International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, Cil. 14(31) 545-576

Lise Öğrencilerinin Akademik Streslerinin, Matematik Kaygılarının ve Matematiğe Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Hasan Güner Berkant & Ömer Faruk Metin

ss. 545 - 576   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.26   |  Makale No: MANU-1908-03-0002.R1

Yayın tarihi: Mart 17, 2020  |   Okunma Sayısı: 225  |  İndirilme Sayısı: 633


Özet

Bu araştırmanın genel amacı, lise öğrencilerinin akademik stres, matematiğe yönelik kaygı ve tutumlarını çeşitli değişkenler ve aralarındaki ilişkiye göre incelemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Osmaniye ilinin Kadirli ve Sumbas ilçelerindeki liselerde 2017-2018 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 9, 10, 11 ve 12. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise bu evrenden tabakalı örnekleme yoluyla seçilen 588 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Akademik Strese Sebep Olan Faktörler Ölçeği”, “Matematik Kaygısını Derecelendirme Ölçeği” ve “Matematiğe Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın alt amaçlarına uygun olarak betimsel istatistikler, ANOVA, LSD testi, bağımsız gruplar t- testi, Kruskal-Wallis H testi, Mann-Whitney U testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, kız öğrencilerin genel akademik stresleri ve matematik kaygılarının erkek öğrencilerden yüksek olduğu; öğrencilerin genel matematik tutumlarının cinsiyet değişkeninden etkilenmediği; matematik kaygısının ve genel akademik stresin en yüksek meslek lisesi öğrencilerinde sonra sırasıyla Anadolu lisesi ve fen lisesi öğrencilerinde olduğu; fen lisesi öğrencilerinin matematik tutumlarının Anadolu lisesi ve meslek lisesi öğrencilerinden yüksek olduğu; 11. sınıf öğrencilerinin genel akademik streslerinin ve matematik kaygılarının diğer sınıflardaki öğrencilere kıyasla daha düşük olduğu, ancak matematik tutumlarının diğer sınıftakilere kıyasla daha olumlu olduğu, öğrencilerin akademik stresleri ile matematik kaygıları arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu; matematik kaygıları ile matematik tutumları arasında orta düzeyde ve negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu; akademik stresleri ile matematik tutumları arasında düşük düzeyde ve negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Matematik dersi, lise öğrencileri, akademik stres, matematik kaygısı, matematik tutumu.


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Berkant, H.G. & Metin, O.F. (2020). Lise Öğrencilerinin Akademik Streslerinin, Matematik Kaygılarının ve Matematiğe Yönelik Tutumlarının İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 545-576. doi: 10.29329/mjer.2020.234.26

Harvard
Berkant, H. and Metin, O. (2020). Lise Öğrencilerinin Akademik Streslerinin, Matematik Kaygılarının ve Matematiğe Yönelik Tutumlarının İncelenmesi . Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), pp. 545-576.

Chicago 16th edition
Berkant, Hasan Guner and Omer Faruk Metin (2020). "Lise Öğrencilerinin Akademik Streslerinin, Matematik Kaygılarının ve Matematiğe Yönelik Tutumlarının İncelenmesi ". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14 (31):545-576. doi:10.29329/mjer.2020.234.26.

Kaynakça
  1. Ajzen, I., Sexton, J., Chaiken, S. ve Trope, Y. (1999). Dual-process theories in social psychology. New York: Gilford Press. [Google Scholar]
  2. Alkan, V. (2010). Matematikten nefret ediyorum! Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 189-199. [Google Scholar]
  3. Allport, G. W. (1935). Attitudes in handbook of social psychology. https://tr.scribd.com/document/333120405/Allport-G-W-1935-Attitudes-in-Handbook-of-Social-Psychology-C-Murchison-798-844 adresinden 18.09.2018 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]
  4. Alpay, F. N., Kutluca, S. ve Kutluca, M. (2015). 8. sınıf öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerine etki eden faktörlerin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2015), 202-214. [Google Scholar]
  5. Arslantürk, E. (2013). Lise öğrencilerin öğrenim stratejileri ile matematik tutumları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  6. Ashcraft, M. H., Krause, J. A., Hopko, D. R., Berch. B. D. (Ed.) ve Mazzocco, M. M. (Ed.). (2007). Why is math so hard for some children? Baltimore, MD: Paul H. Brookes Publishing. [Google Scholar]
  7. Avcı, E., Coşkuntuncel, O. ve İnandı, Y. (2011). Ortaöğretim 12. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 50-58. [Google Scholar]
  8. Ayan, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin matematik öz yeterlik algıları, motivasyonları, kaygıları ve tutumları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir. [Google Scholar]
  9. Aydın, B. (2003). Bilgi toplumu oluşumunda bireylerin yetiştirilmesi ve matematik öğretimi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(14), 183-186. [Google Scholar]
  10. Aydın, B. (2011). İlköğretim ikinci kademe düzeyinde matematik kaygısının cinsiyete göre farklılıkları üzerine bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi 19(3), 1029-1036. [Google Scholar]
  11. Aydoğdu, A. (2017). İlkokul öğrencilerinde spor başarı algısı ve matematik kaygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  12. Baban, A. (2018). Ortaokul öğrencilerinde matematik kaygısı ve algılanan öğretmen tutumu. Yüksek lisans tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  13. Baloğlu, M. (2001). Matematik korkusunu yenmek. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 59-76. [Google Scholar]
  14. Baykul, Y. (1999). İlköğretimde matematik öğretimi 1-5. sınıflar. Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  15. Baykul, Y. (2009). İlköğretimde matematik öğretimi 6-8. sınıflar. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [Google Scholar]
  16. Bayram, S. B. (2016). Ergenlerin mükemmeliyetçilik özellikleri ve akademik alanda arzuların ertelenmesi ile akademik stres arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  17. Birgin, O. ve Demirkan, H. (2017).  Yatılı bölge ortaokulu öğrencilerinin matematiğe yönelik tutumlarının bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 1-15. [Google Scholar]
  18. Bozkurt, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sınav kaygısı, matematik kaygısı, genel başarı ve matematik başarısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  19. Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  20. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  21. Calaguas, G. M. (2011). College academic stress: Differences along gender lines. Journal Of Social And Development Sciences, 1(5), 194-205. [Google Scholar]
  22. Chowdhury, S. D. (2014). A study on mathematics anxiety among the 9th and 10th grade secondary school students of Tinsukia district in Assam, India. International Multidisciplinary Journal, 3(2), 94-101. [Google Scholar]
  23. Çelik, H. C. ve Ceylan, H. (2009). Lise öğrencilerinin matematik ve bilgisayar tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 92-101. [Google Scholar]
  24. Çermik, H., Güner, N. ve Yaşar, M. (2014). Türkiye’deki lise öğrencilerinin matematik dersine ilişkin tutumları ve bu tutumları etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(1), 41-46. [Google Scholar]
  25. Dede, Y. ve Dursun, Ş. (2008). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerinin incelenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, XXI(2), 295-312. [Google Scholar]
  26. DeDeyn, R. (2008). A comparison of academic stress among Australian and international students. UW-L Journal of Undergraduate Research, 11, 1-4. [Google Scholar]
  27. Devıne, A. Fawcett, K., Szűcs, D. ve Dowker, A. (2012). Gender differences in mathematics anxiety and the relation to mathematics performance while controlling for test anxiety. Behavioral and Brain Functions, 8(33), 1-9. [Google Scholar]
  28. Dhull, I. ve Kumarı, S. (2015). Academic stress among adolescents in relation to gender. International Journal of Applied Research, 1(11), 394-396. [Google Scholar]
  29. Dulkadir, K. (2014). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik sınavı kaygısı. Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya. [Google Scholar]
  30. Duman, A. (2006). İlköğretim öğrencilerinin matematik başarısını etkileyen faktörlerin öğrenciler ve öğretmenler açısından değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  31. Eldemir, H. H. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kaygısının bazı psiko-sosyal değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Sivas. [Google Scholar]
  32. Farooq, M, S. ve Shah, S, Z, U. (2008). Students’ attitude towards mathematics. Pakistan Economic and Social Review, 46(1),75-83. [Google Scholar]
  33. Gosh, S.M. (2016). Academic stress among government and private high school students. The International Journal of Indian Psychology, 3(2),119-125. [Google Scholar]
  34. Güder, Y. (2013). Ortaokul matematik öğretmenlerinin matematiksel modellemeye ilişkin görüşleri. Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ. [Google Scholar]
  35. Hararı R. R., Vukovic, R. K. ve Bailey, S.P. (2013). Mathematics anxiety in young children: An exploratory study. The Journal of Experimental Education, 81(4), 538-555. [Google Scholar]
  36. Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2014). İnsan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi. [Google Scholar]
  37. Karadeniz, İ. (2014). Kırsal kesimdeki ortaokul öğrencilerinin matematiğe ilişkin kaygıları ile matematik tutumları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  38. Karasar, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel. [Google Scholar]
  39. Kıncal, R. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Akademi. [Google Scholar]
  40. Koca, S. (2011). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin matematik başarı, tutum ve kaygılarının öğrenme stillerine göre farklılığının incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon. [Google Scholar]
  41. Kocakaya, S., Okuyucu, M. A., Öner, M. ve Uzunyol, B. (2018). Ortaokul öğrencilerinin matematiğe yönelik tutumlarına etki eden değişkenlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 15(1), 495-504. [Google Scholar]
  42. Kurbanoğlu, N. İ. ve Takunyacı, M. (2012). Lise öğrencilerinin matematik dersine yönelik kaygı, tutum ve öz-yeterlik inançlarının cinsiyet, okul türü ve sınıf düzeyi açısından incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 9(1), 110-130. [Google Scholar]
  43. Lal, K. (2014). Academic stress among adolescent in relation to intelligence and demographic factors. American International Journal of Research in Humanities, Arts and Social Sciences, 5(1), 123-129. [Google Scholar]
  44. Liu, F. (2017). Academic stress and mental health among adolescents in Shenzhen, China. Master's Thesis. Queensland University of Technology Faculty of Health, Shenzhen. [Google Scholar]
  45. Ma, X. ve Xu, J. (2004). The causal ordering of mathematics anxiety and mathematics achievement: A longitudinal panel analysis. Journal of Adolescence, 27(2), 165-179. [Google Scholar]
  46. Macgeorge, E. L., Samter, W. ve Gillihan, S. J. (2005). Academic stress, supportive communication, and health.  Communication Education, 54(4), 365-372. [Google Scholar]
  47. Maloney, E. A. ve Beilock, S. L. (2012). Math anxiety: Who has it, why it develops, and how to guard against it. Trends in Cognitive Sciences, 16(8), 404-406. [Google Scholar]
  48. MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2009). İlköğretim matematik 6–8. sınıflar öğretim programı ve kılavuz. Ankara: MEB yayınları. [Google Scholar]
  49. Meece, J. L. Ve Wigfield, A. (1988). Math anxiety in elementary and secondary school students. Journal of Educational Psychology, (80)2, 210-216. [Google Scholar]
  50. Monat, A. ve Lazarus, R. S. (1991). Stress and coping: Some current issues and controversies. Stress and coping: An anthology, 1(1), 1-15. [Google Scholar]
  51. Monge, D. I. C., González, E. ve Castro F. J. (2017). Mathematics anxiety in college students in Costa Rica and their relatonship with academic achievement and socio-demographic variables. Journal of Educational Psychology,5(1), 301-324. [Google Scholar]
  52. Önal, N. (2013). Ortaokul öğrencilerinin matematik tutumlarına yönelik ölçek geliştirme çalışması. İlköğretim-Online Dergisi, 12(4), 938-948. [Google Scholar]
  53. Pandey, M, K. ve Shukla, A. (2017). Role of gender and Internet use in determining academic stress among the engineering students. Paripex-Indian Journal of Research, 6(12), 318-320. [Google Scholar]
  54. Peker, M., ve Şentürk, B. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin matematik kaygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 21-32. [Google Scholar]
  55. Pourmoslemi, A., Erfani, N. ve Firoozfar, I. (2013). Mathematics anxiety, mathematics performance and gender differences among undergraduate students. International Journal of Scientific and Research Publications, 3(7), 1-6. [Google Scholar]
  56. Prabu, P. S. (2015). A study onacademic stress among higher secondary students. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 4(10), 63-68. [Google Scholar]
  57. Pratiksha, N. ve Lancy, D. (2018). Academic stress and its influence on academic achievement among early adolescents. The International Journal of Indian Psychology, 6(2), 12-19. [Google Scholar]
  58. Rahardjo, W. (2014). Academic stress on college students: the role of self-esteem and psychological well-being. Presented in International Seminar on Global Education II, Universiti Kebangsaan Malaysia Bangi, 24-25 February 2014. [Google Scholar]
  59. Ramli, N. H. H., Alavi, M., Mehrinezhad, S. A. ve Ahmadi, A. (2018). Academic stress and self-regulation among university students in Malaysia: mediator role of mindfulness. Behavioral Sciences, 8(12), 1-9.    [Google Scholar]
  60. Reddy, K. J., Menon, K. R. ve Thattil, A. (2018). Academic stress and its sources among University students. Biomedical and Pharmacology Journal, 11(1), 531-537. [Google Scholar]
  61. Richardson, F. C. ve Suinn, R. M. (1972). The mathematics anxiety rating scale: psychometric data. Journal of Counseling Psychology, (19)6, 551-554. [Google Scholar]
  62. Sadock, V. A., Sadock, B. J. ve Ruiz, P. (2015). Kaplan & Sadock’s synopsis of psychiatry behavioral sciences/clinical psychiatry. Philadelphia: Wolters Kluwer.  [Google Scholar]
  63. Sakal, M. (2015). İlkokul 4. sınıf öğrencilerin bazı psiko-sosyal değişkenlere göre matematik kaygısının incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  64. Sarita, S. (2015). Academic stress among students: Role and responsibilities of parents. International Journal of Applied Research, 1(10), 385-388. [Google Scholar]
  65. Selışık, A. ve Uysal, F. (2016). Lise öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(1), 146-164. [Google Scholar]
  66. Senemoğlu, N. (2015). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Yargı Yayınları. [Google Scholar]
  67. Sezgin, M. (2007). Öğrencilerin matematik başarısına etki eden faktörler (10. sınıf örneği). Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  68. Somar, A. (2009). Ortaöğretimde matematik öğretmenlerinin liderlik stillerinin öğrencilerin matematik dersindeki başarı ve tutumları üzerine etkileri. Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  69. Stranks, J. (2005). Stress at work management and prevention. Oxford: Elsevier Butterworth-Heinemann. [Google Scholar]
  70. Tan, M. N. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik kaygısı, öğrenilmiş çaresizlik ve matematiğe yönelik tutum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  71. Tapia, M. (2004). The relationship of math anxiety and gender. Academic Exchange Quarterly, 8(2). [Google Scholar]
  72. Taşdemir, C. (2013). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 2(2),154-162. [Google Scholar]
  73. TDK (Türk Dil Kurumu) (2018). Güncel Türkçe sözlük. www.tdk.gov.tr adresinden 06.04.2018 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]
  74. Tocci, C, M. ve Engelhard, G. Jr. (1991). Achievement, parental support, and gender differences in attitudes toward mathematics. Journal of Educational Research, 84(5), 280-286. [Google Scholar]
  75. Tuncer, M. ve Yılmaz, Ö. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutum ve kaygılarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 47-64. [Google Scholar]
  76. Umay, A. (1996). Matematik eğitimi ve ölçülmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 145-149. [Google Scholar]
  77. Umay, A. (2003). Matematiksel muhakeme yeteneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 234-243.  [Google Scholar]
  78. Xie, F., Xin, Z., Chen, X. ve Zhang, L. (2018). Gender difference of chinese high school students’ math anxiety: The effects of self-esteem, test anxiety and general anxiety. New York: Springer. [Google Scholar]
  79. Yaşar, M. (2016). High school students' attitudes towards mathematics. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(4), 931-945. [Google Scholar]
  80. Yenihayat, S. A. (2007). İlköğretim öğrencilerinin matematik kaygısı ile öğretmen tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi,  Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  81. Yenilmez, K. ve Özabacı, N. (2003).Yatılı Öğretmen okulu öğrencilerinin matematik ile ilgili tutumları ve matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 132-146. [Google Scholar]
  82. Yetgin, O. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin matematik kaygısı ve öğrenmeye ilişkin tutumlarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Adıyaman Üniversitesi, Sosyal bilimler üniversitesi, Adıyaman. [Google Scholar]
  83. Yetim, N. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde yansıtıcı düşünme becerisi, akademik stres düzeyi, yabancı dil dersi akademik başarı ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat. [Google Scholar]
  84. Yumba, W. (2008). Academic stress: A case of the undergraduate students. https://www.essays.se/essay/8e3578712f/. adresinden 05.10.2018 tarihinde erişilmiştir. [Google Scholar]