International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
International Association of Educators

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Cil. 12(25) 203-229

İşitme Kayıplı Bir Çocuğun Okulöncesi Dönemde Okumaya Hazırlık Becerilerinin Paylaşılan Okuma Etkinliği İle Desteklenme Sürecinin İncelenmesi

Aslı Gerek, H. Pelin Karasu & Ümit Girgin

ss. 203 - 229   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.153.12   |  Makale No: MANU-1808-17-0001.R1

Yayın tarihi: Ekim 01, 2018  |   Okunma Sayısı: 639  |  İndirilme Sayısı: 1010

PDF İndir

Özet

Paylaşılan okuma, öğretmen ve çocuğun ya da az sayıda öğrencinin kitabı birlikte okuması şeklinde tanımlanmaktadır. Paylaşılan okuma, çocuğun okuma sürecine aktif katılımına fırsat sağlayan, dinleme ve anlama becerilerinin gelişimini destekleyen, sözlü dil becerilerine katkı sağlayan bir etkinliktir. Bu araştırmanın amacı, işitme kayıplı bir çocuğun okulöncesi dönemde erken okuryazarlık becerilerinin paylaşılan okuma etkinliği ile desteklenme sürecinin incelenmesidir. Bu araştırma eylem araştırması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını; işitme kayıplı bir çocuk, araştırmacı, aile, anasınıfı öğretmeni ve geçerlik komitesi üyeleri oluşturmaktadır. Bu araştırmada verilerin çeşitlendirilmesi araştırmacı günlüğü, görüşmeler, uygulamaların ses kayıtları, belgeler, geçerlik komitesi toplantı kayıtları ve süreç ürünleri ile sağlanmıştır. Bunlarla birlikte, veri toplama aracı olarak dil düzeyi kendi içinde giderek artan seri hikaye kitapları hazırlanmıştır. Araştırma, uygulama sürecinden önce yapılan çalışmalar ve uygulama süreci olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Uygulama sürecinden önce çocuğun alıcı ve ifade edici dil becerileri değerlendirilmiş, dönüşümlü olarak hikaye anlatma, paylaşılan okuma, tek kart resimdeki olayları paylaşma, şarkı söyleme ve izleyen etkinliklere yer verilmiştir. Ardından uygulama sürecine geçilmiş, şarkı söyleme, paylaşılan okuma ve izleyen etkinlikler uygulanmıştır. Araştırma sürecinde; işitme kayıplı çocuğun dinlediğini anlama ve anlatma becerilerine yönelik zorluklar yaşadığı görülmüştür. Bu sorunların çözümü amacıyla dinleme becerilerine odaklanılmış, anlatımını desteklemek için hikayedeki olaylara ilişkin sorular sorulmuş ve anlatım için rol model olunmuştur. Araştırma bulgularından yola çıkılarak, işitme kayıplı çocuğun dil becerilerine uygun hazırlanan ve sistematik olarak uygulanan paylaşılan okuma etkinliğinden fayda sağladığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: İşitme kaybı, okulöncesi eğitim, gelişen okuryazarlık, paylaşılan okuma, seri hikaye kitapları

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Gerek, A., Karasu, H.P. & Girgin, U. (2018). İşitme Kayıplı Bir Çocuğun Okulöncesi Dönemde Okumaya Hazırlık Becerilerinin Paylaşılan Okuma Etkinliği İle Desteklenme Sürecinin İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), 203-229. doi: 10.29329/mjer.2018.153.12

Harvard
Gerek, A., Karasu, H. and Girgin, U. (2018). İşitme Kayıplı Bir Çocuğun Okulöncesi Dönemde Okumaya Hazırlık Becerilerinin Paylaşılan Okuma Etkinliği İle Desteklenme Sürecinin İncelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), pp. 203-229.

Chicago 16th edition
Gerek, Asli, H. Pelin Karasu and Umit Girgin (2018). "İşitme Kayıplı Bir Çocuğun Okulöncesi Dönemde Okumaya Hazırlık Becerilerinin Paylaşılan Okuma Etkinliği İle Desteklenme Sürecinin İncelenmesi". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (25):203-229. doi:10.29329/mjer.2018.153.12.
Kaynakça
  1. Anderson, A., Anderson, J., Lynch, J., Shapiro, J. and Kim, J.E. (2012). Extra-textual talk in shared book reading: A focus on questioning. Early Child Development and Care, 182 (9), 1139-1154. [Google Scholar]
  2. Arnold, P., Palmer, C., and Lyod, J. (1999). Hearing impared children's listening skills in a referential communication task: an exploratory study. Deafness and Education International, 1 (1), 47-55. [Google Scholar]
  3. Bayraktar, V. (2018). Okulöncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığı becerilerinin gelişiminde etkileşimli kitap okumanın önemi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 1(1), 31-41. [Google Scholar]
  4. Cabell, S.Q., Justice, L.M., Kaderavek, J.N., Turnbull, K.P. and Breit-Smith, A. (2009). Emergent literacy lessons for success. San Diego: Plural Publishing. [Google Scholar]
  5. Coyne, M.D., Simmons, D.C., Kame'enui, E.J. and Stoolmiller, M. (2004). Teaching vocabulary during shared storybook readings: An examination of differential effects. Exceptioanlity, 12 (3), 145-162. [Google Scholar]
  6. Cramer, R.L. (2004). The language arts a balanced reading aapproach to teaching reading, writing, listening, talking and thinking. Boston: Pearson. [Google Scholar]
  7. Cunningham. P.M., Moore, S.A., Cunningham, J.W. and Moore, D.W. (2004). Reading and writing in elementary classrooms research based K-4 instruction. Boston: Pearson. [Google Scholar]
  8. Çeçen, M.A. ve Aydemir, F. (2011). Okul öncesi hikaye kitaplarının okunabilirlik açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Dergisi, 8 (16), 185-194. [Google Scholar]
  9. Çelebi Öncü, E. (2016). Anne-baba ve çocuğun etkileşimli kitap okumasının okul öncesi çocuklarının sosyal durumlara yönelik yaklaşımlarına etkisinin incelenmesi. Anadili Eğitimi Dergisi, 4(4), 489-503. [Google Scholar]
  10. Çetrez Arıcan, G., Yılmaz, Z.H., ve Coşkun, İ. (2017). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin okuma ve anlama düzeylerinin geliştirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 60, 41-53. [Google Scholar]
  11. DesJardin, J.L., Doll, E.R., Stika, C.J., Eisenberg, L.S., Johnson, K.J., Ganguly, D.H., Colson, B.G. and Henning, S.C. (2014). Parental support for language development during joint book reading for young children with hearing loss. Communication Disorders Quarterly, 35 (3), 167-181. [Google Scholar]
  12. Efe, M. ve Temel, Z. F. (2018). Okulöncesi dönem 48-66 ay çocuklarına etkileşimli kitap okuma programı’nın yazı farkındalığı açısından incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(2), 257-283.  [Google Scholar]
  13. Efendi, M. (2017). The effectiveness of the pictorial book to improve the understanding of deaf students about nature and environment in elementary school. Journal of ICSAR, 1 (2), 103-108. [Google Scholar]
  14. Er, S. (2016). Okulöncesi dönemde anne babaların etkileşimli hikaye kitabı okumalarının önemi. Başkent University Journal of Education, 3(2), 156-160. [Google Scholar]
  15. Ergül, C., Akoğlu, G., Karaman, G. ve Sarıca, A.D. (2016). Anasınıfında uygulanan etkileşimli kitap okuma programının sonraki okuma becerilerine etkisi: İzleme çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi. 10(2), 191-219. [Google Scholar]
  16. Ergül, C., Akoğlu, G., Sarıca, A.D., Tufan, M. ve Karaman, G. (2015). Anasınıflarında gerçekleştirilen birlikte kitap okuma etkinliklerinin “etkileşimli kitap okuma” bağlamında incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 603-619. [Google Scholar]
  17. Ergül, C., Sarıca, A.D. ve Akoğlu, G. (2016). Etkileşimli kitap okuma: Dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(2), 193-204.   [Google Scholar]
  18. Fields, M.V., Groth, L.A. and Spangler, K.L. (2004). Let's begin reading write. (5th ed.). New Jersey: Pearson. [Google Scholar]
  19. Fung, P.C., Chow, B.W.Y., and McBride-Chang, C. (2005). The impact of a dialogic reading program on deaf and hard of hearing kindergarten and early primary schoolaged students in Hong Kong. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 10 (1), 82-95. [Google Scholar]
  20. Girgin, M.C. (2003). İşitme engelli çocukların eğitimine giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. [Google Scholar]
  21. Girgin, Ü. (2006). İşitme engelli çocuklar için bireysel ve grup eğitimi. U. Tüfekçioğlu (Ed.), İşitme, konuşma ve görme sorunu olan çocukların eğitimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. [Google Scholar]
  22. Girgin, Ü. (2013). Teacher strategies in shared reading for children with hearing impairement. Eurasian Journal of Educational Research, 53, 249-268. [Google Scholar]
  23. Goldberg, H. (2016). Language development in preschoolers at risk: Linguistic input among head start parents and oral narrative performance of deaf or hard of hearing children. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi. Atlanta: Georgia State University, Department of Educational Psychology, Special Education and Communication Disorders. [Google Scholar]
  24. Gunning, T.G. (2003). Creating literacy instruction for all children. Boston: Pearson Education, Inc. [Google Scholar]
  25. Hargreve, A.C., and Senechal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: the benefits of regular reading and dialogic reading. Early Childhood Research Quarterly, 15 (1), 75-90. [Google Scholar]
  26. Işıkçıoğulu Erdoğan, N. (2016). Erken çocukluk döneminde çocuk-ebeveyn birlikte okuma etkinliklerinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal. 24(3), 1071-1086. [Google Scholar]
  27. Işıkçıoğlu Erdoğan, N. Atan, A., Asar, H., Mumcular, F., Yüce, A., Kıraç, M. VE Kilimlioğlu, Ç. (2016). Ebeveyn ve öğretmenlerin birlikte hikâye okuma etkinliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 15(1), 125-135. [Google Scholar]
  28. Işıkçıoğlu-Erdoğan, N., Şimşek, Z.C. ve Canbeldek, M. (2017). Ev merkezli diyaloğa dayalı okumanın 4-5 yaş çocuklarının dil gelişimine olan etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 789-809. [Google Scholar]
  29. Johnson, A.P. (2015). Eylem araştırması el kitabı (Çev.Y. Uzuner ve M. Özten Anay). Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  30. Johnson, B. and Christensen L. (2014). Eğitim araĢtırmalarına giriĢ. S. B. Demir (Ed.). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma yaklaşımlar (4. baskı) içinde (s. 2-28). (Çev. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap. [Google Scholar]
  31. Justice, L.M., Pullen, P.C. and Pence, K. (2008). Influence of verbal and nonverbal references to print on preschoolers' visual attention to print during storybook reading. Developmental Psychology, 44 (3), 855-866. [Google Scholar]
  32. Karasu, H.P. (2014). İşitme engelli çocuklara okulöncesi dönemde uygulanan okuma yazmaya hazırlık grup etkinlikleri. Eğitim ve Bilim, 39 (174), 297-312. [Google Scholar]
  33. Kyle, F.E. and Harris, M. (2010). Predictors of reading development in deaf children: A three year longitudinal study. Journal of Experimental Child Psychology, 107, 229-243. [Google Scholar]
  34. Lonigan, C.J., Anthony, J.L., Bloomfield, B.G., Dyer, S.M. and Samwel, C.S. (1999). Effects of two shared-reading interventions on emergent literacy skills of at risk preschoolers. Journal of Early Inervention, 22 (4), 306-322. [Google Scholar]
  35. Lonigan, C.J. and Whitehurst, G.J. (1998). Relative efficacy of parent and teacher involvement in a shared-reading intervention for preschool children from lowincome backrounds. Early Childhood Research Quarterly, 13 (2), 263-290. [Google Scholar]
  36. Lonigan, C.J., Purpura, D.J., Wilson, S.B., Walker, P.M. and Clancy-Menchetti, J. (2013). Evaluating the components of an emergent literacy intervention for preschool children at risk for reading difficulties. Journal of Experimental Child Psychology, 114, 111-130. [Google Scholar]
  37. Lyod, J., Lieven, E. and Arnold, P. (2005). The oral referential communication skills of hearing-impared children. Deafness and Education International, 7 (1), 22-42. [Google Scholar]
  38. Machado, J.M. (2007). Early childhood experiences in language arts early literacy. (8th ed.). USA: Thomson Delmar Learning. [Google Scholar]
  39. McGinty, A.S., Justice, L.M., Zucker, T.A., Gosse, C. and Skibbe, L.E. (2012). Shared reading dynamics: mother's question use and verbal participation of children with specific language impairment. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 55, 1039-1052. [Google Scholar]
  40. Mesmer, H.A.E. (2016). Text matters: Exploring the lexical reservoirs of boks in preschool rooms. Early Childhood Research Quartely, 34, 67-77. [Google Scholar]
  41. Miller, W.H. (2005). Improving early literacy: Strategies and activities for struggling students (k-3). San Francisco: Jossey-Bass. [Google Scholar]
  42. Mitch, O., Pianta, E., and Mana, N. (2013). Interactive stories and exercises with dynamic feedback for improving reading comprehension skills in deaf children. Computers and Education, 65, 34-44. [Google Scholar]
  43. Morrow, L.M. and Tracey, D.H., (2007). Best practices in literacy instruction. L.B. Gambrell, L.M. Morrow and M. Pressley (Eds.), Best practices in early literacy development in preschool, kindergarten, and first grade in (s. 57-82). New York: Guildford Press. [Google Scholar]
  44. Most, T., Aram, D. and Andorn, T. (2006). Early literacy in children with hearing loss. A comparision between two educational systems. The Volta Review, 106 (1), 5- 28. [Google Scholar]
  45. Musselman, C. (2000). How the children who can't hear learn to read an alphabetic script. A review of the literature on reading and deafness. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 5 (1), 9-31. [Google Scholar]
  46. National Early Literacy Panel [NELP]. (2008). Developing early literacy: Report of the National Early Literacy Panel. Washington, DC: National Institute for Literacy. [Google Scholar]
  47. Nelson, L.H., Wright, W. and Parker, E.W. (2016). Embedding music into language and literacy instruction for young children who are deaf or hard of hearing. Young Exceptional Children, 19(1), 27-38. [Google Scholar]
  48. Nichols, W.D. and Florez, V.E. (2002). Focus on all learners. A.W. Heilman, T.R Blair and W.H. Rupley (Eds.), Principles and practices of teaching reading (10th Edition) in (s.528-570). UK: Prentice Hall. [Google Scholar]
  49. Otaiba, S.A. (2004). Weaving moral elements and researched-based reading practices in inclusive classrooms using shared book reading techniques. Early Child Development and Care, 174 (6), 575-589. [Google Scholar]
  50. Pakulski, L.A, and Kaderavek, J.N. (2004). Facilitating literacy using experience books: A case study of two children with hearing loss. Communication Disorders Quarterly, 25 (4), 179-188. [Google Scholar]
  51. Rottenberg, C.J., (2001). A deaf child learns to read. American Annals of the Deaf, 146 (3), 270-275. [Google Scholar]
  52. Ruddell, M.R. (2001). Teaching content reading and writing. (3rd Edition). New York: John Wiley and Sons, Inc. [Google Scholar]
  53. Schirmer, B.R. (2000). Language and literacy development in children who are deaf. (2nd Ed.). Boston: Allyn and Bacon, Inc. [Google Scholar]
  54. Schirmer, B.R. and Woolsey, M.L. (1997). Effects of teacher questions on the reading comprehension of deaf children. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 2 (1), 47-56. [Google Scholar]
  55. Senechal, M., Pagan, S., Lever, R. and Ouellette, G.P. (2008). Relations among the frequency of shared reading and 4 year of children' vocabulary, morphological and syntax comprehension, and narrative skills. Early Education and Development, 19 (1), 27-44. [Google Scholar]
  56. Silvestre, N. and Valero, J. (2005). Oral language acquisition by deaf pupils in primary education: Impact of musical education. European Journal of Special Needs Education, 20 (2), 195-213. [Google Scholar]
  57. Spencer, E.J., Goldstein, H. and Kaminski, R. (2012). Teaching vocabulary in storybooks: embedding explicit vocabulary instruction for young children. Young Exeptional Children, 15 (1), 18-32. [Google Scholar]
  58. Sullivan, S. and Oakhill, J. (2015). Components of story comprehension and strategies to support them in hearing and deaf or hard of hearing readers. Top Lang Disorders, 35 (2), 133-143. [Google Scholar]
  59. Swanson, E., Vaughn, S., Wanzek, J., Petscher, Y., Heckert, J., Cavanaugh, C., Kraft, G. and Tackett, K. (2011). A synthesis of read-aloud interventions on early reading outcomes among preschool through third graders at risk for reading difficulties. Journal of Learning Disabilities, 44 (3), 258-275. [Google Scholar]
  60. Tetik, G. ve Işıkçıoğlu-Erdoğan, N. (2017). Diyaloğa bağlı okumanın 48-60 aylık çocukların dil gelişimine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 535-550. [Google Scholar]
  61. Toe, D.M. and Paatsch, L.E. (2010). The communication skills used by deaf children and their hearing peers in a question-and-answer game context. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 15 (3), 228-241. [Google Scholar]
  62. Tompkins, G.E. (2014). Literacy for the 21th century a balanced approach. (6th Edition). USA: Pearson. [Google Scholar]
  63. Towson, J. and Gallagher, P.A. (2016). Shared interactive reading for young children with disabilities: a review of literature with implications for future research. Başkent University Journal of Education, 3 (1), 72-85. [Google Scholar]
  64. Turan F. ve Topçu, Z.G. (2018). Erken okuryazarlık üzerinde paylaşımlı kitap okumanın rolü: Okul ve ev ortamı açısından etkileri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 11-33. [Google Scholar]
  65. Turner, D.B. and Sheppard, W. (2006). Auditory-verbal therapy and school. W. Estabrooks (Ed.), Auditory-verbal therapy and practice in (s. 191-200). Washington, DC: Alex Graham Bell Assn for Deaf. [Google Scholar]
  66. Uzuner, Y. (2005). Baş makale: Özel eğitimden örneklerle eylem araştırmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6 (2), 1-12. [Google Scholar]
  67. Werfel, K.L., Lund, E. and Schuele, M. (2015). Print knowledge of preschool children with hearing loss. Communication Disorders Quarterly, 36 (2), 107-111. [Google Scholar]
  68. Williams, C. (2004). Emergent literacy of deaf children. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 9 (4), 352-365. [Google Scholar]
  69. Williams, C.L. and McLean, M.M. (1997). Young deaf children'sresponse to Picture book readin in a preschool setting. Research in the Teaching of English, 31 (3), 337-366. [Google Scholar]
  70. Winter, S.M. and van Reusen, A.K. (1997). Inclusion and kindergartners who are deaf or hard of hearing: comparing teaching strategies with recommended guidelines. Journal of Research in Childhood Education, 11 (2), 114-134. [Google Scholar]
  71. Yennari, M. (2010). Beginnings of song in young deaf children using cochlear implants: The song they move, the song they feel, the song they share. Music Education Research, 12 (3), 281-297. [Google Scholar]
  72. Yıldız- Bıçakçı, M., Er, S. ve Aral, N. (2017). Annelerin çocuklarına etkileşimli kitap okuma sürecine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 42(191), 53-68. [Google Scholar]
  73. Yıldız- Bıçakçı, M. , Er, S. ve Aral, N. (2018). Etkileşimli kitap okuma sürecinin çocukların dil gelişimi üzerine etkisi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 1-8. [Google Scholar]
  74. Yılmaz, S.A. (1998). Okulöncesi dönemdeki normal işiten ve işitme engelli öğrencilerin ailelerinin ve öğretmenlerinin çocuklara kitap okuma davranışlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. [Google Scholar]
  75. Zevenbergen, A.A. and Whitehurst, G.J. (2003). Dialogic reading: A shared Picture book reading intervention for preschoolers. A. van Kleeck, S.A. Stahl, and E.B. Bauer (Eds.), Center for Improvement of Early Reading Achievement, CIERA. On reading books to children: Parents and teachers in (s. 177-200). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. [Google Scholar]
  76. Zucker, T.A., Justice, L.M., Piasta, S.B. and Kaderavek, J.N. (2010). Preschool teachers' literal and inferential questions and childrens'responses during whole class shared reading. Early Childhood Research Quaterely, 25, 65-83. [Google Scholar]
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 12 Sayı 25

Eylül 2018

Tüm Makaleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

International Association of Educators.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Gizlilik     |     Kullanım Koşulları     |     Çerez Politikaları
Creative Commons Lisansı
© 2012 - 2024 - THDSoft e-Journal Management System.