International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2021, Cil. 15(36) 15-37

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlıkla İlgili Yeterliklerin İncelenmesi

Fatih Kana, Duygu Eren, Büşra Şeyranlı & Hatice Zorlu Kana

ss. 15 - 37   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.367.2   |  Makale No: MANU-2010-27-0001.R1

Yayın tarihi: Haziran 30, 2021  |   Okunma Sayısı: 227  |  İndirilme Sayısı: 492


Özet

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının medya okuryazarlığı ile ilgili kişisel ve mesleki yeterliklerini incelemektir. Araştırmada nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunda Türkiye’nin batısında yer alan bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 188 Türkçe öğretmeni adayı yer almaktadır. Araştırmada Aytaş ve Kaplan (2017) tarafından geçerliği ve güvenirliği yapılmış “Medya Okuryazarlığı Öğretmen Yeterlikleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS25 paket programı kullanılmıştır. Veriler, betimsel istatistik analizleri, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon analizi yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda Türkçe öğretmeni adayları, medya okuryazarlığı konusunda kişisel ve mesleki olarak kendilerini yeterli gördüklerini belirtmişlerdir. Öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı ile ilgili görüşleri ile sınıf düzeyleri, ekonomik durumları, yılda okudukları kitap sayısı, internette geçirdikleri süre, düzenli yayın takip etme durumları ve cinsiyetleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Öğretmen adayları medyanın sadece eğlence amacıyla kullanılması yönünde etkinlikler yaptırılması, derslerde sadece ders kitabında yer alan etkinlikleri kullanmaları gerektiği konularında olumsuz görüş bildirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: Medya Okuryazarlığı, Medya Kullanımı, Medyada Etik, Türkçe Öğretmeni Adayları


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Kana, F., Eren, D., Seyranli, B. & Kana, H.Z. (2021). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlıkla İlgili Yeterliklerin İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(36), 15-37. doi: 10.29329/mjer.2020.367.2

Harvard
Kana, F., Eren, D., Seyranli, B. and Kana, H. (2021). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlıkla İlgili Yeterliklerin İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(36), pp. 15-37.

Chicago 16th edition
Kana, Fatih, Duygu Eren, Busra Seyranli and Hatice Zorlu Kana (2021). "Türkçe Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlıkla İlgili Yeterliklerin İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 15 (36):15-37. doi:10.29329/mjer.2020.367.2.

Kaynakça
  1. Akaydın, Ş. & Kurnaz, H. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. V. Coşkun vd., (Editörler) Türkçe’nin eğitim-öğretimine yönelik çalışmalar içinde (s.394-402). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
  2. Arslan, R. (2016). Öğretmen yetiştirmede medya okuryazarlığı kazanımlarının değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(Özel Sayı). 108-125 [Google Scholar]
  3. Baloğlu Uğurlu, N. (2015). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının siyasi kararlarında medyanın etkililiği, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-2(24), 99-115. [Google Scholar]
  4. Baloğlu Uğurlu, N. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adayları ile yürütülen “seçim” odaklı bir medya okuryazarlığı uygulaması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(2): 626-641. DOI: 10.17860/efd.08354 [Google Scholar]
  5. Bilici, I. E. (2014). Medya Okuryazarlığı ve Eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
  6. Bilgiç, H. G., Duman, D., & Seferoğlu, S. S. (2011). Dijital yerlilerin özellikleri ve çevrim içi ortamların tasarlanmasındaki etkileri. Akademik Bilişim’11-XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri 2-4 Şubat 2011,İnönü Üniversitesi, Malatya. [Google Scholar]
  7. Binark, M. & Bek, M. G. (2007). Eleştirel medya okuryazarlığı: Kuramsal yaklaşımlar ve uygulamalar. İstanbul: Kalkedon Yayınları. [Google Scholar]
  8. Blackwell, C. (2013). Teacher practices with mobile technology integrating tablet computers into the early childhood classroom. Journal of Education Research, 7 (4), 231-255. [Google Scholar]
  9. Can, Ş. ve Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Ejournal of New World Sciences Academy, 10(2), 66-83. [Google Scholar]
  10. Çepni, O., Palaz, T. & Ablak, S. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya ve televizyon okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Studies,10(11), 431-446 [Google Scholar]
  11. Çetin, C. & Karalar, S. (2016). X, y ve z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197 [Google Scholar]
  12. Dedebali, N. C., Daşdemir, İ. & Şan, S. (2019). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı ile bilgi okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 595-630. [Google Scholar]
  13. Engin, G. ve Genç, S. Z. (2015). Examination on media literacy behaviors of teacher candidates: Ege university example. The International Journal of Research in Teacher Education, 6(2), 1-10 [Google Scholar]
  14. Erişti, B. & Erdem, C. (2018). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı beceri düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1234-1251. [Google Scholar]
  15. Güven, İ. (2014). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve medya okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. Turkish Studies, 9(2), 787-800. [Google Scholar]
  16. İnceoğlu, Y. (2005). Medya okuryazarlığı: Neden gerekli? N. Türkoğlu ve M.Cilman Şimşek, (Eds.), Medya okuryazarlığı içinde (27-39), İstanbul: Kalemus Yayıncılık. [Google Scholar]
  17. Kaplan, K. (2017). Medya okuryazarlığı dersinin Türkçe öğretimiyle birleştirilmesi sürecinde medya okuryazarlığı dersi öğretmenlerinde bulunması gereken yeterlikler (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  18. Karadoğan, A. (2019). Z kuşağı ve öğretmenlik mesleği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 5(2), (9-42). [Google Scholar]
  19. Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi (26.basım). Ankara: Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
  20. Karasu, M. ve Arıkan, D. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal medya kullanım durumları ve medya okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 549-566. [Google Scholar]
  21. Karatay, H. & Yıldız, İ. (2020). Etkileşimli öğrenme yöntemine uygun medya okuryazarlığı eğitimi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(3) , 1112-1134. DOI: 10.21547/jss.734323 [Google Scholar]
  22. Kırbaş, A. (2019). Türkçe öğretmenlerinin medya okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi (Türkiye Örneklemi). Ekev Akademi Dergisi (23)77, 1-14.  [Google Scholar]
  23. Kurt, A. A. & Kürüm, D. (2010).Medya Okuryazarlığı ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişki: Kavramsal Bir Bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2, 20-34 [Google Scholar]
  24. Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim fakültelerinin öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902. [Google Scholar]
  25. Kurudayıoğlu, M.,& Tüzel, A. G. M. S. (2010). 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (28), 283-298. [Google Scholar]
  26. MEB. (2006). İlköğretim Medya Okuryazarlığı Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara. [Google Scholar]
  27. Polat, C. (2006). Bilgi çağında üniversite eğitimi için bir açılım bilgi okuryazarlığı. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 249- 266. [Google Scholar]
  28. Potur, Ö. (2014). Türkçe derslerinde eleştirel okuryazarlık. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 32-49. [Google Scholar]
  29. Redmond, T. (2016). Learning to teach the media: pre-service teachers articulate the value of media literacy. M. Yıldız ve J. Keengwe (Editörler), Handbook of research on media literacy in the digital age içinde (s.31-52). Hershey, PA: IGI Global. [Google Scholar]
  30. Som, S. ve Kurt, A. A. (2012). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1), 104-119. [Google Scholar]
  31. Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson. [Google Scholar]
  32. Tavşanlı, Ö. F. & Akaydın, B. B. (2017). Sınıf öğretmenlerinin bakış açısıyla sosyal medya okuryazarlığı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(48). 517-529.  [Google Scholar]
  33. Teki̇n, H, & Işıkoğlu Erdoğan, N. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı algıları ile medya alışkanlıklarının incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 130-151. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/susbid/issue/54983/725155 [Google Scholar]
  34. Tonta, Y. (2009). Dijital yerliler, sosyal ağlar ve kütüphanelerin geleceği. Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 742-768. [Çevrim-içi: http:// eprints.rclis.org/bitstream/10760/14700/ 1 / tonta-dijital-yerliler-tk-2009.pdf], Erişim tarihi: 20.05.2020 [Google Scholar]
  35. Uslu, S., Yazıcı, K. ve Çetin, M. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(23), 756-778. [Google Scholar]
  36. Yıldırım, Ş. & Kardaş, M. N. (2018). Türkçe ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin medya okuryazarlığı eğitimi yeterlikleri ve bu yeterliklerinin bazı değişkenlerle ilişkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41, 165-182  Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/yyusbed/issue/43563/533049 [Google Scholar]