Orjinal Araştırma Makalesi | Open Access
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Vol. 13(30) 415-438
Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylerin Eğitimi Politikalarına Yönelik Nitel Bir Çalışma (Özel Sektör Çalışanları)
pp. 415 - 438 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.23
Publish Date: Aralık 24, 2019 | Number of Views: 429/850 | Number of Download: 605/1.610
Abstract
Bu çalışmanın amacı, üstün zekâlı ve yeteneklilerin eğitimi konusunda eğitim programı uygulayan özel sektör çalışanlarının üstün zekâlı ve yeteneklilerin eğitimi hakkındaki görüşlerini ortaya koymak ve üstün zekâlı ve yeteneklilerin eğitiminde özel sektör uygulamalarının yerinin belirlenmesidir. Bu amaç çerçevesinde çalışma grubunu üstün zekâlı ve yeteneklilerin eğitimi alanında eğitim programı uygulayan biri üniversite ve altısı özel okul olmak üzere yedi özel okul/kurum çalışanları oluşturmaktadır. Nitel araştırma olarak desenlenen bu çalışmada araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilen katılımcı görüşlerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi sonucunda tema, kategori, frekanslar elde edilmiş ve daha sonra bazı görüşlere yer verilmiştir. Yapılan içerik analiz sonucunda elde edilen görüşler 21 tema ve 74 kategori altında toplanmıştır. Özel sektör çalışanlarının tesadüfen veya merak ederek üstün zekâlı ve yeteneklilerin eğitimi alanına ilgi duydukları ve üstün zekâlı ve yetenekli bireylere yönelik uygulanan eğitim programlarının Millî Eğitim Bakanlığı kazanımları ile uyumlu olduğu görülmüştür. Bununla birlikte bu araştırmanın sonuçları farklılaştırma yapılarak üst düzey düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik olduğunu, öğrenci seçiminde standart testlerin yanı sıra öğretmen gözlemlerinin ve öğretmen seçiminde ise birçok etkenin önemli olduğunu göstermiştir. Ancak eğitim programlarının uygulanmasında mevzuatın uygun olmasına rağmen, özel sektörün destek görmediği, üstün zekâlı ve yeteneklilerin eğitiminin devlet eliyle yapılmaya çalışıldığı ortaya çıkmıştır. Devlet-özel sektör işbirliği içerisinde daha verimli çalışmaların yapılabileceği ve özel sektöründe eğitim politikalarıyla desteklenmesi gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords: Üstün zekalı ve yetenekli bireyler, eğitim politikaları, özel sektör, nitel araştırma.
APA 7th edition
Bilgic, N., & Ataman, A. (2019). Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylerin Eğitimi Politikalarına Yönelik Nitel Bir Çalışma (Özel Sektör Çalışanları). Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 415-438. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.23
Harvard
Bilgic, N. and Ataman, A. (2019). Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylerin Eğitimi Politikalarına Yönelik Nitel Bir Çalışma (Özel Sektör Çalışanları). Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), pp. 415-438.
Chicago 16th edition
Bilgic, Necati and Aysegul Ataman (2019). "Üstün Zekalı ve Yetenekli Bireylerin Eğitimi Politikalarına Yönelik Nitel Bir Çalışma (Özel Sektör Çalışanları)". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (30):415-438. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.23
- Akar, İ., & Uluman, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencileri doğru aday gösterme durumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 199-212. [Google Scholar]
- Akkanat, H. (2004). Üstün veya özel yetenekliler. Mustafa Ruhi Şirin, Adnan Kulaksızoğlu & Ahmet Emre Bilgili (Ed.), Seçilmiş makaleler kitabı içinde (s.167-193). İstanbul: Çocuk Vakfı. [Google Scholar]
- AK Parti. (2015). Genel seçimleri seçim beyannamesi. Ankara. [Google Scholar]
- Ataman, A. (2007). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler. Süleyman Eripek (Ed.), Özel eğitim içinde (s.172-194). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. http://w2.anadolu.edu.tr/aos/kitap/IOLTP/1267/unite11.pdf sayfasından erişilmiştir [Google Scholar]
- Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma, yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Bilgin, N. (2000). İçerik Analizi. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. [Google Scholar]
- Buzinkai, D. (2013). Cognitive and academic profiles of gifted and talented students. PCOM Psychology Dissertations. Paper 261. https://digitalcommons.pcom.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1260&context=psychology_dissertations adresinden erişilmiştir. [Google Scholar]
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., K., Akgün, E., Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Çalışkan, E., & Deryakulu, D. (2014). Duruma-dayalı bilgisayar destekli ortaklaşa öğrenme uygulamalarına katılan öğretmen adaylarının sürece ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(4), 21-44. [Google Scholar]
- Civelek, P., & Özyılmaz Akamca, G. (2017). Açık alan etkinliklerinin okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine ait kazanımlarının gelişime etkisi. Turkish Studies,12(18), 173-194. [Google Scholar]
- Clark, B. (1992). Growing up gifted (4th Ed.). New York: Macmillan Publishing Company. [Google Scholar]
- Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc. [Google Scholar]
- Dönmez, N., B. (2015). Üstün ve özel yetenekli çocuklar ve eğitimleri. 12 Haziran 2019 tarihinde http://www.tuzyeksav.org.tr/wp-content/uploads/2015/09/baykoc-donmez-necate-ustun-ve-ozel-yetenekli-cocuklar-ve-egitimleri.pdf sayfasından erişilmiştir. [Google Scholar]
- Erdoğan, İ. (2015). Eğitim bilimleri ve millî eğitime dair. Ankara: Nobel. [Google Scholar]
- Gwet, K. L. (2014). Handbook of Inter-Rater Reliability. (4. Baskı). Advanced Analytics: Gaithersburg. [Google Scholar]
- Gürgün, M. (1980). Üstün beyin gücü eğitimi ve fen lisesi tecrübesinin sosyo-ekonomik bakımdan değerlendirilmesi. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, SPD Araştırma Şubesi, Ankara. [Google Scholar]
- İÇÖÖYGP. (1997). İlköğretim çağı öğrencilerinin özel yeteneklerini geliştirme projesi. [Google Scholar]
- Ankara: Millî Eğitim. [Google Scholar]
- Kurnaz, A. (2014). Yirminci yılında bilim ve sanat merkezlerinin raporlar ve yönetici görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-22. [Google Scholar]
- Kurtdaş, M., Ç. (2012). Üstün yetenekliler ve üstün yeteneklilerin eğitiminde bilim ve sanat merkezleri (Malatya bilim ve sanat merkezi örneği). Hikmet Yurdu, 5(5), 151-181. [Google Scholar]
- Merriam, S., B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed. Turan, S.). Ankara: Nobel Yayın. [Google Scholar]
- Mönks, F., J. & Pflüger, R. (2005). Gifted education in 21 European countries: Inventory and perspective. Radboud University Nijmegen. [Google Scholar]
- NAGC. (2009). STATE of the states in gifted Education, National Policy and Practice Data. http://www.k12.wa.us/highlycapable/workgroup/pubdocs/2008-2009_State_of_the_States_Report.pdf. adresinden erişilmiştir. [Google Scholar]
- Olszewski-Kubilius, P., & Thomson, D. (2012). Gifted education programs and procedures. In Irwing B. Weiner, William M. Reynolds, Gloria E. Miller (Eds), Handbook of Psychology Volume 7-Education Psychology 2nd Edition (pp.389-410). John Wiley & Sons, Inc. [Google Scholar]
- ÖEHKHK, (1997). Özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname. 6/6/1997 Tarihli ve 23011 Saylı Resmî Gazete. [Google Scholar]
- ÖEHY, (2000). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. 18.01.2000 tarihli ve 23937 sayılı Resmî Gazete. [Google Scholar]
- ÖEHY, (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. 31.05.2006 tarihli ve 26184 sayılı Resmî Gazete. [Google Scholar]
- ÖEHY, (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. 7.7.2018 tarihli ve 30471 sayılı Resmî Gazete. [Google Scholar]
- ÖEMÇK, (1983). Özel eğitimine muhtaç çocuklar kanunu. 12/10/1983 Tarihli ve 18192 Sayılı Resmî Gazete. [Google Scholar]
- ÖÖKK, (1965). Özel öğretim kurumları kanunu. 8/6/1965 Tarihli ve 12026 Sayılı Resmî Gazete. [Google Scholar]
- ÖÖKK, (2007). Özel öğretim kurumları kanunu. 14/2/2007 Tarihli ve 26434 Sayılı Resmî Gazete. [Google Scholar]
- ÖYBSUP, (2013). Üstün yetenekli bireyler strateji ve uygulama planı 2013-2017. Ankara. Millî Eğitim Bakanlığı. [Google Scholar]
- Patton, M. Q. (1990). Qualitive evaluation and research methods (2.b.). London: Sage Publications. [Google Scholar]
- Plucker, J., A., & Callahan, C., M. (2014). Research on Giftedness and Gifted Education: Status of the Field and Considerations for the Future. Exceptional Children, 80(4), 390-406. [Google Scholar]
- Pfeiffer, S. I. (2002). Identifying gifted and talented students: Recurring issues and promising solutions. Journal of Applied School Psychology, (19)31-50. [Google Scholar]
- Pfeiffer, S., I. (2012). Current perspectives on the identification and assessment of Gifted Students. Journal of Psychoeducational Assessment 30(1), 3-9. [Google Scholar]
- Sak, U. (2007). Üstün zekâlı çocukların tanılanması. Üstün zekâlı/yetenekli çocukların eğitimi semineri. Millî Eğitim Bakanlığı ve TÜBİTAK İş Birliği. [Google Scholar]
- Sak, U. (2010). Üstün zekâlılar özellikleri tanılanmaları ve eğitimleri. Ankara: Maya. [Google Scholar]
- Sak, U. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programı modeli (ÜYEP) ve sosyal geçerliği. Eğitim ve Bilim, 36(161), 2013-229. [Google Scholar]
- Sekowski, A., E., & Łubianka, B. (2013). Education of gifted students in Europe. Gifted Education International, 31(1) 73–90. [Google Scholar]
- Subotnik, R., F., Olszewski-Kubilius, P., & Worrell, F., C. (2011). Rethinking giftedness and gifted education: A proposed direction forward based on psychological science. Psychological Science in the Public Interest, 12(1) 3–54. [Google Scholar]
- Şahin, Ş., & Köseoğlu, F. (2016). Bilimin doğasına ilişkin kazanımlar açısından Türkiye’deki lise kimya ders kitapları. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 5(4), 103-125. [Google Scholar]
- TBMM, (2012). Üstün yetenekli çocukların keşfi, eğitimleriyle ilgili sorunların tespiti ve ülkemizin gelişimine katkı sağlayacak etkin istihdamlarının sağlanması amacıyla [Google Scholar]
- kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. Ankara: TBMM. [Google Scholar]
- TEDMEM. (2015). Siyasi partilerin 2015 genel seçim bildirgeleri: Eğitim politikalarına ilişkin değerlendirmeler. Ankara: TEDMEM Yayınları. [Google Scholar]
- Yeşilova, H. (1997). Üstün yeteneklilik ve Türkiye’de üstün yetenekli çocukların eğitimi. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Van. [Google Scholar]
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin. [Google Scholar]
- Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2011). Göreve Yeni Başlayan Özel Dershane Öğretmenlerinin Kurumlarındaki Çalışma Koşullarına İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 635-650. [Google Scholar]
- YÖK, (2016a). Özel eğitim öğretmenliği lisans programı. Ankara: 11.04.2016 tarihli ve 75850160-105.01.02.01-21249 sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının yazısı. [Google Scholar]
- YÖK, (2016b). Özel eğitim öğretmenliği lisans programı. Ankara: 17.06.2016 tarihli ve 75850160-101.03.01-36826 sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının yazısı. [Google Scholar]
- Ziegler, A., & Phillipson S., N. (2012). Towards a systemic theory of gifted education. High Ability Studies, 23(1), 3-30. [Google Scholar]
- Ziegler, A., Stoeger, H., & Vialle, W. (2012). Giftedness and gifted education: The need for a paradigm change. Gifted Child Quarterly, 56(4) 194 –197. [Google Scholar]
