Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
ISSN (Print): 1309-0682 -

Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Clt. 12(26) 15-33

Ergenlerde Okula Bağlılığın Yordayıcıları Olarak Okul İklimi ve Sosyal Medya Bağımlılığı

Okan Bilgin & İbrahim Taş

ss. 15 - 33   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.2

Yayın Tarihi: Aralık 29, 2018  |   Görüntüleme Sayısı: 623/1.169   |   İndirilme Sayısı: 906/2.294

PDF İndir

Özet

Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinde okula bağlılık ile okul iklimi ve sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma 361 lise öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Öğrencilerin 180'ini (%49.9) kız öğrenciler, 181'ini (%50.1) ise erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Öğrencilerin yaşları 14-18 arasında değişmekte olup, yaş ortalaması 16.19 şeklindedir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Okula Bağlılık Ölçeği, Okul İklimi Ölçeği ve Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler Pearson Korelasyon Analizi ve Çoklu Regresyon Analizi ile incelenmiştir. Okul iklimi alt boyutlarından olan güvenli öğrenme ortamı, destekleyici öğretmen davranışları ve başarı odaklılık ile okula bağlılık arasında pozitif ilişki tespit edilmiştir. Sosyal medya bağımlılığı ile okula bağlılık arasında hiçbir ilişki tespit edilmezken, sosyal medya bağımlılığı ile okul iklimi güvenli öğrenme ortamı alt boyutu arasında negatif ilişki tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonucunda okul ikliminin okula bağlılığı anlamlı bir şekilde yordadığı, sosyal medya bağımlılığının ise yordamadığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar alan yazın ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anaktar kelimeler: Okula bağlılık, okul iklimi, sosyal medya bağımlılığı, ergenlik

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 7th edition
Bilgin, O., & Tas, I. (2018). Ergenlerde Okula Bağlılığın Yordayıcıları Olarak Okul İklimi ve Sosyal Medya Bağımlılığı. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 15-33. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.2

Harvard
Bilgin, O. and Tas, I. (2018). Ergenlerde Okula Bağlılığın Yordayıcıları Olarak Okul İklimi ve Sosyal Medya Bağımlılığı. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), pp. 15-33.

Chicago 16th edition
Bilgin, Okan and Ibrahim Tas (2018). "Ergenlerde Okula Bağlılığın Yordayıcıları Olarak Okul İklimi ve Sosyal Medya Bağımlılığı". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (26):15-33. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.2

Kaynakça
  1. Ainsworth, M. D. S. (1989). Attachment beyond infancy. American Psychologist, 44, 709–716. [Google Scholar]
  2. Akman, Y. (2010). Ortaokul öğrencilerinin şiddet ve okul iklimi algıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  3. Al Kord, N. Y. M. (2016). Facebook ortamındaki digital oyunların bağımlılığına etki eden demografik faktörler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
  4. Alparslan, N. (2016). Anne babası boşanmış ergenlerin benlik saygısı ve okula bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul. [Google Scholar]
  5. Altundağ, Y. (2016). Lise öğrencilerinde sanal zorbalık ve problemli internet kullanımı ilişkisi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 27-43. [Google Scholar]
  6. Andreassen, C. S., Pallesen, S., & Griffiths, M. D. (2017). The relationship between addictive use of social media, narcissism, and self-esteem: Findings from a large national survey. Addictive Behaviors, 64, 287-293. [Google Scholar]
  7. Arastaman, G. (2009). Lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık (school engagement) durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 102-112. [Google Scholar]
  8. Balcı, A. (2002). Etkili Okul Kuram, Uygulama ve Araştırma. (3. baskı). Ankara: PegemA Yayınevi. [Google Scholar]
  9. Baykal, İ. (2007). İlköğretim okullarının örgüt ikliminin bazı değişkenler açısından incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, İzmir. [Google Scholar]
  10. Bear, G. G., Yang, C., Chen, D., He, X., Xie, J. S., & Huang, X. (2018). Differences in school climate and student engagement in China and the United States. School Psychology Quarterly, 33(2), 323. [Google Scholar]
  11. Bilgin, N. (2001). İnsan İlişkileri ve Kimlik. 2. Baskı. İstanbul: Sistem Yayıncılık. [Google Scholar]
  12. Bilgin, O., & Taş, İ. (2018). Effects of perceived social support and psychological resilience on social media addiction among university students. Universal Journal of Educational Research, 6(4), 751-758. [Google Scholar]
  13. Blum, R. (2005). School Connectedness: Improving the Lives of Students. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health, 1-20. [Google Scholar]
  14. Bowlby, J. (1988). Attachment, communication, and the therapeutic process. A secure base: Parent-child attachment and healthy human development, 137-157. [Google Scholar]
  15. Boyd, D. M. & Ellison, N. B. (2008). Social Network Sites: Definition, history and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication. 13. 210-230. Doi:10.1111/j.1083-6101.2007.00393.x. [Google Scholar]
  16. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360. [Google Scholar]
  17. Cırcır, O. (2018). Ergenlerde okul tükenmişlik düzeylerinin aleksitimi ve okul iklimi açısından yordanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya. [Google Scholar]
  18. Connell, J.P., & Wellborn, J.G (1991). Competence, autono my and relatedness: A motivational analysis of self-systemprocesses. 23. Hillsdale, N.J.; Lavrence Erlbaum Assoc. [Google Scholar]
  19. Cornell, D., Shukla, K., & Konold, T. R. (2016). Authoritative school climate and student academic engagement, grades, and aspirations in middle and high schools. AERA Open, 2(2), 1-18. [Google Scholar]
  20. Correa, T., Hinsley, A. W., & De Zuniga, H. G. (2010). Who interacts on the Web? The intersection of users’ personality and social media use. Computers in Human Behavior, 26(2), 247-253. [Google Scholar]
  21. Çalık, T., & Kurt, T. (2010). Okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(157), 167-180. [Google Scholar]
  22. Çalık, T., Özbay, Y., Özer, A., Kurt T., & Kandemir, M. (2009). İlköğretim okul öğrencilerinin zorbalık statülerinin okul iklimi, prososyal davranışlar, temel ihtiyaçlar ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(60), 555-576. [Google Scholar]
  23. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  24. Demirtaş, H. (1997). Etkili eğitim yöneticisi davranışı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya. [Google Scholar]
  25. Doğan, S. (2011). Genel lise öğrencilerinin algılarına göre okul tahripçiliği ile okul iklimi arasındaki ilişki. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36(385), 24-31. [Google Scholar]
  26. Doğan, U., & Karakaş, Y. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal ağ sitleri kullanımının yordayıcısı olarak yalnızlık. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 57-71. [Google Scholar]
  27. Dornbusch, S. M., Erickson, K. G., Laird, J., & Wong, C. A. (2001). The relation of family and school attachment to adolescent deviance in diverse groups and communities. Journal of Adolescent Research, 16(4), 396-422. [Google Scholar]
  28. Dönmez, Ş. (2016). Ortaokul öğrencilerinde okul iklimi, okula bağlılık ve okul yaşam kalitesi algısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla. [Google Scholar]
  29. Duy, B., & Yıldız, M. A. (2014). Farklı zorbalık statüsüne sahip erinlerde okula bağlanma ve yalnızlık. Eğitim ve Bilim, 39(174), 173-188. [Google Scholar]
  30. Facebook Sunscriber Stats (2017). https://www.internetworldstats.com/facebook.htm. adresinden 11.07.2018 tarihinde alınmıştır. [Google Scholar]
  31. Fatou, N., & Kubiszewski, V. (2018). Are perceived school climate dimensions predictive of students’ engagement? Social Psychology of Education, 21, 427-446. [Google Scholar]
  32. Finn, J. D., & Voelkl. K. E. (1993). School characteristics related to school engagement. Journal of Negro Education, 62, 249-268. [Google Scholar]
  33. Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School engagement: Potentialof the concept, state of the evidence. Rewiev of Educational Research, 74, 59-109. [Google Scholar]
  34. Freudenthaler, H. H., Spinath, B., & Neubauer, A. C. (2008). Predicting school achievement in boys and girls. European Journal of Personality, 22(3), 231-245. [Google Scholar]
  35. Fullarton, S. (2002). Student engagement with school: Individual and school-level influences. LSAY Research Reports, 31. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED470798.pdf adresinden ulaşılmıştır. [Google Scholar]
  36. Gottfredson, G., Gottfredson, D., Ann Payne, A. & Gottfredson, N. (2005). School climate predictors of school disorder: Results from a national study of delinquency prevention in schools. Journal of Research in Crime and Delinquency, 42(4), 412-443. [Google Scholar]
  37. Hopson, L. M. & Lee, E. (2011). Mitigating the effect of family poverty on academic and behavioral outcomes: the role of school climate in middle and high school. Children and Youth Services Review, 33, 2221-2229. [Google Scholar]
  38. Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi. Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
  39. Hoy, W. K.; Tarter, C. & Kottkamp, R. B. (1991) Open schools/healty schools: Measuring organizational climate. Beverly Hills: Sage Publication. [Google Scholar]
  40. Işık, U. & Topbaş, H. (2015). Facebook ve bağımlılık: Medya bağımlılığı araştırması. International Journal of Social Science. 38. 319-336. Doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2930. [Google Scholar]
  41. İlgar, M. Z., & Parlak, K. (2014). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin okula bağlılık özbilinç ve girişimcilik özellikleri arasındaki ilişki. İZU Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 211-241. [Google Scholar]
  42. Jimerson, R. S., Campos, E., & Greif, L. J. (2003). Toward an understanding of definitionsand measures of school engagement and related terms. The California School Psychologist, 8,7-27. [Google Scholar]
  43. Kalaycı, H. & Özdemir, M. (2013). Lise öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin algılarının okul bağlılıkları üzerine etkisi. GEFAD / GUJGEF 33(2), 293-315. [Google Scholar]
  44. Kaplan, L. S. & Geoffroy, K. E. (1990). Enhancing the school climate: New opportunities for the counselor. School Counselor, 38(1), 7-12. [Google Scholar]
  45. Karaatlı, M. (2014).Verilerin düzenlenmesi ve gösterimi. Ş Kalaycı (editor), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. 6. Baskı. Ankara: Asil Yayıncılık, 257-270. [Google Scholar]
  46. Küçüksille E. (2014). Çoklu doğrusal regresyon modeli. Ş Kalaycı (editor), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. 6. Baskı. Ankara: Asil Yayıncılık, 257-270. [Google Scholar]
  47. Libbey, H. P. (2004). Measuring student relationships to school: attachment, bonding, connectedness, and engagement. Journal of School Health, 74(7), 247-274. [Google Scholar]
  48. Loukas, A., Suzuki, R. & Horton, K. D. (2006). Examining school connectedness as a mediator of school climate effects. Journal of Research on Adolesence, 16 (3), 491-502. [Google Scholar]
  49. Maddox, S. J. & Prinz, R. J. (2003). School bonding in children and adolescents: Conceptualization, assessment, andassociatedvariables. Clinical Child and Family sychology Review, 6(1): 31-49. [Google Scholar]
  50. Mehta, S. B., Cornell, D., Fan, X., & Gregory, A. (2013). Bullying climate and school engagement in ninth‐grade students. Journal of School Health, 83(1), 45-52. [Google Scholar]
  51. Memduhoğlu, H. B. & Şeker, G. (2010). Öğretmenlerin algılarına göre ilköğretim okullarının örgütsel iklimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1-26. [Google Scholar]
  52. Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve özyeterlik düzeylerinin okula bağlılıkları ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya. [Google Scholar]
  53. Mutlu, Ş. (2014). Lise öğrencilerinin facebook kullanımı ve uygulamalarının özsaygı ve yalnızlık düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van. [Google Scholar]
  54. Newmann, F. M., Wehlage, G. G. & Lamborn, S. D. (1992). Thesignificanc and sources of student engagement. In F. M. Newmann (Ed.). Student engagement and achievement in American schools. 11-39. New York: Teachers College Press. [Google Scholar]
  55. Orpinas, P. & Horne, A. M. (2010). Creating a positive school climate and developing social competence. Shane R. Jimerson, Susan M. Swearer, Dorothy L. Espelage (Ed.), Handbook of Bullying in Schools (s. 49-59). Birleşmiş Milletler: Taylor & Francis. [Google Scholar]
  56. Özgök, A. (2013). Ortaokul öğrencilerinde okula aidiyet duygusunun arkadaşlara bağlılık düzeyinin ve empatik sınıf atmosferi algısının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana. [Google Scholar]
  57. Rahmani, S., & Lavasani, M. G. (2011). The relationship between internet dependency with sensation seeking and personality. Procedia - Social And Behavioral Sciences 30, 272 – 277. [Google Scholar]
  58. Reynolds, S., & Teddle, C. (1999). The processes of school effectiveness. International Handbook of Effectiveness Research, 134-159. [Google Scholar]
  59. Sağlam, A. (2016). Ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. [Google Scholar]
  60. Savcı, M. & Aysan, F. (2018). Kişilerarası yetkinlik, yalnızlık, olumsuz değerlendirilme korkusu, ödül ve cezanın sosyal medya bağımlılığını yordama ve sosyal medya kullanan kullanmayan ergenleri doğru sınıflandırma düzeyi. Addıcta: The Turkısh Journal on Addıctıons, 5(3), 431-471. [Google Scholar]
  61. Savi Çakar, F. & Karataş, Z. (2014). Ergenlerin okula bağlanmalarının yordayıcıları olarak benlik saygısı, okul öfkesi ve yaşam doyumu. 5th International Conferences On New Trends İn Education And Their Implications, ICONTE-2014, Antalya –Türkiye. [Google Scholar]
  62. Savi, F. (2011). Çocuk ve ergenler için okula bağlanma ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10(1), 80-90. [Google Scholar]
  63. Silins, H., & Mulford, B. (2002). Schools as learning organisations: Effects on Teacher Leadership and Student Outcomes. Schooll Effectiveness and School Improvement, 15(3-4), 443-466. [Google Scholar]
  64. Sinclair, M. F., Hurley, C. M., Evelo, D. L., Christenson, S. L., & Thurlow, M. L. (2001), Making connections that keep students coming to school, In R. Algozzine, P. Kay (Eds.), Preventing problem behaviors: A Handbook of Successful Prevention Strategies, Thousand Oaks, CA: Corwin Press. (162–182). [Google Scholar]
  65. Sweetland, S. R. & Hoy, W. K. (2000) School characteristics and educational outcomes: Toward an organizational model of student acchievement in middle schools. Educational Administration Quarterly. 36(5), 703-729. [Google Scholar]
  66. Şam, M. (2017). Ergenlerde siber zorba ve mağdur olmanın anne baba tutumları ve okul iklimi ile ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli. [Google Scholar]
  67. Taş, İ. (2017). Ergenler için sosyal medya bağımlılığı ölçeği kısa formunun (SMBÖ-KF) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 4(1), 27-40. [Google Scholar]
  68. Taş, İ. (2017). Relationship between ınternet addiction, gaming addiction and school engagement among adolescents. Universal Journal of Educational Research, 5(12), 2304-2311. [Google Scholar]
  69. Tektaş, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağları kullanımlarına yönelik bir araştırma. Tarih Okulu Dergisi, 7(18), 851-870. Doi: http://dx.doi.org./10.14225/Joh474. [Google Scholar]
  70. TUİK. (2017). İnternet kullanan bireylerin interneti kullanma amaçları. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028. Adresinden 11.07.2018 tarihinde alınmıştır. [Google Scholar]
  71. Turgut, Ö. (2015). Ergenlerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin, önemli yaşam olayları, algılanan sosyal destek ve okul bağlılığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. [Google Scholar]
  72. Wang, M. T., & Eccles, J. S. (2012). Social support matters: Longitudinal effects of social support on three dimensions of school engagement from middle to high school. Child Development, 83(3), 877-895. [Google Scholar]
  73. Wang, M. T., & Eccles, J. S. (2013). School context, achievement motivation, and academic engagement: A longitudinal study of school engagement using a multidimensional perspective. Learning and Instruction, 28, 12-23. [Google Scholar]
  74. Welsh, W. N. (2000). The Effects of School Climate on School Disorder. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 567(88), 86-107. [Google Scholar]
  75. Wilson, D. (2004). The interface of school climate and school connectedness and relationships with aggression and victimization. Journal of School Health, 74(7), 293-299. [Google Scholar]
  76. Yaman, E., Eroğlu, Y., & Peker, A. (2011). Okul zorbalığı ve siber zorbalık. İstanbul: Kaknüs Yayınları. [Google Scholar]
  77. Yıldız, E. Ç. & Sümer, Z. H. (2010). Saldırgan Davranışlarını Yordamada Çevresel Risk, Çevresel Güvenlik ve Okul İklimi Algısı. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 161-173. [Google Scholar]
  78. Yıldız-Durak, H. (2018). What would you do without your smartphone? Adolescents’ social media usage, locus of control, and loneliness as a predictor of Nomophobia. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(3), 543-557. [Google Scholar]
  79. Young, K., Pistner, M., O'mara, J., & Buchanan, J. (1999). Cyber disorders: The mental health concern for the new millennium. CyberPsychology & Behavior, 2(5), 475-479. [Google Scholar]
  80. Yurter, Y. (2016). İlkokul ve ortaokullarda okul iklimi ile örgütsel yaratıcılık davranışları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya. [Google Scholar]
Meta
Clt. 12 (26)
Download
Metric
Geçimş
Benzer

Cilt 12 Sayı 26

Aralık 2018

Tüm makaleleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

Copyright © 2025 Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY
All elements of this website have been created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.