Türkiye’de Çocuk İstismarı İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Betimsel Analizi

Dilek Sahillioğlu & Özlem Okyay

doi:https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.14

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Cil. 14(34) 294-311

Türkiye’de Çocuk İstismarı İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Betimsel Analizi

Dilek Sahillioğlu & Özlem Okyay

ss. 294 - 311 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.14 | Makale No: MANU-2006-06-0001.R1

Yayın tarihi: Aralık 25, 2020 | Okunma Sayısı: 352 | İndirilme Sayısı: 659

PDF İndir

Özet

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 1995-2017 yılları arasında yapılmış çocuk istismarı ile ilgili lisansüstü çalışmaların tematik dağılımlarının inceleyerek, konu üzerine bilgi boşluklarına ulaşmaktır. Bu amaçla YÖK veri tabanında kayıtlı ve izinli olan 201 lisansüstü çalışma incelenmiştir. Araştırma, nitel bir araştırma olup, veriler doküman incelenmesi tekniğiyle toplanmıştır. Araştırma verilerin çözümlenmesinde çalışmalar türüne göre kodlanmış, yayınlandığı tarih, araştırma türü, araştırmayı yürüten üniversite, araştırmayı yapan anabilim dalı, çalışılan istismar türü, araştırmanın içeriği, araştırma modeli, çalışma grubu ve sayısı, veri toplama araçları ve araştırmanın yapıldığı il’e göre gruplandırılmış ve frekans (f) analizi tekniği kullanılmıştır. Çocuk istismarı ile ilgili 1995-2017 yılları arasında yapılan 201 tez incelendiğinde; 119 tezin yüksek lisans, 25 tezin doktora, 57 tezin tıpta uzmanlık olduğu görülmüştür. 191 tez Türkçe, 10 tez İngilizce yazılmıştır. Konu hakkında birçok üniversitede çalışmalar yürütülmüş olup, İstanbul Üniversitesi 29 lisansüstü çalışma ile soruna en çok katkı sunan üniversite olarak yer almaktadır. Alanda en çok tanılama çalışmaları (n; 192) yapılırken, önleme (n;1) ve ölçek uyarlama (n;1) çalışmaları en az çalışılan içeriklerdir. 125 çalışma çocuk istismarını bir bütün olarak ele alırken, 53 çalışma cinsel istismar üzerinde durmuş ve istismar türlerinden en çok çalışılan tür olduğu görülmüştür. Çalışma grubu açısından en çok çocuklarla çalışmalar yapılırken, ikinci sırada olgu/doküman/yayın incelmeleri yer almaktadır. Yapılan lisansüstü çalışmalarda daha çok uygulama alanı olarak İstanbul ilinin tercih edildiği görülmüştür. Çocuk istismarı alanında yazılan tezlerin incelenmesiyle, bu alanda yapılmış lisansüstü çalışmaların durumunu ortaya koymak ve bu alanda çalışma yapacak olan diğer araştırmacılara ışık tutmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Çocuk İstismarı, Lisansüstü Tezler, Betimsel İçerik Analizi

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Sahillioglu, D. & Okyay, O. (2020). Türkiye’de Çocuk İstismarı İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Betimsel Analizi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), 294-311. doi: 10.29329/mjer.2020.322.14

Harvard
Sahillioglu, D. and Okyay, O. (2020). Türkiye’de Çocuk İstismarı İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Betimsel Analizi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), pp. 294-311.

Chicago 16th edition
Sahillioglu, Dilek and Ozlem Okyay (2020). "Türkiye’de Çocuk İstismarı İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Betimsel Analizi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (34):294-311. doi:10.29329/mjer.2020.322.14.

Kaynakça

ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı (ABDSİHB), Çocuklar ve Aileler İdaresi, Çocuklar, Gençler ve Aileler Yönetimi, Çocuk Bürosu. (2019). Çocuklara Kötü Muamele 2017. 28. Yıl Raporu https://www.acf.hhs.gov/sites/default/files/cb/cm2017.pdf [Google Scholar]
Bakır, E., & Kapucu, S. (2017). Çocuk ihmali ve istismarının Türkiye’de yapılan araştırmalara yansıması: bir literatür incelemesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4 (2), 13-24. [Google Scholar]
Beyazıt U, & Ayhan AB. (2015). Türkiye’de yapılmış çocuğun mağdur olduğu cinsel istismar olgularını konu alan bilimsel çalışmaların incelenmesi. International Journal of Social Science, 31:443-453. [Google Scholar]
Beyazıt U. (2015). Çocuk istismarı konusunda Türkiye’de yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi; 1(1). [Google Scholar]
Começanha R, Basto-Pereira M, & Maia Â. (2017). Clinically speaking, psychological abuse matters. Compr Psychiatry. Feb;73:120-126. [Google Scholar]
Dağlı, T., & Dağlı Şahin, F. (2015). Çocuğa yönelik şiddet ve çocuğun korunması. Çocuğa Yönelik Şiddet ve Çocuğun Korunması. Çocuk Koruma Merkezlerini Destekleme Derneği Yayını. [Google Scholar]
Dünya Sağlık Örgütü (2014). Child maltreatment; http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs150/en/ [Google Scholar]
Ekiz, D. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Lisans Yayınları, s.:153-158. [Google Scholar]
Eskin, M., Kaynak-Demir, H., & Demir, S. (2005). Same-sex sexual orientation, childhood sexual abuse, and suicidal behavior in university students in Turkey. Arch Sex Behav, 34(2), 185-195. [Google Scholar]
Hymowitz G, Salwen J, & Salis KL. (2017). A mediational model of obesity related disordered eating: The roles of childhood emotional abuse. Eat Behav. Aug;26, 27-32. [Google Scholar]
Karasar, N. (1994). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavram, İlkeler, Teknikler. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık, s. 183-190. [Google Scholar]
Lambert HK, Sheridan MA, & Sambrook KA. (2017). Hippocampal contribution to context encoding across development ıs disrupted following early-life adversity. J Neurosci. Feb 15;37(7):1925-1934. [Google Scholar]
Levandowski ML, Tractenberg SG, & de Azeredo LA. (2016). Crack cocaine addiction, early life stress and accelerated cellular aging among women. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. Nov 3;71:83-9. [Google Scholar]
Mohammadi, R.M, H.Zarafshan, & A. Khaleghi. (2014). Chid abuse in Iran: a systematic review and meta-analysis. Iranian J Psychiatry. 9:13. [Google Scholar]
Oncu, E., Kurt, A.O., Esenay, F.I., & Ozer, F. (2013). Abuse of working children and ınfluencing factors, Turkey. Child Abuse & Neglect, 37(5): 283- 291. [Google Scholar]
Polat, O. (2007). Adli Tıp. İstanbul : Der Yayınları. [Google Scholar]
Sarı HY, Ardahan E., & Öztornacı B.Ö. (2016). Çocuk ihmal ve istismarına son 10 yılda yapılan sistematik derlemeler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 15(6): 501-511. [Google Scholar]
Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve Bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453. [Google Scholar]
Shannon S, & Opila-Lehman J. (2016).Effectiveness of cannabidiol oil for pediatric anxiety and ınsomnia as part of posttraumatic stress disorder: a case report. The Permanente Journal. Fall; 20 (4): 16-005. [Google Scholar]
Stemler, S. (2001). An overview of content analysis. Practical Assessment, Research & Evalation, 7(17). [Google Scholar]
Tekin, H.& H Kılıç, A.K. (2020). Sağlık çalışanlarının çocuk ihmal ve istismar vakalara ile karşılaşma durumları, bildirim yükümlülükleri ve eğitim gereksinimlerine ilişkin sınırlı bir araştırma. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi. 29 (2), 85-94. [Google Scholar]
UNICEF (2017). Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve İhtiyari Protokoller, Usûl Kuralları ile Çocuk Hakları Komitesi Genel Yorumları. https://www.unicef.org/turkey/media/7941/file/%C3%87HDS%20ve%20%C4%B0htiyari%20Protokoller,%20Usul%20Kurallar%C4%B1%20ile%20%C3%87ocuk%20Haklar%C4%B1%20Komitesi%20Genel%20Yorumlar%C4%B1.pdf [Google Scholar]
World Health Organization (WHO). Child Maltreatment. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs150/en/. [Google Scholar]
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları. [Google Scholar]
Yıldırım, A., Karataş, M., Yılmaz, R., Çetin, I., & Şenel, I. (2013). Prevalence and correlates of school violence and sexual abuse among adolescents in Tokat, Turkey. HealthMed, 7(2), 382-392. [Google Scholar]

Cilt 14 Sayı 34

Aralık 2020

Tüm Makaleler