Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Clt. 12(25) 1-15
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Terminolojide Kullanılan Kavramları Sınıflandırma ve Açıklama Düzeyleri
ss. 1 - 15 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.153.1
Yayın Tarihi: Ekim 01, 2018 | Görüntüleme Sayısı: 1.180/2.009 | İndirilme Sayısı: 1.907/3.956
Özet
Bu araştırmada fen bilgisi öğretmen adaylarının; bilimsel araştırmalarda, fen bilimlerinde ve fen laboratuvarlarında yaygın olarak kullanılan teori, yasa, hipotez, varsayım, denence, sayıltı, kuram ve kanun kavramlarını eş anlamlı olanlara göre sınıflamaları ve sınıflandırdıkları bu kavramları açıklamaları istenmiştir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden fenomenografik araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışma 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Karadeniz Bölgesinde yer alan bir üniversitenin fen bilgisi öğretmenliği bölümü 3. sınıfında öğrenim gören 78 öğretmen adayı ile yapılmıştır. Öğrencilerin yaptıkları sınıflamalar analiz edilmiş ve bu sınıflamaların çok çeşitlilik gösterdiği tespit edilmiştir. Yapılan doğru sınıflamalar içinde en fazla olanlar; yasa-kanun ve teori-kuram şeklindedir. En fazla yapılan yanlış sınıflamalar ise denence-sayıltı, hipotez-varsayım ve teori-varsayım şeklindedir. Yasa-kanun ve teori'kuram kavramlarını doğru eşleştiren öğretmen adaylarından neredeyse hiçbiri bu kavramları doğru olarak açıklayamamışlardır. Öğretmen adaylarının gerek öğrenim sürecinde ve gerekse sonraki yaşamlarında sık sık karşılarına çıkan/çıkacak bu kavramları doğru sınıflandırması ve doğru anlamlarını bilmeleri için fen laboratuvarı, bilimsel araştırma yöntemleri, bilimin doğası gibi derslerde bu kavramların üzerinde daha fazla durulmalı ve uygulamaya yönelik etkinliklerin yapılması önerilmiştir. Ayrıca bu kavramların yer aldığı doğru kaynaklara ulaşmanın önemli olduğu ve kaynakların da kendisini yenilemesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anaktar kelimeler: Nitel araştırma, kanun, teori, hipotez, varsayım.
APA 7th edition
Bolat, M. (2018). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Terminolojide Kullanılan Kavramları Sınıflandırma ve Açıklama Düzeyleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), 1-15. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.153.1
Harvard
Bolat, M. (2018). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Terminolojide Kullanılan Kavramları Sınıflandırma ve Açıklama Düzeyleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), pp. 1-15.
Chicago 16th edition
Bolat, Mualla (2018). "Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Terminolojide Kullanılan Kavramları Sınıflandırma ve Açıklama Düzeyleri". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (25):1-15. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.153.1
- Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Lederman, N. G. (1998). The nature of science and instructional practice: making the unnatural natural. Science Education, 82(4), 417-436. [Google Scholar]
- Adaka, F., & Bakir, S. (2017). Science teachers and pre-service science teachers’ scientific epistemological beliefs and opinions on the nature of science. Çukurova University Faculty of Education Journal, 46(1), 134-164. DOI: 10.14812/cuefd.309443 [Google Scholar]
- Aslan, O. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri ve bu görüşlerin sınıf uygulamalarına yansımaları. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Asworth, P., & Lucas, U. (1998). “What is ‘world’ of phenomenography?” Scandinavian Journal of Educational Research, 42 (4), 415-431. [Google Scholar]
- Baker, D. R., ve Piburn, M. D. (1997). Constructing science in middle and secondary school classrooms. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon A Viacom Company. [Google Scholar]
- Bilen, K. (2015). Bilim nedir? Ne değildir. N. Yenice (Ed.) Bilimin doğası ve öğretimi (s.1-44). Ankara:Anı [Google Scholar]
- Bybee, R. W. (1997). Achieving scientific literacy: from purposes to practices. Heinemann, 88 Post Road West, PO Box 5007, Westport, CT 06881. [Google Scholar]
- Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage publications. [Google Scholar]
- Çakıcı, C. A. (2006). Turizm alanında lisansüstü tez hazırlayan öğrencilerin danışman öğretim üyelerini ve danışman öğretim üyelerinin de öğrencilerinin değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(3), 74-104. [Google Scholar]
- Çınar, M., & Köksal, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilime ve bilimin doğasına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2),43-51. [Google Scholar]
- Dagher, Z. R., ve BouJaoude, S. (1997). Scientific views and religious beliefs of college students: the case of biological evolution. Journal of Research in Science Teaching, 34, 583-590. [Google Scholar]
- Doğanay A., Demircioğlu T. & Yeşilpınar M. (2014). Öğretmen adaylarına yönelik bilimin doğası konulu disiplinler arası öğretim programı geliştirmeye ilişkin bir ihtiyaç analizi çalışması. Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 777- 798. Doi: 10.7827/TurkishStudies.6725 [Google Scholar]
- Doymuş, K., Canpolat, N., Pınarbaşı, T., & Bayrakçeken, S. (2002). Fen derslerinin öğretiminde “teori” kavramı. Çağdaş Eğitim, 293, 21-26. [Google Scholar]
- Genesis (2017). Assumptions, Models and the Scientific Method https://genesismission.jpl.nasa.gov/.educate/.../AppendixB.pd...) (Erişim tarihi 01.09.2017) [Google Scholar]
- Gökçe, B. (1999). Toplumsal bilimlerde araştırma, Ankara: Savaş Yayınevi. [Google Scholar]
- Hasselgren, B., & Beach, D. (1997). Phenomenography “A good looking brother” of phenomenology? Higher Educ. Res. Dev. 16, 191-214. [Google Scholar]
- Hiğde, E., & Aktamış, H. (2017). Argümantasyon temelli açık düşündürücü ve açık düşündürücü bilimin Doğası öğretiminin öğretmen adaylarının yazılı argümanlarına yansıması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 46, 39-84. DOI: 10.14812/cufej.309431 [Google Scholar]
- Horzum, T., Çelik, F., Gök, E., Kumlu, G. D. Y., Şahin, D., Yanış, H., ... & Hacıoğlu, Y. (2016). Sosyal bilimler alanlarında hazırlanan tezler için raporlaştırma önerileri: bir tez nasıl yazılmalıdır?. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3).489-521. [Google Scholar]
- Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
- Klopfer, L. (1969). The teaching of science and the history of science. Journal of Research in Science Teaching, 6, 87-95. [Google Scholar]
- Lawson, A. E. (1995). Science teaching of the development thinking. California: Wadsworth Publishing Company. [Google Scholar]
- McComas, W. F. (1998). The principal elements of the nature of science: Dispelling the myths. In The nature of science in science education (pp. 53-70). Springer Netherlands. [Google Scholar]
- MEB (2017). Ortaöğretim 9. sınıf ders kitabı. H. Soran (ed.). SBN 978-975-11-4323-5. [Google Scholar]
- National Research Council. (1998). Teaching about evolution and the nature of science. Washington, DC: National Academy Press. [Google Scholar]
- National Research Council. (1998). National science education standards. Washington, DC: national Academy press. [Google Scholar]
- Ryder, J. (2001). Identifying science understanding for functional scientific literacy. Studies in Science Education. 36, 1-44. [Google Scholar]
- Özden, B., & Yenice, N. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel kanun ve teorik kavramlarına yönelik görüşleri: nitel bir durum çalışması. İlköğretim Online, 15(4), 1090-1113. DOI: http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.98302 [Google Scholar]
- Özlem, D. (2003). Bilim felsefesi ders notları. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. [Google Scholar]
- Öztürk, F. Ö., & Bayram, H. (2017). İki farklı yaklaşıma dayalı bilimin doğası öğretiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının kavram yanılgılarının giderilmesindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45, 115-136. DOI: 10.15285/maruaebd.308619 [Google Scholar]
- Rudolph, J. L. (2000). Reconsidering the “nature of science” as a curriculum component. Journal of Curriculum Studies, 32, 403–419. DOI: 10.1080/002202700182628 [Google Scholar]
- Solomon, J., Scott, L., ve Duveen, J. (1996). Large-scale exploration of pupils’ understanding of the nature of science. Science Education, 80, 493–508. [Google Scholar]
- Şahin, B. (2009). Metodoloji. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
- Taşkın, Ö. (2006). Fen bilgisi eğitiminde özel öğretim yöntemleri. Samsun: Deniz Kültür [Google Scholar]
- Taşkın, Ö., Çobanoğlu, E. O., Apaydın, Z., Çobanoğlu, H., Yılmaz, B., & Şahin, B. (2008). Lisans öğrencilerinin kuram (teori) kavramını algılayışları. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25(2),35-51 [Google Scholar]
- Tatar, E., Karakuyu, Y., & Tüysüz, C. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimin doğası kavramları hakkındaki yanlış anlamaları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 153-161. [Google Scholar]
- Taylan Yıldız, H. (2006). İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin atomun yapısı ile ilgili zihinsel modelleri. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı Fen Bilgisi Öğretmenliği, Balıkesir. [Google Scholar]
- Yalçın, S. A., Yalçın, S., Kahraman, S., Açıslı, S., & Yılmaz, Z. A. (2012). Teaching methods and techniques used by teaching staff during lectures as seen by candidate teachers (the example of Bayburt). Mevlana International Journal of Education, 1(2), 120-134. [Google Scholar]
- Ströker, E. (1995). Bilim kuramına giriş (2. Baskı). (D. Özlem, Çev.). Ankara: Gündoğan Yayınları. [Google Scholar]
- Smith, M. U., ve Scharmann, L. C. (1999). Defining versus describing the nature of science: A pragmatic analysis for classroom teachers and science educators. Science Education, 83, 493-509. [Google Scholar]
- Sönmez, V.ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık [Google Scholar]
- Yıldırım, C. (1998). Bilimin öncüleri. Ankara: TÜBİTAK. [Google Scholar]
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
