International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Cil. 14(34) 617-632

8. Sınıf Öğrencilerinin Kelime Hazinesini Artırmada Resimli Sözlük Kullanımı

Orhan Göçer & Duygu Koçak

ss. 617 - 632   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.29   |  Makale No: MANU-1905-03-0003.R1

Yayın tarihi: Aralık 25, 2020  |   Okunma Sayısı: 211  |  İndirilme Sayısı: 526


Özet

Bu çalışmada, 8. sınıf öğrencilerinin kelime hazinesinin artırılmasında resimli sözlük kullanımın etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 2018- 2019 eğitim öğretim yılında 8 sınıfta eğitim görmekte olan 12’şer kişilik iki sınıf belirlenmiş ve rastgele olacak şekilde gruplardan biri deney diğeri kontrol grubu olarak atanmıştır. Araştırmada ön test – son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışmada sınıf düzeyine uygun olacak şekilde metinler belirlenmiş ve bu metinlerde öğrencilerin anlamını bilmedikleri 30 kelime belirlenerek bunlara yönelik resimli sanal sözlük oluşturulmuştur. Deney grubunda metin okumalar gerçekleştirilirken resimli sözlük, kontrol grubunda normal sözlük kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının belirlenen kelimelere ilişkin hazırbulunuşluklarının belirlenmesi ve grupların denkliğinin ortaya koyulması için ön test uygulanmıştır. Deney ve kontrol gruplarının ön test puanları arasında anlamlı fark olmadığı dolayısıyla grupların birbirine denk olduğu ortaya koyulmuştur. Deneysel işlem sonucunda son test uygulanmış ve deney ve kontrol gruplarının son testten elde ettiği puanlar karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda resimli sözlük kullanımının 8. Sınıf öğrencilerinin kelime hazinelerini artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kelime Hazinesi, Resimli Sözlük, Sözlük, Türkçe Dersi, Kelime Öğretimi


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Gocer, O. & Kocak, D. (2020). 8. Sınıf Öğrencilerinin Kelime Hazinesini Artırmada Resimli Sözlük Kullanımı . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), 617-632. doi: 10.29329/mjer.2020.322.29

Harvard
Gocer, O. and Kocak, D. (2020). 8. Sınıf Öğrencilerinin Kelime Hazinesini Artırmada Resimli Sözlük Kullanımı . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), pp. 617-632.

Chicago 16th edition
Gocer, Orhan and Duygu Kocak (2020). "8. Sınıf Öğrencilerinin Kelime Hazinesini Artırmada Resimli Sözlük Kullanımı ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (34):617-632. doi:10.29329/mjer.2020.322.29.

Kaynakça
  1. Akbaba, N. (2007). Görsel Araçların İlköğretim İkinci Kademede Dil Bilgisi Öğretimine Katkısı Üzerine Deneysel Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  2. Akkaya A. (2011). Karikatürlerle Dil Bilgisi Öğretimi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  3. Akpınar, B. (2010). Eğitim Programları ve Öğretim Eğitimde Program Geliştirme Öğretme ve Öğrenme Kuramları Öğretim İlke ve Yöntemleri, Elazığ: Data Yayınları.  [Google Scholar]
  4. Akyol, H. (2008). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.  [Google Scholar]
  5. Atılgan, H. ve Kan, A., ve Doğan, N. (2006). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  6. Baş, B. ve Karadağ, Ö. (2012). Söz varlığı üzerine yurt dışında ve Türkiye'de yapılan çalışmalar. Milli Eğitim Dergisi ,(193),  81-105. [Google Scholar]
  7. Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test Teorisi ve Uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları. [Google Scholar]
  8. Bulduk, S. (2003). Psikolojide Deneysel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Çantay Kitabevi. [Google Scholar]
  9. Campbell, D. T., & Stanley, J. (1963). Experimental and Quasi-experimental Designs for Research. Chicago, IL: Rand McNally. [Google Scholar]
  10. Can, A. ve Deniz, E. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin sözlüklere yönelik tutumları. Millî Eğitim Dergisi, 210, 320-336. [Google Scholar]
  11. Christensen, L. B. (2004). Experimental Methodology. United States of America: Pearson Education. [Google Scholar]
  12. Çelik, M.E. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde otantiklik ve otantik materyallerden yararlanma. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 7(21), 791-806. [Google Scholar]
  13. Dağtaş, A. (2014). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin elektronik sözlüklere yönelik görüşleri. The Journal of Academic Social Science, 2(7), 542-555. [Google Scholar]
  14. Ediş, S. (2000). İlköğretim Altıncı Sınıf Türkçe Kitaplarında Resimleme-Metin İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  15. Güney, S. (2019). İmam hatip liseleri 9. ve 10. sınıf müfredatıyla bağdaştırılmış Arapça-Türkçe görsel sözlük örneği. Yüksek Lisans Tezi. Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çorum. [Google Scholar]
  16. İbe Akcan, P. (2012). Türkçe Öğretiminde Sözlük Kullanımı: Türkçe Çalışma Kitaplarında Sözlüğe Gönderen Alıştırmalar. M. Aksan ve Y. Aksan (Yay. haz.). Türkçe Öğretiminde Güncel Çalışmalar içinde (ss.93-102). Ankara: Şafak Yayınları. [Google Scholar]
  17. İnce, H. G. (2006). Türkçede Kelime Öğretimi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,  Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı. [Google Scholar]
  18. Kapulu, A. ve Karaca, A. (2010). İlköğretim Türkçe 8 Ders Kitabı. Ankara: Koza Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
  19. Kara, Ö. T. (2010). Dramayla Öykü Oluşturma Yönteminin İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Öğretimine Etkisi, Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. [Google Scholar]
  20. Karadağ, Ö. (2011). İlköğretim Türkçe sözlüklerin hazırlanmasında temel ölçütler. Tübar Dergisi , (30), 193-207. [Google Scholar]
  21. Karadüz, A. ve Yıldırım, İ. (2011). Kelime hazinesinin geliştirilmesinde öğretmenlerin görüş. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 10(2), 961-984. [Google Scholar]
  22. Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi ,27(1), 141-153. [Google Scholar]
  23. Karçığa, S. (2016). Görsel sözlükler ve kelime ağları. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi , 1(1),  11-19. [Google Scholar]
  24. Koğ, O. U. (2012). Görselleştirme Yaklaşımı İle Yapılan Matematik Öğretiminin Öğrencilerin Bilişsel Ve Duyuşsal Gelişimi Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. [Google Scholar]
  25. Maden, A. (2019).Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Elektronik Görsel Sözlük Geliştirme: Tasarım Tabanlı Bir Araştırma (5. Sınıf Örneği). Doktora Tezi. Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon. [Google Scholar]
  26. Maden, S. ve Demir, R.(2019). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarında sözlük kullanma alışkanlığı kazandırmaya dair tespitler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2): 419-436. DOI: 10.17860/mersinefd.533593 [Google Scholar]
  27. Maden, S. ve Maden, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının elektronik sözlük ve yazım kılavuzu kullanma alışkanlıkları. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), 8(2), 377-396. [Google Scholar]
  28. Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıkları: Nitel bir araştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(2), 266-284. [Google Scholar]
  29. Mürsel, C. (2009). Deyim ve Atasözlerinin Öğretiminde Karikatürün Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  30. Özaslan, A. (2006). Kelime Oyunları İle Kelime Hazinesinin Geliştirilmesinin Okuduğunu Anlama Düzeyine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. [Google Scholar]
  31. Özbay, M. (2008). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri-I (2. Baskı). Ankara: Öncü Kitap. [Google Scholar]
  32. Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitimde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi ,5(1),  30-45. [Google Scholar]
  33. Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2013). Türkçe öğrenen yabancıların sözlük kullanma becerileri üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 13-23. [Google Scholar]
  34. Özbek, A ve Ergül, C . (2018). İlkokul 4. sınıf ders kitaplarının okunabilirliklerinin değerlendirilmesi . Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 14 (2) , 653-668 . DOI: 10.17860/mersinefd.398401 [Google Scholar]
  35. Özer, M. N. ve Şan, İ. (2013). Görselleştirmenin özdeşlik konusu erişisine etkisi. International Journal of Social Science , 6(1), 1275-1294. [Google Scholar]
  36. Sağır, M. (2002). İlköğretim Okullarında Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
  37. Sanalan, V. A., Sülün, A. ve Çoban, T. A. (2007). Görsel okuryazarlık. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9-2, 33-47. [Google Scholar]
  38. Saussure, F. D. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. B. Vardar(çev),  İstanbul: Multilungual . [Google Scholar]
  39. Sönmez, V. (2009). Öğretim İlke ve Yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.  [Google Scholar]
  40. Stokes, S. (2002).Visual literacy in teaching and learning: a literature perspective. Electronic Journal for the Integration of Technology in Education, 1(1), 10-19. http://ejite.isu.edu/Volume1No1/pdfs/stokes.pdf Erişim Tarihi: 04.01.2019 [Google Scholar]
  41. Sünbül, A. M. (2004). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme dersinde, öğrenme stillerine dayalı öğretim uygulamasının öğrenci. Selçuk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(18), 367-380. [Google Scholar]
  42. Taş, H. İ. (2006). Coğrafya öğretiminde görselleştirmenin önemi: Mekansal algılamaya pedogojik bir bakış. Doğu Coğrafya Dergisi , 11(16), 311-238. [Google Scholar]
  43. TDK. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. [Google Scholar]
  44. Tekin, H. (2004). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi. [Google Scholar]
  45. Tok, M. ve Yıgın, M. (2014). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde öğrencilerin kullandıkları kelime öğrenme stratejileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , (41) 265-276. [Google Scholar]
  46. Üstün, Ö. (2007). Ortaöğretim Üçüncü Sınıfta Türk Dili ve Edebiyatı Dersinde Karikatür Kullanımının Yazılı Anlatım Öğretimine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.  [Google Scholar]
  47. Yağcı, E., Katrancı, M., Erdoğan, Ö., ve Uygun, M. (2012). Sınıf öğretmenlerinin kelime öğretiminde karşılaştıkları sorunlar ve kullandıkları yöntem – teknikler. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(4), 1 – 12. [Google Scholar]
  48. Yangın, B. (2006). Ders Kitabına Yardımcı Materyaller. (Editör: Özcan Demirel, Kasım Kıroğlu). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 56-82. [Google Scholar]