International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Cil. 14(33) 184-205

Okul Öncesi Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Yeterlikleri

Ahmet Simsar

ss. 184 - 205   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.9   |  Makale No: MANU-2002-29-0001.R2

Yayın tarihi: Eylül 29, 2020  |   Okunma Sayısı: 316  |  İndirilme Sayısı: 619


Özet

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının sınıf içerisindeki kültürel çeşitliliğe yönelik yeterlikleri ve bunları etkileyen faktörler ortaya koymaktır. Araştırma betimsel nitelikte bir tarama araştırmadır. Araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim öğretim yılında, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan bir şehirdeki anasınıfı ve anaokulu öğretmenleri ile aynı şehirde bulunan ve okul öncesi öğretmenliği ve çocuk gelişimi programında okuyan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Sınıf İçi Kültürel Çeşitlilik İçin Öğretmen Yeterlilik Ölçeği” ve “demografik formlar” kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS programında t-Test ve one-way ANOVA analizleri yapılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının sınıf içerisindeki kültürel çeşitliliğe yönelik yeterliklerinin yüksek olduğu saptanmıştır. Öğretmen ve öğretmen adaylarının sınıf içerisindeki kültürel çeşitliliğe yönelik yeterliklerinin, cinsiyet, okumuş oldukları program, bu konuda ders alma durumları arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır. Ancak öğretmen ve öğretmen adaylarının, sınıflarında farklı kültürel çevreden gelen arkadaşlarının bulunmasının, okudukları lise türünün ve geldikleri coğrafi bölgenin sınıf içerisindeki kültürel çeşitliliğe yönelik yeterlikleri ile anlamlı ilişki gösterdiği bulunmuştur. Çalışmanın bulgularına yönelik okul öncesi öğretmen yetiştirme programlarında uygulamalı derslerin verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Eğitim, Okul Öncesi Öğretmenleri, Okul Öncesi Öğretmen adayları, Çok Kültürlülük


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Simsar, A. (2020). Okul Öncesi Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Yeterlikleri . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 184-205. doi: 10.29329/mjer.2020.272.9

Harvard
Simsar, A. (2020). Okul Öncesi Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Yeterlikleri . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), pp. 184-205.

Chicago 16th edition
Simsar, Ahmet (2020). "Okul Öncesi Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Yeterlikleri ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (33):184-205. doi:10.29329/mjer.2020.272.9.

Kaynakça
  1. Acar Çiftçi, Y. ve Aydın, H. (2014). Türkiye’de çok kültürlü eğitimin gerekliliği üzerine bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 197-218. [Google Scholar]
  2. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), (2019). Türkiye'deki Suriyelilerin Demografik Görünümü, Yaşam Koşulları ve Gelecek Beklentilerine Yönelik Saha Araştırması_2017. Erişim Tarihi: 10 Nisan 2019 https://www.afad.gov.tr/suriye-raporlari sayfasından ulaşılmıştır. [Google Scholar]
  3. Aktın, K. , Karakaya, M. , Türk, Z. ve Aslan, Y . (2015). Okul Öncesi Dönemde Farklı Kültürlerin Öğretimine Yönelik Uygulamalı Bir Çalışma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 258-277.  [Google Scholar]
  4. Amaç, Z., Burak, D. ve Duran, S. (2017). Sınıf içi kültürel çeşitlilik için öğretmen yeterlilik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 208-223. [Google Scholar]
  5. American Psychological Association (APA). (2003). Guidelines on multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. The American Psychologist, 58(5), 377-402. DOI: 10.1037. [Google Scholar]
  6. Armstrong, T. (2000). Multiple intelligences in the classroom. Alexandria, VA: ASCD. [Google Scholar]
  7. Banks, J. A., ve diğerleri. (2001). Diversity within unity: Essential principles for teaching and learning in a multicultural society, a publication of the center for multicultural education, College of Education, University of Washington, Seattle. [Google Scholar]
  8. Banks, J.A. (2009). The Routledge international companion to multicultural education (Ed.), NewYork: Routledge. [Google Scholar]
  9. Başbay , A. Kağnıcı, D.Y ve Sarsar, F. (2013). Eğitim fakültelerinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarinin çokkültürlü yeterlik algilarinin incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(3) 47-60.  [Google Scholar]
  10. Başbay, A. ve Bektaş, Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Education and Science, 34(152), 30-43. [Google Scholar]
  11. Başbay, A., & Kağnıcı, D. Y. (2011). Çokkültürlü yeterlik algıları ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 199-212. [Google Scholar]
  12. Bulut, M., & Sarıçam, H. (2016). Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarinda çokkültürlü kişiliğin çokkültürlü eğitim tutumlari üzerindeki etkisinin incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 95-322. [Google Scholar]
  13. Burak, D. ve Amaç, Z. (2020). Mültecilerin İlkokuldaki Eğitimi ve Sınıf Öğretmenleri İçin Etkinlik Örnekleri. Mehmet Akif Karaman, Zeynel Amaç, Yakup Doğan, ve Fatih Bektaş (Ed.) Panik Yok!!! Ben Mülteciyim Hikâyeleriyle Mülteci Öğrencilere Yönelik Etkinlik Örnekleri (s.65-90) (1. Baskı). Ankara: Vize Yayıncılık.  [Google Scholar]
  14. Canatan, K. (2009). Avrupa toplumlarında çok kültürcülük: Sosyolojik bir yaklaşım. The Journal of International Social Research, 2(6), 80-97. [Google Scholar]
  15. Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (34), 27-40. [Google Scholar]
  16. Çelik, F. ve Cheesman, T. (2018). Sığınmacı ve mültecilerin Galler´e yerleşme sürecinde dil ile ilgili yaşadıkları zorlukların incelenmesi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 48-66. [Google Scholar]
  17. Çelik, H. (2008). Çok kültürlülük ve Türkiye’ deki görünümü. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(15), 319-332. [Google Scholar]
  18. Çoban, A. E., Karaman, N. G. ve Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 125-131. [Google Scholar]
  19. Danacı, M. Ö., Nuray, E. R. A. N., Çetin, Z., Pınarcık, Ö., & Bahtiyar, M. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 3(2), 73-86. [Google Scholar]
  20. Demir, S. (2012). Çok kültürlü eğitimin Erciyes üniversitesi öğretim elemanları için önem derecesi.  International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 1453-1475. [Google Scholar]
  21. Ekici, F. Y. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının kültürel zeka düzeyleri ve çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1941-1956. [Google Scholar]
  22. Engin, G. ve Genç, S.Z. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının çok kültürlü  eğitime yönelik tutumları  (Çanakkale On sekiz Mart üniversitesi örneği). Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 30-39. [Google Scholar]
  23. Ergin, D. Y., & Ermeğan, B. (2011). Çok kültürlülük ve sosyal uyum.2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 27-29 April, 2011, Antalya-Turkey. [Google Scholar]
  24. Frankel, J.R., & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education.(6th ed.) New York: McGraw-Hill International Edition. [Google Scholar]
  25. Gay, G. (2000). Culturally responsive teaching: Theory, research, and practice. New York: Teachers College Press. [Google Scholar]
  26. Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 53(2), 106–116. [Google Scholar]
  27. Gezer, M., & İlhan, M. (2016). Sınıftaki farklılıklar için öğretmen yeterlikleri ölçeğinin Türkçe uyarlaması. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 187-200. [Google Scholar]
  28. Gül, V., & Kolb, S. (2009). Almanya'da Yaşıyan Genç Türk Hastalarda Kültürel Uyum, İki Kültürlülük ve Psikiyatrik Bozukluklar. Turk Psikiyatri Dergisi, 20(2), 138-143. [Google Scholar]
  29. Hamurcu, H. ve Demirçelik, E. (2015). Çok kültürlü orta öğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin yönetim – öğretim sürecinde karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(207), 24-39. [Google Scholar]
  30. Hermans, P. (2002). Intercultural education in two teacher-training courses in the north of the Netherlands. Intercultural Education, 13(2), 183-199. [Google Scholar]
  31. Kağnıcı, D.Y. (2017). Suriyeli mülteci çocukların kültürel uyum sürecinde okul psikolojik danışmanlarına düşen rol ve sorumluluklar. Elementary Education Online, 16(4), 1768- 1776. [Google Scholar]
  32. Kanık, M. (2006). Çok kültürlü sınıflarda hata düzeltme şekilleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 105-121. [Google Scholar]
  33. Kardeş, S. ve Akman, B. (2018). Suriyeli mültecilerin eğitime yönelik öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 17(3), 1224-1237. [Google Scholar]
  34. Kıtsantas, A. (2012). Teacher efficacy scale for classroom diversity (TESCD): A validation study. Profesorado Journal of Curriculum and Teacher Education, 16(1), 35-45. [Google Scholar]
  35. Mercan-Uzun, E. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi,1(1), 72-83. [Google Scholar]
  36. Mercan-Uzun, E., & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83. [Google Scholar]
  37. Nayir, K.F. ve Kuru Çetin, S. (2018). Üniversite öğrencilerine göre çok kültürlü eğitim ve demokrasi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), 229-252. DOİ: 10.29329/mjer.2018.147.13 [Google Scholar]
  38. Onur-Sezer, G. ve Bağçeli-Kahraman, P. (2017). Sınıf ve okul öncesi öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları ile kültürler arası duyarlılıkları arasındaki ilişki: Uludağ üniversitesi örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 550-560. DOI: 10.17860/mersinefd.336742 [Google Scholar]
  39. Özdemir, M. ve Dil, K. (2013). Öğretmenlerin Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumları: Çankırı İli Örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 215-232. [Google Scholar]
  40. Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarinin çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 154-164. [Google Scholar]
  41. Polat, S. ve Barka, T. O. (2012). Multiculturalism and Intercultural Education: A Comparative Study with a Sample of Swiss and Turkish Candidate Teachers. World Applied Sciences Journal, 18(9), 180-1189. [Google Scholar]
  42. Ramsey, P. G. (2008). History and trends of multicultural education. NHSA DIALOG, 11(4), 206-214. [Google Scholar]
  43. Rengi, Ö. ve Polat, S. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları. Journal of World of Turks, 6(3), 135-156. [Google Scholar]
  44. Rychly, L., & Graves, E. (2012) Teacher characteristics for culturally responsive pedagogy, Multicultural Perspectives, 14(1), 44-49. [Google Scholar]
  45. Sağlam, H. İ. ve İlksen Kanbur, N. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 310-323. [Google Scholar]
  46. Simsar, A. ve Karaoğlan, M. (2020). Okul Öncesi Dönemde Mülteci Çocuklar. Mehmet Akif Karaman, Zeynel Amaç, Yakup Doğan ve Fatih Bektaş (Ed.) Panik Yok!!! Ben Mülteciyim Hikâyeleriyle Mülteci Öğrencilere Yönelik Etkinlik Örnekleri (s.161-190) (1. Baskı). Ankara: Vize Yayıncılık. [Google Scholar]
  47. Şahin, M. H. ve Kılınç, E. (2016). Eğitim fakultesi öğrencilerinin çok kültürlü kişilik düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Research in Education and Teaching,5(1), 126-136. [Google Scholar]
  48. Tamer-Gencer, Z. (2011). Çok kültürlü toplumlarda iletişim: Divriği örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, (1), 186-205. [Google Scholar]
  49. Tortop, H.S. (2014). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli ve çok kültürlü eğitime ilişkin tutumları. Journal of Gifted Education Research, 2(2), 16-26. [Google Scholar]
  50. Ünlü, İ., ve Örten, H. (2013). Öğretmen adaylarının çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2013), 287-302. [Google Scholar]
  51. Villegas, A. M. & Lucas, T. (2002). Preparing culturally responsive teachers: Rethinking the curriculum. Journal of Teacher Education, 53(1), 20-32. [Google Scholar]
  52. Yazıcı, S., Başol, G. ve Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: Bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 229-242. [Google Scholar]