International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
International Association of Educators

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Cil. 13(29) 275-295

Okul Yöneticilerinin Öznel İyi Oluş Düzeylerinin Farklı Değişkenler Bakımından İncelenmesi: Kastamonu İli Örneği

Hüseyin Yolcu & Hamit Bakar

ss. 275 - 295   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.15   |  Makale No: MANU-1904-09-0006

Yayın tarihi: Eylül 30, 2019  |   Okunma Sayısı: 404  |  İndirilme Sayısı: 814

PDF İndir

Özet

Bu araştırmada, okul yöneticilerinin öznel iyi oluş (ÖİO) düzeylerinin farklı değişkenler (demografik, mesleki, okul ve sosyo-kültürel) bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma evreni 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Kastamonu il merkezi ve ilçelerindeki kamu ilkokul, ortaokul ve liselerinde görev yapmakta olan okul yöneticileridir. Araştırmanın örneklemeni ise tesadüfi örnekleme yöntemlerinden basit tesadüfi örneklem yöntemine uygun olarak belirlenen 183 okul yönetici oluşturmaktadır. Veriler, anket formu ve Tuzgöl-Dost (2005) tarafından geliştirilen “Öznel İyi Oluş Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın verilerinin çözümlenmesinde betimsel istatistiklerinin yanı sıra “Bağımsız Gruplar İçin t Testi Analizi” ve “Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)” uygulanmıştır. Okul yöneticilerinin ÖİO düzeyleri demografik ve mesleki değişkenler göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Bununla birlikte, okul yöneticilerinin ÖİO düzeylerinin okulla ilgili değişkenlerden okulun öğretim türü, sosyo-kültürel değişkenlerden de spor yapma durumu değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Okul iklimi ile okul yöneticilerinin ÖİO düzeyleri arasında ilişkiyi ortaya koyan araştırmaların yapılması gerektiği önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Öznel iyi oluş, okul yöneticisi, pozitif psikoloji

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Yolcu, H. & Bakar, H. (2019). Okul Yöneticilerinin Öznel İyi Oluş Düzeylerinin Farklı Değişkenler Bakımından İncelenmesi: Kastamonu İli Örneği . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 275-295. doi: 10.29329/mjer.2019.210.15

Harvard
Yolcu, H. and Bakar, H. (2019). Okul Yöneticilerinin Öznel İyi Oluş Düzeylerinin Farklı Değişkenler Bakımından İncelenmesi: Kastamonu İli Örneği . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), pp. 275-295.

Chicago 16th edition
Yolcu, Huseyin and Hamit Bakar (2019). "Okul Yöneticilerinin Öznel İyi Oluş Düzeylerinin Farklı Değişkenler Bakımından İncelenmesi: Kastamonu İli Örneği ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (29):275-295. doi:10.29329/mjer.2019.210.15.
Kaynakça
  1. Ahmed, S. (2015). Mutluluk Vaadi. (D. Mayadağ, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık. [Google Scholar]
  2. Aksoy, H. ve Ağca, Y. (2017). Tatil ile Mutluluk Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Recai A. ve Hakan Y. (Ed.) Mediterranean International Conference on Social Sciences içinde (p. 433). University of Donja Gorica. [Google Scholar]
  3. Alfermann, D. ve Stoll, O. (2000). Effects of physical exercise on self-concept and well-being. International Journal of Sport Psychology, 31(1), 47-65. [Google Scholar]
  4. Aristoteles (2015). Eudemos’a Etik, ( S. Babür,Çev.), Ankara:BilgeSu Yayıncılık. [Google Scholar]
  5. Aslanargun, E., ve Bozkurt, S. (2012). Okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştığı sorunlar. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(2), 349-368. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/jss/issue/24239/256957?publisher=gantep [Google Scholar]
  6. Atik, Z. B. (2018). Öğretmenlerin işle bütünleşme düzeylerinin beş faktör kişilik özellikleri, iş doyumu ve öznel iyi oluşla ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,  Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Trabzon. [Google Scholar]
  7. Aydın, A. (2000). Zorunlu temel eğitim uygulaması ve çözüm bekleyen sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 98-103. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/pauefd/issue/11135/133183 [Google Scholar]
  8. Aydın, A., Yılmaz, K., ve Altınkurt, Y. (2013). Positive psychology in educational administration. Journal of Human Sciences, 10(1), 1470-1490. Erişim adresi: https://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/2600/1133 [Google Scholar]
  9. Bakar, H. (2018). Lise Öğretmenlerinin Duygusal Emek Davranışı İle Öznel İyi Oluş Düzeyleri Arasındaki İlişki-Kastamonu ili Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kastamonu. [Google Scholar]
  10. Bozkurt, E., Bayar, A. ve Üstün, A. (2018). School administrators’ problems about school environment relations and their solutions. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, 11(3), 2561-2575.doi: 10.17218/hititsosbil.450351. [Google Scholar] [Crossref] 
  11. Canan, F., ve Ataoğlu, A. (2010). Anksiyete, depresyon ve problem çözme becerisi algısı  üzerine düzenli sporun etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 11(38), 38-43. [Google Scholar]
  12. Dağlı, A., ve Bünyamin, H. A. N. (2017). Öğretmen görüşlerine göre diyarbakır ili eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Electronic Journal Of Education Sciences, 6(12), 108-124. Erişim adresi:http://dergipark.gov.tr/ejedus/issue/31928/342117 [Google Scholar]
  13. Diener, E., Gohm, L. C., Suh, E. ve Oishi, S. (2000). Similarity of the relations between marital status and subjective well-being across cultures. Journal of Cross-Cultural Psychology, 31 (4): 419-436. Doi:10.1177/0022022100031004001 [Google Scholar]
  14. Diener, E. (2001) Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55, 34-43. doi:10.1037/0003-066x.55.1.34  [Google Scholar] [Crossref] 
  15. Diener, E. ve Seligman, M. E. P. (2004). Beyond money: Toward an economy of wellbeing. Psychological Science in the Public Interest, 5, 1-31. doi:10.1111/j.0963-7214.2004.00501001.x [Google Scholar] [Crossref] 
  16. Diener, E.(2006). Guidelines for national indicators of subjective well-being and illbeing. Applied Research in Quality of Life, 1, 151-157. doi:10.1007/s11482-006-9007-x [Google Scholar] [Crossref] 
  17. Diener, E., Seligman, M. (2002). Very happy people. American Psychological Society, 13 (1), 81-84. doi:10.1111/1467-9280.00415 [Google Scholar] [Crossref] 
  18. Dilmaç, B. ve Bozgeyikli, H. (2009). Öğretmen adaylarının öznel iyi olma ve karar verme stillerinin incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 171- 187. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/erziefd/issue/6002/80044 [Google Scholar]
  19. Dinç, G.(2018). Özel eğitim kurumlarında çalışan özel eğitim öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,  Biruni Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı,  Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı, İstanbul. [Google Scholar]
  20. Downward, P. ve Rasciute, S. (2011) Does sport make you happy? An analysis of the well‐being derived from sports participation, International Review of Applied Economics, 25:3, 331-348, doi: 10.1080/02692171.2010.511168 [Google Scholar] [Crossref] 
  21. Dursun, A. (2015). Anne babası boşanmış ergenlerin öznel iyi oluşunu artırma programının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  22. Erbaş, M. M. (2012). Öğretmen adaylarının mükemmelliyetçilik düzeylerinin red duyarlılığı ve ÖİO düzeylerine göre incelenmesi .Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun. [Google Scholar]
  23. Erdil, R. (2018). İlkokul öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Klinik Psikoloji Bilim Dalı. [Google Scholar]
  24. Eryılmaz, A., ve Ercan, L. (2016). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36).Erişim adresi: http://www.pdrdergisi.org/index.php/pdr/article/view/98 [Google Scholar]
  25. Güdü D. Ö. ve  Avcıkurt, C. (2015). Turizm ve mutluluk arasındaki ilişki üzerine kavramsal bir değerlendirme. Balikesir University Journal Of Social. Erişim adresi:http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c18s34/79-97.pdf [Google Scholar]
  26. Güner, F., ve Bozkurt, Ö. Ç. (2018). İşgörenlerin öznel iyi olma düzeylerinin farklı sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi: Banka çalışanları üzerinde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi 2(1), 1-21. [Google Scholar]
  27. Gündoğdu, R. ve Yavuzer, Y. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öznel iyi oluş ve psikolojik ihtiyaçlarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 115-131. [Google Scholar]
  28. Gündüz, M.(2018). Psikolojik danışman adaylarının stresle başa çıkma tarzlarının çok yönlü eylemli kişilik özelliklerine, öznel iyi oluşlarına ve risk faktörlerine göre incelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi,  Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı. [Google Scholar]
  29. Güngör, A. (2017). Eğitimde pozitif psikolojiyi anlamak. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15 (2), 154-166.  [Google Scholar]
  30. Hefferon, K., ve Boniwell, I. (2011). Positive psychology: Theory, research and applications: England: McGraw-Hill Education . [Google Scholar]
  31. Helliwell, J., Layard, R., ve Sachs, J. (2017). World Happiness Report 2017. New York: UN Sustainable Development Solutions Network. Erişim adresi: https://s3.amazonaws.com/happiness-report/2017/HR17.pdf. [Google Scholar]
  32. Helliwell, J., Layard, R., ve Sachs, J. (2018). World Happiness Report 2018. New York: UN Sustainable Development Solutions Network. Erişim adresi: https://s3.amazonaws.com/happiness-report/2018/WHR_web.pdf. [Google Scholar]
  33. İlhan, T. (2005). Öznel iyi oluşa dayalı mizah tarzları modeli. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  34. Karataş, K. ve Çakan, S. (2018). Öğretmenlerin bakış açısıyla eğitim–öğretim sorunları: Bismil ilçesi örneği.  İlköğretim Online, 17(2), 834-847 doi: 10.17051/ilkonline.2018.419313 [Google Scholar] [Crossref] 
  35. Konaklı, T., ve Arslan, S. (2017). Pozitif örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerde iş aile zenginleşmesinin incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 5(3), 223-244. doi: 10.14689/issn.2148- 2624.1.5c3s10m. [Google Scholar] [Crossref] 
  36. Korkmaz, İ. (2005). İlköğretim okullarının karşılaştıkları finansman sorunları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 429-434.  [Google Scholar]
  37. Lyubomirsky, S. (2001). Why are some people happier than others? The role of cognitive and motivational processes in well-being. American Psychologist. (56), 239–249. doi:10.1037/0003-066x.56.3.239. [Google Scholar] [Crossref] 
  38. Lyubomirsky, S., King, L., Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131, 803-855. doi:10.1037/0033-2909.131.6.803. [Google Scholar] [Crossref] 
  39. Lyubomirsky, S., Sheldon, K. M., ve Schkade, D. (2005).  Pursuing happiness: The architecture of sustainable change. Review of General Psychology, 9, 111-131. doi:10.1037/1089-2680.9.2.111. [Google Scholar] [Crossref] 
  40. Maliye Bakanlığı, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü. (2016). Orta Vadeli Program (2017-2019). http://www.bumko.gov.tr/Eklenti/10200,ortavadeliprogram20172019pdf.pdf?0 adresinden 22Şubat 2019 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]
  41. Malkoç, A. (2011). Öznel iyi oluş müdahale programının üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü , Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı, İstanbul. [Google Scholar]
  42. Milli Eğitim Bakanlığı (2015). 2015-2019 Stratejik Planı. http://sgb.meb.gov.tr/www/mill-egitim-bakanligi-2015-2019-stratejik-plani-yayinlanmistir/icerik/181 adresinden 22 Şubat 2019 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]
  43. Milli Eğitim Bakanlığı (2019). Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2017-2018.     https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/06123056_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2017_2018.pdf adresinden 4 Şubat 2019 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]
  44. Nietzsche, F. W. (2006). Böyle söyledi zerdüşt. (M. Tüzel,Çev.). İstanbul: Ithaki Yayıncılık. [Google Scholar]
  45. Noddings, N. (2003). Happiness and education. England:Cambridge University Press. [Google Scholar]
  46. Schreiner, L. A., 2015. Positive psychology in higher education: the contribution of positive psychology to student success and institutional effectiveness. Wade, J. , Marks, L, I. ve Hetzel, R. D. (Yay. haz.)Positive psychology on the college campus içinde(s.1-26). Oxford: Oxford University Press.  [Google Scholar]
  47. Sesveren, S. (2015). Okul yöneticilerinin etkili liderlik özellikleri ile ÖİO düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Kayseri. [Google Scholar]
  48. Shoshani, A., ve Steinmetz, S. (2014). Positive psychology at school: A school-based intervention to promote adolescents’ mental health and well-being. Journal of Happiness Studies, 15(6), 1289-1311. doi: 10.1007/s10902-013-9476-1 [Google Scholar] [Crossref] 
  49. Suldo, S. M., Savage, J. A., ve Mercer, S. H. (2014). Increasing middle school students’ life satisfaction: Efficacy of a positive psychology group intervention. Journal of happiness studies, 15(1), 19-42. doi:10.1007/s10902-013-9414-2 [Google Scholar] [Crossref] 
  50. Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin öz yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.Erişim adresi: http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/1648/1484 [Google Scholar]
  51. Tösten, R., Arslantaş, H. İ. ve  Şahin, G. (2017). Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermayelerinin Tükenmişliğe Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 726-744. doi:10.23891/efdyyu.2017.28 [Google Scholar] [Crossref] 
  52. Tuzgöl, D. M. (2004). Üniversite öğrencilerinin ÖİO düzeyleri.  Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.  [Google Scholar]
  53. Tuzgöl D. M. (2005). ÖİO ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, (23), 103–110.Erişim adresi: http://pdrdergisi.org/index.php/pdr/article/view/450/396 [Google Scholar]
  54. Tuzgöl, D. M. (2010). Güney Afrika ve Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin bazı değişkenlere göre öznel iyi oluş ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35 (158), 75-89. Erişim adresi: http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/306 [Google Scholar]
  55. Tülek, N. (2011). Evli bireylerin öznel iyi olma düzeylerinin yordanması. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  56. Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe Sözlük.  Ankara: Türk Dil Kurumu. [Google Scholar]
  57. Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (2016). Çocukların Gözünden Okulda Yaşam Araştırma Raporu.  https://tegv.org/wpcontent/uploads/2016/10/cocuklarin_gozunden_okulda_yasam_arastirma_raporu.pdf adresinden 21 Ekim 2018 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]
  58. Usta, I. (2016). Liderlik davranışının çalışanların ÖİOları ve işe yabancılaşmaya etkisi: Bir alan araştırması. Yayınlanmamış doktora tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. [Google Scholar]
  59. Yüksel, E. A., ve Gelişli, Y. (2015). İç Göçün Yaşandığı Bölgelerdeki İlköğretim Okullarında Karşılaşılan Disiplin Sorunları (Esenyurt Örneği). Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 1-18. doi: 10.7816/ulakbilge-03-06-01 [Google Scholar] [Crossref] 
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 13 Sayı 29

Eylül 2019

Tüm Makaleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

International Association of Educators.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Gizlilik     |     Kullanım Koşulları     |     Çerez Politikaları
Creative Commons Lisansı
© 2012 - 2024 - THDSoft e-Journal Management System.