International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Cil. 12(24) 334-353

Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kanıt Temelli Öğrenme Uygulamaları

Fisun Bozkurt

ss. 334 - 353   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.147.18   |  Makale No: MANU-1802-20-0004.R1

Yayın tarihi: Temmuz 27, 2018  |   Okunma Sayısı: 5959  |  İndirilme Sayısı: 2754


Özet

Sosyal Bilgiler öğretimi araştırmaları üzerine yapılan literatür taramasında, öğrencilerde üst düzey düşünmeyi geliştirmeye yönelik sınırlılıklar olduğu tespit edilmiştir. Literatürde bu sınırlılıklar altı başlık altında toplanmıştır; bilgi aktarımı olarak öğretim, müfredatın kapsamı, öğretmenlerin öğrenci algıları, kalabalık sınıflar, planlama zamanı eksikliği ve öğretmen izolasyonu kültürü. Bu belirtilen her bir sınırlılık, öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin teşvik edilmesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, bu çalışmada bahsedilen sınırlılıkların üstesinden gelmek ve öğrencilere entelektüel potansiyellerini keşfetme imkânı sağlamak için Kanıt Temelli Öğrenme yönteminin kullanılmasına karar verilmiştir. Kanıt Temelli Öğrenme, öğretmenler tarafından öncelikle öğrencilerin eleştirel düşünce becerileri edinmelerine, önceki öğrenmeden edindikleri bilgileri düşünmelerine ve işlemelerine yardımcı olmak için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, kanıt temelli öğrenmenin sosyal bilgiler öğretmen adaylarında üst düzey düşünce becerilerinin geliştirilmesine etkisini ortaya koymaktır. Bu çalışmada iki olgu vurgulanmaya çalışılmıştır; Birincisi öğrencilerin üst düzey düşünce becerilerinin kanıta dayalı öğrenme stratejileri ile nasıl geliştirilebileceğini ortaya koymak. İkincisi ve belki de daha da önemlisi, öğretmen adaylarına sosyal bilgilerin ne olduğunu ve bu bilginin gelecekteki öğrencilerine nasıl aktarılabileceğini deneyimleme imkânı sunmaktır. Bu çalışma nitel verilere dayalı olarak gerçekleştirilmiş betimsel bir çalışmadır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilime (fenomenoloji) göre desenlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, bir devlet üniversitesinde 2016-2017 eğitim-öğretim yılı içinde “Özel Öğretim Yöntemleri” dersini almakta olan 90 sosyal bilgiler öğretmen adayından rastgele örneklem yoluyla seçilen 18 öğretmen adayı oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemi, sınıf listesinden her beşinci öğretmen adayının seçilmesiyle belirlenmiştir. Bu nitel çalışmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen 3 açık uçlu soru ile toplanmıştır. Bulgular, kanıt temelli öğrenme ile öğretmen adaylarında “neden sonuç ilişkisi kurma” “kanıta dayalı akıl yürütme”, “değişim ve sürekliliği algılama”, “iletişim”, “karar verme”, “eleştirel düşünme”, “üst düzey düşünme” ve “empati”  becerilerinin geliştirilebileceğini göstermiştir. Araştırmanın sonuçları ayrıca, kanıta dayalı öğrenme uygulamasının eğitimciye geleneksel rol ve sınıf ortamından daha öğrenci merkezli yaklaşımlar ve daha demokratik sınıf atmosferi benimsemesine yardımcı olduğuna işaret etmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kanıta temelli öğrenme, eleştirel düşünme, üst düzey düşünce, çoklu bakış açısı, öğrenci merkezli öğrenme, sosyal bilgiler eğitimi


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Bozkurt, F. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kanıt Temelli Öğrenme Uygulamaları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), 334-353. doi: 10.29329/mjer.2018.147.18

Harvard
Bozkurt, F. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kanıt Temelli Öğrenme Uygulamaları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), pp. 334-353.

Chicago 16th edition
Bozkurt, Fisun (2018). "Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kanıt Temelli Öğrenme Uygulamaları". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (24):334-353. doi:10.29329/mjer.2018.147.18.

Kaynakça
  1. Akpınar, B. ve Aydemir, H. (2012). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1(1), 41-53, [Google Scholar]
  2. Allen, F., Taylor, A. & Turner, T. (2005). “Active Learning”, Learning to Teach in the Secondary School, Edited by Capel, S., Leask, M., Turner, T., 4th edn, New York. [Google Scholar]
  3. Alter, J. & Salmon, J. (1987). Assessing higher order thinking skills. Northwest Regional Educational Labratory. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED290760.pdf [Google Scholar]
  4. Bean, T.W. & Moni, K. (2003). Developing students’ critical literacy: Exploring identity construction in young adult fiction. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 46(8), 638–648. [Google Scholar]
  5. Beyer, B. (2008a). What research tells us about teaching thinking skills, The Social Studies, 99(5), 223-232.  [Google Scholar]
  6. Beyer, B. (2008b). How to teach thinking skills in social studies and history, The Social Studies 99(5), 196-201. [Google Scholar]
  7. Boyer, E. (1987). College: The undergraduate experience. New York: Harper & Row. [Google Scholar]
  8. Boyer, E.(1983). High school: A report on secondary education in America, New York: Harper & Row. [Google Scholar]
  9. Ciardiello, A.V. (2004). Democracy’s young heroes: An instruc¬tional model of critical literacy practices. The Reading Teacher, 58(2), 138-147.  [Google Scholar]
  10. Comber, B. & Simpson, A. (2001). Negotiating critical literacies in classrooms, Mahwah, NJ: Erlbaum [Google Scholar]
  11. Crowe, A., Dirks, C., & Wenderoth, M. P. (2008). Biology in bloom: Implementing Bloom’s Taxonomy to enhance student learning in biology, CBE - Life Sciences Education, 7, 368-381. [Google Scholar]
  12. Cuban, L.(1984). Policy and research dilemmas in the teaching of reasoning: Unplanned designs. Review of Educational Research, 54(4), 655-681. [Google Scholar]
  13. DeVries, R., & Kohlberg, L. (1987). Programs of early education: The constructivist view, New York: Longman [Google Scholar]
  14. Dewey, J. (1916). Democracy and education. New York: The Free Press. [Google Scholar]
  15. Dewey, J. (1933). How we think. Boston: D.C. Heath. [Google Scholar]
  16. Eagle, H. S. (2003). Decision Making: The Heart of Social Studies Instruction, The Social Studies, 94(1), https://doi.org/10.1080/00220973.1945.11019958 [Google Scholar] [Crossref] 
  17. Fischer, C. & Bol, L. & Pribesh, S. (2011). An Investigation of Higher-Order Thinking Skills in Smaller Learning Community Social Studies Classrooms, American Secondary Education, 39(2), 5-26 [Google Scholar]
  18. Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan Uygulamaya Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, Pegem Yayıncılık [Google Scholar]
  19. Keating, D. (1988). Ado1escentss ability to engagein critical thinking. Madison, WI: National Center on Effective Secondary Schools. [Google Scholar]
  20. Lewis A. & Smith D. (1993). Teaching for higher order thinking: Theory into Practice,32 (3), 131-137. [Google Scholar]
  21. Maier, N.R.F. (1937). Reasoning in rats and human beings, The Psychological Review, 44, 365-378. [Google Scholar]
  22. McDavitt, D. S. (1993). Teaching for understanding: Attaining higher order learning and increased achievement through experiential instruction. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 374 093). [Google Scholar]
  23. McGuire, M.E. (2007). What happened to social studies? The disappearing curriculum, Phi Delta Kappan. 88(8), 620-624.  [Google Scholar]
  24. McLaughlin, M. & DeVoogd, G. (2004). Looking for critical literacy as comprehension: Expanding reader response. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 48(1), 52–62. doi:10.1598/ JAAL.48.1.5 [Google Scholar] [Crossref] 
  25. Miller, C. (1990). Higher-order thinking: An integrated approach for your classroom. Vocational Education Journal, 65(6), 26-69. [Google Scholar]
  26. Newmann, F. (1990a). Higher order thinking in the teaching of social studies: Connections between theory and practice, In D.Perkins, J. Segall & J. Voss (Eds.), Informal reasoning and education, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. [Google Scholar]
  27. Newmann, F. (1990b). Higher order thinking in social studies: Arationale for the assessment of classroom thoughtfulness, Journal of Curriculum Studies, 22 (1), 41-56. [Google Scholar]
  28. Newmann, F. (1991). Promoting Higher Order Thinking in Social Studies: Overview of a Study of 16 High School Departments, Theory and Research in Social Education Fall, 1991, Volume XDC, Number 4, 324-340. [Google Scholar]
  29. Ogle, D., Klemp, R., & McBride, B. (2007). Building literacy in so¬cial studies: Strategies for improving comprehension and criti¬cal thinking. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development. [Google Scholar]
  30. Onosko, Joseph J. (1991). Barriers to the Promotion of Higher-Order Thinking in Social Studies, Office of Educational Research and Improvement (ED).Washington, DC. [Google Scholar]
  31. Patterson, N. C., Lucas, A. G.& Kithinji, M. (2012). Higher Order Thinking in Social Studies: An Analysis of Primary Source Document Use, Social Studies Research and Practice,7(2),68-85 [Google Scholar]
  32. Roord, L. J.(2009). Katılım, Farkındalık ve Hoşgörü İçin Eğitim: Anahtar temaların tarih eğitimiyle ilgisi ve önemi, Çok Kültürlü Avrupa İçin Tarih ve Sosyal Bilgiler Eğitimi, Harf Eğitim Yayıncılığı http://csd.erciyes.edu.tr/materyaller/tn_02.pdf [Google Scholar]
  33. Rubin , B. (2007) . “Laboratories of democracy”: A situated perspective on learning social studies in detracked classrooms . Theory and Research in Social Education, 35, 62-95. [Google Scholar]
  34. Saban, A. Ve Ersoy, A. (2016). Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri, Anı Yayıncılık Ankara [Google Scholar]
  35. Simon, R.I. (1987). Empowerment as a pedagogy of possibility. Language Arts, 64(4), 370-382. [Google Scholar]
  36. Soares, B. L. &  Wood, K. (2010). A Critical Literacy Perspective for Teaching and Learning Social Studies, The Reading Teacher, 63(6), 486-495. [Google Scholar]
  37. Sugrue, B. (1995). A theory-based framework for assessing domain-specific problemsolving ability, Educational Measurement: Issues and Practices, 14(3), 29-36. [Google Scholar]
  38. Tarman, B., Ergür, Ş. ve Eryıldız, F. (2012). Yenilenen Sosyal Bilgiler Programına Dair Bir Değerlendirme, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1), 103 -135 [Google Scholar]
  39. TTKB (Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı) (2017). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4,5,6, ve 7. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları. [Google Scholar]
  40. Wineburg, S. & Martin, D. (2004). Reading and rewriting history, Educational Leadership, 62(1), 42-45. [Google Scholar]
  41. Wineburg, S.& Wilson, S. (1988). Models of wisdom in the teaching of history, Phi Delta Rappan, 70(1), 50-58. [Google Scholar]
  42. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara [Google Scholar]
  43. Zohar, A. & Dori, Y. J. (2003). Higher order thinking skills and low achieving students: Are they mutually exclusive? Journal of the Learning Sciences, 12(2), 145-183. [Google Scholar]
  44. Zoller, U. (1993). Are lecture and learning compatible? Maybe for LOCS: unlikely for HOCS (SYM), Journal of Chemical Education 70(3), 195–197. [Google Scholar]
  45. Zoller, U., Tsaparlis, G., Fastow, M. & Lubezky, A. (1997). Student self assessment of higher-order cognitive skills in college science teaching, Journal of College Science Teaching, 27, 99 -101. [Google Scholar]