International Association of Educators   |  ISSN: 1309-0682

Orjinal Araştırma Makalesi | Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 2014, Cil. 8(16) 17-34

İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Yakınmacılık ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Şerife Kılıç & Berrin Burgaz

ss. 17 - 34   |  Makale No: mjer.2014.006

Yayın tarihi: Aralık 01, 2014  |   Okunma Sayısı: 283  |  İndirilme Sayısı: 727


Özet

Bu çalışmada, örgütlerin performansını olumsuz etkileyen ve alanyazında yeni bir kavram olan örgütsel yakınmacılık (organisational cynicism) ile örgütsel bağlılık (organisational commitment) arasındaki ilişki ele alınmıştır. Araştırmanın evrenini Keçiören İlçesinde 89 resmi ilköğretim okulunda görev yapan toplam 3977 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma 403 ilköğretim okulu öğretmeni ile yürütülmüştür. Araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Örgütsel yakınmacılık düzeyini ölçmek için Brandes (1997) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlaması Erdost ve meslekdaşları (2007) tarafından yapılan örgütsel yakınmacılık ölçeği; örgütsel bağlılık düzeyini ölçmek için ise Balay (2000) tarafından geliştirilen örgütsel bağlılık ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde, yüzdeler, frekanslar, ortalama ve standart sapma ve Pearson Korelasyon analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonuçları; öğretmenlerin örgütsel yakınmacılık düzeyinin örgütsel bağlılık düzeyinden daha düşük olduğunu ve örgütsel yakınmacılık ile örgütsel bağlılık arasında negatif yönlü bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: Örgütsel sinizm, örgütsel bağlılık, sinizm, bağlılık, ilköğretim okulu


Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
Kilic, S. & Burgaz, B. (2014). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Yakınmacılık ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(16), 17-34.

Harvard
Kilic, S. and Burgaz, B. (2014). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Yakınmacılık ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(16), pp. 17-34.

Chicago 16th edition
Kilic, Serife and Berrin Burgaz (2014). "İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Yakınmacılık ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 8 (16):17-34.

Kaynakça
  1. Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: bases and consequences. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126(3),269-292.  [Google Scholar]
  2. Abraham, R. (2004). Organizational cynicism: definitions, bases, and consequences. Lampeter, UK: The Edwin Mellen Press, Ltd.  [Google Scholar]
  3. Allen, N. J. ve Meyer, j. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.  [Google Scholar]
  4. Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract violation framework. Human Relations, 49 (11), 1395-1418.  [Google Scholar]
  5. Andersson, L. M. ve Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the work place: Some causes and effects. Journal of Organizational Behaviour, 18, 449-469.  [Google Scholar]
  6. Arslan, E. T. (2012). Süleyman demirel üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi akademik personelinin genel ve örgütsel sinizm düzeyi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 1, 12-27.  [Google Scholar]
  7. Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.  [Google Scholar]
  8. Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem Yayıncılık, Ankara.  [Google Scholar]
  9. Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. American Journal of Sociology, 27, 95-112.  [Google Scholar]
  10. Berneth, J. B., Armenakis, A. A., Feild, H. S. ve Walker, H. J. (2007). Justice, cynicism, and commitment: A study of important organizational change variables. The Journal of Applied Behavioral Science, 43(3), 303-326.  [Google Scholar]
  11. Brandes, P. (1997) Organizational cynicism: Its nature, antecedents and consequences. Unpublished Phd Dissertation, Division of Research and Advanced Studies of the University of Cincinnati, Cincinnati, USA.  [Google Scholar]
  12. Brandes, P., Dharwadkar, R. ve Dean, J.W. (1999). Does organizational change cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, p. 150-153. Outstanding Empirical Paper Award.  [Google Scholar]
  13. Cole, M. S. ve Bruch, H. (2006). Organizational identity strength, identification, and commitment and their relationships to turnover intention: Does organizational hierarchy matter? Journal of Organizational Behaviour, 27, 585-605.  [Google Scholar]
  14. Çakır, A. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ve okul kültürü algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.  [Google Scholar]
  15. Dean, J. W., Brandes, P. ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341-352.  [Google Scholar]
  16. Eaton, A. J. (2000). A Social motivation approach to organizational cynicism. Unpublished Master’s Thesis, Graduate Programme in Psychology, York University, Toronto, Ontario, Canada.  [Google Scholar]
  17. Erdost, H. E., Karacaoğlu, K. ve Reyhanoğlu, M. (2007). Örgütsel sinizm kavramı ile ilgili ölçeklerin Türkiye’deki bir firmada test edilmesi. XV. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Sakarya Üniversitesi, 514-524.  [Google Scholar]
  18. Erdaş, Y. (2005). Denizli il merkezinde çalışan ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli, Türkiye.  [Google Scholar]
  19. Etzioni, A. (1965). Dual leadership in complex organizations. American Sociological Review, 30(5), 688-698.  [Google Scholar]
  20. Guastello, S. J., Rieke, M. L., Guastello D. D. ve Billings, S. W. (1991). A study cynicism, personality, and work values. The Journal of Psychology, 126(1), 37-48.  [Google Scholar]
  21. Güçlü, H. (2006). Turizm sektöründe durumsal faktörlerin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye.  [Google Scholar]
  22. Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirilmesi. Ege Akademik Bakış, 2, 37-56.  [Google Scholar]
  23. Helvacı, M. A. ve Çetin, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Studies, 7(3): 1475-1497.  [Google Scholar]
  24. James, S. L. M. (2005) Antecedents and consequences of cynicism in organizations: An examination of the potential positive and negative effects on school system. Unpublished Doctoral Dissertation, The Florida State University College of Business, Florida, USA.  [Google Scholar]
  25. Kalağan, G. ve Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27:83-97.  [Google Scholar]
  26. Kanter, R.M. (1960). Commitment and social organization : A study of commitment mechanisms in ütopian communities. American Sociological Review, 33(4), August : 499-517.  [Google Scholar]
  27. Karataş, S. ve Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ve örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2): 74-89.  [Google Scholar]
  28. Meyer, J. P. ve Allen, N. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.  [Google Scholar]
  29. Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L. ve Topolnytsky, L. (2002). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: A meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences. Journal of Vocational Behaviour, 61, 20-52.  [Google Scholar]
  30. Mirvis, P.H. ve Kanter, D.L. (1991), Beyond demography: A psychographic profile of the workforce. Human Resource Management, 30 (1), 45-68.  [Google Scholar]
  31. Mowday, R. T., Steers, R. M. ve Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behaviour, 14, 224-247.  [Google Scholar]
  32. Porter. L. W., Crampon. W. J. ve Smith, F. J. (1976). Organizational commitment and managerial turnover: A longitudinal study. Organizational Behavior and Human Performance, 15, 87-98.  [Google Scholar]
  33. Nartgün, Ş. S. ve Kalay, M. (2014). Öğretmenlerin örgütsel destek, örgütsel özdeşleşme ile örgütsel sinizm düzeylerine ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 9 (2), 1361-1376.  [Google Scholar]
  34. Nartgün, Ş. S. ve Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (2), 47-67.  [Google Scholar]
  35. Naus, F., Iterson, A. V. ve Roe, R. (2007). Organizational cynicism: extending the exit voice, loyalty, and neglect model of employee’s responses to adverse conditions in the workplace. Human Relations, 60(5), 683-718.  [Google Scholar]
  36. Northcraft, G. ve Neale, M.,A. (1990). Organizational behavior, a management challange, USA: The Dryden Press.  [Google Scholar]
  37. O’Reilly, C. ve Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effects of compliance, ıdentification, and ınternalization on prosocial behaviour. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492-499.  [Google Scholar]
  38. Özgan H., Külekçi E. ve Özkan M. (2011). Öğretim elemanlarının örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 1: 196-205.  [Google Scholar]
  39. Penley, L. E. ve Gould, S. (1988). Etzioni’s model of organizational involvement: A perspective for understanding commitment to organizations. Journal of Organizational Behaviour, 9, 43-59.  [Google Scholar]
  40. Polat, M., Meydan, C. H. ve Tokmak, İ. (2010). Personel güçlendirme-örgütsel sinizm ilişkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık etkisi. 9. Ulusal İşletmecilik Kongresi, 6-8 Mayıs 2010, Zonguldak.  [Google Scholar]
  41. Reichers, A. E., Wanous, J. P. ve Austin, J. T. (1997). Understanding and managing cynicism about organizational change. Academy of Management Executive, 11(1), 48-59.  [Google Scholar]
  42. Reichers, A. E. (1985). A review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of Management Review, 10(3), 465-476.  [Google Scholar]
  43. Salancik, Gerald R. (1977). Commitment is too easy. Organizational Dynamics, 6 (1): 62-80.  [Google Scholar]
  44. Stanley, D. J., Meyer, J. P. ve Topolnytsky, L. (2005). Employee cynicism and resistance to organizational change. Journal of Business and Psychology, 19(4), 429-459.  [Google Scholar]
  45. Wanous, J. P., Reichers, A. ve Austin, J. T. (1994). Organizational cynicism: An initial study. Academy of Management Best Papers Proceedings, p. 269-273.  [Google Scholar]
  46. Yetim, S. A. ve Ceylan, Ö. Ö. (2011). Örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemeye ilişkin bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1).  [Google Scholar]
  47. Yıldız, K. (2013). Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. Turkish Studies, Vol. 8/6, Spring: 853-879. [Google Scholar]