Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(33) 397-421
Lise Öğrencilerinin Yeniden Kazanım Uygulamalarına İlişkin Tutumlarının ve Görüşlerinin İncelenmesi
ss. 397 - 421 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.19
Yayın Tarihi: Eylül 29, 2020 | Görüntüleme Sayısı: 143/593 | İndirilme Sayısı: 205/1.143
Özet
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin ambalaj atıklarının azaltımı, tekrar kullanımı ve geri dönüşümünü kapsayan yeniden kazanım uygulamalarına yönelik tutumlarının ve yeniden kazanıma ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmanın deseni nicel ve nitel desenlerin bir arada kullanıldığı karma desendir. Araştırmanın çalışma grubu, Ankara'da iki farklı devlet okuluna devam eden ve 9. 10. ve 11. sınıflarda öğrenim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda 186 öğrenci, nitel boyutunda ise 12 öğrenci çalışmaya katılmıştır. Araştırma verileri Yeniden Kazanıma Yönelik Tutum Ölçeği ve Görüşme Formu ile toplanmıştır. Nicel verilerden elde edilen bulgulara bakıldığında, kız öğrencilerin erkek öğrencilere, fen lisesinde öğrenim gören öğrencilerin anadolu lisesinde öğrenim gören öğrencilere ve 11. sınıfta olan öğrencilerin 10. sınıfta olan öğrencilere göre yeniden kazanıma yönelik tutum puanları daha yüksektir. Araştırmanın nitel boyutundan elde edilen sonuçlar ise şu şekildedir: Öğrencilerin yeniden kazanımı hem mikro hem de makro düzeylerde gerekli gördükleri, yeniden ve alternatif kullanım konularında farkındalıklarının yüksek olduğu, uygulama boyutunda hem kendilerini hem de okul-aile çevrelerini yeterli bulmadıkları, yeniden kazanım uygulamalarının hem çevreyi koruma hem de ekonomi bağlamında katkılarının olduğunu ancak yeniden kazanım kavramına verilen bireysel önemden daha çok bu kavramın yerel ve merkezi yönetim politikalarınca önemsenmesi gerektiğine vurgu yapılmıştır.
Anaktar kelimeler: Lise Öğrencisi, Yeniden Kazanım, Ambalaj Atığı
APA 7th edition
Tastepe, T., & Aydos, S. (2020). Lise Öğrencilerinin Yeniden Kazanım Uygulamalarına İlişkin Tutumlarının ve Görüşlerinin İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 397-421. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.19
Harvard
Tastepe, T. and Aydos, S. (2020). Lise Öğrencilerinin Yeniden Kazanım Uygulamalarına İlişkin Tutumlarının ve Görüşlerinin İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), pp. 397-421.
Chicago 16th edition
Tastepe, Taskin and Sebahat Aydos (2020). "Lise Öğrencilerinin Yeniden Kazanım Uygulamalarına İlişkin Tutumlarının ve Görüşlerinin İncelenmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (33):397-421. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.19
- Alp, E., Ertepinar, H., Tekkaya, C., & Yilmaz, A. (2006). A statistical analysis of children’s environmental knowledge and attitudes in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(3), 210-223. doi:10.2167/irgee193.0 [Google Scholar] [Crossref]
- Bener, Ö. & Babaoğul, M. (2008). Sürdürülebilir tüketim davranışı ve çevre bilinci oluşturmada bir araç olarak tüketici eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-dergisi. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/surdurulebilirtuketimdavranisi.pdf sayfasından erişilmiştir. [Google Scholar]
- Bord, R. J., & O’Connor, R. E. (1997). The gender gap in environmental attitudes: The case of perceived vulnerability to risk. Social Science Quarterly, 78(4), 830-840. [Google Scholar]
- Bradley, J. C., Waliczek, T. M., & Zajicek, J. M. (1999). Relationship between environmental knowledge and environmental attitude of high school students. The Journal of Environmental Education, 30(3), 17-21. doi:10.1080/00958969909601873 [Google Scholar] [Crossref]
- Can, D., Üner, S. & Akkuş, H. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin çevre okuryazarlıklarının belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 23-35. doi:10.7822/omuefd.35.2.2 [Google Scholar] [Crossref]
- Çeken, G. & Yiğitbaşıoğlu, H. (2018). Sanayi devrimi öncesi çöp ve atık yönetimi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 6(1), 46-49. doi:10.1501/Csaum_0000000085 [Google Scholar] [Crossref]
- Çimen, O., & Yılmaz, M. (2016). Predictors of behavior factors of high school predictors of behavior factors of high school students against recycling. International Electronic Journal of Environmental Education, 6(1), 17-28. doi:10.18497/iejee-green.87133 [Google Scholar] [Crossref]
- Derman, İ. & Senemoğlu, N. (2015). Ortaöğretim 9 ve 12. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir çevre bilinci düzeyleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 48(2), 61-82. [Google Scholar]
- Doğan, O., Bulut, Z. A. & Kökalan Çımrın, F. (2015). Bireylerin sürdürülebilir tüketim davranışlarının ölçülmesine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(4), 659-678. [Google Scholar]
- Eisler, A. D., Eisler, H., & Yoshida, M. (2003). Perception of human ecology: Cross-cultural and gender comparisons. Journal of Environmental Psychology, 23(1), 89-101. doi:10.1016/S0272-4944(02)00083-X [Google Scholar] [Crossref]
- Gifford, R., & Nilsson, A. (2014). Personal and social factors that influence pro-environmental concern and behaviour: A review. International Journal of Psychology, 49(3), 141-157. doi:10.1002/ijop.12034 [Google Scholar] [Crossref]
- Gilg, A., Barr, S., & Ford, N. (2005). Green consumption or sustainable lifestyles? Identifying the sustainable consumer. Futures, 37(6), 481-504. doi:10.1016/j.futures.2004.10.016 [Google Scholar] [Crossref]
- Johnson, R. B., & Christensen, L. (2014). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. [Google Scholar]
- Köksal Akyol, A., Körükçü, Ö., Salı, G. & Sarıaslan, S. (2019). Ergenlerin çevreye yönelik tutumları ve empatik eğilimlerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 51-70. doi:10.21764/maeuefd.371072 [Google Scholar] [Crossref]
- Kuhlemeier, H., van den Bergh, H., & Lagerweij, N. (1999). Environmental knowledge, attitudes, and behavior in Dutch secondary education. The Journal of Environmental Education, 30(2), 4-14. doi:10.1080/00958969909601864 [Google Scholar] [Crossref]
- Nar, M. Ş. (2015). Küreselleşmenin tüketim kültürü üzerindeki etkisi: teknoloji tüketimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 941-954. doi:10.17719/jisr.20153710659 [Google Scholar] [Crossref]
- Özbakır Umut, M., Topuz, Y. V. & Nurtanış Velioğlu, M. (2015). Çöpten geri dönüşüme giden yolda sürdürülebilir tüketiciler. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 263-288. doi:10.18026/cbusos.68623 [Google Scholar] [Crossref]
- Riechard, D. E., & Peterson, S. J. (1998). Perception of environmental risk related to gender, community socioeconomic setting, age, and locus of control. The Journal of Environmental Education, 30(1), 11-19. doi:10.1080/00958969809601858 [Google Scholar] [Crossref]
- Taştepe, T. (2017). A study to develop an attitude scale for recycling among high school students. Journal of Education, Theory and Practical Research, 3(2), 1-13. [Google Scholar]
- Taştepe, T. (2018). Ortaöğretı̇m düzeyı̇ndekı̇ öğrencı̇lerı̇n yenı̇den kazanıma yönelı̇k tutumları. 2. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Antalya. http://www.icoess.com/Pages/39/106/AR%C5%9E%C4%B0V sayfasından erişilmiştir. [Google Scholar]
- Taştepe, T., & Yazıcı, Z. (2019). Individuals' sustainable consumption behavior and environmental ethics awareness. 1st International Congress on Sustainable Life, 143-150. [Google Scholar]
- Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
- Tikka, P. M., Kuitunen, M. T., & Tynys, S. M. (2000). Effects of educational background on students' attitudes, activity levels, and knowledge concerning the environment. The Journal of Environmental Education, 31(3), 12-19. doi:10.1080/00958960009598640 [Google Scholar] [Crossref]
- Uğulu, İ., Aydın, H., Doğan, Y. & Başlar, S. (2014). Yeniden kazanım eğitiminin ortaöğretim öğrencilerinin ekoloji konusundaki kavramsal anlamalarına etkisi: Besin ağı ve besin piramidi örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 24, 477-497. doi:10.9761/JASSS2164 [Google Scholar] [Crossref]
- Uitto, A., Juuti, K., Lavonen, J., Byman, R., & Meisalo, V. (2011). Secondary school students’ interests, attitudes and values concerning school science related to environmental issues in Finland. Environmental Education Research, 17(2), 167-186. doi:10.1080/13504622.2010.522703 [Google Scholar] [Crossref]
- UNEP (2001). Is the future yours?. http://www.unesco.org/educa¬tion/youth_consumption/pdf/future.pdf sayfasından erişilmiştir. [Google Scholar]
- Vermeir, I., & Verbeke, W. (2006). Sustainable food consumption: Exploring the consumer “attitude – behavioral intention” gap. Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 19(2), 169-194. doi:10.1007/s10806-005-5485-3 [Google Scholar] [Crossref]
- Wang, Y. (2017). Promoting sustainable consumption behaviors: The impacts of environmental attitudes and governance in a cross-national context. Environment and Behavior, 49(10), 1128-1155. doi:10.1177/0013916516680264 [Google Scholar] [Crossref]
- Yüksel, Y. & Yıldız, B. (2019). Lise öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 5(1), 88-110. [Google Scholar]
