Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Clt. 13(30) 398-414

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Etkili İletişim Becerileri ile Sorgulama Becerileri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Sıddık Bakır

ss. 398 - 414   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.22

Yayın Tarihi: Aralık 24, 2019  |   Görüntüleme Sayısı: 351/841   |   İndirilme Sayısı: 470/1.665

PDF İndir

Özet

Bu araştırma, Türkçe öğretmeni adaylarının etkili iletişim becerileri ile sorgulama becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılan ilişkisel tarama türünde bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, bir devlet üniversitesinin Türkçe eğitimi ana bilim dalında 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılında öğrenim gören Türkçe öğretmeni adayları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise basit seçkisiz örnekleme yöntemine göre belirlenmiş olan 238 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada, Buluş, Atan ve Erten Sarıkaya (2017) tarafından geliştirilen Etkili İletişim Becerileri Ölçeği ile Aldan Karademir ve Saracaloğlu (2013) tarafından geliştirilen Sorgulama Becerileri Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeklerin geçerlik analizleri kapsamında madde analizi, açımlayıcı faktör analizi ve ölçek içi korelasyon analizleri yapılmıştır. Verilerin analizinden önce verilerin normal dağılıp dağılmadığı kontrol edilmiştir. Verilerin normal dağılım göstermesinden dolayı iki grubun karşılaştırılmasında bağımsız örneklemler için t-testi, ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. İki sürekli değişken arasındaki ilişkinin belirlenmesinde ise Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Veri analizi sonuçlarına göre, Türkçe öğretmeni adaylarının etkili iletişim becerileri ile sorgulama becerileri arasında pozitif yönlü olumlu-anlamlı bir ilişki vardır. Çalışmada ayrıca, öğretmen adaylarının etkili iletişim ve sorgulama becerilerinin bazı değişkenler içerisinde cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre anlamlı farklılaşma gösterdiği tespit edilmiştir.

Anaktar kelimeler: İletişim becerileri, sorgulama becerileri, Türkçe öğretmeni adayları.

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Bakir, S. (2019). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Etkili İletişim Becerileri ile Sorgulama Becerileri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 398-414. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.22

Harvard
Bakir, S. (2019). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Etkili İletişim Becerileri ile Sorgulama Becerileri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), pp. 398-414.

Chicago 16th edition
Bakir, Siddik (2019). "Türkçe Öğretmeni Adaylarının Etkili İletişim Becerileri ile Sorgulama Becerileri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (30):398-414. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.22

Kaynakça
  1. Abalı Öztürk, Y., Bilgen, Z. & Bilgen, S. (2017). Sorgulama becerileri ile kendi kendine öğrenme becerileri arasındaki ilişki: temel eğitim öğretmen adaylarına yönelik bir araştırma. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 179-214. [Google Scholar]
  2. Acar, V. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
  3. Aldan-Karademir, Ç. & Saracaloğlu, A. S. (2013). Sorgulama Becerileri Ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Asya Öğretim Dergisi, 1(2), 56-65. [Google Scholar]
  4. Aldan Karademir, Ç. & Saracaloğlu, A. S. (2017). Öğretmen adaylarının sorgulama ve eleştirel düşünme becerilerinin öğretmen öz yeterlik düzeyine etkisi. Turkish Studies, 12(33), 261-290. [Google Scholar]
  5. Alper, D. (2007). Psikolojik danışmanlar ve sınıf öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri-iletişim ve empati becerilerinin karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
  6. Arıcan, K. (2005). İlköğretim okullarında sınıf içi iletişimde rol oynayan öğretmen davranışları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
  7. Arslantaş, Y. (1998). Sınıf yönetiminde öğretmen iletişim becerilerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
  8. Balcı, S. (1996). Danışma becerileri eğitiminin üniversite öğrencilerinin iletişim beceri düzeyine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi. [Google Scholar]
  9. Balım, A. G., İnel, D. & Evrekli, E. (2008). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algısına etkisi. İlköğretim Online, 7(1), 188-202. [Google Scholar]
  10. Baltaş, A. & Baltaş, Z. (2002). Stres ve başa çıkma yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi. [Google Scholar]
  11. Bayram, H. (1992). Eğitim yüksekokullarında öğretim elemanı öğrenci iletişimi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
  12. Bingöl, G. & Demir, A. (2011). Amasya Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Göztepe Tıp Dergisi, 26(4):152-159. [Google Scholar]
  13. Bozkurt Bulut, N. (2004). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin iletişim becerilerine ilişkin algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 443-452. [Google Scholar]
  14. Buluş, M., Atan, A. & Erten Sarıkaya, H. (2017). Etkili iletişim becerileri: bir kavramsal çerçeve önerisi ve ölçek geliştirme çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 10(10), 1-16. [Google Scholar]
  15. Bulut, B. N. (2004). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin iletişim becerilerine ilişkin algı¬larının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4): 443-452. [Google Scholar]
  16. Celep H., A. & Karamustafaoğlu, S. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme algılarının incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 233-247. [Google Scholar]
  17. Cotton, K. (1989). Classroom questioning. Portland: Northwest Regional Educational Laboratory. [Google Scholar]
  18. Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve davranış. İstanbul: Remzi Kitabevi. [Google Scholar]
  19. Çakmak, M. (2001). Etkili öğretimin gerçekleşmesinde öğretmenin rolü. Çağdaş Eğitim, 26(274), 22-26. [Google Scholar]
  20. Çetinkanat, C. (1996). İnsan ilişkilerinde iletişim. Çağdaş Eğitim Dergisi, 223. [Google Scholar]
  21. Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının iletişim becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 567-576. [Google Scholar]
  22. Çevik, D. B. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının iletişim becerileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 1-13. [Google Scholar]
  23. Çiftçi, S., & Taşkaya, S. M. (2010). Sınıf öğretmenliği adaylarının öz yeterlik ve iletişim becerileri arasındaki ilişki. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(3). [Google Scholar]
  24. Çilenti, K. (1988). Eğitim teknolojisi ve öğretimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası. [Google Scholar]
  25. Çulha, M. & Dereli, A. A. (1987). Atılganlık eğitimi programı. Psikoloji Dergisi, 6(21), 124-127. [Google Scholar]
  26. Demirel, Ö., Seferoğlu, S. & Yağcı, E. (2001). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
  27. Demirgüneş, S. (2006). Niğde üniversitesi eğitim fakültesinde okuyan öğretmen adaylarının yazılı anlatım düzleminde Türkçeyi kullanma becerileri üzerine bir araştırma. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, Ankara, 14-16 Nisan 2006. [Google Scholar]
  28. Dilekmen, M., Başcı, Z. & Bektaş, F. (2008). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin iletişim be¬cerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 223-231. [Google Scholar]
  29. Dökmen, Ü. (1997). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık. [Google Scholar]
  30. Elmalı, Ş. & Yıldız, E. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sorgulama becerileri, epistemolojik inançları ve öğrenme stilleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 92-108. [Google Scholar]
  31. Erdoğan, Ö. (1990). Öğretim üyeliğinin öğretme-öğrenme süreçleri açısından değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
  32. Ergin, A. & Birol, C. (2000). Eğitimde iletişim. Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  33. Ergün, M. (2001). Üniversitelerde öğretim etkinliğinin geliştirilmesi, eğitimde yansımalar. 2000 yılında Türk Millî Eğitim Örgütü ve Yönetimi Ulusal Sempozyumu, Ankara, 11-13 Ocak 2000. [Google Scholar]
  34. Gençtürk, H. A. & Türkmen, L. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen bilgisi dersinde sorgulama yöntemi ve etkinliği üzerine bir çalışma. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 277-292. [Google Scholar]
  35. Gökyer, N. & Özer, F. (2014). Aday öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterliliklerine ilişkin algıları. Turkish Studies. 9(2), 691-712. [Google Scholar]
  36. Güçlü, N. (1998). Sınıfta etkili öğrenci-öğretmen iletişiminin kurulması. G.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 61-64. [Google Scholar]
  37. Gülbahçe, Ö. (2010). K. K. Eğitim Fakültesi öğrencilerinin iletişim becerilerinin incelenmesi. Atatürk Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 12-22. [Google Scholar]
  38. Günay, K. (2003). Sınıf yönetiminde öğretmenlerin iletişim becerilerinin değerlendiril¬mesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilim¬ler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi. [Google Scholar]
  39. Güneş, F. (2012). Öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirme. TÜBAR. 17(32) 128-146. [Google Scholar]
  40. Gürkan, T. (2005). Öğretmen nitelikleri, görev ve sorumlulukları. Okul öncesi eğitimde güncel konular. İstanbul: Morpa Yayınları. [Google Scholar]
  41. Güven, İ. (2001). Değişen çağda öğretmenin değişen rolleri, eğitimde yansımalar. 2000 yılında Türk Millî Eğitim Örgütü ve Yönetimi Ulusal Sempozyumu, Ankara, 11-13 Ocak 2000. [Google Scholar]
  42. Güven. A. & Akyüz, M. Y. (2001). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerilerine ilişkin görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, 1(1), 13-22. [Google Scholar]
  43. İnaltekin, T. & Akçay, H. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenliği adaylarının sorgulamaya dayalı fen öğretimi öz yeterliliklerinin incelenmesi. 10. Ulusal Fen ve Matematik Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde, 27-30 Haziran 2012. [Google Scholar]
  44. İnel Ekici, D. (2017). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel sorgulama becerileri algılarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 497-516. [Google Scholar]
  45. Karagöz, Y. & Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği’nin faktör analizi metodu ile geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98. [Google Scholar]
  46. Karamustafaoğlu, S. & Havuz, A. C. (2016). Inquiry based learning and its effectiveness. International Journal of Assessment Tools in Education, 3(1), 40-54. [Google Scholar]
  47. Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
  48. Keçeci, A. & Taşocak, G. (2009). Öğretim elemanlarının iletişim becerileri: bir sağlık yüksekokulu örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(4), 131-136. [Google Scholar]
  49. Kesicioğlu, O. S. & Güven, G. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının öz yeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies, 9(5), 1371-1383. [Google Scholar]
  50. Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 28, 143-149. [Google Scholar]
  51. Maden, S. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının sözlü iletişim becerileri üzerine bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi. 14(44), 145-154. [Google Scholar]
  52. MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve ortaokul tüm sınıflar). Ankara: MEB Yayınları. [Google Scholar]
  53. Mert, O. (2002). Türkçe eğitimi ve öğretimi üzerine bir bibliyografya denemesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 19, 349-381. [Google Scholar]
  54. Moyer, P. S. & Milewicz, E. (2002). Learning to question: Categories of questioning used by preservice teachers during diagnostic mathematics interviews. Journal of Mathematics Teacher Education, 5, 293-315. [Google Scholar]
  55. Pehlivan, K. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalış¬ma. İlköğretim Online, 4(2), 17-23. [Google Scholar]
  56. Ocak, G. & Erşen, Z. B. (2015). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 1-19. [Google Scholar]
  57. Özer, A. K. (1995). İletişimsizlik becerisi. İstanbul: Varlık Yayınları. [Google Scholar]
  58. Özsoy, O. (2003). Etkin öğretmen etkin öğrenci etkin eğitim. İstanbul: Hayat Yayıncılık. [Google Scholar]
  59. Saracaloğlu, A. S., Silkü, A. & Özkütük, N. (2001). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri. X. Eğitim Bilimleri Kongresi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, 7-8 Haziran 2001. [Google Scholar]
  60. Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. & Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(2), 187-206. [Google Scholar]
  61. Şahin, Ç., Arcagök, S., Boran, G., Mertol, H., Çetin, Ş. & Özet, M. B. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının sorgulama becerilerinin incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 17-28. [Google Scholar]
  62. Şahin, F. Y. (1998). Grupla iletişim becerileri eğitiminin üniversite öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 22(110), 12-19. [Google Scholar]
  63. Tanışlı, D. (2013). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının pedagojik alan bilgisi bağlamında sorgulama becerileri ve öğrenci bilgileri. Eğitim ve Bilim, 38(169). 80-95. [Google Scholar]
  64. Tepeköylü, Ö., Soytürk, M. & Çamlıyer, H. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu (BESYO) öğrencilerinin iletişim becerisi algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(3) 115-124. [Google Scholar]
  65. Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A. & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-228. [Google Scholar]
  66. Tutar, H., Yılmaz, M. K. ve Erdönmez C. (2003). Genel ve teknik iletişim. Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
  67. Tutuk, A., Al, D. & Doğan S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(2), 36-41. [Google Scholar]
  68. Ün Açıkgöz, K. (2014). Aktif öğrenme. İstanbul: Biliş Yayıncılık. [Google Scholar]
  69. Yavuz, G., Arslan, Ç. & Batdal Karaduman, G. (2018). Matematik öğretmeni adaylarının sorgulama becerileri ile matematik öğretmeye yönelik kaygıları arasındaki ilişki. Turkish Studies. 13(11), 1461-1471. [Google Scholar]
  70. Yavuzer, H. (2001). Eğitim ve gelişim özellikleriyle okul çağı çocuğu. İstanbul: Remzi Kitabevi. [Google Scholar]
  71. Yelok, V. S. ve M. Eyyüp S. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım dersine ve sözlü anlatıma yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 581-606. [Google Scholar]
  72. Yıldırım, B. (2001). İlköğretimde denetimin etkililiği için yeni bir iletişim modeli önerisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 213-224. [Google Scholar]
  73. Yılmaz, M., Üstün, A. & Odacı, H. (2009). Okul öncesi öğretmen adaylarının iletişim becerileri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Giresun Üniversitesi Ka¬radeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1): 8-19. [Google Scholar]
  74. Yılmaz, N. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin iletişim becerileri, problem çözme becerileri ve empatik eğilim düzeyleri. Muğla Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
  75. Yılmaz, Z. & Karamustafaoğlu, S. (2015). Öğretmen adaylarının sorgulama becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 347-363. [Google Scholar]
Meta
Clt. 13 (30)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 13 Sayı 30

Aralık 2019

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.