International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Cil. 13(30) 98-113

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Ekolojik Vatandaşlık Düzeylerinin İncelenmesi

Mehmet Yılmaz, Ferhat Karakaya, Osman Çimen & Merve Adıgüzel

ss. 98 - 113   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.6   |  Makale No: MANU-1907-04-0002.R1

Yayın tarihi: Aralık 24, 2019  |   Okunma Sayısı: 463  |  İndirilme Sayısı: 818


Özet

Ekolojik vatandaşlık küresel boyutta bireyleri ilgilendiren bir kavramdır. Bu nedenle, bireylerin ekolojik vatandaşlık düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu araştırmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının ekolojik vatandaşlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 151 fen bilgisi öğretmen adayından oluşmaktadır. Tarama modeline göre gerçekleştirilen araştırmada, veri toplama aracı olarak “Ekolojik Vatandaşlık Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek; katılım, sürdürülebilirlik, sorumluluk, hak ve adalet olmak üzere 4 faktörden oluşmaktadır. Ekolojik vatandaşlık ölçeğinin Cronbach-alfa iç tutarlılık katsayısı 0.88 olarak bulunmuştur. Araştırma sonucunda, çevre dersi alma, çevre ile ilgili bir etkinliğe katılma, sınıf düzeyi ve akademik başarı düzeyine göre fen bilgisi öğretmen adaylarının ekolojik vatandaşlık düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Ancak cinsiyete göre ekolojik vatandaşlığı oluşturan sadece hak ve adalet boyutunda istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ekoloji, ekolojik vatandaşlık, fen bilgisi öğretmen adayları,


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Yilmaz, M., Karakaya, F., Cimen, O. & Adiguzel, M. (2019). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Ekolojik Vatandaşlık Düzeylerinin İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 98-113. doi: 10.29329/mjer.2019.218.6

Harvard
Yilmaz, M., Karakaya, F., Cimen, O. and Adiguzel, M. (2019). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Ekolojik Vatandaşlık Düzeylerinin İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), pp. 98-113.

Chicago 16th edition
Yilmaz, Mehmet, Ferhat Karakaya, Osman Cimen and Merve Adiguzel (2019). "Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Ekolojik Vatandaşlık Düzeylerinin İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (30):98-113. doi:10.29329/mjer.2019.218.6.

Kaynakça
  1. Akıllı, M., & Genc, M. (2015). Middle school environmental literacy of students took analyzed in terms of the size of the different variables. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 81-97. [Google Scholar]
  2. Arık, S. & Yılmaz, M. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ve çevre kirliliğine yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1147-1164. [Google Scholar]
  3. Aydın, M., Dündar, R., Korkut, Ş. (2016). Türkiye’de ekolojik okuryazarlık eğitimine yönelik öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, (USBES Özel Sayı II), 1160-1172. [Google Scholar]
  4. Balgopal; M. M. & Wallace, A. M. (2009). Decisions and dilemmas: using writing to learn activities to increase ecological literacy. The Journal of Environmental Education, 40(3), 13-26. [Google Scholar]
  5. Barr, S. (2003). Strategies for sustainability: Citizens and responsible environmental be-haviour. Area, 35(3), 227-240. [Google Scholar]
  6. Bülbül, S. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre etiği algıları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  7. Casey, P. J., & Scott, K. (2006). Environmental concern and behaviour in an Australian sample within an ecocentric-anthropocentric framework. American Journal of Psychology, 58(2), 57-67. [Google Scholar]
  8. Dobson, A. (2003). Citizenship and the environment. Newyork: Oxford University Press. [Google Scholar]
  9. Ek, H. N., Kılıç, N., Öğdüm, P., Düzgün, G., & ġeker, S. (2009). Adnan Menderes Üniversitesinin farklı akademik alanlarında öğrenim gören ilk ve son sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları ve duyarlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1),  125-136. [Google Scholar]
  10. Gerçek, C. (2016). Üniversite öğrencilerinin çevre etiğine yönelik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1100-1007. [Google Scholar]
  11. Green, C., Medina-Jerez, W., & Bryant, C. (2016). Cultivating environmental citizenship in teacher education. Teaching Education, 27(2), 117-135. [Google Scholar]
  12. Jagers, S.C., & Matti, S. (2010). Ecological sitizens: Identifying values and beliefs that support individual environmental responsibility among Swedes. Sustainability, 2, 1055-1079. [Google Scholar]
  13. Karakaya, F., & Yılmaz, M. (2017). Environmental ethics awareness of teachers. International Electronic Journal of Environmental Education, 7(2), 105-115. [Google Scholar]
  14. Karakaya, F., Avgın, S. S., & Yılmaz, M. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevreye yönelik etik tutumlarının incelenmesi. Başkent University Journal of Education, 5(2), 225-232. [Google Scholar]
  15. Karakaya, F., Avgin, S. S., & Yilmaz, M. (2017). Environmental literacy dimensions of pre-service teachers. Üniversitepark Bülten, 6(1), 95-108 [Google Scholar]
  16. Karasar, N.(2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.  [Google Scholar]
  17. Karatekin, K. (2019). Model review related to the effects of teachers' levels of ecological citizenship. International Electronic Journal of Environmental Education, 9(1), 46-61. [Google Scholar]
  18. Karatekin, K., & Uysal, C. (2018). Ecological citizenship scale development study. International Electronic Journal of Environmental Education, 8(2), 82-104.  [Google Scholar]
  19. Keles, Ö., & Özer, N. (2016). Determination of pre-service science teachers' level of awareness of environmental ethics in relation to different variables. International Journal of Environmental and Science Education, 11(14),7286-7297. [Google Scholar]
  20. Keleş, Ö. & Aydoğdu, M. (2010). Application and evaluation of ecological footprint as an environmental education tool. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 65-80. [Google Scholar]
  21. Knapp, D., & Benton, G. M. (2006). Episodic and semantic memories of a residential environmental education program. Environmental Education Research, 12(2), 165-177. [Google Scholar]
  22. Koç, A., Çorapçıgil, A., & Doğru, M. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1),39-52.  [Google Scholar]
  23. Koç, H., & Karatekin, K. (2013). An investigation into geography teacher trainees’ environmental literacy levels with respect to various variables. Marmara Journal of Geography, 28(1),139-174. [Google Scholar]
  24. Martinsson, J. & Lundqvist, L.J. (2010). Ecological citizenship: coming out “clean” without turing “green”? Environmental Politics, 19(4), 518-537. [Google Scholar]
  25. MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar (9.,10.,11. Ve 12. Sınıf) öğretim programı.. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf adresinden 25.05.2019 tarihinde alınmıştır. [Google Scholar]
  26. Özden, D. Ö., & Öztürk, C. (2019). Birer çevresel vatandaş olarak ilköğretim öğrencileri: 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin çevresel sorumlu vatandaş davranışlarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (Özel Sayı),363-392. DOI: 10.17494/ogusbd.548519. [Google Scholar]
  27. Özdemir Özden, D. (2011). İlköğretim okullarında çevresel vatandaşlık eğitimi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  28. Özmen, H., Özdemir, S. (2016). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının çevre eğitimine yönelik düşüncelerinin tespiti. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1691-1712. [Google Scholar]
  29. Saiz, A. V. (2005). Globalisation, cosmopolitanism and ecological citizenship. Environmental Politics, 14(2), 163-178. [Google Scholar]
  30. Sungur, A.S. (2017). Lisans öğrencilerinin çevre yönelik etik tutumları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(41), 469-479. [Google Scholar]
  31. Şahin, S. H., Ünlü, E., & Ünlü, S. (2016). Investigation of teacher candidates’ environmental literacy awareness level. NWSAES Educ. Sci, 11(2), 82-95. [Google Scholar]
  32. Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson, Boston. [Google Scholar]
  33. Teksöz, G., Şahin, E., & Ertepınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 307-320. [Google Scholar]
  34. Uysal, C. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının ekolojik vatandaşlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu. [Google Scholar]
  35. Wongchantra P., Boujai, P., Sata, W., & Neungchalem, P. (2008). A development of environmental education teaching process by using ethics ınfusion for undergraduate students. Pakistan Journal of Social Sciences, 5(9), 941-944.  [Google Scholar]
  36. Yıldız, K., Yılmaz, M., & Sipahioğlu,Ş, (2007). Çevre Bilimi. Ankara:  Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. [Google Scholar]
  37. Yılmaz, M., Çimen, O., Karakaya, F., & Adıgüzel, M. (2019). Helping students comprehend the needs of living things in their natural habitats through creative drama technique: A musical chair game. International Electronic Journal of Environmental Education, 9(2), 62-72.  [Google Scholar]