Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Clt. 13(28) 173-185
Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çevreye Karşı Tutumlarının ve Çevre Bilgi Seviyelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi
ss. 173 - 185 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.202.10
Yayın Tarihi: Haziran 30, 2019 | Görüntüleme Sayısı: 303/896 | İndirilme Sayısı: 400/2.357
Özet
Çevre sorunlarının önlenmesinde ve giderilmesinde verilecek olan çevre eğitiminin önemi yadsınamaz. Öte yandan ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile verilen çevre eğitiminin paralel olduğu konusunda da görüşler vardır. Çevre eğitimi kadar bu eğitimi verebilecek öğretmen adaylarının yetiştirilmesi de önemli bir noktadır. Çevre sorunlarına yönelik duyarlı insanlar yetiştirecek olan öğretmenlerin, öğrencilerine örnek olması bakımından çevre sorunlarına yönelik tutumları oldukça önem arz etmektedir. Buradan yola çıkarak bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının çevre bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve çevreye karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir.
Çalışma Karadeniz'de bir üniversitede öğrenim görmekte olan tüm sınıf seviyelerindeki okul öncesi öğretmen adaylarıyla yürütülmüştür. Çalışmaya gönüllü olan öğretmen adayları katılmış olup, birinci sınıföğretmen adaylarından 87, ikinci sınıf öğretmen adaylarından 88, üçüncü sınıf öğretmen adaylarından 89 ve dördüncü sınıf öğretmen adaylarından 86 kişi olmak üzere toplam 350 kişi katılmıştır. Araştırmanın yöntemi betimsel yaklaşıma uygun tarama yöntemi (survey)'dir.
Çalışmada veri toplama aracı olarak Koçak'ın (2008) çalışmasında kullandığı 16 maddelik beşli Likert tipi anket kullanılmıştır. Anketten elde edilen sonuçlar IBM SPSS v22 programı ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda okul öncesi öğretmen adaylarının çevre tutumları arasında sınıf seviyelerine, cinsiyetlerine, ailelerinin gelir düzeylerine ve ebeveynlerin öğrenim düzeyine göre anlamlı farklılık bulunmamıştır. Bununla birlikte öğretmen adaylarının çevre bilgi düzeyleri ile çevreye karşı tutumları arasındaki korelasyon da sıfıra yakın bulunmuştur.
Anaktar kelimeler: Okul Öncesi Öğretmen Adayları, Çevre Bilgi Düzeyi, Çevre Tutumu
APA 7th edition
Ultay, N., Ultay, E., & Cilingir, S.K. (2019). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çevreye Karşı Tutumlarının ve Çevre Bilgi Seviyelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(28), 173-185. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.202.10
Harvard
Ultay, N., Ultay, E. and Cilingir, S. (2019). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çevreye Karşı Tutumlarının ve Çevre Bilgi Seviyelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(28), pp. 173-185.
Chicago 16th edition
Ultay, Neslihan, Eser Ultay and Salih Kursat Cilingir (2019). "Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çevreye Karşı Tutumlarının ve Çevre Bilgi Seviyelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (28):173-185. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.202.10
- Aksu, Y. ve Erduran Avcı, D. (2009). Fen ve teknoloji ile sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına yönelik tutum ve görüşlerinin belirlenmesi. Burdur ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 59-80. Erişim adresi: http://akademikpersonel.kocaeli.edu.tr/sinan.aydin/diger/sinan.aydin01.12.2012_15.53.48diger.pdf#page=67 [Google Scholar]
- Altın, M. (2001). Biyoloji öğretmen adaylarında çevre eğitimi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Atasoy, E. ve Ertürk, H. (2008). A field study about environmental knowledge and attidudes of elementary scool students. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 105-122. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/erziefd/issue/6003/80053 [Google Scholar]
- Barraza, L. ve Walford, R. A. (2002) Environmental education: A comparison between English and Mexican school children. Environmental Education Research, 8(2), 171-186. doi:10.1080/13504620220128239 [Google Scholar] [Crossref]
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
- Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (7. baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık. [Google Scholar]
- Daştan, H. (1999). Çevre koruma bilinci ve duyarlılığının oluşmasında eğitimin yeri ve önemi (Türkiye örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Dönmez Usta, N. ve Ültay, N. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerini uygulamadaki yeterliliklerinin belirlenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(9), 19-30. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/320076993_OKUL_ONCESI_OGRETMENLERININ_FEN_VE_DOGA_ETKINLIKLERINI_UYGULAMADAKI_YETERLILIKLERININ_BELIRLENMESI_DETERMINATION_OF_PRESCHOOL_TEACHERS'_ABILITIES_ON_PRACTICING_SCIENCE_AND_NATURE_ACTIVITIES [Google Scholar]
- Erol, G. H. ve Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65-77. Erişim adresi: http://www.ijese.net/makale/1261 [Google Scholar]
- Gökçe N., Kaya, E., Aktay S. ve Özden, M. (2007). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları. İlköğretim Online, 6(3), 452-468. Erişim adresi: http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/1907/1742 [Google Scholar]
- Hungerford, H. R. ve Volk, T. L. (1990). Changing learner behavior through environmental education. The Journal of Environmental Education, 21(3), 8-21. Erişim tarihi: http://www.elkhornsloughctp.org/uploads/files/1374624954Changing%20learner%20behavior%20-%20H%20and%20V.pdf [Google Scholar]
- İşyar, N. (1999). İlköğretim (3., 4., 5. sınıf) öğrencilerinin olumlu çevresel tutumların yaş ve sosyoekonomik düzeye göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. [Google Scholar]
- Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma teknikleri ve istatistik yöntemleri. Ankara: Tekışık Matbaası. [Google Scholar]
- Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
- Kesicioğlu, O. S. ve Alisinanoğlu, F. (2009). 60-72 aylık çocukların çevreye karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 37-48. Erişim adresi: http://kefad.ahievran.edu.tr/Kefad/ArchiveIssues/PDF/e868dead-dd54-e711-80ef-00224d68272d [Google Scholar]
- Koçak, İ. (2008). Proje tabanlı öğrenme modelinin kimya eğitimi öğrencilerinin alkanlar konusunu anlamaları ile kimya ve çevreye karşı tutumlarına olan etkisinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Sterling, S. (1995). Towards a sustainable Europe. Environmental Education, 48, 6-7. [Google Scholar]
- Straughan, R. D. ve Roberts, J. A. (1999). Environmental segmentation alternatives: A look at green consumer behavior in the new millennium. Journal of Consumer Marketing, 16(6), 558-575. doi:10.1108/07363769910297506 [Google Scholar] [Crossref]
- Şama, E. (2003). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110. Erişim adresi: http://gefad.gazi.edu.tr/article/view/5000078843/5000073060 [Google Scholar]
- Şenyurt, A., Temel, A. B. ve Özkahraman, Ş. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevresel konulara duyarlılıklarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 8-15. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/download/article-file/195932 [Google Scholar]
- Şimşekli, Y, (2004). Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çevre eğitimi etkinliklerine ilköğretim okullarının duyarlılığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 83-92. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/uefad/issue/16679/173312 [Google Scholar]
- Tilbury, D. (1994). The critical learning years for environmental education. R. A. Wilson (Ed.), Environmental education at the early childhood level. Washington, DC: North American Association for Environmental Education. [Google Scholar]
- Timur, S. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Ültay, N. ve Ültay, E. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin fen konularındaki uygulamalarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 1046-1051. Erişim adresi:http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt8/sayi41_pdf/5egitim/ultay_neslihan_eserultay.pdf [Google Scholar]
- Ültay, N., Ültay, E. ve Çilingir, S. K. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin fen konularındaki uygulamalarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(Özel Sayı), 773-792. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/ataunisosbil/issue/36559/382873 [Google Scholar]
- Wagler, R. (2010). The association between pre-service elementary teacher animal attitude and likelihood of animal incorporation in future science curriculum. International Journal of Environmental & Science Education, 5(3), 353-375. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ895743.pdf [Google Scholar]
- Wilson, R. A. (1993). Fostering a sense of wonder during the early childhood years. Columbus, OH: Greyden Press. [Google Scholar]
- Wilson, R. A. (1994). Environmental education at the early childhood level. Washington, DC: North American Association for Environmental Education. [Google Scholar]
- Wilson, R. A. (1996). Environmental education programs for pre-school children. Journal of Environmental Education, 27(4), 28-34. doi:10.1080/00958964.1996.9941473 [Google Scholar] [Crossref]
- Yavetz, B., Goldman, D. ve Pe'er, S. (2009). Environmental literacy of pre-service teachers in Israel: A comparison between students at the onset and end of their studies'. Environmental Education Research, 15(4), 393-415. doi:10.1080/13504620902928422 [Google Scholar] [Crossref]
