Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(32) 36-54
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Davranışlarının İncelenmesi
ss. 36 - 54 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.258.3
Yayın Tarihi: Haziran 29, 2020 | Görüntüleme Sayısı: 374/806 | İndirilme Sayısı: 543/1.693
Özet
Bu araştırmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının çevreye yönelik davranışlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırmada kesitsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye'nin farklı illerinde yer alan 10 devlet üniversitesinde öğrenim gören ve seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yönetimine göre seçilmiş 586 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada Goldman, Yavetz, ve Pe'er (2006) tarafından geliştirilen, Timur ve Yılmaz (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan 'Çevreye Yönelik Davranış Ölçeği' kullanılmıştır. Çevreye Yönelik Davranış Ölçeği 20 maddeden ve beş alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0.85 olarak hesaplanmıştır. Araştırmada bağımsız değişkenler (cinsiyet, akademik ortalama, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi) açısından anlamlı fark olup olmadığına t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile bakılmıştır. Öğretmen adaylarının çevreye yönelik davranışları cinsiyet, baba eğitim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşırken, anne eğitim düzeyi ve akademik ortalamaya göre anlamlı olarak farklılaşmamaktadır. Anne ve baba eğitim düzeyinin artması öğretmen adaylarının geri dönüşüm çabalarını, çevreye daha duyarlı tüketici olmalarını olumlu yönde etkilediğinden okuryazar olmayan anne ve babalara eğitimler verilebilir.
Anaktar kelimeler: Çevre, Davranış, Fen Bilgisi, Öğretmen Adayı
APA 7th edition
Timur, S., & Yilmaz, M. (2020). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Davranışlarının İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(32), 36-54. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.258.3
Harvard
Timur, S. and Yilmaz, M. (2020). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Davranışlarının İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(32), pp. 36-54.
Chicago 16th edition
Timur, Serkan and Mehmet Yilmaz (2020). "Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Davranışlarının İncelenmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (32):36-54. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.258.3
- Arslan, K. ve Kızıldağ, H. A. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Buca Eğitim Fakültesi Örneği, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(84). 175-192 [Google Scholar]
- Atik, A.D. ve Doğan, Y. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Dostu Davranışları, Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-21. [Google Scholar]
- Atlı, K., ve Uzun, N. (2009). Öğrencilerin çevreye yönelik ilgi, düşünce ve davranışları arasındaki korelâsyonun incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 197-215. [Google Scholar]
- Bord, R. J., ve O'Connor, R. E. (1997). The gender gap in environmental attitudes: The case of perceived vulnerability to risk. Social Science Quarterly, 78(4), 830-840. [Google Scholar]
- Bozkurt, O. (2017). Çevre eğitimi. Pegem Atıf İndeksi, 1-213. [Google Scholar]
- Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2013). Research methods in education. routledge. [Google Scholar]
- Coyle, K. (2005). Environmental literacy in America: What ten years of NEETF/Roper research and related studies say about environmental literacy in the U.S. The National Environmental Education & Training Foundation. Washington, D.C. [Google Scholar]
- Çetin, A.F., Yıldırım Güven, E., ve Aydoğdu, M. (2017). Sürdürülebilir yaşama yönelik ekolojik ayak izi eğitiminin çevre sorunlarına yönelik tutum ve davranış düzeyine etkisi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 10(1), 31-48. [Google Scholar]
- Demir, E., ve Yalçın, H. (2014). Türkiye’de çevre eğitimi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 7(2), 07-18. [Google Scholar]
- Durkan, N. (2019). Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan Öğrencilerin Çevreye Yönelik Davranış ve Düşüncelerinin Cinsiyete Göre İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(29). 284-292. [Google Scholar]
- Erbasan, Ö. (2018). Öğretmenlerin Çevre Okuryazarlıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyonkocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon. [Google Scholar]
- Erten, S. (2005). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarında Çevre Dostu Davranışların Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91–100. [Google Scholar]
- Goldman, D., B. Yavetz, ve S. Pe’er. (2006). Environmental literacy in teacher training in Israel: Environmental behaviour of new students. Journal of Environmental Education 38(1), 3–22. [Google Scholar]
- Günindi, Y. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin çevre dostu davranışlarının araştırılması. Türk Bilim Araştırma Vakfı (TÜBAV), 3(3), 292-297. [Google Scholar]
- Güven, E. ve Aydoğdu, M. (2012). Çevre sorunlarına yönelik davranış ölçeğinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarının davranış düzeylerinin belirlenmesi. Uludağ Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 573-589. [Google Scholar]
- Hungerford, H., Peyton, R. B., ve Wilke, R. J. (1980). Goals for curriculum development in environmental education. The Journal of Environmental Education, 11(3), 42-47. [Google Scholar]
- Ivy, T. G. C., Road, K. L., Christine K. E. ve Chuan, G. K. (1998) A Survey of Environmental Knowledge, Attitudes and Behaviour of Students in Singapore', International Research in Geographical and Environmental Education, 7(3), 181-202. [Google Scholar]
- Kahyaoğlu, M., ve Kırıktaş, H. (2015). Ortaöğretim öğrencilerinin çevresel davranış ve düşünceleri ile bireysel değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 32, 88-105. [Google Scholar]
- Kaya, E., Akıllı, M. ve Sezek, F. (2009). Lise Öğrencilerinin Çevreye Karşı Tutumlarının Cinsiyet Açısından İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(18), 43-54. [Google Scholar]
- Mertens, D. M. (2010). Research and Evaluation in Education and Psychology: Integrating Diversity with Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods (3rd ed.). Thousand Oaks: Sage. [Google Scholar]
- Murphy, T. P. (2004). The second Minnesota report card on environmental literacy: A survey of adult environmental knowledge, attitudes and behavior. Hamline University, Center for Global Environmental Education. [Google Scholar]
- Murphy, T.P. (2002). The Minnesota report card on environmental literacy. Hamline University, Center for Global Environmental Education. [Google Scholar]
- Negev, M.; Sagy, G.; Garb, Y.; Salzberg, A.; Tal, A. (2008). Evaluating the environmental literacy of Israeli elementary and high school students. The Journal of Environmental Education, 39, 3–20. [Google Scholar]
- Özdemir, O. (2010). Yeni bir çevre eğitimi perspektifi: “Sürdürülebilir gelişme amaçlı eğitim”. Eğitim ve Bilim, 32(145), 23-38. [Google Scholar]
- Özgün, G. (2019). Ortaokul Öğrencileri İçin Çevresel Davranış Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Çevresel Davranışlarının Cinsiyet ve Sınıf Düzeylerine Göre İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla. [Google Scholar]
- Sakellari, M., ve Skanavis, C. (2013). Environmental behaviour and gender: An emerging area of concern for environmental education research. Applied Environmental Education ve Communication, 12(2), 77–87. [Google Scholar]
- Saraçlı, S., Yılmaz V., ve Arslan T. (2014). The effects of mothers’ educational levels on university students’ environmental protection commitments and environmental behaviors. Eurasian Journal of Educational Research, 55, 177-200. [Google Scholar]
- Sarıgöz, O. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin çevre ile ilgili davranış ve düşüncelerinin değerlendirilmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 87-105. [Google Scholar]
- Tabachnick, B. G. And Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (sixth ed.). Boston, Pearson. [Google Scholar]
- Tilbury, D. (1995). Environmental education for sustainability: Defining the new focus of environmental education in the 1990s. Environmental education research, 1(2), 195-212. [Google Scholar]
- Timur, S. ve Yılmaz, M. (2013). Çevre davranış ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 317-333. [Google Scholar]
- Timur, S., Yılmaz, Ş., ve Timur, B. (2013). Öğretmen adaylarının çevreye yönelik davranışlarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, X(1), 125-141. [Google Scholar]
- Ültay, E., Dönmez Usta, N., ve Durmuş, T. (2017). Eğitim alanında yapılan zihinsel model çalışmalarının betimsel içerik analizi. Yaşadıkça Eğitim, 31(1), 21-40. [Google Scholar]
- Ünal, S., ve Dımışkı, E. (1999). UNESCO-UNEP himayesinde çevre eğitiminin gelişimi ve Türkiye'de ortaöğretim çevre eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17). [Google Scholar]
- White, L. A. (2006). Environmental literacy and distance learning: A window to the future of education in Ontario. Unpublished masters dissertation, Athabasca University, Athabasca, Alberta, Canada. [Google Scholar]
- Xiao, C., ve Hong, D. (2010). Gender differences in environmental behaviors in China. Population and Environment, 32(1), 88-104. [Google Scholar]
- Xiao, C., ve Hong, D. (2017). Gender differences in environmental behaviors among the Chinese public: Model of mediation and moderation. Environment and Behavior. 50(9) 975–996. [Google Scholar]
- Yücel-Özata, E., Özkan, M., Güngör N. S. ve Özer-Zeren, D. (2016). Ortaokul öğrencilerinin çevresel tutumlarının davranış, duygu, düşünce ve eylemde bulunmaya isteklilik açısından değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24, 2021-2040. [Google Scholar]
- Zelezny, L. C., Chua, P. ve Aldrich, C. (2000). Elaborating on gender differences in environmentalism. Journal of Social ISues, 56(3), 443-457. [Google Scholar]
