Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(31) 224-240
Türkçe Öğretmeni Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıkları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği
ss. 224 - 240 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.11
Yayın Tarihi: Mart 17, 2020 | Görüntüleme Sayısı: 337/810 | İndirilme Sayısı: 531/1.616
Özet
Bu araştırmanın amacı, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Programında öğrenim gören öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıkları ile eleştirel düşünme eğilimlerinin düzeyini tespit etmek, bunu bazı değişkenlere göre incelemek ve bunların aralarındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırma tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmada, evreni oluşturan 275 Türkçe öğretmeni adayına ulaşılmaya çalışılmış; ancak 231 öğretmen adayına ölçek uygulanabilmiştir. Geçersiz ölçeklerin elenmesi sebebiyle 220 ölçek üzerinden analizler yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Semerci'nin (2016) geliştirdiği 'Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (EDEÖ)' ile Gömleksiz'in geliştirdiği (2004) 'Kitap Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutum Ölçeği (KOAİTÖ)' kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, katılımcıların eleştirel düşünme eğilimlerinin orta seviyenin biraz üzerinde; kitap okuma alışkanlıklarının ise üst seviyede olduğunu göstermiştir. Katılımcıların kitap okuma alışkanlıkları ve eleştirel düşünme eğilimleri cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre incelenmiştir. KOAİTÖ'nün sevgi, alışkanlık, gereklilik, etki ve yarar alt boyutlarına bakıldığında, cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde fark olduğu; istek alt boyutu doğrultusunda ise cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde fark bulunmadığı görülmüştür. EDEÖ'nün üst biliş ve esneklik alt boyutları doğrultusunda cinsiyet değişkenine göre arasında anlamlı düzeyde fark olduğu; sistematiklik, azim ve sabır, açık fikirlilik alt boyutları doğrultusunda ise cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde fark bulunmadığı tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilere göre Türkçe öğretmenlerini adaylarının kitap okuma alışkanlıkları, sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Söz konusu öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri, sınıf değişkenine göre sadece 'üst biliş' ve 'esneklik' boyutlarında farklılık göstermektedir.
Çalışmaya katılan öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıkları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasında düşük düzeyde, aynı yönde, anlamlı bir ilişki bulunmaktadır.
Anaktar kelimeler: Eleştirel düşünme eğilimi, okuma alışkanlığı, MSKÜ, Türkçe öğretmeni adayları
APA 7th edition
Uysal, Z.E., Ozkaya, P.G., & Coskun, M.V. (2020). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıkları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 224-240. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.11
Harvard
Uysal, Z., Ozkaya, P. and Coskun, M. (2020). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıkları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), pp. 224-240.
Chicago 16th edition
Uysal, Zeynep Ezgi, Perihan Gulce Ozkaya and Mustafa Volkan Coskun (2020). "Türkçe Öğretmeni Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıkları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (31):224-240. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.11
- Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
- Alkın-Şahin, S., Tunca, N., & Ulubey, Ö. (2014). The relationship between preservice teachers’ educational beliefs and critical thinking tendencies. Elementary Education Online, 13(4), 1473-1492. [Google Scholar]
- Arslan, Y., Çelik, Z., & Çelik, E. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 113-124. [Google Scholar]
- Asi Karakaş, S., Altun, Ö. Ş., Ekinci, M., Olçun, Z., & Taşkın, M. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve kitap okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 19(2), 116-121. [Google Scholar]
- Bağcı, H. & Şahbaz, N. K. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerine bir değerlendirme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-12. [Google Scholar]
- Batur, Z., Gülveren, H., & Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49. [Google Scholar]
- Beşoluk, Ş. & Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679-693. [Google Scholar]
- Bozpolat, E. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(1), 411-428. [Google Scholar]
- Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Can, Ş. & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Education Sciences, 10(2), 66-83. [Google Scholar]
- Çelik, S., Yılmaz, F., Karataş, F., Betül, A. L., & Karakaş, N. S. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2(1), 74-85. [Google Scholar]
- Çetin, A. (2008). Sınıf öğretmeni adayların eleştirel düşünme gücü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. [Google Scholar]
- Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108. [Google Scholar]
- Demir, M. K. (2006). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
- Doğan Yılmaz, E. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve kitap okuma alışkanlığına ilişkin tutumları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Ekinci, Ö. & Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827. [Google Scholar]
- Elkatmış, M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıkları. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1223-1240. [Google Scholar]
- Gömleksiz, M. N. (2004). Kitap okuma alışkanlığına ilişkin bir tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 185-195. [Google Scholar]
- Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. [Google Scholar]
- Gündüz, B. (2015). Üniversite 1. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları ve eleştirel okuma becerileri üzerine bir durum çalışması (Doctoral dissertation, Bilkent University). [Google Scholar]
- Kalyoncu, R. (2013). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), 281-289. [Google Scholar]
- Karadüz, A. (2010). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. Turkish Studies, 5(3), 1566-1593. [Google Scholar]
- Karasakaloğlu, N., & Bulut, B. (2013). Kurmaca metinlerin eleştirel okuma becerisini geliştirme aracı olarak kullanılması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 95-106. [Google Scholar]
- Karasakaloğlu, N., Saracaloğlu, A. S., & Yılmaz Özelçi, S. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma stratejileri, eleştirel düşünme tutumları ve üst bilişsel yeterlilikleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 207-221. [Google Scholar]
- Kırmızı, F. S., Fenli, A., & Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1), 354-367. [Google Scholar]
- Koçak, B., Kurtlu, Y., Ulaş, A. H. & Epçaçan, C. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme düzeyleri ve okumaya yönelik tutumları arasındaki ilişki. EKEV Akademi Dergisi, 61(61), 211-228. [Google Scholar]
- Odabaş, H., Odabaş, Y., & Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 9(2), 431-465. [Google Scholar]
- Özbay, M., Bağcı, H., & Uyar, Y. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 117-136. [Google Scholar]
- Özdemir, S. M. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-316. [Google Scholar]
- Panova, E. (1988). Wittgenstein’in felsefi metamorfozu (çev. Fikret Osman). İzbrani Sıçinenia içinde (Ed. Nikolay Milkov) 9-47. [Google Scholar]
- Semerci, N. (2000). Kritik düşünme ölçeği. Eğitim ve Bilim, 25(116), 23-26. [Google Scholar]
- Semerci, N. (2016). Eleştirel düşünme eğilimi (ede) ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik revize çalışması. Electronic Turkish Studies, 11(9), 725-740. [Google Scholar]
- Şahinel, S. (2001). Eleştirel düşünme becerileri ile tümleşik dil becerilerinin geliştirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 1(2), 69-89. [Google Scholar]
- Yılmaz, M. & Benli, N. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 281-291. [Google Scholar]
- Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarında ebeveynlerin duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5(2), 115–136. [Google Scholar]
