International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
International Association of Educators

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2021, Cil. 15(35) 191-212

Problemi Olan Kişilerle ve Durumlarda Çalışan Evli Bireylerin Mesleki Doyumları ve Çalışma Hayatının Bireysel ve Aile Yaşantılarıyla İlişkisi

Mustafa Türkmen & Ü. Tuğçe Çeliksoy

ss. 191 - 212   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2021.340.9   |  Makale No: MANU-2101-14-0002

Yayın tarihi: Mart 25, 2021  |   Okunma Sayısı: 720  |  İndirilme Sayısı: 449

PDF İndir

Özet

İş; sosyal statü belirleme, topluma yarar sağlama, sosyal ilişkiler kurma, üretebilme gibi etkenlerin insan yaşamı içinde aktif olarak var olmasını sağlar. Dolayısıyla insanların sosyal, ekonomik ve psikolojik gereksinimlerinin karşılanmasını sağlayan faktörlerden biridir. Emniyet, adliye, cezaevi, askeriye, sosyal hizmetler, hastane ve okulların psikolojik danışmanlık ve özel eğitim gibi alanlarında devamlı olarak problemli durumlarla karşı karşıya kalan çalışanların tükenmişlik, iş ve kişisel yaşamlarında doyumsuzluk yaşayabilecekleri düşünülmektedir. Bu çalışmada da bu kurumlarda çalışan bireylerin iş doyumlarının, semptom düzeylerinin, aile yaşam doyumlarının, algıladıkları sosyal desteğin ve anksiyete düzeylerinin belirlenerek farklı değişkenlerle ilişkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır.  Araştırma nicel yöntemlerden tarama tekniğiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya farklı kurumlardan 185 erkek ve 113 kadın olmak üzere 298 çalışan katılmıştır. Toplanan veriler korelasyon, t-testi ve ANOVA analiz teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, yaş, gelir, kıdem ve evlilik süresi gibi değişkenlerden sadece gelirin iş doyumuyla ilişkili olduğu görülmüştür. Ayrıca erkek çalışanların kadınlara göre daha yüksek sosyal destek algıladığı tespit edilmiştir. Zor görev olarak tanımlanan görevlerde çalışanların kurumlarının iş doyumu, semptom düzeyi ve algılanan sosyal destek düzeyiyle ilişkili olduğu ortaya konulmuştur. Çalışılan bu kurumların aile yaşam doyumu ve ansiyete düzeyiyle ilişkisi olmadığı görülmüştür. Buna göre iş doyumu bakımından sosyal hizmetlerde çalışanlar sağlık ve cezaevi kurumlarında çalışanlardan daha fazla iş doyumu sağlamaktadır. Yine iş doyumu bakımından askeriyede çalışanlar sağlık, adalet ve cezaevi kurumlarında çalışanlardan daha fazla iş doyumu bildirmişlerdir. Milli eğitimde çalışanlar da sağlık ve cezaevi kurumlarında çalışanlara göre yüksek iş doyumuna sahiptir. Ayrıca emniyet çalışanlarının da cezaevinde çalışanlara göre daha fazla iş doyumuna sahip oldukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Aile Yaşam Doyumu, İş Doyumu, Anksiyete, Sosyal Destek, Problemli Meslekler

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Turkmen, M. & Celiksoy, U.T. (2021). Problemi Olan Kişilerle ve Durumlarda Çalışan Evli Bireylerin Mesleki Doyumları ve Çalışma Hayatının Bireysel ve Aile Yaşantılarıyla İlişkisi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(35), 191-212. doi: 10.29329/mjer.2021.340.9

Harvard
Turkmen, M. and Celiksoy, U. (2021). Problemi Olan Kişilerle ve Durumlarda Çalışan Evli Bireylerin Mesleki Doyumları ve Çalışma Hayatının Bireysel ve Aile Yaşantılarıyla İlişkisi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(35), pp. 191-212.

Chicago 16th edition
Turkmen, Mustafa and U. Tugce Celiksoy (2021). "Problemi Olan Kişilerle ve Durumlarda Çalışan Evli Bireylerin Mesleki Doyumları ve Çalışma Hayatının Bireysel ve Aile Yaşantılarıyla İlişkisi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 15 (35):191-212. doi:10.29329/mjer.2021.340.9.
Kaynakça
  1. Aslanyürek Zorlu, Ş. (2014), Denetimli Serbestlik Uzmanlarının Tükenmişlik Düzeyleri, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi [Google Scholar]
  2. Ateş, M. F., Tokmak, İ., Turgut, H. (2017). The Effects of Vocatıonal Satısfactıon on Organızatıonal Commıtment and Burnout. International Journal of Recent Scientific Research, 8(8), 19231-19243. 10.24327/ijrsr.2017.0808.0653 [Google Scholar]
  3. Barraca, J. Yarto-López, L. & Olea, J. (2000). Psychometric Properties of a New Family LifeSatisfaction Scale European Journal of Psychological Assessment 16(2), 98–106. [Google Scholar]
  4. Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G. & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety; Psychometric properties. Journal Of Consulting And Cilinical Psychology, 56, 893-897.  [Google Scholar]
  5. Bilgin, R., Emhan, A., Bez, Y. (2011). Sosyal Hizmet Kurumu Çalışanlarında İş Memnuniyeti, Tükenmişlik ve Depresyon: Diyarbakır İli Alan Araştırması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 210-228.  [Google Scholar]
  6. Brown, M. B., Holcombe, D. C., Bolen, L. M. & Thomson, W. S. (2006). Role Functıon and Job Satısfactıon of School Psychologısts Practıcıng ın an Expanded Role Model. Psychological Reports, 98, 486-496. 10.2466/PR0.98.2.486-496 [Google Scholar]
  7. Burke, R. J., Oberklaid, F. & Burgess, Z. (2005). Organızatıonal Values, Job Experıences and Satısfactıons Among Female and Male Psychologısts. Community, Work and Family, 8(1), 53-68. 10.1080/1366880052000324002 [Google Scholar]
  8. Capri, B. & Guler, M. (2018).  Evaluation of Burnout Levels in Teachers regarding Socio-Demographic Variables, Job Satisfaction and General Self-Efficacy. Eurasian Journal of Educational Research, 74, 123-144. 10.14689/ejer.2018.74.7 [Google Scholar]
  9. Ceylan H., Gül N., Öksüz M.,(2014). Sosyal Çalışmacılarda İş Doyumu ve Tükenmişliğe Etki Eden Faktörlerin Sosyal Hizmet Alanlarına Göre Karşılaştırmalı İncelenmesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. 6 (11). [Google Scholar]
  10. Chan, X. W., Kalliath, P., Chan, C. & Kalliath, T. (2019). How does family support facilitate job satisfaction? Investigating the chain mediating effects of work–family enrichment and job-related well-being. Stress and Health, 36, 97-104. 10.1002/smi.2918 [Google Scholar]
  11. Çalışkan, M., Toker, M. ve Özbay Y. (2017). Aile Yaşam Doyumu Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(1), 1-9.  [Google Scholar]
  12. Çetin, H., Zetter, S.A., Taş, S. ve Çaylak M. (2013). İş Doyumu ve Çalışanların Demografik Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi: Antalya Atatürk Devlet Hastanesi Örneği, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (26) 2013, 145-163 [Google Scholar]
  13. Deng, S., Yang, N., Li, S., Wang, W., Yan, H. & Li, H. (2018). Doctors’ Job Satisfaction and Its Relationships With Doctor-Patient Relationship and Work-Family Conflict in China: A Structural Equation Modeling. The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing, 55, 1-11. 10.1177/0046958018790831 [Google Scholar]
  14. Derogatis L.R. (1992). The Brief Symptom Inventory-BSI administration, scoring and procedures manual-II. USA, Clinical Pscyhometric Research Inc. [Google Scholar]
  15. Efeoğlu, E., Özgen H.(2007). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu Ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, 2007, s.237-254 [Google Scholar]
  16. Eker, D., Arkar, H. (1995). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 34, 45-55. [Google Scholar]
  17. Eker, D.,Arkar, H. ve Yaldız, H. ( 2001 ). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12(1), 17-25. [Google Scholar]
  18. Erdal, L., Turan, A.H. (2017). Sosyal Hizmet Çalışanlarının İş Doyumu ve Motivasyonu: İstanbul Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü (İstanbul ASPİM) ve Bağlı Kuruluşlar Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7( 1 ), 61-92. [Google Scholar]
  19. Girgin, G, ve Baysal, A. (2005). Tükenmişlik sendromuna bir örnek: zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4 (4), 172-187. [Google Scholar]
  20. Gürses İ. (2006), Avukatların Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Sakarya Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi [Google Scholar]
  21. Islam, T., Khan, M M., Ahmed, I., Usman, A. & Ali, M. (2020). Work-family conflict and job dissatisfaction among poliçe officers: mediation of threat to family role and moderation of role segmentation enhancement. Policing An International Journal of Police Strategies and Management. 10.1108/PIJPSM-06-2019-0087 [Google Scholar]
  22. Işıkhan, V. (2011). Sosyal Hizmet ve Tükenmişlikle Başa Çıkma. Ankara: Vizyon Kırtasiye-Ofset Matbaa-Yayınevi [Google Scholar]
  23. İlgün, E.(2010). İnfaz Koruma Memurlarının İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi [Google Scholar]
  24. Jaredic, B., Hinic, D., Stanojevic, D., Zecevic, S. & Ignjatovic-Ristic, D. (2017). Affective temperament, social support and stressors at work as the predictors of life and job satisfaction among doctors and psychologists. Vojnosanit Pregl, 74(3), 241-248. 10.2298/VSP151020183J [Google Scholar]
  25. Jiang, S., Lambert, E. G., Liu, J. & Zhang, J. (2018). An Exploratory Study of the Effects of Work  Environment Variables on Job Satisfaction Among Chinese Prison Staff. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 62(6), 1694-1719. 10.1177/0306624X17691533 [Google Scholar]
  26. Kaliannan, M. & Perumal, K. (2016). Developıng a Work-Lıfe Balance Model Towards Improvıng Job Satısfactıon Among Medıcal Doctors Across Dıfferent Generatıons. The Journal of Developing Areas, 50(5), 343-351. [Google Scholar]
  27. Kalliath, P., Kalliath, T., Chan, X. W. & Chan, C. (2020). Enhancing job satisfaction through work–family enrichment and perceived supervisor support: the case of Australian social workers. Personnel Review, 49(9), 2055-2072. 10.1108/PR-06-2018-0219 [Google Scholar]
  28. Lambert, E. G., Hogan, N. L. & Barton, S. M. (2002). The Impact Of Work-Famıly Conflıct On Correctıonal Staff Job Satısfactıon: An Exploratory Study. Amerıcan Journal of Crımınal Justıce, 27(1), 35-52. 10.1007/BF02898969 [Google Scholar]
  29. Lizano, E. L., & Mor Barak, M. (2015). Job burnout and affective wellbeing: A longitudinal study of burnout and job satisfaction among public child welfare workers. Children and Youth Services Review, 55, 18–28. 10.1016/j.childyouth.2015.05.005 [Google Scholar]
  30. Luckner, J. L. & Hanks, J. A. (2003). Job Satısfactıon: Perceptıons of a Natıonal Sample of Teachers of Students Who Are Deaf or Hard of Hearıng. Amerıcan Annals of The Deaf, 148(1), 5-17. 10.1353/aad.2003.0006 [Google Scholar]
  31. Luthans, F. (1995). Organizational Behavior, McGraw-Hill, Inc.  [Google Scholar]
  32. Mercanlıoğlu A. Ç., (2012). Demografik Değişkenler Bazında İş Tatmini Boyutlarında Oluşan Farklılıklar: Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Personeline Yönelik Bir Araştırma, Öneri, 10(3)7,121-138.  [Google Scholar]
  33. Miao, Y., Li, L. & Bian, Y. (2017). Gender differences in job quality and job satisfaction among doctors in rural western China. BMC Health Serv Res 17, 848. 10.1186/s12913-017-2786-y [Google Scholar]
  34. Örücü, E., Yumuşak S. ve Bozkır, Y. (2006). Kalite Yönetimi Çerçevesinde Bankalarda Çalışan Personelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13 (1), 39-51. [Google Scholar]
  35. Özen Kapız S. (2002). İş ve Aile Yaşamı Dengesi ve Dengeye Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: Sınır Teorisi, Dokuz Eylül Ünversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 139-153. [Google Scholar]
  36. ÖZER, M.; ŞAHİN, B.; ÇETİN, M.; DEMİR, C. (2005), “ Ankara İlinde Bulunan Üç Askeri Hastanede Çalışan Askeri Hekimlerin İş Doyum Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, C:8, S:1, s:33. [Google Scholar]
  37. Öztürk Çiftçi, D., Meriç E., Meriç A.(2015). Örgütsel Sessizlik, Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Ordu İli Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Bir Uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c:8, s:11 [Google Scholar]
  38. Platsidou, M. & Agaliotis, I. (2008).  Burnout, Job Satisfaction and Instructional Assignment-related Sources of Stress in Greek Special Education Teachers. International Journal of Disability, Development and Education, 55(1), 61-76. 10.1080/10349120701654613 [Google Scholar]
  39. Rashid, W. E. W., Omar, A., Nordin, M. S. & Ismail, I. (2012). Supervisor Support, Work/Family Conflict and Employee Satisfaction among Nurses in Health Care Service. 2012 International Conference on Innovation, Management and Technology Research (ICIMTR2012), Malacca, Malaysia : 21-22 May, 2012. [Google Scholar]
  40. Saygılı, M., Hastane Çalışanlarının Çalışma Ortamlarına İlişkin Algıları İle İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi SaBE, YYLT, Ankara, 2008 [Google Scholar]
  41. Sevimli, F., İşcan, Ö.F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu. Ege Üniversitesi, İ.İ.B.F. Akademik Bakış Dergisi, 5 (1-2), 55-64. [Google Scholar]
  42. Shouchui Z., Xiao L., Xuesong H. & Wei C. (2020). The Role of Family in Career Choices among Social Workers in China. Journal of Social Service Research, 46(1), 81-92. 10.1080/01488376.2018.1528490 [Google Scholar]
  43. Singh, R. & Nayak, J. K. (2015). Mediating role of stress between work-family conflict and job satisfaction among the police officials Moderating role of social support. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 38(4), 738-753. 10.1108/PIJPSM-03-2015-0040 [Google Scholar]
  44. Spector, P.E. (1985). Measurement of Human Service Staff Satisfaction: Development of The Job Satisfaction Survey. American Journal of Community Psychology, 13, 693-713. [Google Scholar]
  45. Süloğlu A., (2009). Diyaliz Merkezlerinde Çalışan Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromu, Aile Hekimliği Uzmanlık Tezi, Bakırköy Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul, .70. [Google Scholar]
  46. Şahin N.H., Durak Batıgün, A. ve Uğurtaş S. (2002). Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler İçin Kullanımının Geçerlik, Güvenilirlik ve Faktör Yapısı, Türk Psikiyatri Dergisi; 13(2), 125-135 [Google Scholar]
  47. Şahin, N. H. ve Durak A. (1994). Kısa Semptom Envanteri (Brief Symptom Inventory-BSI): Türk Gençleri İçin Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9, 44–56. [Google Scholar]
  48. Şanlı, S. (2006). Adana İlinde Çalışan Polislerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi [Google Scholar]
  49. Tarakcı E., Tütüncüoğlu F., Tarakcı D. (2012). Özel eğitim ve rehabilitasyon alanında çalışan meslek elemanlarının öz-yeterlilik ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon. 23(1):26-35 [Google Scholar]
  50. Tekel, S., (2012), Cezaevlerinde Tükenmişlik Sendromu: Malatya Örneği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, c: 4, s: 2. [Google Scholar]
  51. Terry, D. L. & Woo, M. J. (2020). Burnout, job satisfaction, and work-family conflict among rural medical providers. Psychology, Health & Medıcıne. 10.1080/13548506.2020.1750663 [Google Scholar]
  52. Uğur A., Erol Z.(2015). Sosyal Çalışmacıların Çalışma Hayatında Karşılaştıkları Stres Faktörlerine Yönelik Kavramsal Bir Değerlendirme ve Stres Yönetimi Müdahale Programları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c:8, s:39 [Google Scholar]
  53. Ulusoy, M., Şahin, N., Erkmen, H. (1998). Turkish version of Beck Anxiety inventory: Psychometric Properties. Journal of Cognitive Psychotherapy: An international Cjuaterly; 12(2), 163-72. [Google Scholar]
  54. Vickovic, S. A. & Morrow, W.J. (2020). Examining the Influence of Work–Family Conflict on Job Stress, Job Satisfaction, and Organizational Commitment Among Correctional Officers. Criminal Justice Review, 45(1), 5-25. 10.1177/0734016819863099 [Google Scholar]
  55. Viegas, V. & Henriques, J. (2020). Job Stress and Work-Family Conflict as Correlates of Job Satisfaction Among Police Officials. Journal of Police and Criminal Psychology. 10.1007/s11896-020-09388-w [Google Scholar]
  56. Yelboğa, A. (2012). Örgütsel Adalet ile İş Doyumu İlişkisi: Ampirik Bir Çalışma, Ege Akademik Bakış Dergisi, 12(2), 171-182.  https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/559159 [Google Scholar]
  57. Zimet G.D., Dahlem N.W. & Zimet S.G. (1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. J Pers Assess, 52, 30-41. [Google Scholar]
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 15 Sayı 35

Mart 2021

Tüm Makaleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

International Association of Educators.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Gizlilik     |     Kullanım Koşulları     |     Çerez Politikaları
Creative Commons Lisansı
© 2012 - 2024 - THDSoft e-Journal Management System.