International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Cil. 12(26) 526-543

Türkçe Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersine İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi

Gülenaz Selçuk

ss. 526 - 543   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.26   |  Makale No: MANU-1811-27-0001

Yayın tarihi: Aralık 29, 2018  |   Okunma Sayısı: 387  |  İndirilme Sayısı: 938


Özet

Yaşam boyu öğrenen ve öğreten olma yolunda ilerleyen öğretmen adaylarının etkili ve verimli öğretme-öğrenme yaşantıları oluşturabilmelerinde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi önemli bir yere sahiptir. Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi öğretmen adaylarına etkili öğretim gerçekleştirmelerinde ihtiyaç duydukları materyali tasarlama becerisini kazandırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkçe bölümü öğretmen adaylarının “öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı” dersine ilişkin metaforik algılarını eğitim durumları özelliklerine (hedefe uygunluk, öğrenciye uygunluk, içeriğe uygunluk, ekonomiklik) göre incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim desenine göre tasarlanan çalışmada, verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Veriler, araştırmacının yürüttüğü ders kapsamında 70  öğretmen  adayından “öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi”  ……gibidir. Çünkü ……” ifadelerini tamamlamaları yoluyla elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, öğretmen adayları “öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı”  dersi için 70 geçerli metafor üretmiştir. Öğretmen adaylarından elde edilen verilerde en çok “pusula” metaforu (f=9) kullanılmıştır. Bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri ve benzetme yönleri bakımından “içeriğe uygunluk” (f=25) , “hedefe uygunluk” (f=21), “öğrenciye uygunluk” (f=17) ve “ekonomiklik” (f=7)  şeklinde eğitim durumları özelliklerine göre kategorileştirilmiştir. Öğretmen adaylarının “öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı”  dersine ilişkin metaforik algılarının belirlenmesinin, etkili öğrenme-öğretme yaşantıları sürecini planlayan ve uygulayan eğitimciler için fayda sağlayacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler: Öğretim Teknolojileri ve material tasarımı, eğitim durumları, öğretmen adayı, metafor


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Selcuk, G. (2018). Türkçe Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersine İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 526-543. doi: 10.29329/mjer.2018.172.26

Harvard
Selcuk, G. (2018). Türkçe Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersine İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), pp. 526-543.

Chicago 16th edition
Selcuk, Gulenaz (2018). "Türkçe Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersine İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (26):526-543. doi:10.29329/mjer.2018.172.26.

Kaynakça
  1. Acer, D. (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının materyal geliştirme dersine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(2), 421-429.  [Google Scholar]
  2. Akar, H., & Yıldırım, A. (2009). Change in teacher candidates' metaphorical images about classroom management in a social constructivist learning environment. Teaching in Higher Education, 14(4), 401-415. [Google Scholar]
  3. Alım, M. (2015). Coğrafya öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı/geliştirme dersinde elde ettikleri kazanımlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 1-10. [Google Scholar]
  4. Arslan, A., &  Zengin, R. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. International Journal of Social Science, 55,23-26. [Google Scholar]
  5. Aykaç, N., & Çelik, Ö. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173), 328-340. [Google Scholar]
  6. Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38. [Google Scholar]
  7. Birinci, E. (2008). Materyal tasarımı ve geliştirilmesinde proje tabanlı öğrenmenin kullanılmasının öğretmen adaylarının eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak. [Google Scholar]
  8. Cerit, Y. (2008). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13. [Google Scholar]
  9. Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi. [Google Scholar]
  10. Çalışoğlu, M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine ilişkin görüşleri. Current Research in Education, 1(1), 23-32. [Google Scholar]
  11. Çelikkaya, T. (2017). Pedagojik formasyon alan tarih öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine ilişkin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(25), 510-542. [Google Scholar]
  12. Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (2), 269-283. [Google Scholar]
  13. Çetinkaya, S., &  Eskici, M. (2018). Öğretmenlerin öğretmeye yönelik metaforik algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), 253-271. [Google Scholar]
  14. Demirel, Ö. (2014). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Ankara:Pegem Akademi [Google Scholar]
  15. Dönmez Usta, N., & Ültay, N. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının “kimya” metaforlarının karşılaştırılması üzerine bir çalışma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(02). [Google Scholar]
  16. Dündar, H., & Karaca, E. T. (2013). Formasyon öğrencilerinin ‘pedagojik formasyon programı’na ilişkin sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-34. [Google Scholar]
  17. Erdoğan, T., & Gök, B. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. In Proceedings of 8th International Educational Technology Conference (pp.1071-1077). Eskişehir, Türkiye. [Google Scholar]
  18. Ertürk, S. (1982). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkenlepe Yayınevi. [Google Scholar]
  19. Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. International Journal of Social Science, 25(I ), 483-496. [Google Scholar]
  20. Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141. [Google Scholar]
  21. Güneş, G., & Aydoğdu İskenderoğlu, T. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine yönelik yaklaşımları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi GEFAD, 34(3), 469-488. [Google Scholar]
  22. Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2),140-159. [Google Scholar]
  23. Gürkan, G., Özgün, B. B., & Kahraman, S. (2017). Preservice Teachers’ Metaphoric Perceptions about Knowledge Concepts. Inonu University Journal of the Graduate School of Education,  4 (8), 1-18. [Google Scholar]
  24. Güven, B., & Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (2), 503-512. [Google Scholar]
  25. İzmirli, O. Ş., & İzmirli, S. (2010). Technology Metaphors of Prospective Teachers. In Proceedings of World Conference on Educational Multimedia. Hypermedia and Telecommunications, 2560-2564. [Google Scholar]
  26. Karip, E. (2002). Sınıf yönetimi. (2. Baskı) Ankara: Pegem. [Google Scholar]
  27. Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının çevre sorununa ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Turkish Studies, 9(2), 917-931. [Google Scholar]
  28. Korkmaz, F., & Ünsal, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerin “Teknoloji” Kavramına İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 194-212. [Google Scholar]
  29. Kurt, A., & Özer, Ö. (2013). Metaphorical Perceptions of Technology: Case of Anadolu University Teacher Training Certificate Program. Eğitimde Kuram ve Uygulama- Journal of Theory and Practice in Education, 9(2), 94-112. [Google Scholar]
  30. Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil.(Çev:Demir,G. Y.). İstanbul: Paradigma. [Google Scholar]
  31. Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press. [Google Scholar]
  32. Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage. [Google Scholar]
  33. Nalçacı, A., & Bektaş, F. (2012). Öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 239-258. [Google Scholar]
  34. Örücü, D. (2012). Primary School Teachers’ Metaphorical Perspectives towards Classroom and Classroom Management: A Comparative Case Study. Elementary Education Online, 11(2), 342-352. [Google Scholar]
  35. Özbaş, B., & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 211-228. [Google Scholar]
  36. Özdemir, M. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 96-109. [Google Scholar]
  37. Özer, Ö., & Tunca, N. (2014). Öğretmen adaylarının materyal hazırlama ve kullanmaya yönelik görüşleri. Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 214-229. [Google Scholar]
  38. Öztürk, C. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının coğrafya kavramına yönelik metafor durumları. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(2), 55-69.  [Google Scholar]
  39. Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods(3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc [Google Scholar]
  40. Pektaş, M., & Kıldan, A. O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 271-287. [Google Scholar]
  41. Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326. [Google Scholar]
  42. Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(55), 459-496. [Google Scholar]
  43. Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.  [Google Scholar]
  44. Selcuk, G., & Hursen, C. (2016). The Examination of Instructors’ Views on the Principles of Critical Pedagogy. Croatian Journal of Education,18(4), 1121-1140. [Google Scholar]
  45. Semerci, Ç. (2007). Program Geliştirme Kavramına İlişkin Metaforlarla Yeni İlköğretim Programlarına Farklı Bir Bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (40), 125–140. [Google Scholar]
  46. Sevim, O. (2014). Disiplinler arası materyal geliştirme sürecinin Türkçe öğretmen adaylarının öğretim tasarımı başarılarına ve üst bilişsel farkındalıklarına etkisi. Turkish Studies,  9(9), 897-913. [Google Scholar]
  47. Tan Şişman, G. (2017). Öğretmen yetiştirme lisans programları ders içeriklerinde “eğitim programı” kavramı. İlköğretim Online, 16(3), 1301-1315. [Google Scholar]
  48. Uzunöz, A., Aktepe, V., & Gündüz, M. (2017). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersinin, mesleki açıdan kazandırdıklarına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri: Nitel bir çalışma. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 317-339. [Google Scholar]
  49. Yanpar, T. (2009). Öğretmen adaylarının portfolyoları üzerinde grup olarak yaratıcılık temelli materyal geliştirmenin etkileri. Eğitim ve Bilim,34(153), 83-98. [Google Scholar]
  50. Yazar, T. (2015). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi hakkındaki görüşleri. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 23-34. [Google Scholar]
  51. Yıldırım A., & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi. [Google Scholar]
  52. YÖK, (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları: programların güncelleme gerekçeleri, getirdiği yenilikler ve uygulama esasları. Mayıs 20018. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/41805112/AA_Sunus_+Onsoz_Uygulama_Yonergesi.pdf 14.09.2018 tarihinde erişildi.   [Google Scholar]
  53. YÖK, (2007). Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Haziran 2007. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217/E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M+FAK%C3%9CLTES%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERETMEN+YET%C4%B0%C5%9ET%C4%B0RME+L%C4%B0SANS+PROGRAMLARI.pdf/054dfc9e-a753-42e6-a8ad-674180d6e382 20.09.2018 tarihinde erişildi. [Google Scholar]
  54. YÖK, (1998). Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Mart 1998. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217/Egitim_fakultesi_ogretmen_yetistirme_lisans_programlari_mart_98.pdf/5e166018-b806-48d5-ae13-6afd5dac511c 14.09.2018 tarihinde erişildi.   [Google Scholar]