International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Cil. 13(29) 421-443

Psikolojik Danışman Adaylarının Bilinçli Farkındalık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Ezgi Acar & Cevat Eker

ss. 421 - 443   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.22   |  Makale No: MANU-1902-28-0003

Yayın tarihi: Eylül 30, 2019  |   Okunma Sayısı: 262  |  İndirilme Sayısı: 827


Özet

Bu araştırmanın amacı, psikolojik danışman adaylarının bilinçli farkındalık düzeylerini çeşitli değişkenlere göre incelenmektir. Araştırma 171 psikolojik danışman adayı üzerinde yürütülmüştür. Adayların 117’sini (%68,4) kız öğrenciler, 54’ünü (31.6) ise erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla amacıyla “Kişisel Bilgiler Formu” ve “Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek, gözlemleme, tanımlama, farkındalıkla davranma, içsel deneyimleri yargılamama ve içsel deneyimlere tepkisizlik alt boyutlarından oluşmaktadır. Araştırmada öğrencilerin bilinçli farkındalık düzeylerinin belirlenmesi için frekans (f), yüzde (%), aritmetik ortalama (X) ve standart sapma (SS) kullanılmıştır. Nedensel karşılaştırma deseni için gruplar arası ortalamaların karşılaştırılmasında hangi istatistiklerin kullanacağını belirlemek amacıyla puan dağılımları incelenmiştir. Kolmogrow-Smirnov testi, çarpıklık ve basıklık katsayıları incelendiğinde puan dağılımların normal dağılım sergilediği görülmektedir. Bundan dolayı psikolojik danışman adaylarının bilinçli farkındalık özelliklerinin belirlenen demografik özelliklere (cinsiyet, sınıf, mezun olunan lise türü, tercih sırası, tercih nedeni) göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için iki grup ortalamalarının karşılaştırılmasında bağımsız gruplar için t testi, ikiden fazla grup ortalamaların karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi (One way ANOVA) kullanılmıştır. Anova’da farkın kaynağının belirlenmesi için Tukey testi kullanılmıştır.

Araştırmadan elde edilen veriler sonucunda psikolojik danışman adaylarının bilinçli farkındalık özelliklerinin orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Psikolojik danışman adaylarının gözlemleme özelliklerinin, tanımlama özelliklerinin, farkındalıkla davranma özelliklerinin ve tepkisizlik özelliklerinin görece orta düzeyde olduğu, aynı zamanda yargısızlık özelliklerinin ise düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Psikolojik danışman adaylarının genel olarak bilinçli farkındalık özelliklerinin cinsiyete, sınıf düzeyine, mezun olunan lise türüne, öğrenim gördükleri lisans programını tercih nedenine ve tercih sırasına göre farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar alan yazın kapsamında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Bilinçli farkındalık, psikolojik danışman adayı, rehberlik hizmetleri


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Acar, E. & Eker, C. (2019). Psikolojik Danışman Adaylarının Bilinçli Farkındalık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 421-443. doi: 10.29329/mjer.2019.210.22

Harvard
Acar, E. and Eker, C. (2019). Psikolojik Danışman Adaylarının Bilinçli Farkındalık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), pp. 421-443.

Chicago 16th edition
Acar, Ezgi and Cevat Eker (2019). "Psikolojik Danışman Adaylarının Bilinçli Farkındalık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (29):421-443. doi:10.29329/mjer.2019.210.22.

Kaynakça
  1. Baer, Ruth . A., Douglas B. Samuel and Emily L. B. Lykins (2011), Differential Item Functioning on the Five Facet Mindfulness Questionnaire is Minimal in Demographically Matched Meditators and Nonmeditators,  Assessment, 18(3), 3-10. [Google Scholar]
  2. Baer, Ruth. A., Smith, Gregory. T., Lykins, Emily., Button, Daniel., Krietemeyer, Jennifer., Sauer, Shannon. Walsh, Erin., Duggan, Danielle and Williams, J. Mark G. (2008), Construct Validity of the Five Facet Mindfulness Questionnaire in Mediating and Nonmediating Samples, Assessment, 15(3), 329-342. [Google Scholar]
  3. Balcı, Ali. (2010), Sosyal Bilimlerde Araştırma. Yöntem, Teknik ve İlkeler, Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
  4. Brown, Kirk W. & Ryan, Richart M. (2003), The Benefits Of Being Present: Mindfulness And İts Role İn Psychological Well-Being, Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848. [Google Scholar]
  5. Brown, Kirk W., Ryan, Richard, Creswell, David J. (2007), Mindfulness: Theoretical Foundations And Evidence For İts Salutary Effects, Psychological Inquiry, 18(4), 211-237. [Google Scholar]
  6. Büyüköztürk, Şener (2006), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi Els Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni, Spss Uygulamaları ve Yorum, Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
  7. Büyüköztürk, Şener, Çokluk, Ömay ve Köklü, Nilgün (2014), Sosyal Bilimler İçin İstatistik, Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  8. Cohen, Louıs, Manion, Lawrence, Morrison, Keith (2005), Research Methods İn Education, New York: Routledge Falmer. [Google Scholar]
  9. Corey, G. (2008), Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram Ve Uygulamaları, Ankara: Mentis Yayıncılık. [Google Scholar]
  10. Çatak Pelin D., Ögel Kültegin (2010), Farkındalık temelli terapiler ve terapötik süreçler, Klinik Psikiyatri Dergisi, 13, 85-91. [Google Scholar]
  11. Davis, Daphane M. and Hayes, Jeffery A. (2011), “What are the benefits of mindfulness? A practicereview of psychotherapy-related research, Psychotherapy, 48, 198-208 [Google Scholar]
  12. Demir, Volkan (2015), Bilinçli Farkındalık Temelli Kognitif Terapi Programının Bireylerin Depresif Belirti Düzeyleri Üzerine Etkisi, Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 35(1), 15-26. [Google Scholar]
  13. Field, Andy (2005), Discovering Statistic Using SPSS,  London: Sage Publications. [Google Scholar]
  14. Germer, Christopher (2004), What İs Mindfulness?, Insight Journal, 22, 24- 29. [Google Scholar]
  15. Josefsson, Torbjörn., Larsman, Pernilla., Broberg, Anders. G. ve Lundh, Lars-Gunnar. (2011), Self-Reported Mindfulness Mediates the Relation Between Meditation Experience and Psychological Well - Being. Mindfulness, 2, 49-58. [Google Scholar]
  16. Karagöz, Yalçın (2016), Spss 23 ve Amos 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler, Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
  17. Karasar, Niyazi (2002), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Nobel Yayınları. [Google Scholar]
  18. Kayış, Aliye (2010), Güvenirlik Analizi. İçinde Spss Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (Ed. Şeref Kalaycı), Ankara: Asil Yayınları. [Google Scholar]
  19. Kınay, Fatoş (2013); “Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeğini Türkçe’ye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Bilim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.  [Google Scholar]
  20. Lilja, Josefine. L., Frodi-Lundgren, Annika. ve Hanse, Jan. Johanson, Josefson, Torbjörn., Lundh, Lars-Gunnar, Sköld, Camilla, Hansen, Erling and broberg, Anders G. (2011), Five Facets Mindfulness Questionnaire - Reliability and Factor Structure: A Swedish Version, Cognitive Behavior Therapy, 40, 291-303 [Google Scholar]
  21. Lykins Emily L. B. & Baer Ruth A. (2009), Psychological Functioning in a Sample of LongTerm Practitioners of Mindfulness Meditation, Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterly, 23, 226-241. [Google Scholar]
  22. M.E.B. (2017); Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği, 10.11.2017. 30236 Sayılı Resmi Gazete, http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/10113305_yeni_rehbrlk_yon.pdf, (Erişim Tarihi: 10.11.2018). [Google Scholar]
  23. Stella, Maria (2016), Befriending death: A mindfulness-based approach to cultivating selfawareness in counselling students, Death Studies, 40 (1), 32-39. [Google Scholar]
  24. Urdang, Esther (2010), Awareness Of Self-A Critical Tool, Social Work Education, 29(5), 523- 538. [Google Scholar]
  25. Ülev, Esra (2014); “Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık düzeyi ile stresle başa çıkma tarzının depresyon, kaygı ve stres belirtileriyle ilişkisi”, Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  26. Weinstein Netta, Brown, Kirk W. ve Ryan Richart M. (2009), Amulti- Method Examination Of The Effects Of Mindfulness On Stres Attribution, Coping, And Emotional Well-Being, Journal of Research in Personality, 43, 374-385. [Google Scholar]
  27. Yeşilyaprak, Binnur (2010), Eğitimde Rehberlik Hizmetleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]