International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi
International Association of Educators

Derleme Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2021, Cil. 15(35) 18-53

Kimlikli Bebekler Yaklaşımı’nın Okul Öncesi Dönem Çocuklarının (4-6 Yaş) Duygusal Okuryazarlık Eğitimlerinde Kullanılması: Bir Eylem Araştırması

Halenur Kuru Şevik & Ebru Aktan Acar

ss. 18 - 53   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2021.340.2   |  Makale No: MANU-2102-04-0002

Yayın tarihi: Mart 25, 2021  |   Okunma Sayısı: 1287  |  İndirilme Sayısı: 606

PDF İndir

Özet

Kimlikli Bebekler Yaklaşımı, erken çocukluk döneminde, farklılıklara saygı eğitimi kapsamında yer alarak, önyargılar ve bununla birlikte ayrımcılıkla mücadele etmek için kullanılan son derece güçlü ve etkili bir araçtır. Kimlikli Bebekler Yaklaşımı çocukların özellikle duygularını ifade edebilmeleri, karşısındaki insanların duygularını anlamalarını, farklı kimlik, cinsiyet, ten rengi, ırk, ve engele sahip insanlara saygı göstermelerini; ayrıca eşitlik ve adalet gibi konularda duyarlı olmalarını sağlayan bir yaklaşımdır. Kimlikli Bebekler, içerisinde sosyal beceri, duygusal farkındalık, empati, öz farkındalık, kendini güdüleme ve düzenleme gibi boyutları bulunduran duygusal okuryazarlığı da desteklemektedir.

Bu araştırmanın amacı, çocukların duygusal okuryazarlık becerilerine katkı sağlayabilmek için Kimlikli Bebekler oturumları yoluyla okul öncesi dönemdeki çocukların duygusal okuryazarlık becerilerini desteklemektir.  Araştırmanın çalışma grubunu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ÇABA Çok Amaçlı Erken Çocukluk Eğitimi Merkezi’nde (ÇABAÇAM) 2018-2019 eğitim öğretim yılında öğrenim gören, özellikle sosyoekonomik olarak şartları elverişsiz ailelerden gelen 48 ile 72 ay arasındaki çocuklar oluşturmuştur. Çalışma grubunda ilk dönem 7 erkek çocuk, 5 kız çocuk olmak üzere 12 katılımcı bulunmaktadır. İkinci dönem ise iki çocuk taşındığı için 5 erkek çocuk ve 5 kız çocuk olmak üzere 10 çocuk ile araştırmaya devam edilmiştir. Araştırmaya katılan çocukların anneleri, okulun 2 eğitmeni ve araştırmacının kendisi de araştırmanın katılımcıları arasındadır. Araştırmanın örneklemi, olguların ve olayların keşfedilmesinde ve açıklanmasında yararlı olmasından dolayı amaçlı örneklem metoduyla belirlenmiş olup, araştırmada nitel araştırma desenlerinden birisi olan eylem araştırması kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, katılımcı gözlem, video kayıtları, ses kayıtları, araştırmacı günlüğü, çocukların resim ve sanat etkinlikleri gibi dokümanları, ebeveyn ve eğitmen görüşlerinin alınması için odak grup görüşmesi ve sohbet tarzı görüşmeler kullanılmıştır. Ayrıca katılımcıların demografik bilgileri için araştırmacı tarafından hazırlanan "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Uygulama sürecinde elde edilen dokümanlar, gözlem kayıtları ve video kayıtları betimsel analize tabii tutularak yorumlanmıştır.

Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre Kimlikli Bebekler Yaklaşımı ile gerçekleştirilen Kimlikli Bebekler Oturumları çocukların Steiner’ın (2003) tanımladığı duygusal okuryazarlık alt boyut becerilerinin gelişmesine katkı sağlamıştır. Araştırma bulguları Kimlikli Bebekler Oturumları sayesinde, duygusal okuryazarlık alt boyut becerilerinden, çocukların kendi duygularını bilmelerinde, duygularını tanımalarında ve ifade etmelerinde, içten empati kurmalarında, duygularını yönetmelerinde, duygusal hasarı gidermelerinde ve duygusal etkileşim geliştirmelerinde değişim ve gelişim olduğunu, Kimlikli Bebekler Yaklaşımı’nın bu becerilere katkı sağladığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Eğitim, Erken Çocukluk Eğitimi, Kimlikli Bebekler Yaklaşımı, Duygusal Okuryazarlık, ÇABAÇAM

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Sevik, H.K. & Acar, E.A. (2021). Kimlikli Bebekler Yaklaşımı’nın Okul Öncesi Dönem Çocuklarının (4-6 Yaş) Duygusal Okuryazarlık Eğitimlerinde Kullanılması: Bir Eylem Araştırması . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(35), 18-53. doi: 10.29329/mjer.2021.340.2

Harvard
Sevik, H. and Acar, E. (2021). Kimlikli Bebekler Yaklaşımı’nın Okul Öncesi Dönem Çocuklarının (4-6 Yaş) Duygusal Okuryazarlık Eğitimlerinde Kullanılması: Bir Eylem Araştırması . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(35), pp. 18-53.

Chicago 16th edition
Sevik, Halenur Kuru and Ebru Aktan Acar (2021). "Kimlikli Bebekler Yaklaşımı’nın Okul Öncesi Dönem Çocuklarının (4-6 Yaş) Duygusal Okuryazarlık Eğitimlerinde Kullanılması: Bir Eylem Araştırması ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 15 (35):18-53. doi:10.29329/mjer.2021.340.2.
Kaynakça
  1. Acton, J. ve Carter, B. (2016). The impact of immersive outdoor activities in local woodlands on young carers emotional literacy and well-being. Comprehensive Child and Adolescent Nursing, 39(2), 94-106.  [Google Scholar]
  2. Aktan Acar, E. ve Çetin, H. (2017). Kimlikli bebeklerle farklılıklarda buluşmak: Erken çocuklukta başlayan bir düş. E. Aktan Acar (Ed.), Erken Çocukluk Eğitimi Mozaiği: Büyük Düşünceler/Fikirler, Modeller ve Yaklaşımlar (s. 285-305). Ankara: Nobel. [Google Scholar]
  3. Aktan Kerem, E. ve Kamaraj, I. (2006). Erken Çocukluk Döneminde Barış Değerini Kazandırmaya Yönelik Bir Uygulama Örneği: Kimlikli Bebekler (Persona Dolls). Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2006 İnegöl Yerel Çalıştayı, Bursa, Türkiye. [Google Scholar]
  4. Ann Irish, N. (2009). Evaluating he effectivines of an ububele-persona doll emotional lıteracy programme for prescholers from Alexandra township (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). University of the Witwatersrand, Johannesburg, South Africa. [Google Scholar]
  5. Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) ve Eğitim Reformu Girişimi (ERG). (2016). Eğitim İzleme Raporu 2015-2016. İstanbul: Sabancı Üniversitesi. [Google Scholar]
  6. Barnfather, N., & Amod, Z. (2012). Empathy and personal experiences of trainees in an emotional literacy and persona doll programme in South Africa. South African Journal Of Psycholog, 42(4), 598-607.  [Google Scholar]
  7. Berg, B. L. (2001). Qualitative research methods for social sciences. Boston: Allyn Bacon. [Google Scholar]
  8. Berk, L. E. (2006). Child development (7. bs.). Boston: Pearson Education. [Google Scholar]
  9. Biersteker, L., & Ngwevela, B. (2002). What do young children understand about anti bias in the curriculum? Early Childhood Development Building Societies through Partnership. World Organisation for ECD (OMEP) Conference, Durban, South Africa. [Google Scholar]
  10. Bozalek, V., & Smith, C. (2010). Using persona dolls an antı-oppressıve technıque in the South african social work curriculum. Soth Africa Journal of Work, 46(3), 283-298. [Google Scholar]
  11. Brown, B. (2001). Combating discrimination persona dolls in action. USA: Trentham Books. [Google Scholar]
  12. Brown, B. (2008). Equality in action: a way forward with persona dolls. USA: Trentham Books. [Google Scholar]
  13. Buchanan, L. (2007). The use of ububele persona dolls in an emotional literacy programme with pre-school children. university of the witwatersrand (Yayınlanmamış eğitim psikolojisi araştırma raporu). University of the Witwatersrand, Johannesburg, South Africa. [Google Scholar]
  14. Carter, C., & Nutbrown, C. (2016). A pedagogy of friendship: Young children’s friendships and how schools can support them. International Journal of Early Years Education, 24(4), 395-413. [Google Scholar]
  15. Cook, E. (2004). What are the benefits to practitioners and to children of introducing Persona Dolls into a setting? (Yayınlanmamış Tez). University of Sheffield, Sheffield, UK. [Google Scholar]
  16. Cornwell, S., & Bundy, J. (2008). The emotional curriculum: A journey towards emotional literacy. United Kingdom: SAGE. [Google Scholar]
  17. ÇOMÜ ÇABA ÇAM Fark Yarattı, “ÇOMÜ DERGİ”, 50-53, Kış 2016. [Google Scholar]
  18. Divrengi, M. (2007). Erken çocukluk döneminde farklılıklara saygı kavramı hakkında öğretmen görüşlerinin incelenmesi ve Farklılıklara Saygı Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması (Yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale. [Google Scholar]
  19. Divrengi, M. ve Aktan, E. (2010). Farkındayım farklılıklara saygılıyım. Ankara: Eğiten Kitap Yayınevi.  [Google Scholar]
  20. DPT-SODES (2011) Kimlikli Bebekler Projesi, Mardin. Erişim Adresi: https://kimliklibebeklerturkiye.org/2019/12/18/bebek-yapim-atolyesi/ [Google Scholar]
  21. Durmuşoğlu Saltalı, N. (2010). Duygu eğitimi programının okul öncesi eğitime devam eden altı yaş çocuklarının duygusal becerilerine etkisi (Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  22. Ekmişoğlu, M. (2007). Erken çocukluk döneminde farklılıklara saygı kavramı hakkında öğretmen görüşlerinin incelenmesi ve farklılıklara saygı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması (Yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale. [Google Scholar]
  23. Etienne, R., Verkest, H., Aktan Kerem, E., & Meciar, M. (2008). Developing practice-based research with persona dolls for social and emotional development in early childhood. London: London Metropolitan University.  [Google Scholar]
  24. Faupel, A., & Sharp, P. (2003). Promoting emotional literacy. Guidelines for schools, local authorities and health services. Southampton: Southampton City Council. [Google Scholar]
  25. Goleman, D. (2017). Duygusal zekâ. İstanbul: Varlık Yayınları. [Google Scholar]
  26. Hein, S. (2013). Emotional literacy. Erişim adresi: http://core.eqi.org/elit_draft12.pdf  [Google Scholar]
  27. Hendricks, C. (2006). Improving schools though action research. Boston: Pearson. [Google Scholar]
  28. Jesuvadian, M., & Wright, S. (2011). Doll tales: Foregrounding children’s voices in research. Early Child Development and Care, 181(3), 277-285. [Google Scholar]
  29. Johnson, A. P. (2015). Eylem araştıması el kitabı (Çev. Y. Uzuner ve M. Özten Anay). Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  30. Joseph, G. E., Strain, P. S., & Ostrosky, M. M. (2005). Fostering emotional literacy in young children: labeling emotions. Center on the Social and Emotional Foundations of Early Learning. [Google Scholar]
  31. Kandemir, M. ve Dündar, H., (2008). Duygusal okuryazarlık ve duygusal okuryazar öğrenme ortamları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 83-90. [Google Scholar]
  32. Killick, S. (2006). Emotional literacy at the heart of the school ethos. United Kingdom: Sage. [Google Scholar]
  33. Koçak, C. D. (2018). Ankara ilindeki üniversitelere anaokullarında bulunan 2005-2017 yılları arasında basılmış resimli öykü kitaplarının duygusal okuryazarlık açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  34. Logue, M. E., & Kim, S. (2011). The persona doll project: promoting diversity awareness among preservice teachers through storytelling. Social Studies Research and Practice, 6(2), 1-14. [Google Scholar]
  35. MacNauhgton, G., & Davis, Karina. (2009). Race and early childhood education: An international approach to ıdentıty politics, and pedogogy. USA: Palgra ve Macmillan Publisher. [Google Scholar]
  36. McCartney, K., & Phillips, D. (2008). Blackwell handbook of early childhood development (1. bs.). United Kingdom: Blackwell Publishing. [Google Scholar]
  37. McClements, E. (2004).  Persona dolls in action: an exploration of the use of the dolls as an anti-discriminatory intervention in the classroom (Yayınlanmamış eğitimsel araştırma raporu), Tavistock Institute, London. [Google Scholar]
  38. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Okul öncesi eğitim programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden erişildi. Erişim tarihi: 20.06.2020. [Google Scholar]
  39. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019). Eğitim vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden erişildi. Erişim tarihi: 20.06.2020. [Google Scholar]
  40. New, R. S. ve Cochran, M. (2007). Early childhood educaion. USA: Greenwood Publishing Group Inc. [Google Scholar]
  41. Page, R. M., & Page T. S. (2000). Fostering emotional well-being in the classroom (2. bs.). Canada: Jones and Bartlett Publisher. [Google Scholar]
  42. Pierce, J., & Johnson, C. L. (2010). Problem solving with young children using persona dolls. National Association for the Education of Young Children, 65(6), 106-108. [Google Scholar]
  43. Roffey, S. (2008). Emotional literacy and the ecology of school wellbeing. Educational and Child Psychology, 25(2), 29-39. [Google Scholar]
  44. Schweinhart, J, L. (2017). Günümüzde erken çocukluk eğitimi ve müfredat modelleri. E. Aktan Acar (Ed.), Erken Çocukluk Eğitimi Mozaiği: Büyük Düşünceler/Fikirler, Modeller ve Yaklaşımlar (s. 285-305). Ankara: Nobel. [Google Scholar]
  45. Senemoğlu, N. (2011). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (20. bs.). Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  46. Smith, C. (2006). Persona dolls: making difference. a manual for teachers and trainers. South Africa: Cape Town. [Google Scholar]
  47. Smith, C. (2009). Persona dolls and anti-bias curriculum pratice with young children: A case study of early childhood development teachers (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). University of Cape Town Department of Education, South Africa.  [Google Scholar]
  48. Srinivasan, P., & Cruz, M. (2015). Children colouring: speaking “colour difference” with diversity dolls. Pedogogy, Culture & Society, 23(1), 21-43. [Google Scholar]
  49. Steiner, C. (2003). Emotional literacy: Intelligence with a heart. USA: Personhood Press. [Google Scholar]
  50. Steiner, C. (2014). Akıllı Bir Kalple Duygusal Okuryazarlık (Çev. M. Şahin). Ankara: Nobel. [Google Scholar]
  51. Sutton, P. W., Love, J. G., Bell, J., Christie, E., Mayrhofer, A., Millman, Y., & Yuill, C. (2015). The emotional well-being of young people: A review of the literature. School of Applied Social Studies, Robert Gordon University, Aberdeen, Scotland. [Google Scholar]
  52. Şahin, H. (2015). Psikososyal gelişim temelli eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların duygusal zekâlarına ve problem çözme becerilerine etkisi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  53. Şensoy, H. (2013). Kimlikli bebekler yaklaşımı eğitiminin okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin Kimlikli Bebekler Yaklaşımı’na ilişkin tutumları ve kimlikli bebeklerin kişilik özelliklerini algılamaları üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale. [Google Scholar]
  54. Toplumsal Gelişim ve Eğitim Vakfı (YÖRET). (2013). Barışçıl Okuldan Toplumsal Barışa-Demokratik Yurttaş Eğitimi (DEYE) Projesi. Erişim Adresi: http://www.yoret.org.tr/bariscil-okuldan-toplumsal-barisa-%E2%80%93-demokratik-yurttas-egitimi/2/70  [Google Scholar]
  55. Ulutaş, İ. ve Ömeroğlu, E. (2007). The effects of an emotional ıntelligence education program on the emotional ıntelligence of children.  Social Behavior And Personality, 35(10), 1365-1372.  [Google Scholar]
  56. Ural, A. (2018). Yöneticilerde duygusal zekânın üç boyutu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 209-219. [Google Scholar]
  57. Üner, E. (2011). Okul öncesi eğitim programındaki 36-72 aylık çocuklara farklılıklara saygı eğitimi kazandırmanın öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ. [Google Scholar]
  58. Vural, D. ve Kocabaş, A. (2011). 7 yaş grubu öğrencileri için duygusal zekâ ölçeğinin geliştirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(31), 139-152. [Google Scholar]
  59. Weare, K. (2004). Developing the emotionally literate school. United Kingdom: SAGE. [Google Scholar]
  60. Yeigh, T., Woolcott, G., Donnelly, J., Whannell, R., Snow, M., & Scott, A. (2016). Emotional literacy and pedagogical confidence in pre-service science and mathematics teachers. Australian Journal of Teacher Education, 41(6), 107-121. [Google Scholar]
  61. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 15 Sayı 35

Mart 2021

Tüm Makaleler

Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi

International Association of Educators.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Gizlilik     |     Kullanım Koşulları     |     Çerez Politikaları
Creative Commons Lisansı
© 2012 - 2024 - THDSoft e-Journal Management System.