International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2021, Cil. 15(37) 1-25

Öğretmen Etkililiği Eğitimi Modeli Bağlamında Bir Okul Öncesi Öğretmeninin Disiplin Uygulamalarının İncelenmesi

Şerife Hülya Kurt

ss. 1 - 25   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2021.380.1   |  Makale No: MANU-2006-18-0004.R1

Yayın tarihi: Eylül 30, 2021  |   Okunma Sayısı: 307  |  İndirilme Sayısı: 583


Özet

Okul öncesi sınıf yönetimi konusunda gözlemsel verilere dayanılarak yapılan çalışmalar öğretmenlerin kontrolü sağlamaya yönelik (tepkisel) disiplin yaklaşımlarını sınıflarında tercih ettiklerini ortaya koymaktadır. Hümanist yaklaşımı modelinde açık şekilde yansıtan Thomas GORDON (1918-2002) sınıflarda önlemsel ve eğiten disiplinin hakim olması gerektiğini savunmaktadır. Okul deneyiminde ilk tecrübelerin kazanıldığı dönem olan okul öncesi eğitim sınıflarında öz-disiplini sağlamaya çalışan bir sınıf yönetimi hakim olmalıdır. Bu doğrultuda bu araştırma okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetiminde karşılaştığı disiplin problemlerine yönelik algı ve yaşantılarını disiplin modellerinden Öğretmen Etkililiği Eğitimi Modeli (ÖEE) bağlamında bir öğretmenin uygulamaları ele alınarak incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla sınıfta çeşitli tarihlerde gözlemler yapılmıştır. Gözlemler bittikten sonra öğretmenin sınıf yönetimi konusunda algısını öğrenmek amacıyla görüşme yapılmıştır.  Yapılan gözlem ve görüşme sonucunda toplanan nitel veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarında ÖEE yaklaşımı bağlamında öğretmenin sınıf yönetim uygulamaları değerlendirilmiş olup, öğretmenin disiplin yaklaşımının birçok yönüyle davranışçı yaklaşımlar içinde değerlendirilen Güvengen Disiplin Modeline yakın olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Sınıf Yönetimi, Disiplin Modelleri, Okul Öncesi Eğitim, Öğretmen Disiplin Uygulamaları, Etkili Öğretmenlik Eğitimi Modeli


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Kurt, S.H. (2021). Öğretmen Etkililiği Eğitimi Modeli Bağlamında Bir Okul Öncesi Öğretmeninin Disiplin Uygulamalarının İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(37), 1-25. doi: 10.29329/mjer.2021.380.1

Harvard
Kurt, S. (2021). Öğretmen Etkililiği Eğitimi Modeli Bağlamında Bir Okul Öncesi Öğretmeninin Disiplin Uygulamalarının İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(37), pp. 1-25.

Chicago 16th edition
Kurt, Serife Hulya (2021). "Öğretmen Etkililiği Eğitimi Modeli Bağlamında Bir Okul Öncesi Öğretmeninin Disiplin Uygulamalarının İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 15 (37):1-25. doi:10.29329/mjer.2021.380.1.

Kaynakça
  1. Akar, H., Erden, F. T., Tor, D., & Şahin, İ. T. (2010). Öğretmenlerin sınıf yönetimi yaklaşımları ve deneyimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 792-806. [Google Scholar]
  2. Akgün, E., Yarar, M., & Dinçer, Ç. (2011). Okul öncesi öğretmenlerin sınıf içi etkinliklerde kullandıkları sınıf yönetimi stratejilerinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1,1-9. [Google Scholar]
  3. Allen, K. P. (2010). Classroom management, bullying, and teacher practices. The Professional Educator, 34(1), 1. [Google Scholar]
  4. Arens, A. K., Morin, A. J., & Watermann, R. (2015). Relations between classroom disciplinary problems and student motivation: Achievement as a potential mediator?. Learning and instruction, 39, 184-193. [Google Scholar]
  5. Banks, T. (2014). Creating positive learning environments: Antecedent strategies for managing the classroom environment & student behavior. Creative Education, 2014. [Google Scholar]
  6. Baş, Z., & Şimay, H. (2013). Okul öncesi kurumlarında karşılaşılan problem davranışlar ve öğretmenlerin baş etme yolları. Eğitişim dergisi, 38, 80-38. [Google Scholar]
  7. Birch, S. H., & Ladd, G. W. (1998). Children's interpersonal behaviors and the teacher–child relationship. Developmental psychology, 34(5), 934. [Google Scholar]
  8. Buyse, E., Verschueren, K., Doumen, S., Van Damme, J., & Maes, F. (2008). Classroom problem behavior and teacher-child relationships in kindergarten: The moderating role of classroom climate. Journal of School Psychology, 46(4), 367-391. [Google Scholar]
  9. Canter, L. (2010). Assertive discipline: Positive behavior management for today's classroom. Solution Tree Press. [Google Scholar]
  10. Creswell, J.W. (2014). Araştırma deseni niteli nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (S.B. Demir Çev.), Ankara: Eğiten Kitap Yayınevi. [Google Scholar]
  11. Denizel Güven, E., & Cevher, F. N. (2005). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(18), 1-22. [Google Scholar]
  12. Dinçer, Ç., & Akgün, E. (2015). Okul öncesi öğretmenleri için sınıf yönetimi becerileri ölçeğinin geliştirilmesi ve öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Eğitim ve Bilim, 40(177). [Google Scholar]
  13. Ding, M., Li, Y., Li, X., & Kulm, G. (2008). Chinese teachers' perceptions of students' classroom misbehaviour. Educational Psychology, 28(3), 305-324. [Google Scholar]
  14. Dobbs, J & Arnold, D. H. (2009). Relationship between preschool teachers’ reports of children’s behavior and their behavior toward those children. School Psychology Quarterly, 24(2), 95. [Google Scholar]
  15. Dobbs-Oates, J., Kaderavek, J. N., Guo, Y., & Justice, L. M. (2011). Effective behavior management in preschool classrooms and children's task orientation: Enhancing emergent literacy and language development. Early Childhood Research Quarterly, 26(4), 420-429. [Google Scholar]
  16. Emmer, E. T., & Stough, L. M. (2001). Classroom management: A critical part of educational psychology, with implications for teacher education. Educational psychologist, 36(2), 103-112. [Google Scholar]
  17. Gordon, T. (2000). Çocukta dış disiplin mi iç disiplin mi? İstanbul: Sistem Yayıncılık. [Google Scholar]
  18. Gordon, T. (2001). Etkili öğretmenlik eğitimi (Çev. E. Aksay). İstanbul: Sistem Yayıncılık. [Google Scholar]
  19. Hardman, E., & Smith, S. W. (1999). Current Topics in Review: Promoting Positive Interactions in the Classroom. Intervention in School and Clinic, 34(3), 178-180. [Google Scholar]
  20. Hoffman, L. L., Hutchinson, C. J., & Reiss, E. (2009). On Improving School Climate: Reducing Reliance on Rewards and Punishment. International Journal of Whole Schooling, 5(1), 13-24.Humphreys, T. (2003). Disiplin nedir ne değildir?  Epsilon yayınları. İstanbul. [Google Scholar]
  21. İflazoğlu, A., & Bulut, M. S. (2005). Anasınıfı öğretmenleri ile öğretmen adaylarının sınıf yönetimine bakış açıları: Nitel bir çalışma örneği. I. Uluslararası Okul öncesi Eğitimi Kongresi, 30, 251-269. [Google Scholar]
  22. Jolivette, K, & Steed, E. A. (2010). Classroom management strategies for young children with challenging behavior within early childhood settings. NHSA Dialog, 13,198-213. [Google Scholar]
  23. Jones, K., Charlton, T., & Wilkin, J. (1995). Classroom behaviours which first and middle school teachers in St Helena find troublesome. Educational Studies, 21(2), 139-153. [Google Scholar]
  24. Kaf, Ö. (2016). Sınıfta istenmeyen davranışlar, nedenleri, yönetimi.  Y.Aktaş Arnas ve F. Sadık (Edt.) Okul öncesi sınıf yönetimi. Pegem akademi 139-161. [Google Scholar]
  25. Kim, Y. H., Stormont, M., & Espinosa, L. (2009). Contributing factors to South Korean early childhood educators' strategies for addressing children's challenging behaviors. Journal of Early Intervention, 31(3), 227-249. [Google Scholar]
  26. Korpershoek, H., Harms, T., de Boer, H., van Kuijk, M., & Doolaard, S. (2016). A meta-analysis of the effects of classroom management strategies and classroom management programs on students’ academic, behavioral, emotional, and motivational outcomes. Review of Educational Research, 86(3), 643-680. [Google Scholar]
  27. Kükürtçü, S. (2011). 5-6 yaş çocuklarının ailelerinin ve öğretmenlerinin kullandıkları disiplin yöntemlerinin çocuk hakları ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Ankara. [Google Scholar]
  28. Leymun, Ş. O., Odabaşı, F., & Yurdakul, I. K. (2017). Eğitim ortamlarında durum çalışmasının önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 367-385. [Google Scholar]
  29. Lincoln, Y.S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications: Newbury Park, London, New Delhi. [Google Scholar]
  30. Little, E., Hudson, A., ve Wilks, R. (2002). The efficacy of written teacher advice (tip sheets) for managing classroom behaviour problems. Educational Psychology, 22(3), 251-266. [Google Scholar]
  31. Marsh, H. W., Lüdtke, O., Nagengast, B., Trautwein, U., Morin, A. J., Abduljabbar, A. S., & Köller, O. (2012). Classroom climate and contextual effects: Conceptual and methodological issues in the evaluation of group-level effects. Educational Psychologist, 47(2), 106-124. [Google Scholar]
  32. Ocak, Ş. & Arda, T. B., (2014). Okul öncesi dönemde önleyici müdahale edici programların karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 171-188. [Google Scholar]
  33. Ogelman, H. G., & Ersan, C. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi stratejilerinin çocukların akran ilişkileri üzerindeki etkisi. Bartın Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 63. [Google Scholar]
  34. Oliver, R. M., & Reschly, D. J. (2007). Effective Classroom Management: Teacher Preparation and Professional Development. TQ Connection Issue Paper. National comprehensive center for teacher quality. [Google Scholar]
  35. Öztürk, Y. & Gangal, M. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin disiplin, sınıf yönetimi ve istenmeyen davranışlar hakkındaki inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-16. [Google Scholar]
  36. Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara, Pegem yayınevi [Google Scholar]
  37. Pianta, R. C., Karen, M., Paro, L., & Hamre, B. K. (2008). Classroom assessment scoring system (CLASS) manual, pre-K. Baltimore, MD: Paul H. Brookes Publishing Company. [Google Scholar]
  38. Sadik, F. (2004). Okul öncesi sınıflarda gözlenen problem davranışlar ve bu davranışlarla bas etmede öğretmenlerin kullandıkları yöntemler. Egitim Arastirmalari Dergisi, 13, 88-97. [Google Scholar]
  39. Sadık, F. & Dikici Sığırtmaç, A. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetim becerileri ve uygulamalarına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(14). [Google Scholar]
  40. Sadık, F. (2016). Disiplin Yönetimi, Y.Aktaş Arnas ve F. Sadık (Edt.) Okul öncesi sınıf yönetimi. Pegem akademi 193-197. [Google Scholar]
  41. Sak, A. & Çiçek, L. (2016). The persistence of reward and punishment ın preschool classrooms. Journal of Educational & Instructional Studies in the World, 6(3). [Google Scholar]
  42. Saltalı, N. D., & Arslan, E. (2013). Okul öncesi öğretmenlerin sınıflarında koydukları kurallar ve uygulayışları. İlköğretim Online, 12(4), 1032-1040. [Google Scholar]
  43. Stormont, M., Reinke, W., & Herman, K. (2011). Teachers’ knowledge of evidence-based interventions and available school resources for children with emotional and behavioral problems. Journal of Behavioral Education, 20(2), 138. [Google Scholar]
  44. Şahin-Sak, İ. T., Sak, R., & Tezel-Şahin, F. (2018). Preschool teachers’ views about classroom management models. Early Years, 38(1), 35-52. [Google Scholar]
  45. Tauber, R. T. (2007). Classroom management: Sound theory and effective practice. Greenwood Publishing Group. [Google Scholar]
  46. Trussell, R. P. (2008). Classroom universals to prevent problem behaviors. Intervention in School and Clinic, 43(3), 179-185. [Google Scholar]
  47. Tuncay, A. A., İnce, N. B., & Şahin, A. E. (2019). Birinci sınıflarda istenmeyen davranışların yaş farklılıklarına göre dağılımı ve bu davranışlara yönelik öğretmen tepkileri. Elementary Education Online, 18(4). [Google Scholar]
  48. Tümkaya, S. (2005). Öğretmenlerin sınıf içi disiplin anlayışları ve tükenmişlikle ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 11, 549-568. [Google Scholar]
  49. Uysal, H., Altun, S. A., & Akgün, E. (2010). Okulöncesi öğretmenlerinin çocukların istenmeyen davranışları karşısında uyguladıkları stratejiler. İlköğretim Online, 9(3), 971-979. [Google Scholar]
  50. Uysal, H., & Dinçer, Ç. (2013). Okul öncesi dönemde karşılaşılan fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(169). [Google Scholar]
  51. Wheldall, K. (2017). A positive approach to classroom discipline. In Psychological Aspects of Learning and Teaching (pp. 10-37). Routledge. [Google Scholar]
  52. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları. [Google Scholar]
  53. Yılmaz, N. (2007). Sınıf öğretmenlerinin sınıf içi disiplini sağlamada kullandıkları ödül ve ceza yöntemlerinin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana [Google Scholar]
  54. Yumuş, M. (2013). Okul öncesi eğitimcilerin 36-72 ay aralığındaki çocukların davranış problemleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi ve başa çıkma stratejilerinin belirlenmesi Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. [Google Scholar]