Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Clt. 13(29) 296-315

Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yetenek ve Uzamsal Yetenek Öz-Değerlendirmeleri Arasındaki İlişki

Neşe Dokumacı Sütçü

ss. 296 - 315   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.16

Yayın Tarihi: Eylül 30, 2019  |   Görüntüleme Sayısı: 378/971   |   İndirilme Sayısı: 530/1.873

PDF İndir

Özet

Bu araştırmada, öğretmen adaylarının uzamsal yetenek ve uzamsal yetenek öz-değerlendirme düzeylerinin incelenmesi; 'cinsiyet' ve 'anabilim dalı' değişkenlerinin tek tek ve ortak etkileri açısından değerlendirilmesi ve arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Betimsel ve ilişkisel araştırma deseninde tasarlanan araştırma, 302 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler 'Uzamsal Yetenek Testi' ve 'Uzamsal Yetenek Öz-Değerlendirme Ölçeği' ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, İki Yönlü Varyans Analizi, Pearson Korelâsyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırmada, öğretmen adaylarının uzamsal yetenek puan ortalamalarının orta düzeyde olduğu; cinsiyet değişkeninin öğretmen adaylarının uzamsal yetenek puan ortalamaları üzerinde temel etkisi anlamlı bulunmasına rağmen anabilim dalı değişkeninin uzamsal yetenek puan ortalamaları üzerinde temel etkisi ve cinsiyet ile anabilim dalı değişkenlerinin uzamsal yetenek puan ortalamaları üzerinde ortak etkisi anlamlı bulunmamıştır. Bununla birlikte, öğretmen adaylarının uzamsal yetenek öz-değerlendirme puan ortalamalarının yüksek düzeyde olduğu; cinsiyet ve anabilim dalı değişkenlerinin öğretmen adaylarının uzamsal yetenek puan ortalamaları üzerinde temel etkileri anlamlı olmasına rağmen cinsiyet ile anabilim dalı değişkenlerinin uzamsal yetenek öz-değerlendirme puan ortalamaları üzerinde ortak etkisi anlamlı bulunmamıştır. Dahası, öğretmen adaylarının uzamsal yetenekleri ile uzamsal yetenek öz-değerlendirmeleri arasında pozitif, anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anaktar kelimeler: Uzamsal yetenek, uzamsal yetenek öz-değerlendirme, öğretmen adayları

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Sutcu, N.D. (2019). Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yetenek ve Uzamsal Yetenek Öz-Değerlendirmeleri Arasındaki İlişki. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 296-315. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.16

Harvard
Sutcu, N. (2019). Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yetenek ve Uzamsal Yetenek Öz-Değerlendirmeleri Arasındaki İlişki. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), pp. 296-315.

Chicago 16th edition
Sutcu, Nese Dokumaci (2019). "Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yetenek ve Uzamsal Yetenek Öz-Değerlendirmeleri Arasındaki İlişki". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (29):296-315. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.16

Kaynakça
  1. Abay, S., Tertemiz, N., & Gökbulut, Y. (2018). Invastigation in several variables the spatial skills of teacher candidates. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(1), 45-62. [Google Scholar]
  2. Ben-Chaim, D., Lappan, G., & Houang, R. T. (1988). The effect of instruction on spatial visualization skills of middle school boys and girls. American Educational Research Journal, 25(1), 51-71 [Google Scholar]
  3. Bishop, A. J. (1980). Spatial abilities and mathematics education-A review. Educational studies in mathematics, 11(3), 257-269. [Google Scholar]
  4. Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
  5. Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
  6. Cheng, Y. L., & Mix, K. S. (2014). Spatial training improves children's mathematics ability. Journal of Cognition and Development, 15(1), 2-11. [Google Scholar]
  7. Clements, D. H., & Battista, M. T. (1992). Geometry and spatial reasoning. In D. A. Grouws (Ed.), Handbook of Research on Mathematics Teaching and Learning (pp. 420-464). New York: Macmillan. [Google Scholar]
  8. Coleman, S. L., & Gotch, A. J. (1998). Spatial perception skills of chemistry students. Journal of Chemical Education, 75(2), 206. [Google Scholar]
  9. Corradini, A. (2011). A study on whether digital games can effect spatial reasoning skills. Handbook of Research on Improving Learning and Motivation through Educational Games: Multidisciplinary Approaches. IGI Global, 1, 1086-1110. [Google Scholar]
  10. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları (2.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
  11. Delialioğlu, Ö. (1996). Contribution of students’ logical thinking ability, mathematical skills and spatial ability on achievement in secondary school physics. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  12. Delialioğlu, Ö., & Aşkar, P. (1999). Contribution of students’logical thinking ability, mathematical skills and spatial ability on achievement in secondary school physics. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16–17, 34–39. [Google Scholar]
  13. Demirkaya, C., & Masal, M. (2017). Geometrik-mekanik oyunlar temelli etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin uzamsal düşünebilme becerilerine etkisi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 600-610. [Google Scholar]
  14. Dokumacı Sütçü, N. (2017). Zekâ oyunlarının ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin uzamsal yeteneklerine ve uzamsal yetenek öz-değerlendirmelerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır. [Google Scholar]
  15. Dokumacı Sütçü, N. (2018a). Ortaokul öğrencilerinin uzamsal görselleştirme becerilerinin incelenmesi. Proceedings of the Vth International Eurasian Educational Research Congress, 197-199. [Google Scholar]
  16. Dokumacı Sütçü, N. (2018b). Öğretmen adaylarının çevresel uzamsal yeteneklerinin incelenmesi. Proceedings of the International Social Sciences and Education Conference. [Google Scholar]
  17. Dokumacı Sütçü, N. (2018c). Öğretmen adaylarının uzamsal yetenek öz–değerlendirme düzeyleri. Proceedings of the International Scientific Researches Congress. [Google Scholar]
  18. Dursun, Ö., Işıksal, M., & Çakıroğlu, E. (2010). İlköğretim öğretmen adaylarının uzamsal yeteneklerinin cinsiyet ve öğretmenlik programlarına göre incelenmesi, Proceedings of the IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 11. [Google Scholar]
  19. Ekstrom, R. B., French, J. W., Harman, H. H., & Dermen, D. (1976). Manual for kit of factor-referenced cognitive tests. Princeton, New Jersey: Educational Testing Service. [Google Scholar]
  20. Erkek, Ö., Işıksal, M., & Çakıroğlu, E. (2017). Öğretmen adaylarının uzamsal görselleştirme yetenekleri ve uzamsal kaygıları üzerine bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 33-50. [Google Scholar]
  21. Ethington, C. A., & Wolfle, L. M. (1984). Sex differences in a causal model of mathematics achievement, Journal for Research in Mathematics Education, 15 (5), 361-377. [Google Scholar]
  22. Fennema, E., & Sherman, J. A. (1978). Sex-related differences in mathematics achievement and related factors: A further study. Journal for Research in Mathematics Education, 7(3), 189-203. [Google Scholar]
  23. Ferguson, A. M., Maloney, E. A., Fugelsang, J., & Risko, E. F. (2015). On the relation between math and spatial ability: The case of math anxiety. Learning and Individual Differences, 39, 1-12. [Google Scholar]
  24. Gürbüz, R., Erdem, E., & Gülburnu, M. (2018). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematiksel muhakemeleri ile uzamsal yetenekleri arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 1-6. [Google Scholar]
  25. Güven, B., & Kosa, T. (2008). The effect of dynamic geometry software on student mathematics teachers' spatial visualization skills. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 7(4), 100-107. [Google Scholar]
  26. Hauptman, H. (2010). Enhancement of spatial thinking with Virtual Spaces 1.0. Computer & Education, 54, 125–135. [Google Scholar]
  27. Hendroanto, A. (2015). Developing students’ spatial ability in understanding three-dimensional representations. Unpublished master thesis, Universitas Negeri Surabaya. [Google Scholar]
  28. Kell, H. J., Lubinski, D., Benbow, C. P., & Steiger, J. H. (2013). Creativity and technical innovation spatial ability‟s unique role. Psychological science, 24(9), 1831-1836. [Google Scholar]
  29. Kospentaris, G., & Spyrou, P. (2010). The effects of high school geometry instruction on the performance in spatial tasks. Journal for Geometry and Graphics, 14(2), 227-244. [Google Scholar]
  30. Lin, C. H., & Chen, C. M. (2016). Developing spatial visualization and mental rotation with a digital puzzle game at primary school level. Computers in Human Behavior, 57, 23-30. [Google Scholar]
  31. Liner, M. S. (2012). Spatial ability and achievement in high school physics. Unpublished doctoral dissertation, Louisiana State University. [Google Scholar]
  32. Linn, M. C., & Petersen, A. C. (1985). Emergence and characterization of gender differences in spatial abilities: A meta-analysis. Child Development, 56, 1479-1498. [Google Scholar]
  33. Lohman, D. F. (1979). Spatial ability: A review and reanalysis of the correlational literature. (Tecnical Report No.8). Aptitude Research Project, School of Education, Stanford University. [Google Scholar]
  34. Lowrie, T., Logan, T., & Ramful, A. (2017). Visuospatial training improves elementary students‟ mathematics performance. British Journal of Educational Psychology, 87, 170-186. [Google Scholar]
  35. Martin-Dorta, N., Sanchez-Berriel, I., Bravo, M., Hernandez, J., Saorin, J. L., & Contero, M. (2014). Virtual blocks: A serious game for spatial ability improvement on mobile devices. Multimedia Tools and Applications, 73(3), 1575-1595. [Google Scholar]
  36. McGee, M. G. (1979). Human spatial abilities: Psychometric studies and environmental, genetic, hormonal, and neurological influences. Psychological Bulletin, 86(5), 889. [Google Scholar]
  37. Mohler, J. L. (2006). Examining the spatial ability phenomenon from the student’s perspective. Unpublished doctoral dissertation, Purdue University, West Lafayette, Indiana. [Google Scholar]
  38. Morris, S. W. (2018). The Effect of gender on spatial ability and spatial reasoning among students in grades 2-8. Doctoral Dissertations and Projects, Liberty University, Lynchburg, VA. [Google Scholar]
  39. Newman, S. D., Hansen, M. T., & Gutierrez, A. (2016). An fMRI study of the impact of block building and board games on spatial ability. Frontiers in Psychology, 7, 1278. [Google Scholar]
  40. Olkun, S. (2003a). Making connections: Improving spatial abilities with engineering drawing activities. International Journal of Mathematics Teaching and Learning, 3(1), 1-10. [Google Scholar]
  41. Olkun, S. (2003b). Comparing computer versus concrete manipulatives in learning 2D geometry. Journal of Computers in Mathematics and Science Teaching, 22(1), 43-46. [Google Scholar]
  42. Pallrand, G.J., & F. Seeber (1984). Spatial ability and achievement in introductory physics. Journal of Research in Science Teaching, 21(5), 507-16. [Google Scholar]
  43. Pellegrino, J. W., Alderton, D. L., & Shute, V. J. (1984). Understanding spatial ability. Educational Psychologist, 19(4), 239-253. [Google Scholar]
  44. Peters, M., Chisholm, P., & Laeng, B. (1995). Spatial ability, student gender, and academic performance. Journal of Engineering Education, 84(1), 69-73. [Google Scholar]
  45. Pittalis, M., & Christou, C. (2010). Types of reasoning in 3D geometry thinking and their relation with spatial ability. Educational Studies in Mathematics, 75(2), 191-212. [Google Scholar]
  46. Pribyl, J. R., & Bodner, G. M. (1987). Spatial ability and its role in organic chemistry: A study of four organic courses. Journal of Research in Science Teaching, 24(3), 229-240. [Google Scholar]
  47. Rafi, A., Samsudin, K. A., & Said, C. S. (2008). Training in spatial visualization: The effects of training method and gender. Educational Technology & Society, 11(3), 127-140. [Google Scholar]
  48. Russell-Gebbett, J. (1985). Skills and strategies-pupils‟ approaches to three-dimensional problems in biology. Journal of Biological Education, 19, 293-297 [Google Scholar]
  49. Sarı, M. H. (2016). Uzamsal beceri ve uzamsal kaygı arasındaki ilişki: Sınıf öğretmeni adayları üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(3), 646. [Google Scholar]
  50. Şimşek, E., & Yücekaya, G. K. (2014). Dinamik geometri yazılımı ile öğretimin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin uzamsal yeteneklerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 65-80. [Google Scholar]
  51. Tartre, L. A. (1990). Spatial orientation skill and mathematical problem solving. Journal for Research in Mathematics Education, 21, 216– 229. [Google Scholar]
  52. Terlecki, M. S., Newcombe, N. S., & Little, M. (2008). Durable and generalized effects of spatial experience on mental rotation: Gender differences in growth patterns. Applied Cognitive Psychology, 22(7), 996-1013 [Google Scholar]
  53. Tracy, D. M. (1990). Toy playing behaviour, sex role orientation, spatial ability and science achievement. Journal for Research in Science Teaching, 27, 637–649. [Google Scholar]
  54. Turgut, M., & Nagy-Kondor, R. (2013). Spatial visualization skills of Hungarian and Turkish prospective mathematics teachers. International Journal for Studies in Mathematics Education, 6(1), 168-183. [Google Scholar]
  55. Turgut, M., Yenilmez, K., & Balbağ, M. Z. (2017). Öğretmen adaylarının mantıksal ve uzamsal düşünme becerileri: Bölüm, cinsiyet ve akademik performansın etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(41), 265-283. [Google Scholar]
  56. Turğut, M. (2015). Development of the spatial ability self-report scale (SASRS): Reliability and validity studies. Quality & Quantity, 49(5), 1997-2014. [Google Scholar]
  57. Turğut, M., & Yenilmez, K. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının uzamsal görselleştirme becerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 243-252. [Google Scholar]
  58. Turğut, M., & Yılmaz, S. (2012). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin uzamsal yeteneklerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 69-79. [Google Scholar]
  59. Weng, T. S., Hsu, M. H., & Yang, D. C. (2017). A study investigating the use of 3D computer animations of trigonometric functions to enhance spatial perception ability. International Journal of Information and Education Technology, 7(1), 23. [Google Scholar]
  60. Yıldız, B., & Tüzün, H. (2011). Üç-boyutlu sanal ortam ve somut materyal kullanımının uzamsal yeteneğe etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41). [Google Scholar]
  61. Yılmaz, S. (2017). Aday matematik öğretmenlerinin uzamsal yetenek öz–değerlendirme düzeyleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 6(1). [Google Scholar]
  62. Yurt, E., & Sünbül, A. M. (2012). Sanal ortam ve somut nesneler kullanılarak gerçekleştirilen modellemeye dayalı etkinliklerin uzamsal düşünme ve zihinsel çevirme becerilerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 12(3), 1975-1992. [Google Scholar]
Meta
Clt. 13 (29)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 13 Sayı 29

Eylül 2019

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.