Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Clt. 13(30) 367-397
Öğretmenlerin Eğitimde İnsansı Robot Teknolojisini Kabul Düzeyleri
ss. 367 - 397 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.21
Yayın Tarihi: Aralık 24, 2019 | Görüntüleme Sayısı: 261/768 | İndirilme Sayısı: 360/1.510
Özet
Bu araştırmada öğretmenlerin eğitimde insansı robot teknolojisini kabul düzeylerinin belirlenmesi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada nicel araştırma modellerinden olan temel tarama modeline dayalı ilişkisel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Tunceli il merkezinde bulunan okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki okullarda görev yapmakta olan 294 öğretmen üzerinde yapılmıştır. Araştırma verilerinin toplanması amacıyla öğretmenler için 'Eğitimde İnsansı Robot Teknolojisi Kabul Ölçeği' [EİRTKÖ] geliştirilmiştir. Yirmi dört maddeden oluşan EİRTKÖ; 'Algılanan Fayda', 'Algılanan Kullanım Kolaylığı', 'Algılanan Öz-Yeterlik', 'Kaygı' ve 'Kullanım Niyeti' olmak üzere toplam beş faktörden oluşmaktadır. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin insansı robotların eğitimde kullanımını orta düzeyde (kararsız) kabul ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin eğitimde insansı robot teknolojisini kabul düzeylerine ilişkin görüşleri farklı değişkenler açısından incelendiğinde; cinsiyet, branş, hizmet verilen okul düzeyi ve mesleki kıdem değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. En son mezun olunan eğitim kademesi değişkenine göre ise yüksek lisans mezunu öğretmenlerin eğitimde insansı robot teknolojisini kabul düzeylerine ilişkin kullanım niyetlerinin lisans mezunu öğretmenlere göre daha yüksek olduğu, ancak bu fark için hesaplanan etki büyüklüğünün düşük olduğu gözlenmiştir. Okul türü değişkeninde ise özel okulda görev yapan öğretmenlerin eğitimde insansı robot teknolojisini kabul düzeylerine ilişkin algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı ve kullanım niyetlerinin devlet okulunda görev yapan öğretmenlere göre daha yüksek olduğu, ancak bu farkın da düşük düzeyde etkiye sahip olduğu görülmüştür.
Anaktar kelimeler: İnsansı Robot, Teknoloji Kabul Modeli-TKM, Eğitimde insansı robot kullanımı, Öğretmen kabul düzeyi.
APA 7th edition
Yildirim, N., & Sad, S.N. (2019). Öğretmenlerin Eğitimde İnsansı Robot Teknolojisini Kabul Düzeyleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 367-397. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.21
Harvard
Yildirim, N. and Sad, S. (2019). Öğretmenlerin Eğitimde İnsansı Robot Teknolojisini Kabul Düzeyleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), pp. 367-397.
Chicago 16th edition
Yildirim, Nuray and Suleyman Nihat Sad (2019). "Öğretmenlerin Eğitimde İnsansı Robot Teknolojisini Kabul Düzeyleri". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (30):367-397. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.21
- Akalın, N. (2014). İnsansı robot destekli işaret dili öğretimi (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
- Alpar, R. (2014). Uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık. [Google Scholar]
- Aslan, E. (2014). Yabancı dil öğretiminde robot öğretmenler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 15-26. [Google Scholar]
- Avcı-Yücel, U. & Gülbahar, Y. (2013). Technology acceptance model: A review of the prior predictors. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(1), 89-109. [Google Scholar]
- Avcu, D. Ü., & Gökdaş, İ. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin bilgi ve iletişim teknolojilerine ilişkin kabul ve kullanım niyetleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 42-59. [Google Scholar]
- Bagozzi, R. P., Davis, F. D., & Warshaw, P. R. (1992). Development and test of a theory of technological learning and usage. Human Relations, 45(7), 659-686. [Google Scholar]
- Bağlıbel, M., Samancıoğlu, M., & Summak, M. S. (2010). Okul yöneticileri tarafından e-okul uygulamasının genişletilmiş teknoloji kabul modeline göre değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 331-348. [Google Scholar]
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Chang, C. W., Lee, J. H., Chao, P. Y., Wang, C. Y., & Chen, G. D. (2010). Exploring the possibility of using humanoid robots as instructional tools for teaching a second language in primary school. Educational Technology & Society, 13(2), 13–24. [Google Scholar]
- Cohen, R.J., & Swerdlık, M.E. (2013). Psikolojik test ve değerleme testlere ve ölçmeye giriş. Tavşancıl, E. (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
- Cincioğlu, O., Şişman, B., & Yaman, Y. (2015). Exploring the utilization of robotic technology in foreign language teaching. İstanbul Açık ve Uzaktan Eğitim Dergisi (AUZED), 1(2), 41-49. [Google Scholar]
- Davis, F.D. (1993). User acceptance of information technology: System characteristics, user perceptions and behavioral impacts. International Journal of Man-Machine Studies, 38(3), 475-487. [Google Scholar]
- Davis, F.D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-340. [Google Scholar]
- Dikmen, C. H., & Demirer, V. (2016). Öğretmenlerin teknoloji entegrasyonuna yönelik davranışlarını etkileyen değişkenlerin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 153-167. [Google Scholar]
- Eliçin, Ö. (2016). Otizmi olan bireylerin eğitimlerinde robot kullanılarak yürütülen araştırmaların gözden geçirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 231-253. [Google Scholar]
- Fridin, M., & Belokopytov, M. (2014). Acceptance of socially assistive humanoid robot by preschool and elementary school teachers. Computers in Human Behavior, 33, 23-31. [Google Scholar]
- Güldal, H., Kılıçaslan, Y., & Çuhadar, C. (2014). Bulut tabanlı bir ders yönetim sistemi yazılımının geliştirilmesine dayalı olarak öğretim elemanı ve öğrencilerin teknoloji kabullerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 176-188. [Google Scholar]
- Hamutoğlu, N. B. (2018). Bulut bilişim teknolojileri kabul modeli 3: Ölçek uyarlama çalışması. cloud computing technologies: The adaptation studies of TAM3 scale into Turkish. Sakarya University Journal of Education, 8(2), 8-25. [Google Scholar]
- Han, J., Jo, H., Jones, V. & Jo, J. H. (2008). Comparative study on the educational use of home robots for children. Journal of Information Processing Systems, 4(4), 159-167. [Google Scholar]
- Karaoğlan-Yılmaz, F.G., & Binay-Eyuboğlu, F.A. (2018). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme tutumları, dijital yerli olma durumları ve teknoloji kabulü arasındaki ilişkinin birbirleri ile ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Education Science and Technology,4(1), 1-17. [Google Scholar]
- Khalifa, A., Kato, T., & Yamamoto, S. (2016, Mayıs). Joining-in-type humanoid robot assisted language learning system. Tenth International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC'16) (ss. 245-249). [Google Scholar]
- Kim, J. W, & Kim, J. K. (2011). The effectiveness of robot pronunciation training for second language acquisition by children: Segmental and suprasegmental feature analysis approaches. International Journal of Robots, Education and Art, 1(1), 1-17. [Google Scholar]
- Koca, M. (2006). Bilgi ve iletişim teknolojileri kabul ve kullanımı birleştirilmiş modelinin değişkenlerine göre öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanımlarının incelenmesi (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
- Mubin, O., Stevens, C.J., Shahid, S., Mahmud, A.A., & Dong, J. J. (2013). A review of the applicability of robots in education. Journal of Technology in Education and Learning, 1, 1-7. [Google Scholar]
- Oktay, S. ve Çakır, R. (2012). İlköğretim öğretmelerinin teknoloji kullanımları ve teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30. [Google Scholar]
- Özdemir, D. & Karaman, K. (2017). Investigating interactions between students with mild mental retardation and humanoid robot in terms of feedback types. Education and Science, 42,109-138. [Google Scholar]
- Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness of fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74. [Google Scholar]
- Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı [Using Multivariate Statistics]. M. Baloğlu (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
- Uğur, N.G., & Turan, A. H. (2016). Mobil uygulama kabul modeli: Bir ölçek geliştirme çalışması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 97-125. [Google Scholar]
- Ursavaş, Ö. F., Şahin, S., & Mcilroy, D. (2014). Technology acceptance measure for teachers: T-TAM [Öğretmenler için teknoloji kabul ölçeği: Ö-TKÖ]. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(4), 885-917. [Google Scholar]
- Usluel, Y.K., & Mazman, S.G. (2010). Eğitimde yeniliklerin yayılımı, kabulü ve benimsenmesi sürecinde yer alan öğeler: Bir içerik analizi çalışması. Cukurova University Faculty of Education Journal, 39, 60-74. [Google Scholar]
- Venkatesh, V., & Bala, H. (2008). Technology acceptance model-3 and a research agenda on interventions. Decision Sciences, 39(2), 273-315. [Google Scholar]
- Venkatesh, V., & Davis, F. D. (2000). A theoretical extension of the technology acceptance model: four longitudinal field studies. Management Science, 46(2), 186-204. [Google Scholar]
- Yuen, A.H., & Ma, W.W. (2008). Exploring teacher acceptance of e‐learning technology. Asia‐Pacific Journal of Teacher Education, 36(3), 229-243. [Google Scholar]
- You, Z. Z., Shen, C. Y., Chang, C. W., Liu, B. J., & Chen, G. D. (2006). A Robot As A Teaching Assistant in An English Class. Proceedings of the Sixth International Conference on Advanced Learning Technologies (ICALT'06). DOI: 10.1109/ICALT.2006.1652373 • Source: IEEEXplore. [Google Scholar]
