Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(31) 718-743
Uygulanan Programlar Çerçevesinde Türkiye Yükseköğretim Politikalarında Açıköğretim ve Uzaktan Öğretim
ss. 718 - 743 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.34
Yayın Tarihi: Mart 17, 2020 | Görüntüleme Sayısı: 319/731 | İndirilme Sayısı: 423/1.448
Özet
Açık ve uzaktan öğretim alanı kendisine has dinamiklere, süreçlere ve hatta sorunlara sahip bir alan olup, bunlar geleneksel öğretimden önemli ölçüde farklılaşır. Alan yazında geniş ölçüde yer bulan bu farklılık ve sorunların yanında Türkiye'ye özgü konular olarak öne çıkan, açıköğretim ve uzaktan öğretim sunum yöntemleri ayrımı, programlara yönelik kontenjan sınırlamaları, program açma kriterleri ve üniversitelerin program seçimleri ise uygulamaları büyük oranda etkilemektedir. Bu nedenle çalışmada, uzaktan öğretim uygulamalarında hem genel hem de Türkiye'ye özgü yaşanan sorunlar geniş bir alan yazın taraması ile sunulmuş ve 1996'dan 2018'e kadar Türkiye'de yükseköğretim kurumlarında açılan tüm açıköğretim ve uzaktan öğretim programları, lisans ve önlisans programları ayrımında, kontenjan sayıları, kayıt sayıları, programların ve sunucu üniversitelerin yıllar içerisindeki sayısal gelişimi, program çeşitliliği açılarından incelenerek gelişimleri ortaya konmuştur. Böylece açıköğretim ve uzaktan öğretime yönelik uygulanan yükseköğretim politikaları değerlendirilmeye ve geliştirilmesine yönelik öneriler sunulmaya çalışılmıştır. Veriler doküman incelemesi yöntemi ile elde edilmiş ve mevcut durum boylamsal olarak ortaya konmuştur. Bulgular kontenjan kısıtlamalarının artarak sürdüğünü, bunun kayıt sayılarını düşürdüğünü, program çeşitliliğinin sağlanamadığını ve açılan birçok programın kısa sürelerde kapandığını göstermektedir. Buna göre kontenjan uygulamasının uygulayıcılara yönelik farklı ölçütler geliştirilerek teşvik edici bir anlayışla kullanılması; tanınan kontenjanların tamamını dolduracak bir yerleştirme ve kayıt sisteminin oluşturulması; yükseköğretim kurumlarının birbirlerini takip etmek yerine farklı programlar sunarak program çeşitliliğini yaratmaları ve öğrenciye daha fazla seçenek sunmaları; program açma kriterlerinin açık ve uzaktan öğretimin temel bileşenlerini kapsayacak şekilde düzenlenmesi, açıköğretim ve uzaktan öğretimin gelişimi için yükseköğretim politika önerileri olarak değerlendirilebilir. Çalışmanın, Türkiye'de açıköğretim ve uzaktan öğretime yönelik ortaya koymaya çalıştığı sorun ve önerilere değinen yapılmış başka bir çalışma bulunmaması yönü ile alandaki uygulamalara yeni bir bakış açısı getireceği ve yükseköğretimdeki karar alıcılar, uygulayıcılar ve alan uzmanları için faydalı olacağı düşünülmektedir.
Anaktar kelimeler: Açıköğretim, uzaktan öğretim, yükseköğretim, kontenjan uygulamaları
APA 7th edition
Cekerol, K. (2020). Uygulanan Programlar Çerçevesinde Türkiye Yükseköğretim Politikalarında Açıköğretim ve Uzaktan Öğretim. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 718-743. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.34
Harvard
Cekerol, K. (2020). Uygulanan Programlar Çerçevesinde Türkiye Yükseköğretim Politikalarında Açıköğretim ve Uzaktan Öğretim. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), pp. 718-743.
Chicago 16th edition
Cekerol, Kamil (2020). "Uygulanan Programlar Çerçevesinde Türkiye Yükseköğretim Politikalarında Açıköğretim ve Uzaktan Öğretim". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (31):718-743. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.34
- Bilgiç, H. G., & Tüzün, H. (2015a). Web tabanlı uzaktan eğitim programlarının yükseköğretim kurumlarında açılması süreci. B. Akkoyunlu, A. İşman, H. F. Odabaşı (Ed.), Eğitim Teknolojileri Okumaları (s. 469-488) içinde. I. Baskı, Ankara. [Google Scholar]
- Bilgiç, H. G., & Tüzün, H. (2015b). Yükseköğretim kurumları web tabanlı uzaktan eğitim programlarında yaşanan sorunlar. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 1(3), 26-50. [Google Scholar]
- Bogdan, R. & Biklen, S.K. (1992). Qualitative research for education: an introduction to theory and methods. Boston: Pearson/Ally Bacon Press. İç: Ali Yıldırım & Hasan Şimşek (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, Genişletilmiş 10. Baskı. [Google Scholar]
- Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. 2.Baskı, Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir. [Google Scholar]
- Guri-Rosenblit, S. (2014). Distance education systems and institutions in the online era: An identity crisis. In O. Zawacki-Richter & T. Anderson (Ed.), Online distance education towards a research agenda (pp.109-129). Athabasca University Press. [Google Scholar]
- Gustavo, E.P., & Moller, L.A. (2001). Organizational alignment supporting distance education in post-secondary institutions. Online Journal of Distance Learning Administration, 4(4). Retrieved November 13, 2018 from https://www.learntechlib.org/p/92509/. [Google Scholar]
- Habertürk. (2014, Mayıs 12). 45 bin öğretim elemanına ihtiyaç var! YÖK başkanı açıkladı. Erişim adresi (9 Kasım 2018): http://www.haberturk.com/gundem/haber/947690-45-bin-ogretim-elemanina-ihtiyac-var- [Google Scholar]
- Horzum, M. B., Özkaya, M., Demirci, M. ve Alpaslan, M. (2013). Türkçe uzaktan eğitim araştırmalarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 79-100. [Google Scholar]
- Irele, E. M. (2005). Can distance education be mainstreamed? Online Journal of Distance Learning Administration, VIII(II), 1-17. [Google Scholar]
- Kaban, A., & Çakmak, E.K. (2016). Uzaktan eğitimde kalite standartlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 719-736. [Google Scholar]
- Keegan, D. (1996). The foundations of distance education. Routledge Falmer, Third Edition. [Google Scholar]
- King, B. (2012). Distance education and dual-mode universities: An Australian perspective. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 27(1), 9-22. [Google Scholar]
- Milliyet. (2014, Ekim 30). Prof.Dr.Çetinsaya: Yükseköğretim Niteliksel Olarak Büyümeli. Erişim adresi (9 Kasım 2018): http://www.milliyet.com.tr/prof-dr-cetinsaya-yuksekogretim-niteliksel-istanbul-yerelhaber-449812/ [Google Scholar]
- Moore, M. G., & Kearsley, G. (2011). Distance education: A systems view of online learning. Wadsworth Cengage Learning, Third Edition. [Google Scholar]
- Nage-Sibande, B., & Morolong, B. L. (2018). A trend analysis of opportunities and challenges of open and distance learning provision in dual-mode institutions. Distance Education, doi:10.1080/01587919.2018.1457951 [Google Scholar] [Crossref]
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi. 1996-2018 yılları ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzları. Erişim adresi: http://www.osym.gov.tr/TR,12901/2017.html [Google Scholar]
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi. 2017 ÖSYS Ek Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler. Erişim adresi: https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2017/OSYS/YER/YSayısal%20Bilgiler15082017.pdf [Google Scholar]
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi. 2018 YKS Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler. Erişim adresi: https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2018/YKS/YER/SayisalBilgiler31082018.pdf [Google Scholar]
- Özarslan, Y., Ozan, Ö. (2014). Yükseköğretimde uzaktan eğitim programı açma sorunsalı. 19. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildiriler Kitabı, İzmir 27-29 Kasım 2014, 85-91. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/51729424-19-turkiye-de-internet-konferansi-bildiriler-kitabi.html [Google Scholar]
- Öztürk, Ö. (2016). The reasons why university student candidates do not register to the departments they are placed according to national university entrance exam: Anadolu University Case. The 1st International Conference on Studies in Education (ICOSEDU) Proceedings Book, Barcelona 14-16 October 2016, 228-238. [Google Scholar]
- Öztürk, Ö. (2018). Açıköğretim programlarına kayıt yaptıran ve yaptırmayan öğrencilerin açıköğretim sistemine yönelik görüşleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi. 4(2), 157-170. [Google Scholar]
- Pina, A. A. (2008). How institutionalized is distance learning? A study of institutional role, locale and academic level. Online Journal of Distance Learning Administration, XI(1), Spring. Retrieved from https://www.westga.edu/~distance/ojdla/spring111/pina111.html [Google Scholar]
- Seaman E. J., Allen I. E., & Seaman J. (2018). Grade Increase: Tracking Distance Education in The United States. Babson Survey Research Group. Retrieved from https://onlinelearningsurvey.com/reports/gradeincrease.pdf [Google Scholar]
- Simonson, M., Smaldino, S., Albright M. & Zvacek, S. (2009). Teaching and learning at a distance, foundations of distance education. Information Age Publishing, Fourth Edition. [Google Scholar]
- Simpson, O. (2012). Supporting students for success in online and distance education. Routledge, Third Edition. [Google Scholar]
- Şahin, T. (2017). Anadolu üniversitesi açıköğretim sisteminin tarihsel gelişimi: 1982-2015 kronolojisi. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. [Google Scholar]
- Şimşek, N. (2012). Uzaktan eğitimde kalite göstergeleri ve teknoloji temelli uzaktan eğitimin bu göstergeler açısından değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 11(21), 1-24. [Google Scholar]
- Xiao, J. (2018). On the margins or at the center? Distance education in higher education. Distance Education, 39(2), 259-274, doi: 10.1080/01587919.2018.1429213 [Google Scholar] [Crossref]
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, Genişletilmiş 10. Baskı. [Google Scholar]
- Yükseköğretim Kurulu. (2015-2016, 2016-2017, 2017-2018). YÖK Lisans Atlası. Erişim adresi: https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php [Google Scholar]
- Yükseköğretim Kurulu. (2015-2016, 2016-2017, 2017-2018). YÖK Önlisans Atlası. Erişim adresi: https://yokatlas.yok.gov.tr/onlisans-anasayfa.php [Google Scholar]
