International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2019, Cil. 13(30) 199-216

Lisans Öğrencilerinin Üst Bilişsel Okuma Farkındalıkları: Çeşitli Değişkenlere Göre Bir İnceleme

H. Şenay Şen

ss. 199 - 216   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.12   |  Makale No: MANU-1910-07-0011.R1

Yayın tarihi: Aralık 24, 2019  |   Okunma Sayısı: 163  |  İndirilme Sayısı: 718


Özet

Okuduğunu anlama süreci, okuyucunun üst bilişsel okuma stratejilerini kullanarak metnin özelliklerini ve ne anlattığını anlama yeteneğini ifade eder. Bu araştırmada lisans öğrencilerinin üst bilişsel okuma farkındalıkları çeşitli değişkenler açısından ele alınmıştır. Tarama modelinde yapılan araştırmanın çalışma grubu 2016- 2017 Eğitim Öğretim Yılı, Güz döneminde Gazi Eğitim Fakültesinde farklı bölümlerde okuyan öğrencilerden (n:298) oluşmuştur.  Araştırma verilerinin toplanmasında kişisel bilgiler formu ve ‘Okuma Stratejileri Üst Bilişsel Farkındalık Envanteri’ kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular şunlardır: öğrencilerin genel okuma ve problem çözme stratejileri yüksek ve okuma stratejilerini destekleme stratejileri orta düzeydedir. Kadın öğrenciler üst bilişsel okuma stratejilerini erkeklere göre daha fazla kullanmaktadırlar. Öğrencilerin okudukları bölümlere göre genel okuma strateji düzeyleri arasında anlamlı bir fark yoktur. Fakat problem çözme stratejisi açısından matematik ve İngilizce öğretmenliği bölümleri ve okuma stratejisini destekleme açısından ise matematik ile fen bilgisi öğretmenliği; fen bilgisi ile İngilizce öğretmenliği bölümleri arasında fark vardır. Akademik olarak daha başarılı olan öğrencilerin, okuma stratejisini kullanma ortalama puanları daha yüksektir. Öğretmen adaylarının mezun oldukları lise türüne göre genel okuma ve okuma stratejisini destekleme düzeyleri arasında anlamlı bir fark yoktur. Diğer yandan Genel/Düz Lise mezunları ve Anadolu Lisesi mezunlarının problem çözme stratejileri bakımından aralarında anlamlı fark bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Üst bilişsel okuma stratejileri, okuma stratejileri, okuduğunu anlama


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Sen, H.S. (2019). Lisans Öğrencilerinin Üst Bilişsel Okuma Farkındalıkları: Çeşitli Değişkenlere Göre Bir İnceleme . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), 199-216. doi: 10.29329/mjer.2019.218.12

Harvard
Sen, H. (2019). Lisans Öğrencilerinin Üst Bilişsel Okuma Farkındalıkları: Çeşitli Değişkenlere Göre Bir İnceleme . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(30), pp. 199-216.

Chicago 16th edition
Sen, H. Senay (2019). "Lisans Öğrencilerinin Üst Bilişsel Okuma Farkındalıkları: Çeşitli Değişkenlere Göre Bir İnceleme ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 13 (30):199-216. doi:10.29329/mjer.2019.218.12.

Kaynakça
  1. Ahmadi, M.R. Ismail, H.N. ve Abdullah, M.K.K. (2013). The Importance of Metacognitive Reading Strategy Awareness in Reading Comprehension. English Language Teaching; Vol. 6, No. 10, p: 235-244 [Google Scholar]
  2. Akın, E. Çeçen, M.A. (2014).Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Stratejileri Üstbilişsel Farkındalık Düzeylerinin Değerlendirilmesi (Muş-Bulanık Örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/8 Summer, p. 91-110, Ankara-Turkey [Google Scholar]
  3. Al–Dawaideh, A.M. & Al-Saadii I.A. (2013). Assessing Metacognitive Awareness of Reading Strategy Use for Students from the Faculty of Education at the University of King Abdulaziz. Mevlana International Journal of Education (MIJE). Vol. 3(4), pp. 223-235, 1 December [Google Scholar]
  4. Arrastia, M.C., Zayed, A.M. &  Elnagar,H. Z. (2016). Metacognitive Awareness of Reading Strategies among English as a Foreign Language (EFL) Preservice Teachers: An Exploration of Gender and Developmental Differences. International Research in Higher Education Vol. 1, No. 2. [Google Scholar]
  5. Ateş, A. (2013).  Üniversite öğrencilerinin okuma stratejileri üst bilişsel farkındalık düzeyleri (İnönü Üniversitesi Örneği).  International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 2/4 2013 p. 258-273 [Google Scholar]
  6. Azhar, M. (2015). Üniversity Students’Awareness of Meta- Cognition Reading Strategies and Reading Comprehension. Journal of Educational Sciences &Research, Spring,V:2/1  [Google Scholar]
  7. Bektaş Bedir, S. Dursun, F. (2019). Üstbilişsel Okuma Stratejileri Öğretiminin Öğrencilerin Üstbilişsel Farkındalığı, İngilizce Okuma başarısı ve Öz Yeterliklerine Etkisi. MİLLÎ EĞİTİM, Cilt: 48, Sayı: 222, (185-211) [Google Scholar]
  8. Baş, F. ve Özturan Sağırlı, M. ( 2017). Türkiye’de Eğitim Alanında Üstbiliş Odaklı Yapılan Makalelere Yönelik Bir İçerik Analizi. Eğitim ve Bilim. Cilt 42. Sayı 192, s:1-33  [Google Scholar]
  9. Bergey, B.W, Deacon, S.H. ve Parilla, R.K.(2017). Metacognitive Reading and Study Strategies and Academic Achievement of University Students With and Without a History of Reading Difficulties.  Learn Disabil. 2017 Jan;50(1):81-94. Epub- Jul 30 [Google Scholar]
  10. Bozkurt, M. ve Memiş, A. (2013 ). Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Üst bilişsel Okuduğunu Anlama Farkındalığı ve Okuma Motivasyonları İle Okuma Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 14, Sayı 3, Sayfa 147-160 [Google Scholar]
  11. Büyüköztürk, Ş. Kılıç, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (25th ed.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
  12. Chevalier, T.M. ,Parrila R., Krista C. Ritchie K.C. and  Deacon, S.H. (2017). The Role of Metacognitive Reading Strategies, Metacognitive Study and Learning Strategies, and Behavioral Study and Learning Strategies in Predicting Academic Success in Students With and Without a History of Reading Difficulties. Journal of Learning Disabilities, Vol. 50(1) 34–48 [Google Scholar]
  13. Fitrisia, D., Tan, K-E and Yusuf, Y.O. ( 2015). Investıgatıng Metacognıtıve Awareness of Readıng Strategıes to Strengthen Students' Performance ın Readıng Comprehensıon. Asia Pacific Journal of Educators and Education, Vol. 30, 15–30, 2015 [Google Scholar]
  14. Iwai, Y. (2016). Promoting strategic readers: Insights of preservice teachers’ understanding of metacognitive reading strategies. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning. Volume 10 | Number 1 Article 4 [Google Scholar]
  15. Kana, F. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Üstbiliş Okuma Stratejileri Farkındalık Düzeyleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı: 16-1  [Google Scholar]
  16. Kana, F.(2015). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Üstbiliş Fakındalık Düzeyleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 17, s. 66-81 [Google Scholar]
  17. Karbalaei, A.(2011). Matacognition and Reading Comprehension. İkala,Vol.16/28, May/Aug,p:5-14 [Google Scholar]
  18. Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler (32th ed.).Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık [Google Scholar]
  19. Karakelle, S.(2012). Üst Bilişsel Farkındalık, Zekâ, Problem Çözme Algısı ve Düşünme İhtiyacı Arasındaki Bağlantılar. Eğitim ve Bilim, Cilt 37, Sayı 164 [Google Scholar]
  20. Maasum, T.N.R.T.M. & Maarof, N. (2012). Empowering ESL Readers with Metacognitive Strategies.Procedia-Social and Behavioral Sciences / 69,P: 1250-1258  [Google Scholar]
  21. Meniado, J.C.(2016). Metacognitive Reading Strategies, Motivation, and Reading Comprehension Performance of Saudi EFL Students. English Language Teaching; Vol. 9, No. 3; ISSN 1916-4742 E-ISSN 1916-4750, Published by Canadian Center of Science and  Education. P:117-129 [Google Scholar]
  22. Mezhoud,S. (2016). The Effect of Teaching Reading Strategies on the Students’ Motivation to Read in English.  Sciences Humanies. n-44, Decembre –Vol A - pp 21- 39 [Google Scholar]
  23. Özdemir, S . (2018). Öğretmen Adaylarının Okuma Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Bartın University Journal of Faculty of Education , 7 (1) , 296-315 . DOI: 10.14686/buefad.381007 [Google Scholar]
  24. Öztürk, E.(2012). Okuma Stratejileri Üstbilişsel Farkındalık Envanteri’nin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online, 11(2), 292-305 [Google Scholar]
  25. Öztürk, B. ve Kurtuluş, A.(2017). Ortaokul Öğrencilerinin Üst bilişsel Farkındalık Düzeyi İle Matematik Öz Yeterlik Algısının Matematik Başarısına Etkisi. Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp eğitim Fakültesi Dergisi. Issue/Sayı 31, 762-778 [Google Scholar]
  26. Öztürk, B. Kurtuluş, A.(2017).  Ortaokul Öğrencilerinin Üstbilişsel Farkındalık Düzeyi İle Matematik Öz Yeterlik Algısının Matematik Başarısına Etkisi. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Issue/Sayı 31, 762-778 [Google Scholar]
  27. Pammua, A. Amirb, Z. & Maasum, T.N.R.T.M. (2014).  Metacognitive Reading Strategies of Less Proficient Tertiary Learners: A Case Study of EFL Learners at a Public University in Makassar, Indonesia. Procedia - Social and Behavioral Sciences 118, p: 357 – 364 (International Conference on Knowledge-Innovation-Excellence: Synergy in Language Research and Practice) [Google Scholar]
  28. Schraw, G. (1998). Promoting General Metacognitive Awareness. Instructional Science 26: 113–125 [Google Scholar]
  29. Solmaz, Y.D. (2015).  The Metacognitive Reading Strategies of Students: A Research School of Physical Education and Sports at Anadolu University.  Pamukkale Journal of Sport Sciences, Vol.6, No.1, Pg:25-38 [Google Scholar]