International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2018, Cil. 12(24) 33-54

Türkiye'de Yükseköğretime Geçiş Sürecinin Analizi: Gelişmeler, Modeller ve Uygulamalar

Oğuz Gürbüztürk & Remzi Y. Kıncal

ss. 33 - 54   |  DOI: https://doi.org/10.29329/mjer.2018.147.3   |  Makale No: MANU-1806-10-0001.R1

Yayın tarihi: Temmuz 27, 2018  |   Okunma Sayısı: 736  |  İndirilme Sayısı: 1169


Özet

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yükseköğretime geçiş sürecinin analizini yapmaktır. Bu çerçevede, geçmişten günümüze seçme sınavlarının yapısı, yükseköğretim programlarına yerleştirme işlemlerinde günün koşullarına göre fiziksel kapasitenin etkin kullanılması ve eğitsel yönden yapılan düzenlemeler ve öneriler ele alınmıştır. Çalışma, betimsel modele dayalı olup, ulaşılabilen yazılı-basılı ve elektronik kaynakların incelenmesi yoluyla gerçekleştirilmiştir. Bu inceleme daha çok, yükseköğretime geçiş süreci ile ilgili uygulamaların ÖSYM’nin kurulmasıyla kurumsal hale geldiği 1970’li yıllardan günümüze şeklinde yapılmıştır.  Elde edilen veriler yükseköğretime geçişte seçme sınavlarındaki değişmeler, önerilen model ve uygulamalar ile günümüzde gelinen noktalar dikkate alınarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulardan hareketle, Türkiye’de yükseköğretime geçiş süreci ile ilgili olarak, 1970’li yıllara kadar üniversitelerin kendi öğrencilerini kendi yaptıkları sınavlarla aldıkları; 1974 yılında ÖSYM (o günkü adıyla ÜSYM)’nin merkezî sınav yoluyla seçme ve yerleştirme sorumluluğunu üstlendiği görülmektedir. Bu sınavlar kimi yıllarda tek aşamalı; kimi yıllarda ise iki aşamalı olarak uygulanmıştır. Yükseköğretime geçişte talebin çok arttığı durumlarda, fiziksel kapasitesi uygun olan üniversitelere daha fazla öğrenci alımı, ikili öğretim gibi model ve uygulamalar görülmektedir. Eğitsel yönden ise, ilköğretimle başlayan etkin bir rehberlik ve ortaöğretimde çok amaçlı programlar yoluyla gidilebilecek yükseköğretim programlarını belirleme gibi model ve uygulamalar görülmektedir. Sonuç olarak, Türkiye’de yükseköğretime geçiş sürecindeki gelişme, model ve uygulamalar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, arz-talep dengesizliği olduğu sürece yeni model ve uygulama arayışı da sürecektir.

Anahtar Kelimeler: Yükseköğretim, üniversite giriş sınavı, öğrenci seçimi


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Gurbuzturk, O. & Kincal, R.Y. (2018). Türkiye'de Yükseköğretime Geçiş Sürecinin Analizi: Gelişmeler, Modeller ve Uygulamalar. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), 33-54. doi: 10.29329/mjer.2018.147.3

Harvard
Gurbuzturk, O. and Kincal, R. (2018). Türkiye'de Yükseköğretime Geçiş Sürecinin Analizi: Gelişmeler, Modeller ve Uygulamalar. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), pp. 33-54.

Chicago 16th edition
Gurbuzturk, Oguz and Remzi Y. Kincal (2018). "Türkiye'de Yükseköğretime Geçiş Sürecinin Analizi: Gelişmeler, Modeller ve Uygulamalar". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12 (24):33-54. doi:10.29329/mjer.2018.147.3.

Kaynakça
  1. Arslan, M. (2004). Eğitim Sistemimizin Kapanmayan Yarası-Yükseköğretime Geçiş. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (16), 37-51. [Google Scholar]
  2. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. [Google Scholar]
  3. Dökmen,  Ü. (1992).  T.C. Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (Kuruluşu, Gelişmesi, Çalışmaları). Ankara: ÖSYM Yayınları, No. 1992-5. [Google Scholar]
  4. Eşme, İ. (2014). Türkiye’de Yükseköğretime Geçiş Sistemi. Yükseköğretim Dergisi, 4(3),148–157. [Google Scholar]
  5. Karasar, N. (2008) Bilimsel araştırma yöntemi (18.Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
  6. MEB (2018). Çok Programlı Lise Yönergesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/3052_0.html?utm_campaign=DonanimHaber&utm_medium=referral&utm_source=DonanimHaber (Erişim tarihi: 18.05.2018). [Google Scholar]
  7. Mıhçıoğlu,  C. (1974)  Üniversiteye Girişin Yeniden Düzenlenmesi: Bugünkü Durum ve Öneriler. Ankara: A.Ü. Basımevi. [Google Scholar]
  8. ÖSYM (1986). Yükseköğretim Programlarına Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemindeki Değişiklikler. Ankara: Meteksan Matbaası. [Google Scholar]
  9. ÖSYM (1997)  Yükseköğretim Kurumlarına Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi. Ankara: ÖSYM Yayınları. [Google Scholar]
  10. ÖSYM (2018). Tarihsel Gelişme. http://www.osym.gov.tr/TR,8530/tarihsel-gelisme.html (Erişim tarihi: 27.04.2018) [Google Scholar]
  11. ÖSYM (2018-a). Tarihçe. http://www.osym.gov.tr/TR,8789/hakkinda.html (Erişim Tarihi: 03.05.2018) [Google Scholar]
  12. ÖSYM (2018-b). 2018 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Kılavuzu. http://www.osym.gov.tr/TR,13683/2018-yuksekogretim-kurumlari-sinavi-yks-kilavuzu.html (Erişim tarihi: 18.05.2018). [Google Scholar]
  13. TED (2005). Türkiye’de üniversiteye giriş sistemi araştırması- sonuç raporu. http://yzstrateji.com/dokumanlar/universiteye-giris-sistemi-arastirmasi.pdf/  Erişim tarihi:14.05.2018. [Google Scholar]
  14. TED (2010). Ortaöğretime ve yükseköğretime geçiş sistemi. Ankara: TED Yayınları. [Google Scholar]
  15. Varış, F. (1998). Temel kavramlar.  F.Varış (Ed.) Eğitim Bilimine Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları. [Google Scholar]
  16. Yıldırım, A. , Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
  17. YÖK (2018). Yükseköğretim Kurumları Sınavı ile ilgili sıkça sorulan sorular (1 Mart 2018). http://www.yok.gov.tr/web/guest/yks-sss-ve-cevaplari-ile-puan-turleri (Erişim tarihi: 18.05.2018). [Google Scholar]
  18. YÖK (2018-a). Yıllara Göre Başvuran Yerleşen ÖSYS İstatistikleri. https://istatistik.yok.gov.tr/   (Erişim Tarihi: 18.05.2018). [Google Scholar]