Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Clt. 14(31) 668-691
Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Sanat Kavramının ve Sanat İçerikli Konuların Yeri
ss. 668 - 691 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.32
Yayın Tarihi: Mart 18, 2020 | Görüntüleme Sayısı: 704/937 | İndirilme Sayısı: 1.151/2.060
Özet
Ders kitapları, eğitim-öğretim ortamlarının şüphesiz en önemli ders araçlarından biridir. Bu çalışmanın amacı Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı dikkate alınarak hazırlanan 4-5-6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında sanat kavramı ve sanat içerikli konuların yer verilme biçimlerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma 2019-2020 eğitim öğretim yılında MEB tarafından devlet okullarında okutulan 4-5-6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları üzerinden yürütülmüştür. Araştırmada 'sanat' kavramının kavram olarak en çok 7.sınıf düzeyinde tekrar edildiği görülmüştür. Sanat konusu ile ilgili en çok Ebru sanatı, Halı Sanatı, Çini sanatı konularına yer verilmiştir. Anlatılan sanat içerikli konuların dil ve anlatım açısından açık, sade ve öğrencilerin seviyelerine uygun bir düzeyde olduğu görülmüştür. Sosyal Bilgiler ders kitapları (4-5-6-7) genel olarak değerlendirildiğinde ise, kitaplarda sanat içerikli konulara çok fazla yer verilmediği, anlatılan sanat içerikli konuların ise yüzeysel bir şekilde anlatıldığı görülmüştür. Gelecekte daha duyarlı, bilinçli ve yetenekli genç nesillerin yetişebilmesi için bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anaktar kelimeler: Sosyal Bilgiler, Sanat, Ders Kitabı, Sanat Eğitimi
APA 7th edition
Bas, K. (2020). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Sanat Kavramının ve Sanat İçerikli Konuların Yeri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 668-691. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.32
Harvard
Bas, K. (2020). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Sanat Kavramının ve Sanat İçerikli Konuların Yeri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), pp. 668-691.
Chicago 16th edition
Bas, Kenan (2020). "Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Sanat Kavramının ve Sanat İçerikli Konuların Yeri". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (31):668-691. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.32
- Açıl, Ö., Güvenç, H., Hayta, A., Kılıç, S. (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. İzmir: Çağlayan Matbaası. [Google Scholar]
- Akhan, N. E. (2013).Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sanat Algıları ve Sanat Konularının Öğretimine Yönelik Görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, s.139-162. [Google Scholar]
- Aral, N. (1999).Sanat Eğitimi-Yaratıcılık Etkileşimi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, s.11-17. [Google Scholar]
- Aristoteles (1993). Poetika. ( Çev. İ.Tunalı). İstanbul: Remzi Kitabevi. [Google Scholar]
- Aziz, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık [Google Scholar]
- Baysal, J. (1994).Çağdaş Eğitimde Sanat. İstanbul: Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları (9). [Google Scholar]
- Bilirdönmez, K., Karabulut, N. (2016). Sanat Eğitimi Süreç ve Kuramları. Ekev Akademi Dergisi. 65, s.343-355. [Google Scholar]
- Brommer, G. S ve G. S. Horn (1985). Art in Your World. Davis Publications. Inc. Worcester, Massachusetts U.S.A. Second Edition. [Google Scholar]
- Castells, M. (2001). Museums in the Information Era. Icom News (Newsletter Of The International Council Of Museums). Volume 54, No:3. 19 General Conference, Barcelona. [Google Scholar]
- Colley, B. M. (2012). Teaching Social Studies Through the Performing Arts. Educational Forum, 76, (1), p. 4-12. [Google Scholar]
- Costa, A. (2005). Arts Integration in the Social Studies Classroom. Masters of Arts in Teaching. Social Studies Education. Wayne State University. Detroit. m http://ted.coe.wayne.edu// /finding/costa.doc. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. [Google Scholar]
- Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri, Çev. Ed. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir, 3. Baskıdan Çeviri, Ankara: Siyasal Kitabevi. [Google Scholar]
- Çakır, İlhan, A. (2003). Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Programları ve Sanat Eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36 (1-2), s. 13-24. [Google Scholar]
- Diğler, M. (2018). Sınıf Öğretmenliği Lisans Öğrencilerinin “Sanat Eğitimi” Dersi Alan ve Almayan Öğrencilerin Popüler Kültüre Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Socıal Scıences Studıes Journal, 4 (14), p.635-663. [Google Scholar]
- Erbay, M. (1997). Sanat Eğitiminin Önemi. Anadolu Sanat Dergisi, 7, s.50-56. [Google Scholar]
- Erbay, M. (2000). Plastik Sanatlar Eğitiminin Gelişimi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbacılık. [Google Scholar]
- Ercan, M. (2007). Cumhuriyet Döneminde İlköğretim Sosyal Bilgiler Programlarındaki Sanat Konularının Yeterliliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elazığ. [Google Scholar]
- Erkan, A. (2010). Sosyal Bilgiler Disiplininde Sanat ve Sanat Eğitimi. Sosyal Bilgilerin Temelleri. R. Turan, K. Ulusoy (Editörler). Ankara: Maya Akademi. [Google Scholar]
- Ersoy, A. (1990). Sanat Eğitiminin Eğitime Katkısı. Birinci Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Ankara: Milli Eğitim Basımevi. [Google Scholar]
- Erzen, J. (1991). Prometus’un Ateşi” Ülke Kalkınmasında Sanatın Yeri. 3. Ulusal Sanat Sempozyumu, İstanbul: [Google Scholar]
- İslimyeli, N. (1976).Sanat Terimleri Ansiklopedisi. Ankara: Sanat Yayınları. [Google Scholar]
- Kale, N. (1994). Eğitim ve Yaratıcılık. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 37, s.4-6. [Google Scholar]
- Lindström, L. (2006). Creativity: what is it? Can you assess it? Can it be taught? The International Journal of Art Design Education, 25(1), p.53-66. [Google Scholar]
- Luehrman, M. (2002). Art Experiences and Attitudes Towards Art Education. Studies in Art Education, 43(3), p.197-218. [Google Scholar]
- Manifold, M. C. (1995). Art Education in the Social Studies. ERIC Identifier: ED393787. http://www.ericdigests.org/1996–4/art.htm Erişim tarihi: 21 Kasım 2019 [Google Scholar]
- Mercin, L., Alakuş, A. İ. (2007). Birey ve Toplum İçin Sanat Eğitiminin Gerekliliği. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, s.14-20. [Google Scholar]
- Morris, R.V. , Obenchain, K.M. (2001). Three Methods for Teaching Social Studies to Students through the Arts. Canadian Social Studies, 35(4). http://www.quasar.ualberta.ca/css/Css_35_4/index35_4.htm. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019, 10:52. [Google Scholar]
- Read, H. (1960). Sanatın Anlamı (Güner İnal, Nuşin Asgari, Çev.). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. [Google Scholar]
- San, İ (1984). “Çağdaş Sanat Eğitimi”, Öğretmen Dünyası Dergisi, 49, s.6-9. [Google Scholar]
- Sarıgöz, O., Sağ, M., Cam, F. (2015). Öğrencilerin Sanat Eğitimi ve Sanatın Gerekliliğine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 40, s.572-579. [Google Scholar]
- Şahin, E. (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Anadol Yayıncılık. [Google Scholar]
- TDK, (1992). Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları [Google Scholar]
- Türe, N. (2007). Eğitimde ve Öğretimde bir Araç Olarak Görsel Sanatlar Eğitiminin Öğrencilere Sağladığı Katkılar. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
- Tüysüz, S. (2019). İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Tuna Maatbacılık. [Google Scholar]
- Walker, J. (1998). Process Portfolios as a Means for Formative and Summative Evaluation of Student Work in the Visual Arts. Chicago: Paper Presented at the Annual Meeting of the Mid Western Educational Research Association. [Google Scholar]
- Yaşar, M. C., Aral, N. (2011). Altı Yaş Çocuklarının Yaratıcı Düşünme Becerilerine Sosyo-Ekonomik Düzey ve Anne Baba Öğrenim Düzeyinin Etkisinin İncelenmesi. Kuramsal Eğitim Bilim, 4 (1), s.137-145. [Google Scholar]
- Yazar, T., Aslan, T., Şener, S. (2014). Sanat Eğitimi Sorunu Olarak Ülkemizde İlk ve Orta Öğretim Kurumlarında Sanat Eğitimine Olan İlgisizlik Sebepleri. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), p.593-605. [Google Scholar]
- Yetkin, S. K. (1968).Güzel Sanatların Eğitimdeki Yeri. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (1), s.125-129. [Google Scholar]
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları. [Google Scholar]
- Yıldırım, C., Kaplan, F., Kuru, H., Yılmaz, M. (2019). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. İzmir: Çağlayan Matbaası. [Google Scholar]
