Resim-İş Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Desen Başarı Düzeylerinin Arttırılmasında Üç Boyutlu Uygulamaların Etkisi

İsmail Eyüpoğlu & Şehnaz Yalçın

doi:https://doi.org/10.29329/mjer.2023.608.3

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2023, Cil. 17(45) 53-84

Resim-İş Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Desen Başarı Düzeylerinin Arttırılmasında Üç Boyutlu Uygulamaların Etkisi

İsmail Eyüpoğlu & Şehnaz Yalçın

ss. 53 - 84 | DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2023.608.3 | Makale No: MANU-2308-07-0006

Yayın tarihi: Eylül 30, 2023 | Okunma Sayısı: 35 | İndirilme Sayısı: 94

PDF İndir

Özet

Görsel sanatlar eğitiminin en önemli halkalarından biri olan desen, birçok sanatçı tarafından sanat eğitiminin vazgeçilmez unsurlarından biri olarak kabul edilmektedir. Desenin önemine karşın, sanat eğitimi veren kurumlarda desen dersiyle ilgili çeşitli sorunların yaşandığı araştırmalarla ortaya konmaktadır. Konuyla ilgili yapılan araştırmalar incelendiğinde, desen dersinde karşılaşılan önemli sorunların başında, üç boyutlu formların (anatomi, hacim, derinlik) doğru bir şekilde algılanarak iki boyutlu yüzeye başarılı bir şekilde aktarılamaması konusunun geldiği görülmektedir. Bu sorunun altında teorik ve pratik pek çok sebep yatıyor olsa da insan figürü gibi üç boyutlu ve karışık detaylara sahip konuların sadece görme duyusuyla yeterince kavranamamasından kaynaklandığını söylemek mümkündür. Öğrenme üzerine yapılan araştırmalar, öğrenme sürecinin duyu organlarıyla olan ilgisini ortaya koymakta ve etkili bir öğrenme sürecinin çoklu duyusal etkileşim sonucu gerçekleşebileceğini vurgulamaktadır. Bu yaklaşımla, desen eğitiminin önemli konularından biri olan anatominin, görme duyusuna ek olarak dokunma/hissetme duyularının da aktif olduğu üç boyutlu uygulamalar yoluyla öğretiminin, öğrencilerin formları algılama ve kavrama kabiliyetlerinin arttırabileceği, bu yolla da desen başarı düzeylerinin yükseltilebileceği öngörülmektedir. Bu noktadan hareketle bu araştırmada, görsel sanatlar eğitimi alan öğrencilerin desen başarı düzeylerinin arttırılmasında üç boyutlu uygulamaların etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması modeliyle yürütülen araştırmanın çalışma grubunu Batı Karadeniz bölesindeki bir devlet üniversitesinin resim-iş öğretmenliği lisans programında okuyan farklı sınıf düzeylerindeki 8 öğrenci oluşturmaktadır. 8 haftalık uygulama sürecini kapsayan araştırmada desen değerlendirme formu, araştırmacı ve öğrenci günlükleri, bireysel ve odak grup görüşme formları ve video kayıtlar yoluyla çeşitli veriler veri elde edilmiş ve elde edilen veriler nitel analiz yöntemleriyle çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre üç boyutlu uygulamalar kapsamında gerçekleştirilen kil büst çalışması, uygulamaya katılan öğrencilerinin desen başarıları üzerinde anlamlı düzeyde gelişime neden olmuştur. Ortaya çıkan bu sonuç öğrenci görüşleriyle de desteklenerek, uygulamanın faydaları ve desen başarısına etkileri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Desen, Desen Başarısı, Heykel, Üç Boyutlu Sanat Uygulamaları, Dokunma Duyusu.

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Eyupoglu, I. & Yalcin, S. (2023). Resim-İş Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Desen Başarı Düzeylerinin Arttırılmasında Üç Boyutlu Uygulamaların Etkisi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 17(45), 53-84. doi: 10.29329/mjer.2023.608.3

Harvard
Eyupoglu, I. and Yalcin, S. (2023). Resim-İş Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Desen Başarı Düzeylerinin Arttırılmasında Üç Boyutlu Uygulamaların Etkisi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 17(45), pp. 53-84.

Chicago 16th edition
Eyupoglu, Ismail and Sehnaz Yalcin (2023). "Resim-İş Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Desen Başarı Düzeylerinin Arttırılmasında Üç Boyutlu Uygulamaların Etkisi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 17 (45):53-84. doi:10.29329/mjer.2023.608.3.

Kaynakça

Akyürek, T. ve Akkaya, T. (2019). Sanatsal anatominin sanat eğitimindeki önemi: eylem araştırması. Ulakbilge, 7 (32), 119-148. [Google Scholar]
Arnheim, R. (1974). Art and Visual Perception - A Psychology of The Creative Eye. Berkeley. University of California Press. London, England. [Google Scholar]
Artut, K. (2018). Öğretmen Adaylarının Desen Çizimine Yönelik Problemlerin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 492-509. [Google Scholar]
Avcı, S. (2018). Günümüz Sanat Eğitiminde Sanat Anatomisi Dersi. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 20, 25-37. [Google Scholar]
Ayaydın, A. (2009). Güzel sanatlar eğitimi resim-iş öğretmenliği anabilim dallarının sorunları ve çözüm önerileri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30, 31-45. [Google Scholar]
Ayaydın, A. (2010). Desen eğitiminde ölçme ve değerlendirme üzerine bir araştırma. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 159-172. [Google Scholar]
Baybetov, B. B. (2020). A Guide for Teaching and Learning the Foundations of Drawing-Based Art. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 2 (8), 261-267. [Google Scholar]
Bulut, Ü. (2003). Plastik sanatlar eğitiminde desen çalışmaları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, 21-24. [Google Scholar]
Çapar, M. (2006). Temel eğitimde 9-12 yaş arası çocuklarda üç boyutlu çalışmaların yaratıcılık eğitimine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
Çelimli, S. (2015). Plastik sanatlar eğitiminde insan anatomisi (2. Baskı). Literatürk Akademia: İstanbul. [Google Scholar]
Doğanay, A. (Ed.) (2017). Öğretim ilke ve yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
Edwards, L. (2014). The creative arts: a process approach for teachers and children (5th ed.). Pearson Education Limited: London. [Google Scholar]
Emrali, R. (2007). Desen için ilk ders. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2), 255-260. [Google Scholar]
Erol, C.Ç. ve Aytekin, C.A. (2016). Üniversite öğrencilerine yönelik desen bilgisi başarı testinin geliştirilmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (3)8, 1-12. [Google Scholar]
Eyüboğlu, B. R. (1986). Resme Başlarken. Bilgi Yayıncılık. Ankara. [Google Scholar]
Foster, W. (2007). The Art of Basic Drawing. USA, California: Walter Foster Publishing. [Google Scholar]
Geçimli, S. (2012). Plastik sanatlar eğitiminde desenin gücü. Aybil Yayınevi: Konya. [Google Scholar]
Gençer, H. (2011). Güzel sanatlar ve spor liselerinde görsel sanatlar dersinde plastik sanat elemanlarından çizginin çocuğun yaratıcılığına etkisi (Kırıkkale örneği). (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
Gözütok, F. D. (Ed.) (2017). Öğretim ilke ve yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
İmamoğlu, G. (2004). Güzel sanatlar eğitimi resim bölümlerinde desen dersinin sorunlarına yönelik bir araştırma. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 5 (2), 261-270. [Google Scholar]
Johnson, A. P. (2019). Eylem araştırması el kitabı (Y. Uzuner, M. Ö. Anay, Çev.) (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
Kavuran, T. (2005). Eğitim fakülteleri resim-iş öğretmenliğinde desen derslerinin uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Öneri Dergisi, 6 (23), 317-323. [Google Scholar]
Kıncal, R. Y. (2002). Öğretmenlik mesleğine giriş. Erzurum: Eser Ofset. [Google Scholar]
Kırışoğlu, O.T. (2019). Sanatta eğitim: görmek, anlamak, yaratmak (4.Baskı). Ankara: Ütopya Yayınevi. [Google Scholar]
Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.) (3. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. [Google Scholar]
Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (2015). Nitel veri analizi (S. Akbaba ve A. Ersoy, Çev. Ed.) Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
Mills, G. E. (2011). Action research, a guide for teacher researcher (4. Baskı). Kanada: Pearson. [Google Scholar]
Ocak, G. (2020). Eğitimde eylem araştırması ve örnek araştırmalar (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
Onan, B.C. ve Ünlüsoy, M. (2020). Three-dimensional works designed for schools without studios: a multiple-case study. Journal of Education and Learning, 9(6), 133-145. [Google Scholar]
Önal, T. (2014). Üniversite öğrencilerinin yüz antropometrik ölçümlerinin artistik anatomi açısından fotografik analiz yöntemleriyle değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne. [Google Scholar]
Parramon, J. M. (2007) Sanatçılar için insan anatomisi (çev. Selva Suman). Remzi Kitapevi, İstanbul. [Google Scholar]
Parramon, J. M. (2012). İnsan figürü çizimi (11. Baskı) (çev. Gönül Sipahi Çapan). Remzi Kitapevi, Ankara. [Google Scholar]
Rockman, D. A. (2000). The Art of Teaching Art, A Guide for Teaching and Learning the Foundations of Drawing-Based Art. İngiltere: Oxford University Press. [Google Scholar]
Saraçoğlu, A. S. ve Eranıl, A. K. (2019). Eğitimde eylem araştırmaları. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
Şahin, Ç. ve Genç, S. Z. (Ed) (2014). Öğretim ilke ve yöntemleri. İstanbul: Paradigma Akademi Yayınları. [Google Scholar]
Taşkesen, S. (2017). 3d Modelleme Programları ve Figür İmajlarının Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Desen Dersi Başarılarına ve Motivasyon Düzeylerine Etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]
Tilki, R. (2007). Desen dersinde, anatomik özelliklerin kavranabilmesi bağlamında üç boyutlu objelerin kullanılmasının önemi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun. [Google Scholar]
Tilki, R., ve Tunç, Ö. A. (2016). The contrıbutıon of sculpture courses in drawıng methods to the perception of three-dimensıonal (3d) objects and to the process of applying the objects on two-dımensıonal (2d) surfaces. In Arts And Musıc In Cultural Dıscourse. Proceedings of the International Scientific and Practical Conference (193-200). [Google Scholar]
Tversky, B. (1999). What does drawing reveal about thinking?. USA: Stanford University. [Google Scholar]
Ülger, K. (2019). Yeni resim iş öğretmenliği lisans programının (2018) uygulamaya dayalı dersler açısından öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme gelişimleri üzerine etkisinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1561-1573. [Google Scholar]
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
Yılmaz, M. ve Gökdemir, M.A. (2019). Görsel sanatlar dersinde efsanelerin üç boyutlu çalışmalar üzerine etkisi (6. Sınıf örneği). Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(2), 386-400. [Google Scholar]

Cilt 17 Sayı 45

Eylül 2023

Tüm Makaleler