlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  48. Ören, F. Ş., & Yılmaz, T. (2013). Fen ve teknoloji dersinde kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyeler temelli rehber materyal geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (2 ), 130-142. [Google Scholar]
  49. Pekmezci, S. (2014). Bilişim teknolojileri destekli kısa hikayelerin öğrencilerin başarıları, özyeterlik algıları ve fene yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. [Google Scholar]
  50. Polat, M. (2011). Bilimin doğası hakkındaki görüşlerin kısa hikâyeler yöntemiyle değerlendirilmesi: Fen bilgisi öğretmen adayları örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  51. Polat, M., & Taşar, M. F. (2013). Bilimin doğası hakkındaki görüşlerin değerlendirilmesinde alternatif bir yöntem: kısa hikâyeler yöntemi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 259-274. [Google Scholar]
  52. Roach, L. E. (1993). Use of the history of science in a nonscience majors course: Does it affect students understanding of the nature of science?. Unpublished doctoral dissertation, Louisiana State University, Baton Rouge. [Google Scholar]
  53. Saracaloğlu, A. S., Gündoğdu, K., Altın M., Aksu, N., Kozağaç, B. Z., & Koç, B. (2014). Yaratıcı düşünme becerisi konusunda 2000 yılı ve sonrasında yayımlanmış makalelerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 62-74. [Google Scholar]
  54. Saraç, H., & Kunt, H. (2016). Yapılandırmacı yaklaşım 7e öğrenme halkası modeli ile ilgili yapılan araştırmalar: içerik analizi çalışması. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 11(9), 701-724. [Google Scholar]
  55. Selim, G. (2013). Bilimsel dergilerin 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlığına ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  56. Şen Gümüş, B. (2009). Bilimsel öykülerle fen ve teknoloji eğitiminin öğrencilerin fen tutumlarına ve bilim insanı imajlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  57. Tao, P. (2002). A study of students focal awareness when studying science stories designed for fostering understanding of the nature of science. Research in Science Education, 32, 97- 120. [Google Scholar]
  58. Taşar, M. F. (2006). Probing preservice teachers‟ understandings of scientific konowledge by using a vignette in conjuction with a paper and pencil test. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 2(1), 53- 70. [Google Scholar]
  59. Tatar, E., Kağızmanlı, T. B., & Akkaya, A. (2014). Türkiye’deki teknoloji destekli matematik eğitimi araştırmalarının içerik analizi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 33-45. [Google Scholar]
  60. Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul. [Google Scholar]
  61. Tolgay, N. (2018). Bilimsel öyküleme tekniğinin öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki akademik başarılarına ve derse ilişkin tutumlarına etkisi. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(27), 2746-2752. [Google Scholar]
  62. Türkmen, H., & Ünver, E. (2012). Fen eğitiminde hikâyelendirme tekniği. Journal of European Education, 2(1). [Google Scholar]
  63. Unat, Y.(2017). Bilim tarihinden örneklerle genç bilim insanlarına öneriler. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 4(1), 13-26. [Google Scholar]
  64. Ünver, E. (2015). 5. sınıf öğrencilerinin sindirim sistemindeki kavramları öğrenmede hikâyelendirme tekniğinin etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, , İzmir. [Google Scholar]
  65. Yar, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanı, mucit ve mühendis hakkındaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. [Google Scholar]
  66. Yavuz, G., & Yavuz, S. (2017). Fen eğitiminde proje tabanlı öğretimle ilgili tezlerin içerik analizi: Türkiye örneği (2002-2014). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 255-282. [Google Scholar]
  67. Yıldırım, A. (1996). Disiplinler arası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 89-94. [Google Scholar]
  68. Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Basım). Ankara: Seçkin Yayınları. [Google Scholar]
  69. Yılmaz, T. (2013). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikayelerin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve motivasyonları üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa. [Google Scholar]
  70. Yılmaz Korkut, T., & Şaşmaz Ören F. (2018). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyelerin akademik başarı, tutum ve motivasyon üzerine etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 38-52. [Google Scholar]
  71. Yücel-Toy, B. (2015). Türkiye’deki hizmet öncesi öğretmen eğitimi araştırmalarının tematik analizi ve öğretmen eğitimi politikalarının yansımaları. Eğitim ve Bilim, 40(178), 23-60. [Google Scholar]
  72. Zengin, Ö. (2018). Bilim insanlarının çocukluk yaşantıları ve bilimsel kariyer süreçleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize. [Google Scholar]
  73. Zengin, Ö., & Küçük, M., (2018). Meraklı zihinler kitabında yer alan bilim insanlarının özyaşam öykülerinin analizi. Turkish Journal of Teacher Education, 7(2). [Google Scholar]
  74. Zorluoğlu, L. C., & Elbir,Ç. B. (2019). Eğitsel oyuncak ve eğitsel oyun içerikli araştırmalardaki eğilimler: İçerik analizi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 1-22. [Google Scholar]
Meta
Clt. 14 (32)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 14 Sayı 32

Haziran 2020

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.