Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Clt. 12(26) 281-310
Okul Yöneticilerinin Öğretmenleri Güçlendirmesine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri
ss. 281 - 310 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.15
Yayın Tarihi: Aralık 29, 2018 | Görüntüleme Sayısı: 550/985 | İndirilme Sayısı: 852/1.936
Özet
Bu araştırma, öğretmen ve okul yöneticilerinin öğretmen güçlendirmeye ilişkin fikirlerini ve okul yöneticilerinin öğretmen güçlendirmesini engelleyen nedenleri ortaya koymak için yapılmıştır. Bu kapsamda, 2017-2018 Akademik Yılı Aydın ili Karacasu ilçesindeki ortaöğretim düzeyindeki okullardaki öğretmenlerle ve okul yöneticileriyle görüşmelerde bulunulmuştur. Bu araştırma, nitel araştırma desenlerinden olgubilim çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu oluşturan okullar ve katılımcılar, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 4 okul yöneticisi ve 6 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile birebir görüşmeler sonucunda toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Öğretmen güçlendirmeye ilişkin olarak, iletişim kurma, dönüt sağlama, ödüllendirme, destek sağlama, değer verme, ihtiyaçları gözetme, takım ruhu oluşturma, sorumluluk alma, yetki devri gibi kavramlar ortaya çıkmıştır. Okul yöneticilerinin öğretmen güçlendirmesini engelleyen nedenler arasında ise genel olarak, yöneticiden kaynaklı nedenler, yasal nedenler, yönetsel nedenler, okul kaynaklı nedenler ve diğer nedenler olarak tespit edilmiştir. Öğretmen ve yönetici görüşlerine göre Millî Eğitim Bakanlığı'nın güçlendirme uygulamaları kapsamında yaptığı çalışmalara ilişkin, destek ve plan-program olmak üzere iki alt kategori ortaya çıkmıştır. Bulgular ışığında, iyi bir lider olarak okul yöneticisi, okulunda yönetsel alanlarda da iyileştirme ve güçlendirme çalışmaları yapabilir. Bu doğrultuda görevi, göreve en uygun öğretmene adaletli ve tarafsız bir anlayışla verebilir. Okul yöneticisi öğretmene rol-model olabilir, sürekli dönütler sağlayabilir, hak edeni zamanında ödüllendirebilir ve yetki devrini çok iyi kullanabilir.
Anaktar kelimeler: Güçlendirme, öğretmen güçlendirme, psikolojik ve davranışsal güçlendirme
APA 7th edition
Cetin, M., & Kiral, B. (2018). Okul Yöneticilerinin Öğretmenleri Güçlendirmesine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 281-310. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.15
Harvard
Cetin, M. and Kiral, B. (2018). Okul Yöneticilerinin Öğretmenleri Güçlendirmesine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), pp. 281-310.
Chicago 16th edition
Cetin, Mustafa and Bilgen Kiral (2018). "Okul Yöneticilerinin Öğretmenleri Güçlendirmesine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (26):281-310. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.15
- Acaray, T. (2010). Ankara ili ilköğretim ve ortaöğretim okul müdürlerinin öğretmenleri güçlendirme örüntüleri. Ankara: Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Estitüsü. [Google Scholar]
- Akçakaya, M. (2010). Örgütlerde uygulanan personel güçlendirme yöntemleri: Türk kamu yönetiminde personel güçlendirme. Karadeniz Araştırmaları Dergisi (25), 145-174. [Google Scholar]
- Arslantaş, C. (2007). Lider-üye etkileşiminin yöneticiye duyulan güven üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik görgül bir çalışma. TİSK Akademi(1), 161-173. [Google Scholar]
- Arslantaş, C. C. ve Dursun, M. (2008). Etik liderlik davranışının yöneticiye duyulan güven ve psikolojik güçlendirme üzerindeki etkisinde etkileşim adaletinin dolaylı rolü. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (1), 111-128. [Google Scholar]
- Aslan, Ş. (2008). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile örgütsel bağlılık ve mesleğe bağlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15 (2). [Google Scholar]
- Aydın, İ. (2016). Öğretimde Denetim Durum Saptama Değerlendirme ve Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Aydın, M. (2014). Eğitim Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi. [Google Scholar]
- Bolat, T. (2003). Personeli güçlendirme: Davranışsal ve bilişsel boyutta incelenmesi ve benzer yönetim kavramları ile karşılaştırılması. Balıkesir Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 199-219. [Google Scholar]
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç, E. Ç., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Conger, J. A. ve Kanungo, R. N. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academy of Management, 471-482. [Google Scholar]
- Çuhadar, M. T. (2005). Türk kamu yönetiminde personel güçlendirme: Sorunlar ve çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1-20. [Google Scholar]
- Doğan, S. (2003). Personel Güçlendirme (Empowerment). İstanbul: Saray Matbaacılık. [Google Scholar]
- Doğan, S. (2006). Personel Güçlendirme Rekabette Başarının Anahtarı. İstanbul: Kare Yayınları. [Google Scholar]
- Doğan, S. ve Demiral, Ö. (2007). İşletmelerde personel güçlendirme kültürünün yaratılmasıyla müşteri memnuniyetinin sağlanması. Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 9. [Google Scholar]
- Doğan, S. ve Kılıç, S. (2007). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirmenin yeri ve önemi. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi (29), 37-61. [Google Scholar]
- Eroğlu, E. (2014). Etkili iletişim ve doğru anlamak. Eroğlu, E. ve Yüksel, A. H. (Editörler), Etkili İletişim Teknikleri içinde (2-20). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web-Ofset. [Google Scholar]
- Gürbüz, G. (2012). Personel güçlendirme uygulamalarının örgütsel bağlılığa etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. 14 Ekim 2017 tarihinde www.trakya.edu.tr adresinden alınmıştır. [Google Scholar]
- Karakaş, A. ve Gerçek, S. (2014). Psikolojik güçlendirme algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Otel çalışanları üzrine bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 90-107. [Google Scholar]
- Kaya, F. ve Kaya, S. (2017). Ortaöğretim kurumlarındaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin denetiminde karşılaşılan sorunlara ilişkin bakanlık denetçilerinin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (7), 56-75. 29 Nisan 2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/395971 adresinden alınmıştır. [Google Scholar]
- Kıral, B. (2016). Öğretmenlerde kayıtsızlık ve güçlendirme. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Kıral, B. (2015). Lise Yöneticilerinin Öğretmenleri Güçlendirmesi ve Öğretmenlerin Kayıtsızlık (Sinizm) Davranışı İle İlişkisi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
- Memduhoğlu, H. B. ve Yılmaz, K. (2013). Yönetimde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
- Miles, M. B.ve Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (S. A. Altun ve A. Ersoy, Çev.) Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. (2017). Öğretmen Strateji Belgesi. Ankara. [Google Scholar]
- Özdemir, M. (2014). Eğitim Örgütlerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Kuram Uygulama Teknik. 2014: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
- Sarpkaya, P. Y. (2014). Yönetim kuramları ve eğitime yansıması. Sarpkaya, R. (Ed.), Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi içinde (141-172). Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
- Saruhan, Ş. C. ve Yıldız, M. L. (2013). Çağdaş Yönetim Bilimi. İstanbul: Beta Basım Yayım. [Google Scholar]
- Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 1442-1465. [Google Scholar]
- Spreitzer, G.M., Kizilos, M.A. ve Nason, S.W. (1997). A dimensional analysis of the Relationship between psychological empowerment and effectiveness, satisfaction, and strain. Journal of Management, 23, 679-704. [Google Scholar]
- Şahin, C., Akan, D. ve Başar, M. (2014). Okullardaki sosyal ve entellektüel sermaye ilşkilerinin düzeyinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Cilt 7). Uşak: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. [Google Scholar]
- Şan, B. Ç. (2017). Öğretmenlerin ve okul yöneticlerinin psikolojik güçlendirme ve örgütsel bağlılıklarına ilişkin algıları. Yüksek Lisans Tezi Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Denizli. [Google Scholar]
- Şişman, M. (2014). Öğretim Liderliği. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Taymaz, H. (2002). Eğitim Sisteminde Teftiş, Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Ankara: Pegem A Yayıncılık. [Google Scholar]
- Thomas, K. W. ve Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: an “interpretive” model of intrinsic task motivation. Academy of Management Review, 15(4), 666-681. [Google Scholar]
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
- Yücel, İ. ve Demirel, Y. (2012). Psikolojik güçlendirmenin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi üzerine bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19-48. [Google Scholar]
