Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Clt. 13(30) 347-366
Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okul Dışı Öğrenmeye İlişkin Farkındalıklarının Değerlendirilmesi
ss. 347 - 366 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.20
Yayın Tarihi: Aralık 24, 2019 | Görüntüleme Sayısı: 476/912 | İndirilme Sayısı: 617/1.786
Özet
Okul dışı öğrenme, alan yazında çok geniş bir anlama ve kuramsal çerçeveye sahip olmakla birlikte güncellenen öğretim programlarında da üzerinde önemle durulan konulardan biri olmuştur. Özellikle 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı'nın 18 özel amacından 4 tanesinde okul dışı öğrenmeye ve bu öğrenme ile edinilebilecek kazanımlara vurgu yapılmaktadır. Bununla beraber öğretim programının uygulanmasında dikkat edilecek hususlar başlığı altında da öğretmenlerin okul dışı ortamlardan yararlanması gerektiğine dikkat çekilmiştir. Bu noktadan hareketle araştırmanın temel amacı sınıf öğretmeni adaylarının okul dışı öğrenmeye yönelik görüşleri doğrultusunda bir değerlendirme yapmaktır. Sınıf öğretmeni adaylarının bu konu hakkındaki fikirlerinin belirlenmesinin öğretmen adaylarının mesleğe başlamadan bir farkındalık sahibi olmaları adına ve görev yapan öğretmenlere verilecek eğitimler için ön inceleme/ihtiyaç analizi özelliği taşıyacağı düşünülmektedir. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımına göre kurgulanmıştır. Çalışmanın veri toplama aracı araştırmacıların hazırladığı 'Okul Dışı Öğrenme Görüş Formu' dur. Öğretmen adaylarının açık uçlu sorulara verdikleri cevapların analizinde ise içerik analizi ve betimsel analiz teknikleri birlikte kullanılmıştır. Araştırma 2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinde öğrenim gören sınıf öğretmeni adayları ile yürütülmüştür. Araştırmaya; 51'i kadın, 28'i erkek olmak üzere 79 gönüllü sınıf öğretmen adayı katılmıştır. Bulgular incelendiğinde, öğretmen adaylarının önemli bir kısmının okul dışı öğrenmeyi, 'okulun dışında yapılan eğitim-öğretim' ve 'yaparak yaşayarak ve etkili öğrenme' şeklinde tanımladıkları tespit edilmiştir. Okul dışı öğrenmenin amacını ise etkili öğretim, eğitim-öğretimde gerçekliği sağlamak ve öğrenilenleri yaşamla ilişkilendirmek olarak ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarından okul dışı öğrenme ortamlarına örnekler verilmesi istendiğinde ise müzeler, tarihsel alanlar ve resmi kurumlar ilk sıralarda yer almıştır. Sınıf öğretmeni adayları okul dışı öğrenme etkinliklerinin 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı'nda yer alan gözlem, araştırma ve empati becerilerinin geliştirilmesinde etkili olduğunu düşünürken aynı programda yer alan sevgi, saygı ve yardımseverlik değerlerinin de okul dışı öğrenme etkinlikleri ile geliştirilebileceğine inanmaktadırlar.
Anaktar kelimeler: okul dışı öğrenme, öğretmen adayı, sınıf öğretmeni
APA 7th edition
Kaptan, S.Y., & Beldag, A. (2019). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okul Dışı Öğrenmeye İlişkin Farkındalıklarının Değerlendirilmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 347-366. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.20
Harvard
Kaptan, S. and Beldag, A. (2019). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okul Dışı Öğrenmeye İlişkin Farkındalıklarının Değerlendirilmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), pp. 347-366.
Chicago 16th edition
Kaptan, Seher Yarar and Adem Beldag (2019). "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okul Dışı Öğrenmeye İlişkin Farkındalıklarının Değerlendirilmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (30):347-366. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.20
- Altın, B. N. ve Atçı, A. Ş. (2012). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı eğitim etkinlikleri. M. Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 545-583). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
- Altın, B. N. ve Demirtaş, S. (2012). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı eğitim etkinlikleri (müze ve arazi çalışmaları). M. Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 509-543). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
- Ayotte-Beaudet, J.P., Potvin, P., Lapierre, H.G. and Glackin, M. (2017). Teaching and Learning Science Outdoors in Schools’ Immediate Surroundings at K-12 Levels: A Meta-Synthesis. EURASIA Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13(8):5343-5363. DOI: 10.12973/eurasia.2017.00833a. [Google Scholar]
- Bamberger, Y. and Tal, T. (2007). Learning in a personal context: levels of choice in a free choice learning environment in science and natural history museums. Science Education, 91, 75-95. [Google Scholar]
- Binbaşıoğlu, C. (2000). Okulda ders dışı etkinlikler. İstanbul: Milli eğitim Basımevi. [Google Scholar]
- Brown, R. G. (1998). Outdoor Learning Centers: Realistic Social Studies Experiences for K-6 Students, The Social Studies, (89)5, 199-204, DOI:10.1080/00377999809599852 [Google Scholar]
- Çebi, H. (2018). Farklı okul dışı öğrenme ortamlarının, öğrencilerin fen bilimleri dersine karşı ilgi ve tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
- Coşkun Keskin, S. ve Kaplan, E. (2012). Sosyal Bilgiler Ve Tarih Eğitiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamı Olarak Oyuncak Müzeleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (41), 95-115. [Google Scholar]
- Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13 (3), 1823-1841. [Google Scholar]
- Demirel, Ö (2012). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
- Denzin, N. K. and Lincoln, Y. S. (2005). The sage handbook of qualitative research. (Third Edition) California: Sage Publications. [Google Scholar]
- Dillon, J., Rickinson, M., Teamey, K., Morris, M., Choi, M. Y., Sanders, D., and Benefield, P. (2006). The value of outdoor learning: Evidence from research in the UK and elsewhere. School Science Review, 87(320), 107 - 111. [Google Scholar]
- Dori, Y. and Tal, R. (2000) Formal and Informal Collabarate Projects: Engaging In Industry With Environment Awareness. Science Education, 84(1), 1-19. [Google Scholar]
- Ford, P. (1986). Outdoor education: Definition and philosophy. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED267941.pdf [Google Scholar]
- Geçit Y. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutumlarının incelenmesi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 176-185. [Google Scholar]
- Güleç, S. ve Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 63-78. [Google Scholar]
- Kale, M. (2007). Eğitimin temel kavramları. E. Karip (Ed.) Eğitim bilimine giriş içinde (s. 1-24). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
- Karademir, E. (2013). Öğretmen ve öğretmen adaylarının fen ve teknoloji dersi kapsamında “okul dışı öğrenme etkinliklerini” gerçekleştirme amaçlarının planlanmış davranış teorisi yoluyla belirlenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Kılıç, H. E. ve Şen, A. İ. (2014). Okul Dışı Öğrenme Etkinliklerine ve Eleştirel Düşünmeye Dayalı Fizik Öğretiminin Öğrenci Tutumlarına Etkisi. Eğitim ve Bilim, 34 (176), 13-36. [Google Scholar]
- Knapp, C. E., Swan, M., Vogl, S. and Vogl, R. (1986). Using the outdoors to teach social studies: Grades 3-10. Las Cruces, N. Mexico: Eric Clearinghouse on Rural Education and Small Schools. [Google Scholar]
- Learning and Teaching Scotland (2010). Curriculum for excellence through outdoor learning. Learning and Teaching Scotland, Glasgow. [Google Scholar]
- Mazman, F. (2007). Sosyal bilgiler eğitiminde gezi-gözlem metodunun uygulanmasına ilişkin bir araştırma (Tokat örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat. [Google Scholar]
- MEB, (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4,5,6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB. [Google Scholar]
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research (3th ed.). San Francisco: A Wiley Imprint. [Google Scholar]
- Miles, M. B. & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage. [Google Scholar]
- Mirrahimi, S., Tawil, M.N., Abdullah, N.A.G., Surat, M. and Usman, I.M.S. (2011). Developing conducive sustainable outdoor learning: The impact of natural environment on learning, Social and Emotional Intelligence Procedia Engineering, 20 (2011) 389-396. [Google Scholar]
- Hesse-Biber,S.N. and Leavy, P. (2011). The practice of qualitative research. Thousand Oaks: Sage Publications. [Google Scholar]
- Okur Berberoğlu, E. ve Uygun, S. (2013). Sınıf dışı eğitimin dünyadaki ve Türkiye’deki gelişiminin incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 32-42. [Google Scholar]
- Özür, N. (2010). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
- Salmi, H. (1993). Science centre education: motivation and learning in informal education. (Doctoral dissertation). https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED363613.pdf [Google Scholar]
- Saraç, E. ve Çiçek, E. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarındaki yaşantıları ile ilgili görüşleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi(KEFAD),18(3),504-518. [Google Scholar]
- Saraç, H. (2017). Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: içerik analizi çalışması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi (EKUAD JETPR), 3(2), 60-81. [Google Scholar]
- Şimşek, A. ve Kaymakçı, S. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminin amacı ve kapsamı. A. Şimşek ve S. Kaymakcı, (Ed.), Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 1-13). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
- Tokcan, H. (2015). Sosyal bilgilerde kavram öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
- Yeşilbursa, C. C. (2006). Sosyal Bilgiler dersinde tarihi yerleri kullanarak tarih konularının öğretimi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
